Vísir - 25.08.1979, Síða 25

vlsm
p-"1
Laugardagur 25. ágúst 1979. N
'*T**‘V,v*
25
Erfiðasta verk Sidney Lu
et
Burton og Firth I hlutverkum slnum I Equus.
Lumet og Burton lögðu mikla
vinnu við skapgerð sálfræðings-
ins, en Lumet segir að honum
hafi fundist sem Burton hafi
ekki skilið nógu vel hverju
Lumet vildi ná fram I þeim
manni. Burton var hins vegar
mjög samvinnuýöur og sam-
vinna þeirra skilaði þeim ár-
angri að Burton var Utnefndur
til Óskars-verðlauna fyrir leik
sinn. Svo var einnig Peter Firth.
Lumar segir að hann hafi lítiö
þurft að segja Firth til, „ Hann
Kvikmyndfn Equus
mjög frábrugöin
Peter Firth i hlutverki Alan Strang. Alan dýrkar hestana, sem hann
hefur umsjón með, og á nóttunni tekur hann fram beisli, sérhannað
fyrir hann sjáifan.
KOMID
SJÁID
SANNFJERIST
Tónabló hefur nú keypt
sýningarréttinn á mynd Sidney
Lumet, Equus. Lumet er Islend-
ingum að góðu kunnur þvi aö
allar myndir hans sem hér hafa
verið sýndar eru I háum gæöa-
flokki. Má þar nefna myndir
eins og Dog Day Afternoon, Net-
work og Murder on the Orient
Express.
Myndin Equus er byggö á
samnefndu leikriti Peter
Schaffer en það hefur verið sýnt
bæði á Broadway og i London
við gi'furlegar vinsældir, og var
það sérstaklega að þakka frá-
bærum leik og mjög góðri sviðs-
setningu. Lumet notar þá Peter
Firth og Richard Burton i
myndinni en þeir léku báöir i
leikritinu.
Myndin greinir frá tilraunum
sálfræðings (Burton) við að
lækna ungan mann (Firth) sem
óútskýranlega blindar sex.
hesta.
begar myndin kom á markað-
inn fékk hún virðingarverða
dóma hjá gagnrýnendum, en
þeir gagnrýnendur sem hafa lif
myndar í hendi sér, ef svo má að
orði komast, gáfu henni þó
engann sérstakan gaum..
Ég held aö Equus hafi verið
mjög opin fyrir árásum” sagði
Lumet i viötali við Films and
Filming timaritið. Og ég held
að þér getið spurt mig mjög
eðlilegrar spurningar, það er
fyrst þetta er svo fullkomið leik-
sviðsverk þvi þá að gera mynd
eftir þvi ? Ég sá upprunalegu
útgáfuna i London, með Tony
Perkins, sem er frábær. Og ég
sáhana meðRichard. Og i hvor-
ugt skiptið fannst mér kjarni
leikritsins liggja ljós fýrir. Svo
að ég hélt að i mynd gætum við
EQUUS
var næstum fullkominn leik-
ari”.
Ekki veit ég nákvæmlega
hvenær Tónabió hyggst taka
þessa mynd til sýninga en bfóið
lumar á nokkrum myndum öðr-
um sem einnig eru mjög góðar
svo sem myndinni Bound for
Glory sem greinir ffá ævi
Woody Guthry.
ifi
Leikstjdrinn Sidney Lumet
fundið nýja leið til að lita á
verkið. En ég held að gagnrýn-
endur hafi opnað augu sfn fýrir
fleiri sviðum i myndinni, út af
raunveruleikaþættinuum, út af
stílnum, út af breytingunni á
Richard, en fyrir sumar var
þetta óþarfa flækja á leikritinu
eða rangt sjónhorn til þess að
líta á leikritið. Fyrir aðra var
þetta meiri reynsla en leikritið.
Við fengum raunarnokkra mjög
góða dóma en ekki frá mikil-
vægustu gagnrýnendunum. En
ég hef enga hugmynd um hvað '
muni verða viðbrögð almenn-
ings við mynd fyrirfram.”
Equus er ekki náttúruleg
mynd. Hún fellur ekki f flokk
mynda eins og Dog Day After-
noon, Serpico og Ali the Presi-
dent fe Men þar sem fyrsta hlut-
verk leikstjórans er að sann-
færa áhorfendur um að þetta
hafi raunverulega átt sér staö.
Frá sjónarhóli Schaffers er
þetta meira ljóðrænt sjónarhorn
vegna þeirrar kreppu sem hann
sér i lífinu og kemur fram f öll-
um hans verkum.hvortsem það
er í Equus eða Royal Hunt in the
Sun, baráttuna milli hins
Appólóniska manns og hins
Dínóýniska. Og ég held að það
sé þessi tvöfeldni i manninum
sem Schaffer hefur fyrst og
fremst áhuga á ”,
Lumet er mjög vandaður
hvað snertir undirbúnings-
vinnu. Hann og Schaffer lágu
yfir leikritinu i ár áður en upp-
töku vélarnar byrjuðu að snú-
ast.
Ég þekki hinn sjónræna stil
myndar vel áður en æfingar
byrja en ég nota æfingarnar til
þess að sýna hvernig ég hyggst
ná honum fram. Og ég útskýri
ekki sjónhorn upptökuvélanna
fyrr en á tveim siðustu dögum
æfinga eða þegar upptökur
byrja. Venjulega fer ég yfir
upptöku á atriði nóttina áöur en
það er tekið, endurles það, festi
það i huganum og merki hand-
ritið með glósum um hvernig
skot ég vil fá.”
sviösuppfærslunni
Kvikmyndin Equus er um
margt svo ólik sviðsuppfærslum
á samnefndu leikriti eftir Peter
Schaffer, að erfitt er að koma
auga á sanngirnina I orðum
þeirra gagnrýnenda, sem segja,
að með gerð hennar hafi leik-
stjórinn Sidney Lumet verið að
bera I bakkafullan lækinn.
Lumet tekur efnið nokkuð
öðrum tökum en gert hefur
verið i sviðsuppfærslum. Hlut-
verki sálfræðingsins, Dysart, er
gert jafnhátt undir höfði og
hlutverki Alan Strang, unga
mannsins, sem stingur augun úr
hestunum, sex. Baráttan milli
hinnar vistrænu og hinnar til-
finningalegu hliðar mannsins
gengur eins og rauður þráður i
gegnum alla myndina, og
leggur myndin mun meiri
áherslu á þessa baráttu en gert
er i leikritinu.
Einstaklega óhugnan-
leg sena
i raun er það einmitt þessi
togstreita, sem skilur á milli
leikritsins og kvikmyndarinnar.
1 leikritinu eru allir atburðir
stilfærðir, og höfða* sterkast til
skynseminnar. Kvikmyndin
spilar hins vegar á tilfinning-
arnar. Hún neyðir áhorfandann
til þess að skilja, hvaða hvatir
búi að baki villimannlegri
hegðun unga mannsins, með þvi
að erta i honum þessar sömu
hvatir.
Myndin er að vissu leyti I
miklu sterkari tengslum við
raunveruleikann en leikritið.
Hestarnir eru ekki leiknir af
leikurum með höfuðbúnaði,
heldur af raunverulegum
hestum. Senurnar þar sem lýst
er sambandi Alans við hestana
áður en hann stingur úr þeim
augun, eru sumar svo áhrifa-
miklar, að þærstanda ekkert að
baki smekklegustu ástarsenum,
enda hestarnir og leikarinn
Peter Firth ekki af verra
taginu.
Senan þar sem Alan stingur
úr hestunum augun er einstak-
lega óhugnanleg, og hröð
klipping i þeim kafla gerir það
að verkum að stian og áhorf-
endasalurinn eins og rama
saman i eitt, og ekki laust við að
manni finnist vera 'hrár blóð-
þefur i loftinu. brátt fyrir þetta
hafa sum atriöi myndarinnar
jafnframt yfir sér óraunveru-
legan blæ, sem minnir á sviös-
uppfærslurnar, aðallega fyrir
tilstilli undarlegrar lýsingar og
litavals.
— AHO
ISHIDP
vogir eru ti! sýnis á
Alþjáðlegu
Vörusýningunni
KYIMIMIÐ YÐUR
VERÐ OG GÆÐI
Þegar viö VEGUM kostina,
þa veróur svarið
- ISHIDA '
QS82655 PlnsÉns liF U#
PLASTPOKAR
O 82655
PLASTPOKAVERKSMIÐJA ODOS SIGUROSSONAR GRENSASVEGI 7 REYKJAVÍK
BVGGINGAPLAST • PLASTPRENTUN • NIERKIMIOAR OG VELAR