Vísir - 13.08.1977, Síða 5

5
Vort himneska föðurland
Predikun í Hveragerðiskirkju
24. júlí 1977 nokkuð stytt
Það er einkennilegt en þó er það
satt, að aðeins á þessum eina
stað i öllu N.T. er nefnt eða kemur
fyrir orðið Föðurland. — og i
þetta eina sinn — þá er það ekki i
eiginlegri, heldur yfirfærðri —
óeiginlegri merkingu, — landið
handan allra landa. Ber þetta
máske einhvern vott um það, að
kristin trú og föðurlandsást fari
litt eða ekki saman. Ekki skorti
þjóð meistarans — Gyðingana,
ást á landi sinu eða borginni,
Jerúsalem. — Kunn eru orðin: Ef
ég ekki ann þér — þá visni nú
hægri hönd —. Fastara er
naumast að orði kveðið annars
staðar um sambærilegt efni. Þau
minna helzt á orð Matthiasar i
hans alkunna yfirbótakvæði:
Brenni min sál um eilif ár ef ann
ég þér ekki móðir.
Allir vita hvernig fór fyrir
Gyðingum. Ekki entist þeim ástin
á landi sinu til að halda þvi — Og
enn er ekki séð hvernig þeirri
baráttu lyktar. Sá meistarinn
fram á þetta? Sá hann ennþá
lengra? Sá hann allt til vorra
tima, vorra viðsjálstima þegar
gjörvallur heimur kveinar og
stynur þungan undir öllum sinum
fólksmörgu föðurlöndum?
En hvað sem um það er, þá er
það þó vist og satt, að enginn fær
okkur ofan af þvi að unna landi
okkar og sýna það, að þvi leyti i
verki að una sér hér best, hvergi
annars staðar betur — við land og
fólk og feðratungu. Og hvernig
ætti lika öðru visi að vera. Er ekki
hér vor fæðingar- og frumburð-
arréttur, borgara- og barnaerfð.
Er þetta ekki landið, á hvers
brjóstum vér höfum þegið þrótt
og lif — þægindi skjól og hlif.
Þetta má allt sanna með talna-
röðum og skýrsludálkum. En
þetta sanna lika skáldin, sem eru
hátt upp hafin yfir reiknimennsku
heilans og taía til hjartans og
tilfinninganna og þá ekki sist um
landið — landið i hjarta okkar,
ættjörðina og i sál okkar.
Það hefur verið sagt, að liklega
hafi islenzk ljóðagerð aldrei
gegnt jafnmiklu hlutverki eins og
hún gerði kringum aldamótin
siðustu. Og hvers vegna?
Eflaust má deila um svarið.
En vist er um það, að mikið
rúm skipaði ættjörðin i ljóðum
flestra eða allra þessara skálda.
Þeir vöktu að visu fyrst og fremst
athygli á landinu sjálfu, fegurð
þess og tign og þvi fylgdi brýning
til þjóðarinnar um að leysa það úr
viðjum — Og nú eru áratugir
siðan sú lausn fékkst. Hún vakti
einlægan fögnuð og rika þökk i
brjóstum okkar og vonandi
glæddi þær tilfinningar, sem
þóknanlegar eru góðum guði, sem
gaf oss landið og lifsinskosta val.
Þessi frelsisöld hún hefur ekki
einungis glætt i hugum okkar ást
á landinu, aðdáun á fegurð þess,
áhuga á náttúru þess, heldur
hefur hvert ár sem liður, verið að
opna augu okkar fyrir þvi, hve
gott og byggilegt það er þetta
blessað land — hve mikill er
auður þess, hve hollt er loft þess,'
hversu möguleikamikil er lega
þess hér yst á ránarslóðum.
Kunn eru orðin, sem forðum
voru sögð á Kambabrún þegar
litið var yfir Suðurland: „Þetta er
bara heilt konungsriki”. Og hafa
ekki þessiorð rætstað þvi leyti, að
á þessu svæði gæti búið sá mann-
fjöldi, sem myndað gæti heilt riki
ef allir möguleikar væru notaðir,
allar auðlyndir nýttar og þeim
skynsamlega skipt.
Tökum aðeins sem dæmi þetta
pláss (Hveragerði) með sinni
blómlegu, sivaxandi byggð og öll-
um hennar ótæmapdi möguleik-
um.
I gamla daga varð það svo, að
einmitt það sem þetta þorp bygg-
ir á tilveru sína — jarðhitinn —
Það var áður fyrr talinn ein aðal-
ókostur þessarar jarðar —
Reykja i ölfusi, þar sem hver-
arnir grófu sundur jarðveginn en
undir var vellandi leirinn.
Þannig hefur þetta snúist við á
svo mörgum sviðum, að landið —
föðurlandið hefur gefið börnum
sinum ný tækifæri tit að lifa við
batnand>i hag, svo að hin ytri kjör
landsmanna eru nú með öllu
ósambærileg við það sem áður
var — Já slikt er þetta blessaða
land — ekkert helgrindahjarn,
sem agar sin börn með isköld él
heldur viður vettvangur grósku-
mikilla framfara og batnandi af-
komu — aukinna lifsþæginda.
Mundi nú ekki slikt land, föður-
land — eiga skilið að vera nefnt
oftar en einu sinni i bók þeirrar
trúar, sem þjóð þess kennir sig
við?
En hér ber margs að gæta og þá
þess fyrst og fremst, að gott og
gjöfult föðurland, það er engin
trygging fyrir þvi að þar búi
sannkristin þjóð. Það skapar ekki
einu sinni nein örugg skilyrði til
þess að fólkið þar sé glatt og
gæfusamt, að það gerði láns-
menn, langlift i landi sinu. Það er
undir öðru komið. Lifslánið, lifs-
gæfan er sem sé háö þvi, hvernig
menn verja hinum ytri gæðum,
efnisgæðunum, sem þeim falla i
skaut af nægtaborði náttúrunnar.
Mikið hafa þau gæði tslands
aukist á undanförnum árum og
áratugum. En hefur — Iifsgæfan,
ánægjan, hógværðin, nægjusemin
vaxið að sama skapi? Spurning
um það.
En dæmum ekki — dæmum
ekki okkar tima. — Um það erum
við ekki fær. Sagan kemur með
sinn dóm og honum verða allir að
hlita.
Við lifum á miklum breytinga-
timum á hinum ytri lifskjörum.
Þó er umbreytingin e.t.v. ennþá
meiri á hinu andlega sviði. Hún
hefur breytt þjóðinni sjálfri, fólk-
inu — trúarlegri afstöðu þess og
lifsskoðun og þar með viðhorfum
til þess hvers vér virðum og
hvernig vér notum þau gögn og
gæði sem jarðnesk tilvera hefur
að bjóða. En hversu vel og lengi
sem vér höfum notið hennar,
kemur þar, fyrr eða siðar, að hin-
um óumflýjanlegu endalokum að
vér yfirgefum vort jarðneska
föðurland. Þá á hinn ljósi fögn-
uður eilifðarvona kristins manns
að bregða birtunni á sundið milli
hinna tveggja föðurlanda. Fagur-
lega kemur þetta fram i ljóði
Matthiasar, sem hann nefnir Viö
sæinn:
Sit ég við sæinn
um sólarlagsstund
fara skal að festa
minn forlagablund.
Min lifssorg er liðin
nú lit ég með ró
fleyið, sem mig flytur
um forlagasjó.
Það dagar, það dagar
við dvalarheimsbrá.
Ómarnir berast mér
öðrum ströndum frá.
Hvaða strendur?-
Hvaða ómar?
Það eru ómarnir af bylgju
brotum við strendur
vors himneska föðurlands.
Um þessa helgi er heims-
meistarinn Karpov staddur i
London, þar sem hann tekur
þátt i útsláttamóti á vegum
ensku og v-þýsku sjónvarps-
stöðvanna. 1 keppninni taka þátt
margir öflugustu skakmenn
Evrópu, og næsta vetur veröa
skákirnar sýndar i sjónvarpi.
Orslitum verður stranglega
haldið leyndum, uns þau birtast
á skerminum. Ensku skák-
meistararnir Hartston og Miles
verða fulltrúar lands sins, en til
þessa hefur keppni þessi verið
einskoröuð við Éngland, og það
var einmitt Hartston sem
sigraði i fyrra.
Karpov fær og annaö verkefni
meðan á dvöl hans i Englandi
stendur. Akveðið hefur verið að
hann mæti tiu efnilegustu skák-
mönnum Englands, undir 17 ára
aldri, i klukkufjöltefli. Meðal
andstæöinga hans þar verður
undrabarnið Nigel Short, sem
hefur unnið sér þátttökurétt á
breska meistaramótið, aðeins
12 ára gamall.
Fjöltefli eru mjög vinsæl i
Englandi og þar kemur
naumast sá erlendi stórmeist-
ari, að' hann ferðist ekki eitt-
hvað og tefli. Eftir siðasta
Hastings mót tefldu stórmeist-
ararnir Romanishin og Adorjan
fjöltefli viðs vegar á Englandi.
Hjá K.F.U.M. i London fékk
Romanishin verstu útreið sem
hann hefur nokkru sinni fengiö i
fjöltefli, er hann tapaði 5 skák-
um og gerði 8 jafntefii. Til þessa
hafði meistarinn ekki tapað
fleiri en 3 skákum og gert 4
jafntefli.
Adorjan fékk þó enn verri út-
reið, tapaði 5 skákum og fjerði 9
jafntefli, er hann tefldi gegn
unglingaúrvali.
1 klukkufjöltefli sem fram fór
nokkru siðar, náði stórmeistar-
inn sér þó á strik, vann 8 skákir,
gerði 3 jafntefli og tapaði 1 skák.
Þetta var gegn unglingaúrvali,
16 ára og yngri. Besta
vinningsskák Adorjans hófst
meö nýjung i byrjuninni, og
endaði með kröppum dansi
svarta kóngsins.
Hvi'tur: Adorjan, Ungverjalandi
Svartur: Ivell, Blackpool
Sikileyjarleikur.
1. e4 c5
2. Rf3 d6
3. d4 cxd4
4. Rxd4 Rf6
5. Rc3 Rc6
6. Bc4 Db6
7. Rd-b5 a6
8. Be3 Da5
9. Rd4 e6
(Ef 9. . . Rxe4 10. Df3 og hvitur fær góð sóknarfæri.)
10. 0-0 Be7
11. Bb3 0-0
12. f4 Rxd4
(Englendingar eru manna best
lesnir i byrjanafræðum, og allt
til þessa hefur skákin fylgt bók-
inni. Stórmeistaranum hefur
þvi þótt timi til kominn að láta
drenginn fara að tefla sjálfan,
og kemur þvi með nýjan leik i
stöðunni.)
13. Dxd4.?
(Venjan er 13. Bxd4 e5 meö
jöfnu tafli.)
13... Rg4
14. Bd2 Bf6
(Skarpara var 14. . . d5, og
hvitur \eerður að gefa skiftamun
eftir 15. Rxd5 Bc5 16. Re7+ Kh8
17. Bxa5Bxd4+ 18.Khl Rf2+19.
Hxf2 Bxf2 20. Hdl. þó hvitur haff
fyrir mjög sterka sókn.)
15. e5! dxe5
16. fxe5 Rxe5
H JL
i ±±±
± iA
w *
#

i t ifi. tt
s S® E F G H
17. Hxf6! gxf6
18. Re4 Dd8
19. Dxd8 Hxd8
20. Ba5 Hf8
(Ef 20. .. Hd4 21. Rxf6+ Kg7 22.
Bc3 meö unninni stöðu.)
21. Rxf6+ Kg7
22. Hfl Rc6?
(Eftir 22. . . Rd7, gæti alit skeð.
Nú vinnur hvitur hins vegar
með snarpri sókn.)
23. Rh5+ Kh6
H A 1 ±
1 i ± ±

iii £ ii &
A B C D E F G H
24. Hf6+! Kxh5
25. Bd2 Re5
26. c3 Rg6
27. Bdl + Kh4
28. Hf3 Kg4
(Ef 28. . . e5, hugðist Adorjan
leika 29. Hh3+ Bxh330. g3 mát.)
29. Hxf7 + Gefið.
Svartur er mát eftir 29 . . Kh4
30. Hxh7.
Jóhann örn Sigurjónsson.
Sér hausttilboð
I20Y Sedan
Tilboð sem stendur aðeins í nokkra daga
Verð ca. 1.700.000 kr.
Bílarnir eru 2/a dyra, rauðir og grœnir.
Sérstakir aukahlutir: Þurrkur í luktum, útvarp og klukka í mœlaborði.
PASSAMYNDIR
leknar i litum
tillflútiar strax I
i karna sl f fölskyldu
LIOSMYNDIR
AUSTURSTRÆTI 6 S.12644
TIL AFGREIÐSLU FLJÓTLEGA
INGVAR HELGASON
Vonorlondi v/Sogov*g — Simar 84510 og 8451 1
\