Tíminn - 25.10.1969, Blaðsíða 8

s
TIMINN
LAUGAKDAGUR 25. oktöber M69
31
!Þa3 þeKktust aSerns fcvö dæmi
nim hjónasklnað innan Romanov-
œtfcarinnar þar til Nikulás II tók
ivið ríkj'um. Pétur mikli skildi við
fyrri fconu sína. Etid'oxíu Lopuk-
tónu, og sendi hana í klaustur en
ihaim hafði ásakao hana ftrir að
skipfca sér af umbótastaxfi hans.
Konstantín stórhentogi, annar son-
ur, Páls og sonarsonur Katrínar
miklu, kvœntist árið 1794 Júiíu
prinsessu af Saxiandi-Koburg-
Gofciia. Þau eignúðust engin börn.
Hjjónahandið var gjörsamiega mis
heppnað og árið 1801 yfirgaf sfcór
hertogafi*úin eiginmann sinn og
Rússland fyi'ir fuli og allt. Alex-
ander I samtþyfcbti ekid skilnað
hróður síns fyrr en 1820 og gerði
honum þá fcleift að fcvænast
pólskri ástkonu sinni, scm fékk
titriinn Lowicz prinscssa. En Iitið
var á sfcilnað Konstantíns sem rífc
isleyndarmál, og þó einkum, er
hann kvæntist konu af láguæ stig
um, sem baifði í för með sér af-
sal erfðaréttarins. s
Samkvæmt lögum mátti engin
if kcisaraættinni giftast án sam-
pyfckis keisarans, né heldur gátu
þau gifzt fráskildum persónum
eða fólM úr alþýðustétt. En fá-
um árum eftir að Níkulás II fcom
til valda stóð hann andspænis flóð
bylgju hijúdcaparlhneiyiksla og því
sem verra var. MSfcael stórfhertogi
varð fyrstur tii. Iíann var cinn af
‘sex sonum Míkaels stórhertoga
og sonarsonur Nifculásar I. Hann
kvæntist fconu af lágum stigam
þvert ofa-n í bann fceisarans, sett-
ist áð i Englandj og bom aidrci
fnamar til Rússlands. Kona hans
féfck titilinn Torby greifafnú.
Síðan kom föðnrlbróðir keisar-
ans, Alcxis sfcórhertogi, sem jafn-
an vanrækti sfcyldur sínar sem
æðsti yfirmaður rússnesfca flotans.
Hann varð ásfcfanginn af Zinu
prinsessu, eiginkonu Eugene
prins af Leuehtenberg, en hún
var talin fegursta bona Evrópu.
Þrátt fyrir ítrekuð mótmæli
frænda síns, var Alexis stóihar
togi alltaf með Leuehtenberghjón
unum og mikið var hlegið að þess
um konunglega hjónabandsþri-
hyrningi á helztu ferðamaunastöð
um Evrópu. í þessu tilfelli var
ekki um neinn hjónaskilnað að
ræða, en hneykslið var þeim mun
meira.
Anastasía, pi’insessa af Monten-
gró og stóríiertogafrú af Leucht-
enberg skildd þessu næst við
mann sinn og giftist Nikulási stór
herfcoga, toænda keisarans. Enn
einu sinni beitti keisarinn fortöi
um og mófcmælum, en þegar hér
vax komið fóru Romanovarnir
sínu fram.
Annar föSui-bróðir keisar-
ans, Páll stórhertogi, sem var
ebkjumaður, áfcvað að kvœnast frá
skilinni konu hinni fögru frú Pist
elfoors. (’Fyrrifoona Páls v-ar Alex
andra prinsessa, dóttir Georgs I j
Grikjakonungs og Olgu drottn- j
ingar. Þiau höfðu eignast bvö börn:;
Dimitri störheitoga, sem var
Ibendlaður við morðið á Raspútín,
og Maríu stórhertogayniju, sem
iftist Viihjáhni prins a£ Svíþjóð).
þessu tiletfni sferifaði keisarinn
móður sinni:
......Ég talaði atvarlega við
Pál föðurþróðux, og varaði hapn
að lokum við öllumíþeim afleið-
ingum, sem fyi-irihugað hjónaband
mundi hafa í för með sér fyrir
ihann. í»að hafði engin álhrif. . .
En hvað þefcfca er allt enfitt og
hvað maður skammast sín fyrir
fjölskylduna frarnmi fyrir heimin-
um. Hvaða trygging er fyrir því,
að Oyril taiki ekki upp á því sama
á niorgun og Boris og Sergze þar
næsta dag? Og að lotoum óttast ég
áð í París verði sett á stofn heil
nýlenda manha úr rússnesfcu keis
arafijölskyldunni ásamt hálflögleg
um eða ólöglegum ciginfconum
sínum. Guð einn veit á hivernig
tímum við lifum, þegar takmarka-
laus eigingimi kæfir alla sam-
vizkusemi, skyldurækni og jafnvel
almennt velsæmi".
Nikulás II sfcrifaði þetta í lok
ársins 1902. Hann reymdist sorg-
lega sannspár. Prændi keisarans
Cyril stórhertogi, elzfci sonur
V'ladimirs, fcvæntist tæpum þrem-
ur árum síðar Vifctoríu-Melitu, frá
skilinni fconu stóriherbogans af
líessen. Keisarinn svaraði þessu
méð jn’í að vísa frænda sínum úr
landi. Eftir þetta .varð hræðileg
senna milli fceisarans og föður-
bróður hans, VLadimíns stóriher-
toga, sem hótaði að segja af sér
öllum opinberum störfum, ef
Nikulás drægi efcki útlegðarsfoip
unina til báka, en keisarinn var
ósveigjiaiíl'egur.
Að lofcum kom versta áfallið.
Sár persónulegur harmur bættist
vdð 'hið óhjákvæmilega hneyksli.
Mifcael stóriiertogi kaus að hafa
lögin að engu og erfðavenju Rom
anO'Vættarinnar. Hvað systur hans
gengn í gegnum, og þá sérstak-
lega Olga, er erfitt að ímymda sér.
í ágúst 1906 skrifaði Nikulás í ör-
væntingu til móður sinnar.
.„Pyrir þrem dögum síðan kom
Misja og bað_ um leyfi til að
kvænast. . . Ég mun aldrei gefa
samþykki mitt. . . Það væri mifoilu
auðveMara að gefa það en neita
þvi. . . Guð forðj. því, að þetta
dapurlega mál vajfh miskiíð í fjöl-
skyldu okkar. Eííís og nú er kom-
ið málum eru orfiðlcikar lífsins
næstum óbærilegir,‘.
Konan, sem hafði heillað hinn
unga stórbertoga sivo m.jög, var
Natalía Tsjercmctetaya, dóttir
málafærsluimanns í Moskvu. Fyrst
hafði hún gifzt varzllunarmanni að
nafni Momontov, o;g skilið fljót
lega við hann. Þar næst g'iftist
hún Wulfert höfuðsmanni í Kuir-
assier varðsiveitunuim, sem voru
undir stjórn Míkaelss stórhertoga.
Frú Wulfert varð áístfcona bans
og jtkildi þegar í stjið við mann
sinn í von um að veriða eiginkona
stórihertoga. Hneykis'Iifi breiddist
út og fölfc fór að baöa um, að
þau hefðu gift sig á ',(aun. Menn
vissu ekki, að stórhentogmn braut
ckki lögin þegar í. síBð, en þegar
frú Wulfert bafði ítentgið skilnað
og fór af Landi brott, ]>á fór stór-
hertoginn á eftir heuni, þrátt fyr-
ir viðvaranir bróður isins. Hjóna
leysin fóru frá einum síaðnum til
annars án þess áð vitú, að rússn
eskir leyn iþjón ustmmesm fylgdust
með þeim. Að lofcum ví»ru þau
gefin saiman á laun a£i fserbnesfc-
um presti í Vínarborg.
Stórhertoginn hafði í nneynd slit
ið sambandinu við fjöts'foyMu áua
nokkru áður, en efcki viar unnt
að halda lengi leyndum fréttam-
urn af hijönabandi hans, og hon-
urn var opinberlega banoað að
snúa aftur til Rússl'and«- Nikulás
leyfði honum ekfci að suúa affcur
fyrr en í byrjun Heimssityxjaldar
innar fyrri og hin toifrásldlda
fcona hans fékfc titiiinn iBrassova
greifafrú. Hivorfci keisaEahjónin
né efckjudrottningin tófcu nokkru
sinni á móti eiginkonu Mikaels.
„Skilur þú hvaða þýðiaMu þetta
allt hafði fyrir Nitoka?‘a spurði
stórhertoigaynj'an. „Mífcael var
eini. eftirlifandi bróðk- baas.
Hann hefði getað veiitt Nifcfoa swo
mibla aðstoð. Við vorum <3-1 sefc.
Af þremur sonum VLadkaíihs föð-
uinbróður hafi einn verið j^erður
útlægur, annar þeirra, Botíst, bjó
með hrj’áfcioinu sinni og Sá þriðji,
Andrés, var bróður mínum aldrei
að miklu liði. Samt voru þessir
þrír bræður synir eldri stórlher-
toga og komu í erfðaröðinni næst
á eftir Alexis og Mík'a'el. Nikfci
hafði engan úr fjölskyldunni, sem
hann gat leitað stuðnin’gs hjá
nema ef til vill Sandro, mág-
minn. En það urðu jafnvel erfið-
leikar á þvf með tímanum, þeg-
ar við komumst að því að alvar
legur ágreiningur var á milli
Sandro og Xeníu! Hivernig for-
dæmi gátum við gefið þjöðinni?
Það var engin furða, þótt vesa-
lings Nikki yrði forlagatrúar, þar
sem hann stóð uppi einn og ó-
studdur. Hann lagði oft handlegg
inn yfirum mig og sagði. „Eg
fæddist á degi Jobs — ég er reiðu-
búinn að sætta mig við örlög
mín“.
Það dinmidi stöðugt yfir. Stór-
heitogaynjan minntist hinnar
hönmulegu sfcyrjaldar Rússa við
Japani 1904—05. Henni fannst oft
enfitt að átta sig á því, sem hún
las í blöðunum, þar sem hún hélt
sig utan við öll sbjómmál, en
hún dró álykbamir sínar aif þvá
sem bróðir bennar sagði henni og
því sem hún sá af eigin raun
í Tsarskoje Selo. Um þebta leyti
var Olga daglegur gestur í höll-
inmL Á fcvöldin gat fceisarinn rætt
frjálslega við fcomi sína og syst-
ur í friði og ró í vdtmulheribergi
sínu, eftir að hann hafði veití ráð-
herrum sínram og æðstra yfirmönn-
um herisins áhej’rn.
„Ég er sannfærð nm, að keis-
arinn vildi efcfci stríð við Japani
og að honum var aifcfc út í það af
hópi sfcríðsæsingamanna meðal
s’fcjórnimálam'aipna og herforingja,
sem þóttöst vissir um skjótan og
gilæsilegan ságur — sem mundi
fynst og fremst varpadýrðarljóma
á þá sjálífia og fc«saraveldið“.
Hénförim var iila skápulögð og
'birgðafluittningamir vora í mesta
ólestri, og eftir mikfcar ófarir lauk
henni í maí 1905 með gjöreyð-
ingu mssneesfca fLotans við Tsos-
ima. Ég haifiði lesið einJhivers stað
ar, að þegar skeytið rrm ósigur-
hm borst toetsaranram í Tsarskoje
er laugardagur 25. okt.
— Crispinus
Tungl í hásuð'ri kl. 0.52
Árdegisháflæði í Rvik kl. 6.05
HEILSUGÆZLA
Blóðbanklnn tekur 6 atófl blób
g|öfum daglega k!. 2—4,
Btlanasim) Rafmagnsvelto Reyk|a-
vlkor á skrifstofotlma er 18222.
Naetor. og helgtdagaverzla 18230,
Slskkvlljðið og slúkrablfrelSlr. —
Slml 11100.
Nætorvarzlan I Stórholti er optn frá
mánodegl tll föstudags td. 21 á
kvölclin tll M. 9 i morgnana.
Laugardaga og helgldaga frá kL
16 é daglnn fll M. 10 á morgnana.
Sjúkrablfrelð I HafnarflrSI t alma
S1336.
SlysavarSstofan I Borgarspltalanum
er optn allan sólarhrlnglnn. AB-
olns móttaka slasaBra. Slml 81212.
Kvöld og helgtdagavarzla laekna
hefst hvem vlrkan dag M. 17 og
Ukmdur Hl M. 8 a« morgnl, um
helgar frá kl. 13 á laugard.
I neyðartilfelluin (ef ekkl nasst tll
helmlllsleknls) er teklB é m6t)
vltjanabelðnum 6 skrifstofo Uekna
féleganna i sfma 11510 frá Id.
8—17 aHa virka daga, nema laug
ardaga,
Laeknavakt l HafnarflrB) og GarSa
hreppL Upplýslngar i IBgreglu
varBstofunnl, siml 50131, og
slökkvlstSSjnnl, shnl 51100.
K6pavogsap6tek oplB vlrke daga frá
M. 9—7, laugardaga frá kt. 9—14,
helga daga frá M. 13—15.
Httaveitubflar.lr tllkyrenlst ) slma
15359.
Skolphrelnsgn atlan sólartirlngtnn.
SvaraS I slma 81617 og 33744.
Næturvörzlu Apóteka í Reykjavík
vikuna 25. okt.—31. ofct. annast
Holts Apötek og Laugaivegs-Apótek
Næturvörzlu í Keflajvík 25. og 26.
okt. annast Arnbjörn Ólafsson.
Næturivörzlu í Keflaivik 27. okt.
annast Guðjón Klemenzson.
KIRKJAN
H allgrím smessara
verður sarafcvæmt venju flutt á
ártíð séra Hiallgrims Péturssonar,
mánudaginn 27. ofet. kl. 8,30. Pred
ikun flytur séra Jón Einarsson í
Saurbæ á Hvalfjarðarströnd. D”.
Jakob Jónsson og séra Ragnar
Fjalar Lárusson þjóna fyrir altari
Laugarncskirkja:
Messa kl. 10,30. Ferming og altaris
ganga. Barnaguðsþjónusta fellui*
niður.
Séra Garðar Svaivarsson,
B ús taðaprestakall:
Bai’nasamkoma í Réttarholtsskóla
kl. 10,30. Guðsþjónusta í Háaleil
iskirkju kl. 2.
Séra Ólafur SfcúLason.
Dómkirkjan:
Messa kl. 11. Ferming og Altaris
gianga. Séra Jón Auðuns.
Barnasamkoma á vegum Dóm
kirkjusafnáðarins i Miðbæjarsfcól
anum kl. 11.
Neskirkja:
Bamasamkoma kl. 10. Fermingar
messa kl. 2.
Séra Frank M. Halldórisson.
Þorlákshöfn.
Sunnud'agasfeóli í Barnaskólanum
Id. 10,30 f. h.
’Séra Ingþór Indriðason.
Hjalli í Ölfusi:
Messa fcl. 2. Sunnudagaskóli fyrir
börn eftir messu. Séra Ingþór
Indriðason.
EUiheimiIið Grund:
Guðsþjónusta kl. 10 f. h.
Séra Lárus Halldórsson messar.
Hailgrímskirkja:
Btarnaguðsþjónusta kl. 10 f. h.
Messa kl. 11. f. h.
Sóra Ragnar Fjalar Lárusson.
Háteigskirkja:
Messa kl. 2 Séra Ólafur Skúlason
messar. Kiribjukór Bústaðasófcnar
syngur. organisti Jón G. Þórarins
son. Séra Jón Þorivar'ðarson.
ÁsprestaikalL
Barnasamkoma í Laugarásbíói kl.
11. Fcrming og altarisganga , Laug
arneskirfcju kl. 2. Séra Grímur
Grímsson.
Grensásprestakall:
Gúðsþjónusta kl. 11 í Safnaðar
heimiinu Miðbæ. Ólafur Ólafsson
kristniboði predikar. Barnasam-
koma sama stað fcl. 1,30. Sófcnar
prestur.
Kirkja Óháða safnáðaiins:
Messa kl. 2 s. d. Séra Emil Björns
son.
Fríkh’kjan i Hafnarfir'ði:
Barnasamkoma kl. 11. Messa fcl. 2
Séra Si'gurður Haukur Guðjónsson
sóknarpestur í Langho'tspresta-
fcalli predikai-.
Safnaðarprestur. .
Háteigskirkja:
Morgunbænir og altai’isgauga kl.
9,30 f. h. Barnagúðsþjónusta kl.
10,30. Séra Arngx-ímur Jónsson.
Rcy n i v a Ua p restakal I:
Messa að Reynivöllum fcl. 2L ,Séra
Kristján Bjarnason.
Kópavogskirkja:
Bai’nasamfcoma kl. 10,30 Guífdbtión
usta M. 2. Guðný Guðmundtec&5ttir
leifcur einleik á fiðlu.
Séra Gunnar Árnason.
Haf narfjarðarkirkja:
Bai’naguðsþjónusta fcl. 11. Hiirður
Zophóníasson yfirfcennari áwtrpar
börnin.
Séra Garðar Þorsteinsson.
ORÐSENDMG
Námskeið í Nýja testamentis-
fræðum:
Væntanlegir þátttakendur í rfírn
skeiðum, eru beðnir að fcorna 'til
viðtals í Félagsheimili Hallgrínfln;
kirkju n.k . þriðjudagsfcvöld fi&.
ofct. M 8,30 stundvíslega.
Dr. Jafcob Jónsson.
FÉLAGSLÍF
Tónabær Tónabær
Tónabær
Féfagssfcarf eldri boi-gara.
A mánudagiren byrjar félagsmt
in fcL 1,30 og feifcning — málun
’fclukfcan 2 eftir hádegi.
Æskulýðsstarf Neskirkju:
Fundur fyrir stúlfcur og pilta 13
—17 ára verður í Félagheimilinu
m'ánudaginn 27. ofct. M. 8,30 Opið
hús frá M. 8, Frahk M. Halldórsson
Kvennadeild Flugbjörgunarsveit
arinnar,
hefur fcaffisölu sunnudaginn 2.
nóv. að Hófcel Lofftleiðum. Velunn
arar sem gefa vildu köfcur hafi
samhand við Ástu í síma 32060.
Auði síma 371392.
□P
■■
i>3 /v hH js r
p
Lárétt:
1 Ásjóna 5 Veinið 7 Op 9 Han'ö!-
legg 11 Hjálpai-sögn 12 Tvíhljó'Sli
13 Stafrófsröð 15 Þjálfuð 16 Að
gengilegur. 18 Étur.
Krossgáta
Nr. 409
Lóðrctt:
1 Ógilda 2 Box 3 51 4 Hi-eytf
ast 6 Iðnáðarmaður 8 Fúgl
10 Dýr 14 HitunartæM 15
Sturlúð 17 Vein.
Ráðning á gátu nr. 408.
Lárétt:
1 Öldunga 6 Opa 7 BB 9
ID 10 Rorraði 11 Uð 12 An
13 Ása 15 Galandl.
Lóðriétt:
1 Öllbrugg 2 Do 3 Upprisa
4 Na 5 Aldinni 8 Boð 9
Iða 13 Á114 An.