Tíminn - 17.07.1968, Blaðsíða 8

MIÐVIKUDAGUR 17. júlí 1968.
8
TIMINN
>að er svo gaman að sulla
//
leirnum
//
w
I
Rætt við Kolbrúnu
Sveinsdóttur Kiarval, er
opnað hefur keramik-
sýningu í Unuhúsi
Kolbrún Kiarval
— Eg fékk þessa bakteríu, þeg-
ar ég var 9 ára. Þá bjuggum við
á Grundarstígnum, þar sem
Myndlistarskólinn var til húsa,
og þar kenndi Gestur Þorgríms-
son keramík. Á kvöldin fengum
við krakkarnir svo að leika okk-
ur í leirnum, og mér fannst svo
gaanan að því, að ég ákvað þá
þegar, hvað ég ætlaði að verða,
þegar ég væri orðin stór, segir
Kolbrún Kjarval, sem er 23 ára
gömul og hefur nýlega lokið námi
í leirkerasmíði.
Hún er fremur lágvaxin, ljós-
hærð og kvikleg, og þegar við
hittum hana er hún að undirbúa
leirkerasýningu í Unuhúsi. Hún
hefur greinilega lítið fyrir því að
troðfylla salinn af listmunum sín-
um, sem eru af ýmsum toga en
bera glögglega með sér lista-
mannshandbragð þessarar ungu
stúlku. Þarna eru skálar, diskar,
ölsett, tesett, og allskyns fígúrur
úr brenndum leir. Kolbrún hefur
ekki tölu að öllum þessum hlut-
um, en þeir eru líkast til vel á
þriðja hundrað talsins.
— Hvað hefur það tekið þig
langan tíma, að gera þetta allt.
— Ég vann langmest af þessu
í vetur. Ég var snemma ákveðin
í að halda sýningu, að námi mínu
loknu, svo að ég lagði kapp á að
gera sem mest, svo |tð ég gæti
boðið upp á talsverða fjölbreytni.
— Á hvaða skóla lærðir þú?
— Hann heitir Edinborough
College of Art, og ég var þar í
tvö ár. Áður hafði ég verið í Dan-
mörku, og unnið á leirkeraverk-
stæði, svo að ég hafði nokkra
undirstöðu, þegar ég kom út í
námið. Annars er þetta fjögurra
ára skóli, en ég var þarna á sér-
stökum samningi, svo að ég gat
lokið þessu á tveimur árum. Auk
þess að vera í keramikdeildinni,
lagði ég talsverða stund á módel-
teikningar, og eins var ég við
nám í myndvefnaði í vetur, svona
rétt til að hvíla mig á keramik-
inu.
— Hafa fleiri íslendingar num-
ið við þennan skóla?
— Við vorum þarna fjögur í
vetur, ég, Jóhannes bróðir minn,
en hann lagði stund á arkitektúr,
Leifur Breiðfjörð, sem var í
steindri glervinnu, og Gunn-
steinn Gíslason í veggskreytingu.
Áður hafa nokkrir íslendingar
stundað þarna nám, og á næst-
unni verður komið á föstu sam-
bandi milli Myndlista- og Hand-
íðaskólans hér heima og þessa
skóla, og það verður líklega í
því formi, að skozki skólinn tek-
ur á móti íslenzkum listnemum
gegn sérstökum samningi.
— Nú hefði maður haldið, að
Skotar væru býsna rólegir í tíð-
inni, og ekkert alltof fljótir að
tileinka sér nýjungar á listasvið
inu.
— Þeir standa sjálfsagt ekkert
mjög framarlega á sviði lista, en
síðustu tíu árin hefur orðið vart
mikilla framfara. Þeir eiga hins
vegar nokkuð góða skóla, og sá,
sem ég var á, er talinn annar
bezti listaskóli í Bretlandi, eink-
um hvað varðar keramik og aðr-
ar slíkar sérgreinar, en í málara-
list stendur hann ekki mjög
framarlega. - Ég er mjög ánægð
með þá kennslu, sem ég naut, og
skólinn er ákaflega frjáls og
skemmtilegur. Skotar eru líka
mesta prýðisfólk, séinteknir, en
vinfastir, dálítið sérkennilegir og
þetta eru ekki eintómar gaman-
sögur um nízkuna þeirra, heldur
talsverður sannleikur líka.
— Hvað um skemmtanalíf í Ed
inborg?
— Það er fremur fáskrúðugt,
a.m.k. á yfirborðinu. Öllum opin-
berum stöðum er lokað kl. 10 á
kvöldin, og allt er lokað, meira
að segja bíó á sunnudögum. Þá
hópast allir í kirkju. En meðal
stúdenta og nemenda yfirleitt er
mikið og skemmtilegt félagslíf,
sem maður kemst náttúrlega ekki
yfir að sinna að öllu leyti í
ströngu námi.
— Já, það má nú sannarlega
sjá á öllum þessum gripum, að
þú hefur ekki setið auðum hönd-
um, eða gleymt þér um of í félags
lífinu.
— Til þess er nú leikurinn
gerður að læra og vinna, og ég
hef reynt að hafa sem allra mest
gaman af þessari námsdvöl, þótt
maður hafi nú auðvitað skemmt
sér líka. Núna, þegar ég er búin
að koma mér fyrir hérna heima,
og setja á stofn verkstæði, er
íétlunin að fara að vinna af krafti
en svo síðar meir. langar mig til
að fara utan aftur, eitthvað ann-
að, og kynna mér nýjungar í tækni
og sköpun. Maður er aldrei full-
numa í þessari grein fremur en
öðrum listgreinum.
— Nú eru sjálfsagt margir,
sem álíta keramik ekki list, held-
ur aðeins iðnað.
— Það fer nú eftir því, hvernig
á það er litið. Um list er varla
að ræða, þegar þetta er stundað
eins og hver önnur fjöldafram-
leiðsla, en vissulega getur kera-
mik verið list, meira að segja
mjög góð list. En áður en raun-
veruleg listsköpun kemur til sög-
unnar, þarf leirkerasmiðurinn að
hafa tæknina á valdi sínu, og
eins verður hann að hafa ríka til-
finningu fyrir efninu. Ég mundi
segja, að það taki tólk u.þ.b.
heilt ár að ná ''aldi á leirnum
og gera sér grein fyrir samsetn-
ingu hans og þeim möguleikum,
sem hann býr yfir. ^
—■ Hvernig verður keramik til?
— Fyrst er hluturinn renndur
á sérstökum rennibekk eða hlað-
inn upp, og stundum hvort
tveggja. Það getur tekið talsverð-
an tíma, en fer að sjálfsögðu eft-
ir því, hvernig hluturinn er í
gerð. Þá er hann látinn þorna,
og síðan fer fyrsta brennsla fram.
Eftir þá brennslu er glerungur
settur á, oftast með skreytingu,
og síðan er hluturinn brenndur
aftur við 1300 gráður á Celsíus.
— Hvers konar litir eru notað-
ir-við skreytingu hlutanna?
— Það eru sérstakir litir. mjög
flóknir að samsetningu, duft-
kenndir, ef þeir eru látnir sam-
an við glerungsblönduna, áður en
hluturinn er brenndur.
— Er hægt að pota íslenzkan
leir við keramik?
— Já, það er víst hægt, en það
þarf að vinna hann vel áður, því
að hann er mjög brennisteins-
mettaður. Ég hef notað enskan
leir, og, ætla að halda mig við
hann, þégar ég fer að vinna sjálf-
stætt, að minnsta kosti fyrst í
stað.
— Er þetta ekki óttalegt sull
og sóðavinna? spyr ég.
Kolbrún lítur á mig undr-
andi, og skellir svo upp úr.
— Kannski, en mér finnst svo
agalega gaman að vera blaut á
höndunum. Ég er farin að sakna
þess hræðilega að hafa engan leir
til að sulla í núna, en það stend
ur nú til bóta, þegar sýningunni
er lokið.
/ — Er ekki keramikið mikið í
tízku um pessar mundir?
— Jú, mjög svo. það er mikið
að aukast að fólk leggi stund á
þetta eiginlega hvar sem er í
heiminum. Keramik hlutir, sem
hafa notagildi, eru nú mikið í
tízku, og eins færist það í vöxt,
að leirkerasmiðir búi til grófar
skúptúrfígúrur. Ég hef til þessa
haldið mig mest að hlutum, sem
hægt er að nota á einhvern hátt,
búsáhöldum, blómavösum, ösku-
bökkum og öðru þess háttar.
— Einhvers staðar heyrði ég
nú, að það væri alls ekki óhætt
að borða úr keramikílátum, því
að þau væru geislavirk.
— Hvaða dauðans vitleysa.
Þessir hlutir eru brenndir við
1300 gráður, svo að það kemur
ekki til. Þá væru allir hlutir
geislavirkir, og ekki óhætt að
borða úr neinu. Þetta er alveg
eins hart og postulín, og fólki
ekkert hættara að drekka kaffi
úr keramikkrús heldur en postu-
línsbolla.
— Hefurðu selt eitthvað af
þessum hlutum þínum?
— Ekki svo mikið ennþá. Mér
bauðst það úti í Edinborg, en ég
vildi koma með sem flest heim
á þessa sýningu. Ég hef hins veg-
ar komizt í samband við verzlun
þar úti, og mun í framtíðinni
ýmislegt til sölu. Annars ætla ég
að vinna hérna heima, a.m.k. í
náinni framtíð, og ég geri ráð fyr
ir, að minn aðalmarkaður verði
hér.
Og þá látum við staðar numið
að sinni. þökkum þessari ungu
listakonu spjallið og óskum henni
gengis of frama í framtíðinni.
gþe.
Gúmmívinnustofan h.f.
Skipholti 35 — Símar 31055 og 30688
r\ rp^n
SKARTGRIPIR
Modelskartgripur er gjöf sem ekki gleymist. —
- SIGMAR & PÁLMI -
Hverfisgötu 16 a. Sími 21355 og Laugav. .70. Simi 24910 |
VELJUM [SLENZKT(J^)íSLENZKAN IÐNAÐ