Tíminn - 09.09.1969, Side 7

MtHMUDAGUR 9. setrtember 1969
TIMINN
7
TÍMINN ræölr við Tryggva Þorsteins-
son, skólastjóra á Akureyri
SKÓLAMÁLIN
VERÐA ALLTAF
VANDAMÁL
: \
Tv&ggjvi Þorsteinsson, skóla-
dtíjlári B'arniasik'ófla A'kiureyrar
á Brekikiunni, er mög-um kunn-
ur og eion af þaulreyndustu
ifeóllamönnuim okkar. Hins veg-
ar hiefair T. Þ. aldi’ei látið' sér
mægja »ð hafa sani'band við
nomendur sírna in'nan voggliia
skól'ans, lieldur sbaifað með
]icim eigi sí'óur utam dyra h'anis.
Þannig var T. Þ. féiagsforingi
Skátafólags Abureyrar frá ár-
iii'U 1940 til haustsins 1968. Á
s.l. skólaári var hann í orlofi
og heimsótti þá fjöldanin aitem
af s’kólum hér á landi og hjé
frændiþjóð'um okikar, Dönum,,
Norðmönnum og Sváum.
Skóiamálin eru, og hafa verið
undanfarið, einna efst á baugi
mieð þjóðinni og veldur þar
margt. Sumram þybja skoðanir
manna á þeim hlaupa öfganna
á milld Það gietur því verið
forvitnilegt i diag að vita v®ð
gróinn og viðurkenndur skóla
maður vil'l um þetta segja, og
það vita allir secn t-il Tryggiva
þekkja að enigin an'nöirleg sjón-
armið hafa áhrif á h'ann held-
ur fær sann'færing.i'n að tate
þar hi'ndirunariaiust.
— Er það þín sikoðun.
Tryggví að' íslentak s'kólaimál,
séu jafn gieysilegt vandannál,
og fram kemur hjá iþeim. sem
hæst tate um þessi mát »ú um
þesar immddr?
— ÞaS held ég bæpast, en
skólamálin verða hins vegar
aMibaf vandamál, nétenigd ö®r-
um vaindamáilu'm þjóðlífsins á
hwrjum tíma o<g séu þau vel
leyst, leysa þau ofit annan
vanda, sem að þjóðimni steój-
ar.
— Erbu þá þeirrar s'koðunar,
að sú gagnrýni. sem nú hvín
linnulaust á íslenzikum skóla-
mátam eig'i etoki rétt á sér?
— Margt af því, sem fram
kemur í gagni’ýninni mun hafa
við rÖK að styðjast, en sumt
er framiborið af þekkingarskorti
á skólamáium almennt.
íslenzka skóla vantar
sérfræðihjálp.
— Hvað er það þá í stoóte-
kierfi okkar. sem þér finnst
fyrst og fremst ábótavant?
— Eins og nú er. gerir isl.
sikólakerfið ekiki ráð fyrir því
að innan þess, né í tengslum
við það, s'þarfi sérfræðingar,
eins og sáifræðingar. balkenn
arar eða félagsráðgjafar, en
í fræðsl'Ulö'giom anoarra þjóða
er þessum starfskröftum yfir
leitt markað starfssvið. Alla-
jafna starfa þessir sérfræðing
ar a.m.k. við það svið. sem við
köllum skyldunámssvið hér á
íste<ndi.
— Hefurðu trú á. að mikið
gagn se af slí'kuin sérfræðing-
um?
— Já annars staðar hefur
reynslan sýnt, að þeir eru
ómissandi starfskraftar við
s'bótena og mikið kapp er laigt
bar á, að búa þeim sem bczt
vinnuskilyrði. Eg geri ráð
fyrir þTd, að í nýrri- fræðslu-
löggjöf, sem aú er ; deiglunni,
verði störf þeirra mörkuð
Lsienz'ku skólakerfi, t.d. á þann
háit't, að komið verði upp
fræðslum'iðstöðvum, sem hafi
áðurnefndum starfskröftum á
að skipa og starfi þá ondir um
sjón fræö.sliustjióra. sem yfir
tækju ]>á emþætti námsstjóra.
Kæmi upp ein stíik miðstöð
i' Iteykjavík önnur á Vestur-
landi, þriðjia á Norðor'landi og
fjórða á Austfjörðum.
— En heldurðu Tryg,gvi, að
þessar stofnanir mundu gera
rauniverul'egt gagn, að hcr yrði
ekk.i fyrst og fremst um út-
víktoun á emibættiskerfinu að
ræfta?
— Maður g^tur aidrei verið
viss um hvort stofnun eða
ermbættj gerir ga.gn. Það velfur
oftast á því hvernig þeir, sem
stjórna stofnoninni, eða sitja :
embættin'U gæta skyldu sinnar.
Ef þessar stofnanir komast á
fót, treysti ég því, að til þeirra
veljist menn, sem uppfyila þær
wonir, sem bæðd óg o.g aðrir
gera sér um g'agn'semi slíkrar
stofnunar.
— En hvernig huigisar þú þér
þá Tryggvi, að slík fræðslumið
stöð mundj starfa?
— Ég hugsa mér að stofnun
iu yrði staðsett í þéttbýli og
auík þess að annast verkefnd ;
næsta umihverfi gætu þau hér-
uð, er fjær liggja, leitað til
hennar með vandamál sín, og
i nofckrum tilfelluim gæti ver
'ð urn umferðaþjónustu að
ræða
— Heldurðú að þessir aðilar
fengju nóg að gera?
— Já. aulk þess. sem þær
þjónuðn skólurn mundd almenu
irngui leita til þessara sérfræð
imga. þegar þess værj kostur.
Nú mun víða um land vera
il'la talandi eða hálfstam'andi
fólfk, sem sérfræðingar i mörg-
uni tilfellum hefði getað hjálp
að, hefði það átt völ slíkra;
þjónust.u á unga aldri. Eitrnig
Barnaskólinn á Akureyri
munu bennarar viða hafa rek
izt á afbri’gðileg börn, seni
addre: njóta nokikurrar sérstakr
ar "ueðferðar við nám, eða
störf. Aðstandendur þessara
einstaiklin'ga mundu oft snúa
sér ti'l sérfvæðinigsins, ef hann
væri tiltaekur.
— En eigum við í'Slehdiii'g-
ar fóllk. sérf'iæðimenntað, til
þessara starfa, ef til kæmi?
— Nei, ekki eins og er. en
það tel ég stafi aí því, að hiug
að til hcfor eikki verið giert ráð
fyrir þessú fólki í íslenzkri
skðtelöggjöf. Hér er um að
ræða eina námislieið, sem stúd
entar gætu faidð, auto niargra
annarra.
— Við höfum efalaust báðir
retoið okkur á vantrú atoenn-
ings á sálfræðingum, Trygigvi.
— Já, en við höfum lítoa
rekið oktour á vantrú almenn-
ings á verkfræðingum, lækn-
um og j'firleitt öliu sénmennt-
uðu fólki. Þó dettur engum í
hiu.g í ailvöru að við gætum
verið án þeirra. Þessir sérfræð
ingair, sem við bölum hér um
að - nauðlsynilegt sé að fá til
starfa í þá.gu skól'anna, hafa
því miður ekki enn unnið sér
sama ■ ilverurétit í huga al-
memiin'gs, eins og sérfræði-
stéttinn'ar sem eldri eru hér.
þótt hins vegar margir þeirra
ha.fi þegar unnið ágæt störf hér
á landi Mér dettur ekki í
hu.g að nokkrir sérfræðingar
séu almiáttugir, og fer þar að
j'afnaði eftir persónu hwers og
eins hve störf hans verða nota
dirjúg, en ég vona hins ’egar
að þeir komi sem fyrst til
stárfia innan íslenzks stoólakerf
is. .. •
Skólalöggjöf á alltaf að vera
undir gagnrýni.
— Stoólatöggjöfin ok'kar frá
1946—47 liggiur mikið undir
aaigwrýni. Hver er þin skoðun
þar á?
— Mér fimnst eðililegt að
þessi löggjöf sé gagnrýnd og
skólalöggjöf þarf alltaf að
vera undir gagnrýni. Það er
heldur ekki óeðlilegt að slík
löggjöf tato-i bieytiinigum á
skemmri tima en 22—23 ánim.
En löggjöfin frá 1946—47 hef
ur þaun stóra kost, að hún
er svo rúm. að þrátt fyrir all-t
hefur hún verið minni hemiil
á framþróun s'kólamálanna én
marg'ua virðist lralda nú í dag.
Það er nefnilega skoöun mín,
að löggjög ráði aldrej að fullu
hvort skólastarfið verður gott
eða vont. Einstaklmgarnir, sem
framfcv’æma löggjöfina ráða
bar mestu.
Ekkerf algill ráð er til við
unglingavandamálum.
---- Unglingav'andamál eru
mikið rædd um alla vei'öld
þessi árin. Þú hefur mikið
starfað með unglingum og
umgu fólki. Tryggvi Hver er
s'koður þín á þessum marg-
nefindu vanílamiálum æskunn-
ar?
— Ég hield að þau séu ek'ki
meiri en eðlilegt getur talizt.
Á u'ndamförnum árum hefui
stór hluti þjóðarinnar horfið
úr dreifbýli í þéttbýli Það hef
ur orðið byltin.g * verktækni.
Heimilishætk eim nú viða
þannig, að báðir foroldrarnir
vinna úti oig börn eiga nú
miinnia athvarf hjá öfum og
ömmium en áðutr var. Þá var
það víða þanmig að saman
lifðu einar þrjár kynsl'óðir á
heimiili í órjúfandi innbyrðis
ten.gslum — afar, ömmur —
foreldrar og.. börn.
Daghcimili, barnaleitovellir,
skóli, gatan og ■ ýmis félags-
samtök, gegna því hlutverki,
sem heimiilin gegndu áður.
Annai's gæbuim við balað utn
þebta mál endalaust.
— En, sem sé, það er skoð
un þín að breyting heimilis-
ins eigi einhvern þált í því
ástandi,, sem við almennt köll
um unigldngiava.ndnmál?
— Bre>yting heimilisins er
éin'Ungis einn þátturinn í
breytt'u þjóðféla'gi. Aukin tæki
færi til allra hluta. meiri pen
ingaráð unglinganna, og hópur
fulloröinna, sem lifir á því að
hrifsa þessa peninga af ung-
lin.gunum fyrir einskisnýta
h'luti, á sinn þátl í þvd að vanda
málin yerða mörg.
— En þá kem'UT að spurn-
inguinni: Hvað getum við gert
til aö spor-na við þessari
bróun?
— Við þessu er eklfcert al-
gilt svar. til. Einstatolingarnir
eru svo misjafnir. Ég held að
við ættum að ræða minna um
bessi vandaimál en gert er og
minnast heldur á þá mögu-
leika, sém æskan hefur til þess
að njóta lífsins án l>ess að af
þeim skapist nokkur vanda-
"•ál
— Hyaft á'btu vdð?
— Einhvern tíman var sagt,
að tómstundirnar væru giull-
korn timans og nú eiga menn
kost á að’ n.jóba þeirra í fjöJ-
breyt.tari viðfangsefnj en nobk
UTn tím'an áður. Ég held að
það sé þýðingat'mikið fyrir
hvern uragling að eignast áhuga
mál við sitt hæfi sem bann
stundar af alúð Um rnargt
getur verið að ræða: íþróttir,
listir, félagsstörf, bóto'lestur
og svo framvegis, og það er
hhi'tverk uppala.ndans að iaða
uniglinginn að þessu.m áhuga-
máluirn, svo hann velji þau
ósjálfrátt. Unglingar þola illa
beinar fvrirskipanir, eða þvíng-
anir
— ErLu hrædur uni æsk-
una í dag. Tryggvi?
— Nei, en mér líkar illa
við tTO hópa fuiM'orðins fólks.
Annars vegar ræningjahóp,
sem leggu'r gi'ldi’u fyrir æsk-
una, hvar sem þrf vei'ður við
bomið. með einskisnýtum
skemmtunum og fjárplógsstarf
semi og á hiraa hliðina hóp,
sem virðist d'auðræddur við
þessa bráðþroska ung'linga og
borir varla að gera til þeirra
nokkrar kröfui, en er alltaf
reiðubúinn að afsaka öll þeiiTa
afglöp.
— Bráðþroska un'gliniga?
— Já, veginia góðs viður-
væris þrostoast skrokkurinn
stundum hraða’ en sálin.
— Að síðustu. Tryggvi?
— Við skuiurn hafa þetta
sam'tal botnilau.st Þetta verðui
hvorf eð er ekki ú'træbt. mál.
— ki
ViSskiptamenn eru beSnir aS athuga
aS símanúmer stöSvarinnar er nú
25300
VÖRUBÍLASTÖÐIN ÞROTTUR
BORGARTÚNI 33.