Tíminn - 27.10.1968, Síða 8

8
TIMINN
SUNNUDAGUR 27. október 196«.
EINAR
AGÚSTSSON
Tíminn hefur ákveðið að
hefja kynningu á ungum for-
ustumönnum. Ætlunin er að
gera þetta með stuttum við-
tölum. Xllgangurinn er að
veita lesendum blaðsins
nokkra fræðslu um uppruna
og uppvöxt, námsferil og starfs
feril, hugðajrefni og viðihorf
þeirra manna, sem hafa valizt
eða eru að veljast til forustu
á hinum ýmsu sviðum þjóð-
lifsins um þessar mundlr.
Einar Ágústsson, varafor-
maður Framsóknarflokksins,
hefur orðið fyrir valinu, sem
fyrsti maðurinn, er veitir
kynningu á þennan hátt. Hann
hefur unnið sér miklar vinsæld
ir og álit sem bankamaður og
stjórnmálamaður. Samvinnu-
bankinn hefði ekki náð fót-
festu eins fljótt og raun varð
á, ef hann hefði ekki notið
þeirrar vlðurkemiingar, sem
Einar hlaut strax sem stjórn-
andi hans. Traustleiki og prúð-
mennska Einars hafa rutt hon
um braut á stjómmálasviðinu
og gert hann þar manna vin-
sælastan. Það var mjög persónu
legum vinsældum hans að
þakka, að Framsóknarflokkur-
inn vann annað þingsæti sttt
í Reykjavík í kosningunum
1963.
Þegar Ólafur Jóhanuesson
var einróma kjörinn formaður
Framsóknarflokksins á síðast-
liðnum vetri, var Einar Ágústs
son einnlg einróma kjörinn eft
irmaður hans, sem varafor-
maður flokksins.
Ilefst svo spjallið við Einar:
Að gömlum og góðum ís-
lenakum sið, byrja ég á því
að spyrja þig um ætt og upp-
runa.
— Já, ég er fæddur í Hall-
geirsey í Austur-Landeyjum
23. september 1922, sonur hjón
anna Helgu Jónasdóttur frá
Reyinifelli og Ágústs Einarsson
ar frá Miðey. Eins og flestir
Sunnlendingar er ég þannig
bæði af Víkingslækjarætt og
Bergsætt.
— Hvernig er svo námsfer-
illinn?
— Eftir barnaskólanám
heima í sveitinn* lá leiðin í
Menntaskólann í Reykjavík.
Þaðan útsXcrifaðist ég vorið
1941. Á stríðsárunum voru
ekki einis greiðar lei'ðir til
náms erlendis og síðar varð,
öll lönd að he'ta mátti lokuð
nema Bandaríkin og nám þar
svo dýrt, að útilokað var fyr-
ir efnalitla menn að hugsa um
það. Mín leið lá þess vegna
í lögfræðideildina, og hef ég
aldrei séð eftir því. A'ð mín-
um dómi veitir lögfræðin e.t.
v. flestu námi fremur alhliða
Ég lauk prófi frá Háskólanum
vorið 1947. Á námsárunum
vann ég ýmis störf til að afla
mér námseyris, oftast vamn ég
sveitastörf, en var einnig við
vegavinnu, og í tvö sumur
vann ég við rafmagnsmæling-
ar hjá Sigurði Thoroddsen.
— Hve lengi varstu í Há-
skólanum?
— Ég var þar í sex ár, ég
hygg, að flestir félagar mínir
í lagadeildinni hafi verið álíka
lengi þar. Hins vegar eru allt-
af nokkrir, sem Ijúka námi á
miklu skemmri tíma, Hvað
mig snertir, má hiklaust segja,
a'ð margt hafi tafið mig frá
námi á þessum árum. Til dæm
is stundaði ég mikil handbolta
á menntaskóla- og háskólaár-
unum, komst m.a. einu sinni
svo langt að verða íslands-
meistari. Þetta var í 2. flokki,
en ártalinu er ég búinn að
gleyma. Einnig lagði ég mikla
Einar Ágústsson og kona, Þórunn Siguröardóttir, á kjörstað.
stund á að spila bridge. Tók
árum saman þátt í keppni í
þeirri grein með allgóðum ár-
angri, þótt ég segi sjálfur frá,
Þetta tók aðiuvitað mikinn
tíma frá náminu. Svo kom
fleira til, sem einnig þurfti að
sinna, en út í þá sálma fer
ég ekki að sinni.
— Hvað um framhaldsnám?
— Slíkt var útilokað. Skuld
irnar eftir langt nám voru tals
verðar og heimilisstofnun á
næsta leiti.
Daginn eftir að ég lauk prófi,
byrjaði ég að vinna hjá Sölu-
nefnd varnarliðseigna. Á ár-
inu 1948 fór ég til Fjárhags-
ráðs og 1954 í Fjármálaráðu-
neytið, var fulltrúi á báðum
þessum stoðum. En árið 1957
ur'ðu þáttaskil. Þá tók ég við
stjórn Samvinnusparisjóðsins
sem var ung og lítil stofnun.
Þar hef ég unnið síðan. Að
vísu hefur nafni og verksviði
verið breytt. Það var 1963,
sem við fluttum upp í Banka-
stræti og vorum orðnir a'ð
banka, yngsta og minnsta bank
anum í landinu. Ég er þakk-
látur fyrir að hafa fengið að
starfa að uppbyggingu þessar-
ar peningastofnunar samvinnu
manna, sem ég er sannfærður
um, að á langa og gifturíka
framtíð fyrir höndum,
— En hvenær fórstu svo að
hafa afskipti af stjórnmálum?
— Á háskölaárunum gekk
ég í Félag frjálslyndra stúd-
enta og var í Stúdentaráði
einn vetur. Þær kosningar
voru dálíti'ð sögulegar, því að
um langt árabil hafði Vaka
haft meirihluta í ráðinu, enda
voru andstæðingar hennar þrí
klofnir. Við bárum fram sam-
eiginlegan lista og náðum
naumum meirihluta. Þessi sam
vinna stóð þó aðeins eitt kjör
tímabil og Vaka náði meirihlut
anum á ný.
Eftir þessa tilraun tók ég
ekki þátt í neinu félagsmála-
starfi í hálfan annan áratug,
en hafði þó alltaf talsverðan
pólitískan áhuga. Það var svo
að mig minnir 1958, að nokkr
ir vinir mínir og skoðanabræð
ur báðu mig að taka að mér
formennsku í Framsóknarfé-
lagi Reykjavíkur. Lét ég til
leiðast, þótt ég fyndi mig satt
að segja lítt hæfan til að veita
stóru stjórnmálafélagi forustu,
þar sem ég var öllu félags-
málastarfi óvanur, gat tæpast
haldið ræðu á fundi skamm-
laust, hvað þá meira. En ég
hugsáði eitthvað á þá leið, að
ég hefði bara gott af því að
spreyta mig á þessu í eitt ár
eða svo og hafa af mér feimn-
ina, sem satt að segja var mér
heldur til leiðinda.
— En þú hættir ekki eftir
árið, féll þér kannske vel að
vinna að félagsmálum?
— Jæja, svona í og með. Ég
flæktist út í þetta stig af stigi.
Ég varð annar maður á lista
Framsóknarflokksins í Reykja
vík vori'ð 1959 og féll eins og
við var búizt, þar sem flokkur-
inn hafði þá engan þingmann
í Reykjavík. Sama gerðist um
haustið, þegar fyrst var kosið
eftir nýju kjördæmaskipun-
inni. Hins vegar tókst okkur
strax um vorið að fá einn
mann kosinn.
Svo var það árið 1962 i borg
arstjórnarkosningunum, að illa
EINAR ÁGÚSTSSON
gekk að skipa efstu ssetin á
lista Framsóknarflokksins. Þá
gengum við í þetta, ég, Kristj-
án Benediktsson og Björn Guð
mundsson, og útkoman varð
vonum betri. Við fengum tvo
borgarfulltrúa kosna, en höfð-
um einn áður. Við alþingis-
kosningarnar 1963 skipaði ég
áfram annað sætið á lista okk-
ar Framsóknarmanna hér í
Reykjavík. Skreið ég þá inn
á þing og hef tollað á báðum
þessum póstum síðan.
— En þú hefur hlotið skjót-
an frama innan flokksins?
— Árið 1959 var ég fyrst kos
inn í miðstjórn, 1964 í fram-
kvæmdastjórn og varaformað-
ur í marz s.l., svo að einnig
þar hafa smátt og smátt bætt
á mig nokkur verkefni.
— Hvernig gengur þér að
sinna öllum þessum störfum?
— Engan veginn nógu vel,
til þess er dagurinn of stutt-
ur. Enginn finnur það betur
en ég, hversu misráðið það er,
að vafstrast í of mörgu. Ár-
angurinn verður oftast nær sá,
að flest er verr gert en ma'ð-
ur vildi og jafnvel gæti, ef
meiri tími væri til ráðstöfun-
ar. Vegna þessa hefi ég ákveð-
ið, og fengið til þess leyfi yf-
irboðara minna, að láta aðra
um daglega stjórn í bankan-
um fyrst um sinn, enda vill
svo vel til, að með mér hefur
að bankastjórninni starfað síð
asta árið úrvalsmaður, Krist-
leifur Jónsson. Á honum munu
því mest mæða hin tímafreku
störf, er lúta að almennum
bankaviðskiptum frá degi til
dags. Þessi breyting gefur mér
að sjálfsögðu miklu frjálsari
hendur en ég hefi áður haft
til að starfa á vettvangi stjórn
málanna og hygg ég gott til
þess. Mér er ljós þörfin á
auknum kynnum milli fólks-
ins og þeirra, sem það hefur
valið til trúnaðax-starfa og vfl
fyrir mitt leytí koma til móts
við þær óskir, sem settar hafa
verið fram um það með vax-
andi þunga. Fyrst og fremst
mun ég nota tímann til að
treysta vináttuböndin við þá,
sem hafa trúað mér fyrir um-
boði sínu, kjósendur Fram-
sóknarflokksins í Reykjavík,
en einnig langar mig til að
ferðast eitthvað um landið og
heilsa upp á samherjana þar.
— Þú ert fjölskyldumaður?
— Jú, konan mín heitir
Þórunn Sigurðardóttir og er
borinn og barnfæddur Reyk-
víkingur. Við eigum 4 börn
á aldrinum 8—19 ára. Þau eru
ennþá öll heima við nám.
— Hvað gerir bú í frístund-
unum?
— Fyrir 6 árum síðan var
ég svo lánsamur að kaupa
hluta af jörðinni Stíflisdal í
Þingvallasveit og frá þeim
tíma má segja, að frístundirn-
ar hafi snúit um það að koma
þar upp sumarbústað og laga
í kringum hann, a.m.k. að
sumrinu.
Annars verð ég að játa það,
að áhugamál mín eru miklu
fleiri en ég kemst yfir að
sinna, því að tómstundirnar
vilja verða stopular hjá þeim,
sem við stjórnmálin fást. Ég
hef til dæmis frá blautu barns
beini aldrei opnað svo bók, að
ég þyrti ekki helzt að ljúka
henni í einni lotu. Ég hef líka
mjög gaman af því að grúska
í ættartölum og hugsa mér að
eyða elliárunum í það, ef guð
lofar. Nú, til þess að missa
ekki heilsuna af inniveru og
kyrrsetum, álít ég nauðsyn-
legt að stunda íþróttir og úti-
líf og reyni að verja nokkrum
tíma til þess. Ennþá er margt
ótalið, en þetta verður að
nægja í bili.
ÞJ».