Vísir - 14.05.1980, Blaðsíða 2

2
viðskipti
Útgefandi: Samtökin Viðskipti og verzlun
Félag fslenzkra stórkaupmanna.
Umsjón: Jón Birgir Pétursson
Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson
AbyrgÓarmaöur: Pétur Sveinbjamarson
Verslun sem ekki
mo nrípAíi/f
I I Id {XrXjGI
Þaðer stundum sagt, að helztir ókostir tæknivæð-
ingar og margbreytileiks nútimans, séu hinar
flóknu og fjölbreyttu reglur, sem fylgja framþró-
uninni, sem eru þó nauðsyn, sem eins konar vegvís-
ar, eða umferðarlög mannlegra samskipta og um-
svifa.
Kynslóðir sem lifa á tímum örra breytinga, mega
hafa sig allar við að fylgja breytingunum. Það er
æði stórt stökk af hestbaki til hraðskreiðra bíla
þessarra ára, frá tveggja til þriggja vikna sigling-
um landa á milli, Itveggja til þriggja tíma flug milli
sömu staða í dag, og þannig má lengi telja, og er
nema von að svo sem einn og einn undrist eða rugl-
ist svolitið í öllu saman, a.m.k. á stundum.
Þó er sýnu verst, þegar umferðarreglurnar og
ákvæðin eru þannig sniðin, að eitt rekur sig á ann-
ars horn, en einmitt þannig eru reglurnar, ákvæðin
og kröfurnar, sem verzlunin býr við.
Hver veit t.d. ekki, að verzlunin má ekki
„græða", það er Ijótt, og það er aumingjaskapur að
tapa og hreint fyrirhyggjuleysi að fara á hausinn.
Það er líka augljóst, að verzlun, sem ekki græðir,
„á létt með" að greiða háa skatta, búa við lág
rekstrarlán og halda uppi stórum og dýrum lager og
greiða háa vexti.
Allt þetta, og reyndar margt fleira, segja regl-
urnar, sem verzlunin býr við.
Ég býst við því, að flestir hafi verið sammála
blaðagrein kaupmannsins, sem benti á að manni
sem lánaði 1 lítra af benzíni fyrir síðustu helg-
ina sem líterinn kostaði 370 kr., var ekki nóg að fá
370 kr eftir helgi, þegar sami benzfnlítri kostaði 430
kr. Hann varð einfaldlega að fá annað hvort 430
krónur, eða 1 lítra af benzíni á bilinn, annars höfðu
benzínbirgðir hans (sem hann átti fyrir helgi á
tanknum) rýrnað um 60 kr.
Það þykir hins vegar alveg sjálf sagt, að verzlunin
selji á gamla innkaupsverðinu, en ekki á endur-
kaupsverði, þá nefnilega getur hún ekki grætt, og
geti hún ekki grætt, sýnast reglurnar gera ráð fyrir
að hún eigi betra með að greiða skattana sína og
háu vextina, eins og áður segir. Þett geta líka allir
séð sjálfir, ef t.d. mánaðarlaun hrökkva tæpast
fyrir fæði, húsnæði og klæðum mánaðarins, verður
auðvitað léttara að greiða síma, heita vatnið og raf-
magnið, aðógleymdum sköttunum. Menn taka bara
neyzlulán útá„lúxusíbúðina" sína, og eftir þvf sem
þau lánin verða fleiri og hærri, og íbúðin dýrari að
sama skapi (í krónutölu), eftir því vegnar þessum
einstaklingi betur. Hann er að„græða" (auðvitað á
laun) á verðbólgunni.
Ég held, að við skiljum öll svona dæmi hjá sjálf-
um okkur, og að þetta gengur ekki, og við vitum, að
ríkisfyrirtækin skilja þetta hjá sér. Gerum okkur
grein fyrir þvf, að verzlunin er safn fyrirtækja og
einstaklinga, með alveg sömu þarf ir og þú og ég, að
þessu leytinu.
Hættum að rugla um verzlun, — látum ekki póli-
tfska hlaupagikki afflytja málefni verzlunarinnar
og hrekja hana með þvf f heldur útlendinga.
Stöndum vörð um íslenzka verzlun, treystum
hana og eflum, sköpum verzluninni lífvænleg skil-
yrði og unnum henni réttlætis, það er sjálfstæðis-
mál okkar allra, það er hagsmunamál okkar allra,
og það hlýtur að vera stolt okkar allra.
Eflum frjálsa verzlun f frjólsu landi.
Einar Birnir
formaður Félags fsl. stórkaupmanna.
&verzlun
Innflutningurinn 1979:
Kom frá alls
119 löndum
— en mikill meirihluti
frá 8 löndum
• skýrslum fluttum vií m« vörur
frá 119 löndum.
FyrirferBarmestu vörufiokk-
arnir voru þessir:
Milljaröar
Jaröolia og jaröoliuafuröir 56.2
Rafmagnsvélar og tæki 16.9
Flutningatækiá vegum 15.6
Spunagarn, vefnaöur 12.1
Vélar til atv.rekstrar 12.5
Unnarmálmvörur 11.1
Onnurflutningatæki 10,5
Ýmsar iönaöarvörur 9.6
Fatnaöur,
annar en skófatnaöur 9.2
Vélar tilsérstakra atv.gr. 9,5
Járnogstál 9.0
Málmgrýtiogmálmúrgangur 8.5
Pa ppir og pappirsvörur 8.0
Plastefnio.fi. 6.2
Unnar vörur úr tré og
korki (þó ekki húsgögn) 6.2
Fjarskiptatæki, hljóöupptökutæki
hljóöfl.tæki 5.9
Ávextir og grænmeti 5.6
Trjáviöur og korkur 5.6
Kaffi,te, kakó.krydd 5.4
Korn og unnar kornvörur 5.3
Sé enn frekar farið ofan I tölur
Hagstofunnar má sjá aö bifreiðar
voru fluttar inn á siðasta ári fyrir
samtals 13.8 milljaröa, varahlutir
og hjólbarðar fyrir 4 milljarða til
bifreiöaflotans okkar, flugvélar
fyrir 777 milljónir króna.skip fyrir
9.1 milljarö.
Til aö knýja ökutæki, fiskiskip
og flugvélar, auk miöstöövar-
kyndinga og diselrafstööva, var
keypt bensin alls konar og oliur
fyrir 54.9 milljaröa.
Ef nefna á dæmi um einstakar
vörur aörar. er nærtækt aö nefna
litsjónvarpstadci; þau voru keypt
fyrir alls 1.2 milljaröa króna.
7916 tæki; áriö á undan voru flutt
til landsins 12020 tæki sem kost-
uöu þá 1.5 milljaröa króna.
Þá voru fluttar inn 1979 3620
þvottavélar fyrir 336 milljónir
króna, vindlingar yfir 1.6
milljaröa króna, — og kaffiö eitt
út af fyrir sig kostaöi hingaö kom-
iö 3.8 milljaröa króna.
Allar eru þessar tölur cif-tölur,
þaö er kostnaöarverö vörunnar
erlendis, trygging og fragt, — en
tolluiinn á eftir að leggjast á verö
vörunnar.
Ríkið fær 50% af
útsöluverði einnar
brauðristar
Brauðrist þarf aö vera til i
hverju eldhúsi. út úr verzlun i
dag kostar hún 22.574 krónur. í
innkaupi kostar hún tæpar 5.000
krónur, eða 4.870 krónur. „Djöf-
uls okur er þetta”, segir fólk, og
er það nema von. Einhverjir
bölva milliliðnum en athuga ekki
að þeim sem sjá um innkaupin er
ekki um aö kenna.
Rikisvaldiö telur það munað að
rista brauðið sitt. Þvi tekur rikis-
sjóður 11.330 krónur af þessu
verði. Innkaupsverðið er 21.8%,
rikissjóður tekur 30.9% ýmis
gjöld vegna sendingarinnar eru
9.1%, heildsöluálagning 5%, smá-
söluálagning 15,2% og loks ofan á
allt saman enn til rikisins, sölu-
skattur 19.0%.
Þaö er ekki von aö barniö skilji þaö, — en rikiö telur aö ristað
brauö sé lúxus og beri þvf aö skattleggja brauöristar sem
munaöarvöru.
fslendirigar keyptu mest, eöa en þá koma næst Danir meö 25.8
öllu heldúr dýrast frá Sovétrikj- miiljaröa, Norömenn meö 24.6
unum I fyrra. ÞaÖan voru gerö milljaröa, Hollendingar meö 22.8
innkaup fyrir jafnvirði 32.6 millj. og Sviar 22.0 milljaröa. Frá
milljaröakróna. Þar vega bensin Bandarikjunum fluttum viö inn
og oliur þyngst. vörur fyrir 19.0 milljaröa króna.
Bretar seldu okkur vörur fyrir Frá þessum átta þjóöum kom
32.5 milljaröa króna, Vestur- þvi megniö af okkar nauösynja-
Þjóöverjar fyrir 31.2 miUjaröa, vöru I fyrra, en samkvæmt hag-
t Reykjavikurhöfn er meira en 90% vöruinnflutningsins skipað I land.
Þangað koma á ári hverju tugþúsundir lesta af varningi frá öllum
heimshornum.