Morgunblaðið - 31.08.2003, Blaðsíða 2

Fyrir hverja starfar
Heimili og skóli?
• Alla foreldra sem eiga börn í grunn-
og framhaldsskólum.
• Foreldra í trúnaðarstörfum í stjórnum
foreldrafélaga og í foreldraráðum,
fulltrúa foreldra í skólanefndum sveit-
arfélaga og bekkjarfulltrúa.
• Kennara, skólastjórnendur, sveitarfé-
lög og ráðuneyti.
Hvers vegna
leggja samtökin
megináherslu á
gott samstarf
heimila og skóla?
• Áhugi, ábyrgð og áhrif foreldra á
skólastarf skiptir sköpum fyrir al-
menna velferð barna og námsárang-
ur.
• Börn og unglingar þurfa að njóta
sterks tengslanets heimila og skóla og
foreldra innbyrðis.
• Foreldrar bera megin ábyrgðina á
uppeldi og menntun barna sinna.
• Samstarf heimila og skóla skapar
börnum og unglingum gott námsum-
hverfi og þroskavænleg uppeldisskil-
yrði.
• Foreldrar eru ásamt nemendum,
kennurum og öðrum starfsmönnum
skóla aðilar að skólasamfélaginu.
Heimili og skóli - landssamtök
foreldra eru frjáls félagasamtök.
Þau starfa á landsvísu og hafa
það að markmiði að bæta upp-
eldis- og menntunarskilyrði barna
og unglinga í samvinnu við for-
eldra og skólayfirvöld. Samtökin
reka skrifstofu, sem er opin á hefð-
bundnum skrifstofutíma, fyrir ár-
gjöld félagsmanna á Mannhæðinni á
Laugavegi 7 í Reykjavík. Erindi,
ábendingar og óskir foreldra sem eru
í sambandi við samtökin hafa áhrif á
stefnumótun, forgangsröðun verkefna
og útgáfu fræðsluefnis. Stjórn samtak-
anna er kosin á aðalfundi ár hvert og er
hún skipuð 9 foreldrum barna í grunn-
og framhaldsskóla sem koma víðs vegar
að af landinu.
Stjórn Heimilis og skóla - landssam-
taka foreldra, fyrir starfsárið 2003 til
2004, er þannig skipuð:
Formaður: Jónína Bjartmarz, Reykjavík.
Varaformaður: Jóhann Thoroddsen, Sel-
tjarnarnesi.
Meðstjórnendur:
Halldór Leví Björnsson, Reykjanesbæ.
Guðrún Óðinsdóttir, Akureyri.
Kristín Þorleifsdóttir, Reykjavík.
María Kristín Gylfadóttir, Hafnarfirði.
Karólína Júlíusdóttir, Reykjanesbæ.
Hlynur Snorrason, Ísafirði.
Maríanna Jóhannsdóttir, Egilsstöðum.
Heimili og skóli starfar fyrir alla for-
eldra!
Það geta allir foreldrar, ekki aðeins félags-
menn, haft samband við skrifstofu Heimilis
og skóla til að fá ráð og upplýsingar. Einnig
er hægt að óska eftir að fá fræðsluefni sent.
Foreldrafélög og foreldraráð starfa við
langflesta grunnskóla landsins.
Heimili og skóli styðja bæði starfsemi for-
eldraráða og foreldrafélaga með leiðbeining-
um, ráðgjöf og fræðsluefni.
Fréttabréf Heimilis og skóla
Fréttabréfið, sem gefið er út 3-4 sinnum á
ári, er þýðingarmesti miðill Heimilis og skóla.
Áskrift að fréttabréfinu er
innifalin í árgjaldi félags-
manna. Blaðinu er ætlað að
miðla upplýsingum um
starfsemi samtakanna og
þau verkefni sem samtökin
taka þátt í eða eru aðilar
að. Þar er einnig
fjallað um ýmis
skólapólitísk við-
fangsefni og vinnu
að auknu og bættu
samstarfi heimila og
skóla.
Útgáfa
Margir foreldrar eru
óöruggir og þekkja lítið
til krafna og væntinga í
samstarfi heimila og
skóla. Markmiðið með
útgáfu fræðsluefnis er
m.a. að styrkja for-
eldra og kennara í
hlutverki sínu í sam-
starfi heimila og skóla.
Meðal útgefins efnis er „Allir
hinir mega,“ „Heimanám,“ „Foreldrasamn-
ingurinn,“ forvarnar- og jafningjafræðslu-
verkefni, „Meðferð skólastarfsmanna á trún-
aðarupplýsingum,“ og „Einelti“, bæklingur
með góðum ráðum fyrir foreldra. Hægt er að
biðja um að fá fræðsluefni samtakanna sent
en einnig er hægt að sækja það á skrifstofu
samtakanna.
Ýmis verkefni á sviði skólaþróunar
og forvarna
Heimili og skóli hefur frá upphafi verið einn
aðstandenda Stóru upplestrarkeppninnar.
Samtökin hafa líka verið samstarfsaðilar
Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur og Háskóla
Íslands um framkvæmd og rekstur tilrauna-
verkefnisins Bráðger börn - verkefni við hæfi
og SAFT, fjölþjóðlegt rannsóknar- og
fræðsluverkefni um örugga netnotkun er
rekið af samtökunum í samstarfi við fjögur
önnur Evrópulönd.
Foreldraverðlaunin eru veitt árlega í því
markmiði að vekja athygli á því gróskumikla
starfi sem unnið er á fjölmörgum sviðum
innan skólasamfélagsins. Jafnframt eru sér-
stök hvatningarverðlaun veitt aðilum úr hópi
þeirra sem tilnefndir eru til foreldraverðlaun-
anna.
Alþjóðlegt samstarf
Erlend samskipti Heimilis og skóla eru
grundvöllur víðari sýnar, miðlunar upplýs-
inga og reynslu og jafnframt uppspretta
nýrra hugmynda og framsæknari starfsemi.
Heimili og skóli eiga gott og árangursríkt
samstarf við landssamtök foreldra á hinum
Norðurlöndunum á vettvangi Nordisk Komité
og samtökin eru líka aðilar að EPA - Evr-
ópsku foreldrasamtökunum.
Heimili og skóli -
landssamtök for-
eldra hafa nú starf-
að í rúman áratug.
Tilgangur samtak-
anna hefur frá
upphafi verið að
stuðla að bættum
uppeldis- og
menntunarskilyrð-
um barna og ung-
linga og bættum
hag fjölskyldna.
Hér er sannarlega
ekki í lítið ráðist. Að
þessu markmiði
hefur verið unnið ljóst og leynt með öllum
tiltækum ráðum. Með starfrækslu skrifstofu
og símaþjónustu, miðlun upplýsinga og
fræðslu og hvatningu til félagsmanna og
annarra foreldra. Með samstarfi við önnur
félög og samtök sem starfa í sama tilgangi
að skóla- og forvarnarmálum og með um-
sögnum og þátttöku í margvíslegu starfi
nefnda og starfshópa. Með því að beita sér
fyrir því að sjónarmið barna og foreldra séu
virt þegar lög og reglur eru sett og ákvarð-
anir teknar og með því að taka virkan þátt í
hvers konar umbóta- og skólaþróunarstarfi.
Síðast en ekki síst með því að halda á
lofti og veita viðurkenningar fyrir góð og
árangursrík störf. Vekja athygli á því sem
vel er gert, á fordæmum og fyrirmyndum,
veita hvatningu og hafa óbilandi trú á því
að allir vilji í raun láta gott af sér leiða. Fyr-
ir börnin - til ávöxtunar mannauðs framtíð-
arinnar.
Hér er mikið í húfi og mikilvægir hags-
munir að vernda. Góð líðan barns í skóla,
félagsleg aðlögun og námsárangur geta
ráðið úrslitum um velferð þess og framtíð.
Lykillinn að árangri er áhugi, ábyrgð og
áhrif foreldra á skólastarfi og virkt og gott
samstarf heimila og skóla. Fyrir öflugu
samstarfi heimila og skóla eru öll rök en
engin gegn því. Foreldrar eru hluti af hinu
viðurkennda skólasamfélagi ásamt nemend-
um og skólastarfsmönnum og þeir bera
meginábyrgðina á uppeldi og menntun
barna sinna. „Foreldrar eru nauðsynlegir
bakhjarlar barna sinna í skólastarfinu,“
heyrði ég einn góðan kennara segja á
skólafærninámskeiði sl. haust.
Harla fátt af störfum og verkefnum sam-
takanna hefði verið gerlegt án víðtæks
stuðnings og samstarfs við marga. Starfs-
menn og stjórnarmenn samtakanna geta
litlu áorkað einir og sér. Sjálfboðaliðar, for-
eldrar víða um land, leggja starfseminni lið
svo sem með þátttöku í framkvæmd Stóru
upplestrarkeppninnar. Menntamálaráðu-
neytið hefur stutt samtökin bæði faglega og
fjárhagslega, nú síðast með fjárstyrk sem
ætlað er öðru fremur að styrkja ráðgjafa-
og leiðbeiningarhlutverk skrifstofunnar.
Samgönguráðuneytið hefur styrkt verkefni
um örugga netnotkun barna sem Landssím-
inn lagði líka lið og utanríkis-, iðnaðar- og
viðskiptaráðuneyti studdu Evrópuráðstefn-
una „Tungumál - lykillinn að samskiptum“,
sem samtökin stóðu að. Samtökin hafa
einnig fengið verkefnatengda styrki af fjár-
lögum. Þá má ekki gleyma ómetanlegum
stuðningi fyrirtækja, sem um árabil hafa
stutt ákveðin verkefni. Hagkaup hf. hafa
t.a.m. staðið straum af kostnaði við hönn-
un og prentun Foreldrasamningsins, sem til
viðbótar styrk úr Forvarnarsjóði gerir sam-
tökunum kleift að reka það verkefni og
Penninn - Eymundsson hf. studdi útgáfu
bæklingsins „Korter á dag“. Allur þessi
stuðningur er þó tengdur ákveðnum verk-
efnum, tímabundinn og háður umsókn
hverju sinni.
Þessi stuðningur dugar þó ekki til. Sam-
tökin gætu ekki staðið undir því starfi sem
þau hafa metnað til án dyggra félags-
manna. Þeir eru grunnurinn að rekstri sam-
takanna bæði í faglegum og fjárhagslegum
skilningi. Skrifstofa samtakanna er rekin
fyrir árgjöld félagsmanna og því skiptir það
öllu máli að nýir komi í stað þeirra sem
hætta þegar skólagöngu barna þeirra lýkur.
Því leyfi ég mér að hvetja foreldra allra
skólabarna sem ekki eru þegar félagsmenn
í Heimili og skóla að ganga í samtökin og
leggja með því rekstri og starfsemi þeirra
lið.
Fyrir börnin
Öxlum ábyrgðina saman
Jónína Bjartmarz,
formaður
Heimilis og skóla
Foreldra-
samningur
Foreldrasamningurinn er forvarnar- og
jafningafræðsluverkefni Heimilis og skóla.
Foreldrasamningurinn er í raun tvö verk-
efni, annað fyrir foreldra barna í yngri
bekkjum, og hitt fyrir foreldra barna í eldri
bekkjum grunnskóla. Markmið verkefnis-
ins er að vera grundvöllur umræðu og
skoðanaskipta foreldra um það sem þeir
telja skipta máli fyrir þroskavænlegt upp-
eldi, velferð, góða líðan og námsárangur
barna sinna og leggja jafnframt grunn að
samstöðu foreldra um ákveðin viðhorf,
gildi og reglur sem þeir velja að setja
börnum sínum.
Heimili og skóli býður skólastarfsmönn-
um, foreldrafélögum, foreldraráðum og
bekkjarfulltrúum upp á kynningu á For-
eldrasamningnum og þessir aðilar hafa
starfað víða um land með samtökunum að
því að leggja hann fyrir foreldra. Samtökin
reyna jafnframt að verða við öllum óskum
um aðstoð frá samtökunum við fyrirlögn
samningsins innan bekkja og árganga ein-
stakra skóla.
Heimili og skóli -
landssamtök foreldra