Vísir - 18.05.1981, Qupperneq 8

8
VlSIR
Mánudagur 18. mal 1981
Fréttastjóri: Sæmundur Guðvinsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guð-
mundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Arni Sigfússon,
Fríða Ástvaldsdóttir, Herbert Guðmundsson, Jóhanna Sigþórsdóttir,
Kristín Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón
Valdimarsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir. Blaðamaöur á
Akureyri: Gísli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur
O. Steinarsson. Ljósmyndir: Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V. Andrés-
Útgefandi: Reykjaprent h.f. son. útlitsteiknun: Gylfi Kristjánsson, Magnús ólafsson. Safnvörður:
Ritstjóri: Ellert B. Schram. Eiríkur Jónsson.
VlSIR
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Síðumúla 14, slmi 86611, 7 línur
Auglýsingarog skrifstofur: Síðumúla8, símar86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, slmi 86611.
Áskriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð í lausasölu 4 krónur
eintakið.
Vísir er prentaður I Blaðaprenti, Siðumúla 14.
Er Gunnar til viðtals?
Allt frá því núverandi rfkis-
stjdrn komst til valda, hefur sú
oagnrýni verið hávær að Alþýðu-
bandalagið réði of miklu, áhrif
þess væru úr hófi. Menn hafa
bent á, að flokkurinn hafi
neitunarvald í varnar- og utan-
ríkismálum. í verðlagsmálum
hef ur stefna Alþýðubandalagsins
ráðið, og nú virðist blasa við að
skoðanir sama flokks hafi orðið
ofan á f orkumálum. Ráðherrar
flokksins hafa vísvitandi spillt
fyrir hugsanlegu samstarfi okk-
ar við útlendinga í stóriðjumál-
um og talsmenn hans hafa barist
harkalega gegn friðsamlegum
lausnum í landhelgismálum. í
húsnæðismálum hefur löggjöf-
inni verið breytt í anda sósíalista
og aðeins nú á síðustu dögum
hef ur verið veitt viðspyrna gagn-
vart skattheimtustefnu Alþýðu-
bandalagsins.
Þannig mætti áfram telja.
Flestum er að verða Ijóst,
stjórnmálamönnum, jafnt innan
sem utan stjórnarliðsins, að
Alþýðubandalagið hefur komist
til meiri áhrifa en nokkur annar
stjórnmálaf lokkur.
Margt hefur ráðið þessari þró-
un.
Til skamms tíma hefur
Alþýðuf lokkurinn ekki mátt
heyra annað nefnt en samstarf
við Alþýðubandalagið. Það kom
fram eftir sigur kratanna í
kosningunum 1978 og það kom
fram, þegar þeir þorðu ekki að
ganga til samstarfs við sjálf-
stæðismenn um kosningu til efri
deildar eftir síðustu kosningar.
Það eitt hefði nægt til að koma í
veg fyrir núverandi stjórn.
Framsóknarf lokkurinn hefur
einnig lagst á vinstri sveifina.
Þær eru enn í fersku minni yf ir-
lýsingar Steingríms Hermanns-
sonar, um að hann vildi helst
vinstri stjórn, undir kjörorðinu:
allt er betra en íhaldið.
Sjálfstæðisf lokkurinn gerðist
einnig á tímabili ginnkeytur fyrir
samstarfi við Alþýðubandalagið.
Teningnum var kastað með
skrifum Morgunblaðsins um
sögulegar sættir. Gunnar Thor-
oddsen gekk á lagið, þegar per-
sónulegur metnaður bauð honum
að láta til skarar skríða gegn
sínum eigin flokki. „Hinar sögu-
legur sættir" gerðu honum
stjórnarmyndunina auðveldari,
svo og það almenningsálit, að
ekki yrði við verðbólguna ráðið
nema með samstarfi við Alþýðu-
bandalagið.
Þróun mála í stjórnartíð nú-
verandi ríkisstjórnar, hefur opn-
að augu margra fyrir því að
samstarf við Alþýðubandalagið
er dýru verði keypt.
Benedikt Gröndal, fyrrum for-
maður Alþýðuflokksins, skrifaði
grein í Vfsi á föstudaginn og seg-
ir: „að Alþýðubandalagið mis-
noti völd sín svo hrikalega að
þjóðin geti ekki þolað það
lengur". Hann kallar Alþýðu-
bandalagið flokk „neitunarvalds
og hræðsluáróðurs',' sem haf i það
að markmiði að einangra Island
sem mest frá öðrum þjóðum,
enda sé það í samræmi við
alþjóðamarkmið kommúnism-
ans.
Framsóknarmenn eru einnig
meðvitandi um þær hættur, sem
fólgnar eru í völdum Alþýðu-
bandalagsins. Tíminn hefur bent
þeim flokki á, að hann „þurfi að
moka flórinn".
En um leið og Ijós er að renna
upp fyrir stjórnmálamönnum og
almenningi í þessum efnum,
ríkir ráðleysi um hvernig bregð-
ast eigi við. Ennþá virðast fáir
sjá hvað við geti tekið. A því laf ir
ríkisstjórnin.
Benedikt Gröndal hefur sett
fram þá kenningu að mynda ejgi
samstjórn S jálfstæðisf lokks,
Framsóknarf lokks og Alþýðu-
flokks, undir forsæti Gunnars
Thoroddsens. Margt er vitlaus-
ara og vissulega til vinnandi
fyrir sjálfstæðismenn að I já máls
á þeirri leið. En er Gunnar sjálf-
ur til viðtals um slíka stjórn? ,
Þeirri spurningu getur Gunnar
Thoroddsen einn svarað.
VÁBÍÐ í VÍLLÚ
r
Páll Daníelsson ræðir
um áfengisbölið og ræðst
að sælkerasíðu Vísis sem
hann telur að leiði menn
eftir „vfnmenningar-
götu". Hann segir að
áfengissjúklingurinn
komi alla jafna úr þeim
hópi, sem þá götu þræðir,
þótt ekki fari mikið fyrir
honum.
Afengisauðvaldið lætur ekki
,aS sér hæöa. Viö þekkjum hinn
stööuga áróöur, sem rekinn er
gegn þeim, sem eru þaö öfga-
lausir, aö þeir hafa ekki áhuga á
því aö kanna þol llkama slns og
sálar I sambandi viö áfengis-
drykkju. Þeir eiga aö vera óal-
andi, hvaö þá aö þeir hafi vit á
nokkru I sambandi viö áfengis-
mál. Þeir geti veriö I bindindi ef
þeir vilja en þeim komi ekkert
viö hvaö aörir gera.
Er borgað með mat og
drykk?
Svokölluð sælkeraslöa I VIsi
leiöir skrif aö þessu meö svo fá-
vlsum rökum,aö þvl er llkast aö
þau séu keypt á þrykk Ut af
áfengisauövaldinu meö mat og
drykk einkum þó, drykk.
Laugardaginn 2. mal er aö mál-
um þessum vikið. Þar er þjóö-
inni skipt I þrennt. Þá, sem
aldrei hafa bragðaö vln og eru á
móti þvf. Þá, sem eru alkahól-
istar, menn, sem misnotað hafa
áfengi og þriöji hópurinn og sá
stærsti, sem neytir áfengis sér
til ánægju og I hófi. Þaö er ein-
falt aö afmarka hópinn, sem
aldrei hefur bragöað vln ogm.a.
fylgja honum engir áfengis
sjúklingar. Hins vegar hefur
vafist fyrir mönnum aö draga
mörkin á milli þeirra, sem
áfengis neyta, hvenær fólk er
farið aö drekka sér til tjóns og
hvenær það kemst á þaö stig aö
vera oröiö áfengissjúklingar.
En eitt er þó fullvist aö þessi
hópur framleiöir alkahólistana,
hvern einasta þeirra.
Þar vinnur fólk saman.
Þaö er gott aö heyra vingjarn-
legt álit greinarhöfundar á
starfi SÁA fólks. Þar tekur
höndum saman fólk, sem aldrei
hefur bragöaö áfengi, alka-
hólistar og alit þar á milli. Og
þetta er ekkert nytt I sögunni i
baráttunni gegn áfengisbölinu.
Þaö viröist greinarhöfundur
ekki vita. Hann á þvl mikiö
ólært og getur þvl oröiö áfengis-
auövaldinu létt verk aö spenna
hann eins og hvern annan
dráttarklár fyrir vagn hins
aldagamla blekkingaáróöurs
um gleöina, sem vlnneyslan hafi
I för meö sér.
Hinir nýju vinsölustað-
ir.
Margir láta blekkjast af hin-
um nýju vinsölustöðum og
mælikvaröinn sem við er stuöst
er aö lögreglan þurfi ekki aö
hafa þar afskipti af ölvuðu fólki.
Þetta var þaö sem mátti reikna
meö. En áfengisböliö fer ekki
eftir þvi, hvort fólk er aö slást á
vínveitingahúsum eða er áber-
andi á almannafæri nema aö
mjög litlu leyti. Afengissjúkl-
ingurinn kemur alla jafna úr
hópi þeirra, sem ganga ,,vín-
menningargötu” Vlsigreinar-
innar án þess aö vera meö
bægslagang. Þeir, sem aka
ölvaöir og valda tjóni, örorku
eöa dauða koma einnig eftir
vegi „vlnmenningarinnar”. Hér
á landi látast 70-100 manns á ári
vegna áfengisneyslu, öll þau lík
eru viö „vlnmenningarveginn”
Um 90% afbrota og flest öll of-
beldisverk varða þennan veg
„vínmenningarinnar”.
Fangelsi, meöferöarstofnanir
og sjúkrahús eru aö stórum
hluta nauösynleg hótel viö „vln-
menningarveginn”. Og á ári
fatlaöra má hugleiða hve marg-
ir hafa hlotið fötlun slna á þess-
um sama vegi „vlnmenningar-
innar”.
Áfengismagnið og tjón-
ið af vinneyslunni hald-
ast i hendur.
Rannsóknir og reynsla syna
þaö og sanna, aö tjóniö af völd-
um áfengisneyslu, er I hlutfalli
viö hinn hreina vlnanda, sem
neytt er. Þaö skiptir engu máli,
hvort áfengis er neytt I sterkum
drykkjum eöa veikum, hvort
þaö er drukkiö úr fínum glösum
eöa af stút. Magn hins hreina
vlnanda ræöur. Og áfengið er
eins og önnur vara aö meira
selst eftir þvl sem auöveldara er
aö ná til þess. Þess vegna má
reikna meö þvi aö hver nýr veit-
ingastaöur auki á áfengisböliö,
hvort sem lögreglan þarf aö
skipta sér af gestum staöarins á
meöan þeir dvelja þar eöa ekki.
30 silfurpeningar.
En hvort sem lögregluafskipti
af ölvuöu fólki eru meiri eöa
minni þá eru þau ekki veiga-
mesti þátturinn I áfengisbölinu.
Hiö mikla heilsufarslega og
félagslega tjón, sem áfengis-
neyslan veldur er miklu alvar-
legra. Maöur, sem alltaf hefur
sýnt ró og stillingu viö drykkju
slna getur alveg eins oröið
áfengissjúklingur, hann getur
alveg eins oröiö ófær sem
starfsmaöur eöa heimilisfaöir.
Hann getur falliö frá löngu fyrir
aldur fram. Nýju vinveitinga-
húsin ásamt lltilsigldum mönn-
um, sem þeim hæla eru þvi fyrst
og fremst nokkurra silfurpen-
inga viröi fyrir áfengisauövald-
iö. Og jiað er engu Hkara en
ennþá finnist margir, sem til-
búnir eru aö taka viö 30 silfur-
peningum til að treysta völd og
auö þeirra, sem græöa vilja á
þvi aö selja ávana- og flkniefni
eins og áfengi i trausti þess aö
blóö fórnarlambanna komi ekki
yfir þá. Er þaö ekki öfgafullur
leikur aö geta lyft glasi I gleöi og
ánægju, þegar hann kostar þaö,
aö tiundi hver maöur veröi
áfengissjúklingur og annar ti-
undi hver maöur blöur aivarlegt
tjón á heilsu sinni og svo allir
þeir, sem liöa fyrir þessa menn
og líöa meö þeim?
Páll V. Danlelsson