Vísir - 29.03.1976, Síða 8

8
Mánudagur 29. mars 1976 vism
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Daviö Guömundsson
Ritstjóri og ábm: Þorsteinn Pálsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guömundsson
Fréttastjóri erl. frétta: Guömundur Pétursson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösia: Hverfisgötu 44. Simi 86(ill
Ritstjórn: Siðumúla 14. simi 86611. 7 linur
X
Askriftargjald 800 kr. á mánuöi innanlands.
1 lausasögu 40 kr. eintakið. Blaöaprent hf.
„Eftirgerðin kemur ekki
i stað frumverksins"
Þvi er ekki að leyna, að mörgum finnst sem hag-
sældarþjóðfélag það, er við lifum i, hafi tekið á sig
mynd flatneskjunnar. Ósjaldan segja menn að af
sé, sem áður var. Að visu gerir fjarlægðin fjöllin
blá, en i nútiðarþjóðfélaginu þykjast menn sjá þess
merki, að færri menn risi upp úr fjöldanum en áður
sem merkisberar, hvort sem er i þjóðmálum, list-
um eða atvinnumálum.
Hvað sem vangaveltum af þessu tagi líður er vist
að við eigum enn menn, sem gnæfa upp úr. í Eim-
reiðinni, sem nú hefur komið út i 80 ár, er viðtal við
einn þessara manna, Ragnar Jónsson i Smára.
Hann varpar þar nýju ljósi á ýmislegt, sem fölva
hefur slegið á.
Ragnar i Smára segir á einum stað i þessu við-
tali: ,,Það var einhver kona á kvennafundinum
fræga á dögunum, sem talaði um „eignagleði” i
ræðunni sinni. Ég hafði aldrei heyrt þetta orð áður,
en vissulega lét það vel i minum eyrum, og hef ég þó
aldrei verið duglegur að safna i sjóði. Ræðukonan
sagði að eignagleði væri heilbrigð. Og ég held að bú-
ið sé að hrekja manneskjuna burt úr sjálfri sér, þar
sem eignagleði er gerð tortryggileg.”
Hér er á skemmtilegan hátt gripið á fyrirbrigði,
sem vert er alvarlegrar ihugunar. Boðskapurinn
um að gera alla eignalausa er að sönnu atlaga að
sjálfstæði borgaranna. Þetta sjónarmið um eigna-
gleðina er á undanhaldi og ýmsir málsvarár frjáls-
hyggjunnar virðast jafnvel láta sér það i léttu rúmi
Kggja-
Það er aðeins eitt ráð fyrir framsýna stjórnmála-
menn segir Ragnar: ,,Þeir verða að skilja lista-
mennina og láta þá hafa frið og frelsi til þess að tjá
hug sinn. Listamenn lita auðvitað á sig fyrst og
fremst sem listamenn, en ekki sem málsvara ein-
hverra stjórnmálamanna. En hefnd þeirra er skæð.
Sjálfstæðismenn hafa enn ekki gert sér grein fyrir
þvi, hvað það er mikilvægt að hafa listamennina sin
megin — miklu mikilvægara á íslandi en annars
staðar.”
Ragnar i Smára segir listamennina vera voldug-
asta afl samfélagsins. ,,Það voru þeir,” segir hann,
,,sem komu Adolf Hitler fyrir kattarnef og lögðu
Jónas frá Hriflu að velli pólitiskt. Og ég er sann-
færður um að kommúnisminn bíður að lokum ósigur
fyrir listinni og skyldum öflum eins og trúarbrögð-
um.”
Þetta er athyglisvert viðhorf athafnamanns og
listunnanda. Og það má taka undir með honum,
þegar hann segir, að það sé lifið og listirnar, sem
lifi, en kenningar deyi.
Gagnrýni Ragnars á fjölmiðla er einnig eftirtekt-
arverð. Hann segir að útvarp, sjónvarp og blöð geri
sér fyrst og fremst fréttamat úr framhlið heimsins,
sem sé einhvers konar eftiröpun. Það sem er gott og
fagurt telst ekki til spennandi frétta. Þetta er bæði
gamalt og nýtt vandamál. En eigi að siður er það
vert umhugsunar. Það er einfaldlega rétt sem
Ragnar i Smára segir: „Eftirgerðin getur aldrei
komið i stað frumverksins.”
Ugglaust hafa fáir menn flutt boðskap frjáls-
hyggju og sjálfstæðrar menningar jafn tæpi-
0- tungulaust og Ragnar i Smára gerir. Sjálfstæði ein-
X, staklinganna og trúin á hið góða i fari mannsins er
sú undirstaða, sem heilbrigt þjóðlif verður best
reist á.
© 1976 IOS ANGELES TIMES
Þannig litur teiknarinn Lurie á, hvernig sýrlandsforseti spilar með PLO, þjóðfrelsishreyfingu
palestinuaraba.
ARAFAT OG SYR-
LENDINGARNIR
Ofugt við það sem flestir
höfðu ætlað sýnist sem sýr-
lendingum og skæruliðasamtök-
um palestinuaraba ætli alls ekki
að semjast.
Sameinaðir i hatrinu gegn
hinum sameiginlega óvini i
lsrael, báðir jafn herskáir og
andvigir friðarsamningum við
óvininn, en samt lyndir þeim
ekki saman.
Ef skæruliðar palestinuar-
aba i Libanon heföu þótt liklegir
til að taka tali einhvers aðila, þá
var það helst sýrlendinga, og
þvi væntu menn þess, að ihlutun
sýrlendinga i borgarastyrjöld-
inni i Libanon mundi duga til
þessað slökkva æstustu eldana.
Gömul lexia
En sýrlendingar eru að læra
sömu lexiuna, og libanir hafa
lært á undanförnum árum.
Palestinuskæurliðarnir eru
erfiðir i sambúð. — A undan
þeim hafði Hussein, jórdaniu-
konungur, fengið sig fullsaddan
af þeim og endaöi með þvi að
siga á þeim hernum og flæma
þá úr landi, en það er gömul
saga orðin.
Eftir að sýrlendingar gripu
inn i atburðina i Libanon er
þjóðfrelsishreyfing palestinuar-
aba smám saman að missa að-
stöðuna, sem hún hafði i Beirút.
Þar hafði skæruliðahreyfingin
aðalstöðvar sinar og gat hagað
sér til skamms tima eins og riki
i rikinu.
Þaðan stýrði hún hryðju-
verkaárásum skæruliða inn i
fsrael, þvert gegn vilja margra
falangista, sem máttu horfa á
landsmenn sina liða fyrir þenn-
an ofsa skæruliðanna, þegar
israelar létu hart mæta hörðu og
svöruðu fyrir sig með hefndar-
árasum.
Svipast um eftir nýjum
bækistöðvum
Yasser Arafat, leiðtogi
palestinuaraba, hefur þegar
gert sér ljóst, að skæruliðasam-
tök hans fá naumast i framtið-
inni hagað sér eins og þau hafa
hingað til mátt i Libanon. Hætt
er þá við, að hinir yngri og rót-
tækari i samtökunum skelli
skuldinni á hann og aðra for-
ystumenn samtakanna, sem
þeim þykir nú þegar vera of
hægfara.
Arafat er þvi byrjaður að
svipast um eftir liðsinni Sadats,
egyptalandsforseta, i von um,
að stuðningur hans geti tryggt
hann i sessi i valdabaráttunni,
sem háð er innan vébanda
palestinuaraba um leiðtoga-
hlutverkið. — Hann er þegar
tekinn til við að bæta vinskapinn
við Sadat, og ekki annað að sjá,
en hann sé tilbúinn að taka
afleiðingunum af afstöðu
egyptalandsforseta til friðar-
samninga við Israel.
Kúvending Arafats
Þetta er kúvending hjá Ara-
fat, sem fordæmdi allra manna
harðast egypta, meðan sátta-
umieitanir Kissingers stóöu yfir
fyrir ári.
Hann á þó naumast annarra
kosta völ, þvi hann er þegar bú-
inn aö missa frumkvæðið meðal
palestinuaraba i hendur Al-
Saiga, skæruliðasamtökum
palestinuaraba i Sýrlandi. —
Það voru al-saigamenn, sem
sýrlendingar sendu inn i Liban-
on til þess að stia sundur fylk-
ingar múhammeðstrúarmanna,
vinstrimanna (með palestinu-
skæruliða i fararbroddi) og
kristinna og hægrimanna.
En það verður ekki hlaupið að
þvi fyrir Arafat að bjarga eigin
skinni i þessum Glæsivallarleik-
um. Hann mun þurfa á öllum
sinum stjórnmálahæfileikum að
halda, ef hann ætlar að sporna
gegn þvi, að sýrlendingar nái
tangarhaldinu á allri skæruliða-
hreyfingunni.