Morgunblaðið - 14.02.2003, Blaðsíða 6

DAGLEGT LÍF
6 B FÖSTUDAGUR 14. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
L
ONDON er mikill suðu-
pottur þar sem úti og grúir
af alls kyns fólki, alls stað-
ar að úr heiminum, iðandi
af mannlífi og listum. Frábær staður
til að stunda listnám. Í þessum skóla,
Royal Academy, sem er margra alda
gömul stofnun, finnur maður kraft-
inn streyma um gangana. Hérna er
ég í framhaldsnámi (post-graduate)
en ég tek lokaprófið í vor. Svo hyggst
ég vera í fullu námi í eitt ár í viðbót
en þá í einkatímum hjá aðalkennur-
um mínum hérna við skólann, Eliza-
beth Ritchie og Cloru Taylor,“ segir
Margrét Sigurðardóttir, sem hefur
dvalið í London undanfarin ár við
söngnám í hinum virta tónlistarskóla
Royal Academy of Music, eða Kon-
unglegu tónlistarakademíunni, eins
og það heitir á okkar ylhýra móður-
máli.
„Ég byrjaði í píanónámi þegar ég
var sjö ára, en amma hafði nú kennt
mér sitthvað áður á píanettuna og
gítarinn sem hún átti,“ segir Margrét
þegar hún er spurð um upphaf tón-
listaráhugans, sem hefur fylgt henni
frá því hún man eftir sér. „Svo var
sungið í kórum og öll önnur möguleg
tækifæri nýtt til að syngja. Reyndar
var mikið um tónlist á heimilinu,
sungið, spilað og hlustað á alls konar
tónlist,“ bætir hún við.
Að spinna út frá tilfinningu
Margrét vakti fyrst athygli er hún
sigraði í Söngvakeppni framhalds-
skólanna árið 1992, en þá var hún
nemandi í Menntaskólanum í
Reykjavík. Hún sagðist þó ekki hafa
hafið formlegt söngnám fyrr en hún
var orðin 19 ára, sem þætti frekar
seint á breskan mælikvarða. „En ég
var byrjuð að syngja popp- og rokk-
tónlist löngu fyrr og var komin í
hljómsveit heima. Við spiluðum mest
svona hippatónlist, í anda Zeppelin,
Hendrix og Janis Joplin. Svo söng ég
um skeið með blúsbandinu Jökul-
sveitinni. Það var mjög skemmtilegt
og frábær reynsla í því að koma fram
því í blúsnum verður þú bara að
fylgja þeirri tilfinningu sem þú hefur
hér og nú og spinna út frá henni.
Þetta er einginlega tækni sem söngv-
ari verður að nota í hvert einasta sinn
sem hann kemur fram, hvort sem það
er blús, klassísk tónlist eða önnur
tónlist, hverju nafni sem hún nefnist.
Búa til töfra á staðnum.
Á eftir blúsbandinu tók við hljóm-
sveitin Yrja, en í þeirri hljómsveit
sömdum við allt efnið sjálf og þar var
mikill sköpunarkraftur. Frábær hóp-
ur og hefði verið gaman að fara
áfram með þá vinnu, en því miður dó
sú hljómsveit langt fyrir aldur fram.“
Margrét útskrifaðist sem stúdent
frá Menntaskólanum í Reykjavík ár-
ið 1993 og hélt þá áfram í píanó- og
söngnámi auk þess sem hún tók þátt í
nokkrum söngleikjum svo sem
Hárinu og Evítu. „Sú sýning sem
hafði þó mest áhrif á mig var Rhody-
menia Palmata, eftir Hjálmar H.
Ragnarsson, sem Guðjón Pedersen
leikstýrði. Hún var tekin upp nokkur
ár í röð við ýmis tækifæri og meðal
annars fórum við í sýningarferðir til
Danmerkur, Noregs og síðar á
heimssýninguna í Lissabon. Mjög
falleg og sjónræn sýning með ynd-
islegri tónlist.“
Líklega er þetta fíkn
En þar kom að Margrét varð að
taka ákvörðun um hvort hún vildi
halda út á listabrautina af fullri al-
vöru eða snúa sér að einhverju öðru.
Hún hélt til Austurríkis og innritað-
ist í Konservatorium Vínarborgar, í
deild sem heitir Musik Theater.
„Ég hafði stundað ballettnám í
mörg ár og taldi að þarna væri gott
tækifæri til að stunda þessar þrjár
listgreinar saman; dansinn, leiklist
og tónlist. En ég hafði kannski farið
út á röngum forsendum því ég hafði
ekki gert mér grein fyrir að þarna
var eingöngu verið að kenna fólki að
taka þátt í söngleikjum, punktur og
basta. Í Evrópu er þetta ákveðin
starfsgrein og nánast óumbreytanleg
með tilheyrandi söngleikjahúsum,
söngleikjaleik og söngleikjasöng-
tækni. Frekar skemmtiiðnaður en
skapandi list.“
Margrét sagði að þessi uppgötvun
hefði valdið sér nokkrum vonbrigð-
um en þó hefði dvölin í Vínarborg
ekki alveg verið til einskis. „Þarna
voru margir mjög góðir kennarar og
tíminn í Vín var að mörgu leyti gagn-
legur og gott að kunna nú þýskuna
almennilega. En ég ákvað að hætta
eftir einn vetur því að ég sá þarna
hvernig margir klassískir tónlistar-
menn höfðu þurft að fórna svo ótrú-
lega miklu fyrir listina, yfirgefa fjöl-
skyldur sínar í marga mánuði og
nánast búa í ferðatösku langtímum
saman. Ég hafði ekki áhuga á að
festa mig í því feni og fór heim til Ís-
lands eftir veturinn.“
Eftir heimkomuna fór Margrét að
vinna að sjónvarpsþættinum Kol-
krabbanum hjá RÚV. „Það var frá-
bær reynsla og gaman að vinna með
þeim hópi fólks sem að þessum þætti
stóð. Svo tók ég þátt í söngleiknum
Kysstu mig Kata í Borgarleikhúsinu
og prófaði eina önn í læknisfræði.
Hugsaði með mér að ef það væri eitt-
hvað sem mig langaði að gera í fram-
tíðinni ætti ég frekar að fara þá leið
en hina þyrnum stráðu braut sem líf
listamanna er, með stöðugu óöryggi
og hugsanlegu atvinnuleysi og fá-
tækt.
En þó að læknisfræðin hafi verið
mjög áhugaverð fann ég fljótt að ég
saknaði sárlega sköpunarþáttarins
og þeirrar mögnuðu tilfinningar sem
fylgir því að koma fram og tengjast
áheyrendum einhvers konar yfir-
náttúrulegum böndum. Líklega er
þetta bara fíkn. Nema hvað, ég fór að
hugsa mig um: Hvað er svo sem
svona öruggt við læknisfræði eða
önnur akademísk fög? Og hver segir
að sú leið sé einhver dans á rósum?
Maður veit svo sem ekkert hvernig
þetta líf fer og ég á auðvitað að hlúa
að því sem stendur hjarta mínu næst.
Og þá fór ég aftur í Tónlistarskólann
í Reykjavík þar sem ég lærði tón-
smíðar auk þess að vera í einsöngv-
aradeildinni. Ári síðar hóf ég svo nám
við Royal Academy of Music í Lond-
on.“
Skólinn skemmtilegur
vinnustaður
Aðspurð um dæmigerðan dag í
stórborginni segir Margrét meðal
annars:
„Líf söngvara, sérstaklega klass-
ískra sóprana, með sínar ofurvið-
kvæmu raddir, er afskaplega reglu-
samt. Maður verður að fara snemma
að sofa, drekka lítið og alls ekki
reykja, sem auðvitað enginn ætti að
gera hvort sem hann er söngvari eða
ekki. Þar fyrir utan er alltaf svo mik-
ið að gera í skólanum að maður hefur
lítinn tíma eða orku til að gera mikið
annað. Þá er nú heppilegt að maður
skuli hafa jafn gaman af náminu og
raun ber vitni. Og skólinn er vissu-
lega skemmtilegur vinnustaður; hver
dagur hlaðinn tónleikum af öllu tagi,
úr þátíð og nútíð og frá öllum heims-
hornum. Svo er mötuneyti hér og
bar. Það vantar bara rúm og þá gæti
maður verið hérna allan sólarhring-
inn. Og Regent’s Park, einn falleg-
asti garðurinn í London, rétt handan
við hornið. Þar er yndislegt að ganga
um í vorinu, – sem kemur bráðum.
Svo er líka stutt í Soho með sínum
fjölbreytta matarilmi og alls kyns
fólki; fólki sem á allan heiminn og
fólki sem á ekki neitt.“
En í hverju er vinna söngvara í sí-
gildri tónlist fólgin?
„Til að geta flutt flest eldri og
mörg nýrri tónverk, án þess að nota
hljóðnema, þarf maður að þróa söng-
tækni sem gerir manni kleift að fylla
stórt rými, helst þannig að maður
geti drifið yfir heila sinfóníuhljóm-
sveit, jafnvel með því að syngja veikt.
Þetta krefst mikillar nákvæmnis-
vinnu þar sem maður vinnur eins og
íþróttamaður við að þjálfa réttu
vöðvana með sérhönnuðum æfingum
marga tíma á dag. Og hvert lag sem
maður syngur krefst mikils undir-
búnings, þýðingar úr ýmsum tungu-
málum; þá þarf maður að skilja hvert
einasta orð og fara með lagið til til-
heyrandi tungumálaþjálfara sem
hjálpar til við framburðinn. Svo er
það auðvitað tónlistin sjálf, hver
nemandi er með einkasöngkennara
og einkapíanóleikara sem er í raun
músíkalskur leiðbeinandi. Einnig eru
hóptímar í mismunandi fögum svo
sem þýskum ljóðasöng, nútímatón-
list, frönskum ljóðasöng, enskri tón-
list, barrokkaríum, leiklist, ítölsku og
þannig mætti lengi telja. Svo fáum
við líka einkatíma með píanóleikur-
um, sem eru sérhæfðir í óperutónlist,
og tökum þátt í óperuuppsetningum
tvisvar á ári. Hver nemandi finnur
sér líka einn eða tvo nemendur úr
meðleikaradeildinni til að vinna með
að tónleikahaldi og jafnvel taka þátt í
keppnum. Ég gerði talsvert af því í
fyrra en minna í ár þar sem ég skipti
um söngkennara og við erum að
vinna hörðum höndum að ákveðnum
tæknilegum breytingum hjá mér. Á
meðan sú vinna er í gangi reyni ég að
koma sem minnst fram. En þetta
gengur mjög vel og vonandi ekki
langt þangað til ég verð búin að ná
fullum tökum á þessu. Þetta er allt að
koma,“ sagði Margrét Sigurðardótt-
ir, sem unir hag sínum hið besta í
London og er sátt við að hafa hlýtt
kalli listagyðjunnar.
Við þetta má svo bæta að Margrét
samdi tónlist við stuttmynd Vigdísar
Gunnarsdóttur, sem sýnd var í Nat-
ional Film Theater í London í júlí síð-
astliðnum. Ennfremur hefur hún
verið að leika í mynd sem portúgalsk-
ur vídeólistamaður, Antonio Rego, er
að vinna að og samdi hún einnig tón-
list við þá mynd, í samstarfi við kan-
adískan raftónlistarmann.
Úr poppinu í óperusöng
Krafturinn
streymir
um gangana
Ljósmynd/Guðmundur Helgi Jónsson
Margrét Sigurðardóttir fyrir framan hið fornfræga listasetur í London, Royal Academy of Music.
Í London mætast menn-
ingarstraumar frá ýms-
um heimshornum enda
borgin tilvalin til að
stunda listnám, segir
segir Margrét Sigurð-
ardóttir sem er í söng-
námi í Konunglegu tón-
listarakademíunni. Hún
segir Sveini Guðjóns-
syni frá lífinu í stór-
borginni og þeirri at-
burðarás sem leiddi til
þess að hún ákvað að
hlýða kalli listagyðj-
unnar.
svg@mbl.is
Fjórar tegundir af
ljúffengum hnetum
og ávöxtum.
Fæst í hollustu-
og sælkeraverslunum.
hollusta
Gómsæt