Morgunblaðið - 04.12.2003, Blaðsíða 4

Hef á skrá fjársterka kaupendur
að frystiskipi til útflutnings.
Ársalir skipasala

Ársalir - skipasala
Ársalir - skipasala

Engjateigi 5 • 105 Reykjavík • S. 533 4200 og 892 0667,
arsalir@arsalir.is • Björgvin Björgvinsson, lögg. fasteignasali.



%
%&%
'
 

%
%& '



%
%& '
  

%
%& '
  ()*+
,)*,
(-)*.
/+*0
+)*)
/)1*)
(*/
/1*/
,.*(
/*.
(/*/
),*1


 


!
3 

.
 3 

, 

2
"3
43

 5
 
  2
5
 
  0
5
 
  (,-
(6-
((-
(--
/.-
/,-
/6-
/(-
/--
/,-
/6-
/(-
/--
.-
,-
6-
(-
-
/,-
/6-
/(-
/--
.-
,-
6-
(-
-
6--
+1-
+--
(1-
(--
/1-
/--
1-
-

%%%#-
%.#/0+
# 



%7

%7

%7

! (  (  (  (  (  ( ! (  (  (  (  (  ( ! (  (  (  (  (  ( ! (  (  (  (  (  ( ! (  (  (  (  (  (
 
'(1.
33
 3


 
/%%
 
((/
%7

* /,.

%7


(.)
%7

3 %

89

   !
'/)1 3


: 6.%
%3/11*-
3 /16
%7



1*13 .6
%7

 
+1%
 +1
 +1%

2+1%
4 ())
(/0
/,.
(-,
/,.
/(0
+6.
((1
;
Miklar hræringar eiga sér stað í norskum sjávarútvegium þessar mundir. Hrina gjaldþrota hefur dunið yfirog lagt jafnt að velli fyrirtæki í veiðum og vinnslu.Verðmæti landaðs fiskafla hefur ekki verið lægra síðan
á þorskleysisárunum 1989 og 1990.
Verið er að reyna að endurskipuleggja fiskveiðistjórnun með
það að markmiði að auðvelda sameiningu aflaheimilda og við-
skiptajöfurinn Kjell Inge Rökke segir að það gangi alls ekki að
stunda veiðarnar með þeim hætti sem nú er gert. Núverandi fyr-
irkomulag leiði til árstíðabundinna kappróðra og allt of mikið af
fiski berist að landi á vertíðinni á útmánuðum. Fyrir vikið er
vinnslan í stöðugum vandræðum. Hún er að drukkna í fiski á ver-
tíðinni og hefur engan veginn undan að vinna fiskinn í þær pakkn-
ingar sem mest gefa og á öðrum tíma þjakar hráefnisskorturinn
hana. Rökke segir að nauðsynlegt sé að mynda meiri tengsl milli
veiða og vinnslu en nú sé til þess að hægt sé að þjóna þörfum
markaðsins, sem felast í því að fram-
boð á fiski upp úr sjó sé jafnt, hægt
sé að afhenda afurðir jafnt og þétt
allt árið og tryggja að gæði og flokk-
un standist kröfur kaupenda. Rökke
bendir á góðan árangur í þessum
málum á Íslandi, en vill ekki endi-
lega taka upp íslenzka kerfið eins og það er. Hann vill til dæmis að
löndunarskylda í heimahöfn verði áfram við lýði, því ekki megi
stofna framtíð sjávarbyggðanna í hættu.
Þá er uppi mikil umræða um það að breyta fiskveiðiárinu. Það
er nú almanaksárið, en vilji er fyrir því að það byrji fyrsta sept-
ember eins og á Íslandi og víðar. Í leiðara í norska sjávarútvegs-
blaðinu Fiskaren er fjallað um hið nýja fiskveiðiár og kosti þess.
Hins vegar virðist sem skrifræðið standi þar í vegi fyrir hagræð-
ingunni, sem breytingi myndi fela í sér meðal annars vegna fisk-
veiðisamninga við önnur ríki.
Í Fiskaren segir að Ísland standi í öllu tilliti framar en Nor-
egur, þegar fjallað sé um gæði fisks og fiskafurða. Það er rétt,
enda fæst í nánast öllum tilfellum hærra verð fyrir íslenzkar fisk-
afurðir en norskar. Skýringin á því er tiltölulega einföld. Íslenzk-
ur sjávarútvegur verður að standa á eigin fótum og hefur fengið
tækifæri til þess. Ríkisafskipti og ríkisforsjá í norskum sjávar-
útvegi sligar hann að öllum líkindum með sama áframhaldi þar
sem útvegurinn er notaður sem félagsmálastofnun til að halda af-
skekktustu þorpum landsins í byggð.
BRYGGJUSPJALL Hjörtur Gíslason
Norsk vandræði
Núverandi fyrir-
komulag leiðir til
árstíðabundinna
kappróðra
hjgi@mbl.is
OLAF Olsen, stórútgerðarmað-
ur og fyrrverandi ráðherra í Fær-
eyjum, segir reynslu Færeyinga af
sóknarstýringu á fiskveiðum vera
góða og telur enga ástæðu til að
breyta um kerfi. Hann segir helstu
fiskistofna við eyjarnar á uppleið,
þrátt fyrir að afli hafi á undan-
förnum árum farið verulega fram
úr ráðgjöf fiskifræðinga.
Olaf Olsen var sjávarútvegsráð-
herra Færeyinga á árunum 1980
til 1983 og atvinnmálaráðherra á
árunum 1989 til 1991. Fyrirtæki
hans, Beta, gerir út átta togara en
Olaf hyggst nú endurnýja togara-
flota sinn og fækka skipunum úr
átta í sex. Hann lét smíða tvo 38
metra langa togara á Spáni á síð-
asta ári og hyggst láta smíða fyrir
sig fjóra togara til viðbótar. Hann
var staddur hér á landi til að
skoða skipasmíðastöðvar en segir
þó enn ekkert ákveðið í þeim efn-
um.
Olaf gerir alla togara sína út á
ísfiskveiðar og er uppistaðan í afla
þeirra ufsi en einnig veiða þeir
talsvert af ýsu og þorski. Aflanum
er að mestu landað í Færeyjum til
vinnslu en hluti hans einnig fluttur
ferskur á markaði í Bretlandi.
Olaf segir aflabrögð hafa verið
mjög góð síðustu ár en færeyskir
útgerðarmenn finni fyrir verð-
lækkunum á sjávarafurðum, aðal-
lega á ufsa- og ýsuafurðum, rétt
eins og íslenskir kollegar þeirra.
Skip hans veiddu rúm 11 þúsund
tonn á síðasta ári, meira en
nokkru sinni fyrr í 25 ára sögu fé-
lagsins, og gerir Olaf ráð fyrir að
aflinn verði ríflega 12 þúsund tonn
á þessu ári.
Rætt um frjálsar veiðar
smábáta
Færeyingar hafa notað sóknar-
stýringu á fiskveiðar sínar síðustu
7 árin, svokallað fiskidagakerfi, og
segir Olaf að togarar sínir hafi
fengi úthlutað 215 sóknardögum
hver á þessu ári sem er 2% fækk-
un daga frá síðasta ári. Olaf segir
að einn af togurunum átta liggi við
bryggju og sóknardögum hans sé
skipt á milli hinna sjö. Auk þess sé
hægt að leigja eða kaupa varan-
lega sóknardaga en ekki hafi verið
mikil brögð að því síðustu ár, að
minnsta kosti ekki innan togara-
flokksins, einfaldlega vegna þess
að menn hafi ekki þurft á fleiri
dögum að halda. Hins vegar hafi
verið talsvert um flutning sókn-
ardaga á milli línubáta og minni
báta en ekki er heimilt að færa
daga á milli bátaflokka.
„Auk þess sem okkur er úthlut-
að sóknardögum er veiðum stjórn-
að nokkuð með svæðaskiptingum.
Allar veiðar togara eru til að
mynda bannaðar með öllu innan 12
sjómílna við Færeyjar og auk þess
er stórum svæðum utan 12 mílna
lokað fyrir togveiðum stærstan
hluta ársins eða þar sem eru
hrygningarsvæði helstu nytja-
stofna. Auðvitað vildi maður
stundum fá að veiða á fleiri svæð-
um en sjávarútvegsráðherra getur
með reglugerðum opnað þessi
svæði fyrir togveiðum tímabundið.
Minni bátar fá hins vegar að veiða
innan tólf mílna markanna. Nú er
nokkuð rætt um það í Færeyjum
að gefa handfæra- og línuveiðar
minnstu bátanna frjálsar. Ég hef
svo sem ekkert við það að athuga,
enda hefur afli þeirra ekki teljandi
áhrif á stofnana.“
Myndi henta Íslendingum
Olaf segist nokkuð viss um að
sóknarstýring myndi henta vel ís-
lenskum fiskveiðum en telur að
það yrði erfitt fyrir Íslendinga að
hverfa frá því kerfi sem þeir búa
við í dag. „Íslendingar hafa fjár-
fest gríðarlega í kvótakerfinu og
það yrði mjög erfitt fyrir þá að
skipta um kerfi. Mér finnst okkur
hafa gengið vel að nota sóknar-
stýringu á veiðarnar. Til þessa
hefur ekki dregið úr afla, heldur
þvert á móti virðist hann aukast,
þvert ofan í hrakspár ýmissa aðila.
Þrátt fyrir að aflinn hafi á síðustu
árum verið talsvert umfram ráð-
leggingar fiskifræðinga, hafa
hrygningarstofnar helstu nytja-
stofna stækkað jafnt og þétt.
Það er allt annað að gera út í
þessu kerfi en í kvótakerfi, enda
hættum við að nota kvótakerfi eft-
ir aðeins tæplega tveggja ára
reynslu. Það var að mínu mati von-
laust að nota kvótakerfi við veið-
arnar. Þá gátum við til dæmis
varla stundað ufsaveiðar vegna
mikillar ýsugengdar. Í sóknar-
dagakerfi kemur auk þess allur
fiskur á land en kvótakerfið felur í
sér hvata til brottkasts. Ég sé því
ekki annað en að við munum áfram
nota sóknardagakerfi, enda ríkir
almenn ánægja með kerfið í Fær-
eyjum,“ segir Olaf Olsen.
Kvótakerfið
var vonlaust
Færeyski stórútgerðarmaðurinn Olaf Olsen segir
sóknardagakerfið hafa reynst vel
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Olaf Olsen, framkvæmdastjóri færeyska sjávarútvegsfyrirtækisins Beta.

 2
' 

 56  
7&
&
.,   5

8


     3&
,%

"  
#$% & %!%
' 6-%---
()
***
7


6,%---
(+
***
7


1+%---
,-
***
7


. / "  
#$% & %!%
' 11%---
)0
***
+0%---
 )0
***
,+%---
((
***
"  
#$% & %!%
' ,0%---
,0
***
.0%---
01
***
/+.%---
02
***
"  
#$% & %!%
' /,6%---

-3
***
/)6%---

2-
***
(16%---
)*-
***

 2
' 
  
  
  
" 

#$% & %!%
4