Tíminn - 16.11.1969, Qupperneq 12

28
TÍMINN
StíNNtMMeUR *e. mwemlier Ifffia
ST8TIR SEIS&UHS
Ian Vorres
50
foafSi málverk eftir mig hangamdi
i stofu sinni. Ég hrnpaði, þegar
ég sá það: „Ég vissi ekki, að ég
gæti málað svona vel.“ Það var
svo gaman að hitta hann og tala
um gamla daga.“ Þá var einnig
haldið upp á áttræðisafmæli
Maríu ekkjudrottningar, og Olga
fór í þó nokkrar einkaheimsókn-
ir til Marlhorough House.
Þann 2. júní 1948 fór stóriher-
togaynjan og fjolskylda hennar
um horð í „Empress of Canada“
í Liverpooi, og enn einu sinni
rann upp dapurleg kveðjuslund í
lífi hennar. Auk Olgu og manns
hennar, sem nú var orðinn sextíu
og sjö ára gamaffl, voru synir
þeirra Tíkhon og Gúrí, báðir um
þrítugt, og danskar konur þeirra,
Agnete og Rut og tvö barnahörn
Xenía íimm ára og Leonid sex
ára.
„Þegar strendur Englar.ds
hurfu í mistrið, var eins og tjaid
væri dregið yfir líf mitt í Œtúss-
landi og Danmörku. Ég vissi, að
ég mundi aldrei sjá Evrópu fram-
ar, en kærar minningar mundu
fylg'ja mér til dauðadags.“
TO.
Kanada
Olga vissi, að hún hafði nú
kvatt Evrópu íyrir iullt og allt,
en hún iét þáð ekki á sig fá.
Eanada varð' ævintýri líkast, og
maður verður að leggja heils hug-
ar út í ævintýri eða þá ails ekki.
Þau fengu vont í sióinn og skip-
stjóriun sagði stórhertogaynjunni,
að þetta væri erfiðasta ferð, sem
„Empress of Caitada" hffðí farið.
Fttiestir farþeganna og þar á meðal
fjölskylda hennar, lágu í koju,
Hún sjálf og Mimka voru ekkert
sjóveikar. Mimka, sem nú var orð-
in visið gamalmenni, áttatíu og
þriggja ára, fylgdist með
húsmóður sinni og gætti gamals
jakka, sem Olga hafði keypt iianda
henni á Krím fyrr á árum.
Mimka geymdi jakkann undir
ikoddanum sínum á nóttunni og
var í honum allan daginn. Jakk-
inn hefði reynzt furðu þungur,
hefði einhver tekið hann upp af
tilviljun, en Mimka sá til þess,
að svo yrði efcki. Gamla, trygga
þernan ihafði saumað nokki-a poka
úr vaskaskinni innan undir fóðr-
ið og þar geymdi hún það, sem
eftir var af skartgripum húsmóð-
urinnar. Það var Ihvorki mikið að
vöxtum né verðmæti, en Mimfca
hélt öllu vandlega til haga og
sagði: „Það getur komið að góðu
haldi síðar.“
Empress of Canada lagðist að'
í Halifax. Danski aðalræ'ðismaður-
inn og ýmsir starfsmenn Kana-
dísku járnbrautanna tóku á móti
þeirn, og þau ihéldu þegar aí' stað
til Montreai með lest. Þessi erfiða
sjóferð hafði haft slæm áhrif á
fjölsfcykluna. Koulikovskí ofursti
hafðj hlotið' meiðsl á hrygg í
heimstyrjöldinni fyrri, en þau
tóku sig nú upp ai'tur. Barna-
börn Olgu voru eirðariaus og hin-
ir höfðu áhyggjur vegna framtíð-
ai'innar.
En stórhertogaýnjan missti
aldrei kjarkinn. Hún fcom manni
sínum eins vel fyrir í lestinni og
mögulegt var og fór síðan að horfa
út um gluggann.
„Þessar miklu sléltur höföu
djúp áhrif á mig,“ sagði hún. „Mér
fannst ég vera komin heim. Allt
minnti mig á víðátturnar heima í
Rússlandi.“
í Montreal var þeim fagnað af
hópi áhugasamra rússneskra út
laga sem margir hverjir höfðu
iferðazt mörg hundnuð mílur til
þess að bjóða systur keisarans vel
fcomna. Nokkrir þeirra sögðust
vera fjarskyldir ættingjar stórher
I togaynjunnar. „Ég vissi ekki þá,
áð' þessir „ættingjar“ voru hinir
fyrstu af ótal mörgum gervifrænk
um og frændum sem virtust
spretta upp út um allan heim.
Meginland Ameríku var sérlega
heppilegt fyrir slíkt fölk. Þar
þreifst það betur en nokkurs stað-
ar annars staðar.“
ÞaS var hljóðara yfir kornu
Koulikovskí fj'ölskyldunnar tii To-
rontó. Hún komst aö því sér til
skelfingar að pöntuð hafði verið
íbúð fyrir „landbúnaðarinnflytj-
endurna“ á Royal York Hotel,
einu af stærstu ihótelum samveld-
isins.
„Þykk teppi voru á öllum gólf-
um íburðarmikil gluggatjöld og
blóm út um allt. Ég þoldi þetta
alls ekki og fjölskylda mío var
líka á móti þessum iburði — all-
ir nema veslings Mimka, sem sagði
að þctta hús hæfði húsmóður
sinni, þar s.em það var nokkurn
veginn á stærð við höll. Ég sé
hana enn fyrir mér, þar sem
hún gekk á milli herbergjanna og
smellti í góm af. ánægju, en við
urðum ao valda henni vónbrigð-
um. Eftir tvo daga fluttum við á
lítið gestaheimili, sem vinsamleg-
ír útlagar ráku. Þar var enginn
íburður en níikið vorum við
ánægð að sjá helgimyndir ha.ig-
endi i hverju iherbergi og fá kál-
súpu rneð litlum rússneskum klein
um. Ailir í Torontó voru mjög
vingjarnlegir og hjálpsamir.
Þau fóru að leita sér að jörð
og það tók nokkurn tíma. Hr.
Creighton, einn af starfsmönnum
Kanadisku járnbrautanna, var
þeím til ómetanlegrar aðstoð-
ar við gerð allra samninga. Hann
hélt því leyndu hverjir kaup-
endurnir voru. Ennþá settu menn
nafn Romanovanna í sam'band við
mifcla auðlegð, og flestir fasteigna
salar hefðu vissulega reynt að
græða á því. Dag eftir dag fóru
þau Olga og maður hennai' og Hr.
Creighton að skoða jarðir.
„Ekki má ég gleyma Mimfcu.
Hún vildi alltaf koma með okk-
ur. Hún reyndist dáiítið erfið, því
hún dæmdi svo marga staði ger-
samlega óhæfa. í Knudsminde
höfðum við staðið í stöðugu sam-
bandi við konunglega ættingja
mína, svo húsið þar skipti ekki
mjög miklu máli. En hérna í
Kanada voru hvorki kóngar né
aðalsfólk til þess að varpa á okk-
ur ljórna og veslings Mimfca hélt
fast við þá blekfcingu, að húsið
yrði að vera stórt til þess að hæfa
stöðu minni. En hún var samt
svo elskuleg, að við fyrirgáfum
henni alltaf."
Um haustið keyptu þau 200
ekrur lands í Halton við1 Camp-
bellville, fimmtíu mílum vestur af
Torontó. Húsið var stórt|, úr
rauðum múrsteini og stó’ð á fall-
egri grasfiöt. Það libtist lítlu
sveitasetri til að sjá. Jafirvel
Mimka var ánægð.
„Það var gaman að flytja upp
í sveit. Mér tókst að gera húsið
heimilislegt. í hver.ju heribergi
voru hlutir, sem minntu á fortáð-
ina. Þarna var gott að rækta
blóm.“
Oiga var mjög hamingjusöm
fyrstu mánuðina í Kanada. Hún
varð frjálsari með hverjum degin-
um, og í frístundum sínum fór
hún í langar gönguferöir. Lands-
lagið og gróðurinn mirrnti hana á
Rússland og vakti upp margar
kærar minningar. í hrifningu smni
skrifaöi hnin ein-um vrna sinna:
„Ég fann eftinlætisvorblómin mín
í ruima hérna í grenndámi —
bláar anemónur — ég varS svo
glöð, vegna þess að mér þykir þær
svo fallegar og ég h'élt, aö ég
mundi aldrei sjá þær aftur. Nú
hef ég svo rnargt að hlakka til —
þegar þær byrja að blómsti-a,
kann ég enn bétur við mig í
Kanada . . . Heiona gáfu þessi
bióm skógunum bláan lit. ..
En þetta var dægradvöl.
Stórhertogaynjan hjálpaði til við
búskapinn eftir beztu getu -—
einfcum við alifuglana. Smám sam
an eignuðust þau álitlega ítaut-
gripah.jörð og nokkur sivín. Síœrð
hússins var viðráðanleg.
En erfiðleikarnir sóttu að
þeim allt fr.á byrjun. AHar vél-
arnar, sem þau höfðu flútt frá
Danmörku méð ærnum köstnaði,
reyndast igagnslausar í Kanada.
Það var dýrt að fá aðrar véiar í
staöinn. Erfitt reyndist að fá
vinnufólk í Halton. Eftir tiltöiu-
lega skamman tíma áfcváðu syufr
Oigu að leita sér að vinnn í To-
rontó. Þeir íluíiu burt ásamt fcon-
um sínum.
Stórhertogaynjan var hrygg yfir
þessu, en ekkert virtisí draga úr
henni kjarkimn tíl lcngdar.. Nú,
þegar Otlgu fannst hún ekki leng-
ur vera eins og „dýr í gylltu
búri,“ fór hún aíð hafa gaman af
venjulegum heimilissfcörfum —
nema eMamennskttnni. Hún fcunni
áð meta góðan mat, þegar haan
var settur á Iborffitð fýrir framan
hana, en hún áleifc miáa fyrkhöfn
í ddhúsi teeina timasóua og
fannst tímanu'm betar varið í
gönguferðir og málai’aHst eða jafn
vel dagdrauma. Mimfei gerði það
litia semi hún gat, en hún var nú
orðin slæm af gigt Olga kttnni
vel aö matreiða graenmeti og hafc-
aði ág-æt tbrauð. Anmars iifða þau
á dósamat.
Korna stfe.hertogaynjttiai'asr
vafcti óhjákivæmilega mfkla afchygM
í nágremrmu. AHir bændurnir í
Halton reyndust vínsamiegir og
er sunnudagur 16. nóv.
— Othmarus
Tungl í hásuðri kl. 19.42.
Árdegisháflæöi í Rvík kl. 11.21.
HEILvSTJGÆZIA
BILANASÍMI Rafmagnsveito Reykja
víkur á skrifstofotima er 18222
Nætur og helgídagavarzla 18230.
HITAVEITUBILANIR tilkynnist >
sima 15359.
Skolphrehisun allan söiarhringinn.
SvaraS i sima 81617 og 33744.
SLÖKKVILIÐIÐ og sjúkrabifreiðlr —
Siml 11100.
SJÚKRABIEREID I Hafnarfirðl '
sf ma 51336.
SLYSAVARÐSTOFAN i Borgarspftal
anum er opin allan sólarhrlnglnn.
Aðeins nwttaka slasaðra. Síml
81212.
NÆTURVARZLAN t Stórholtl er op-
tn frá mánudegl tll fostudags
kl. 21 á kvöldln til ki. 9 é morgn
ana. Laugardaga og helgidaga frá
Id. 16 á daginn tH kt. 10 ö morgn
ana.
KVÖLD. og helgidagavarzla lækna
hefst hvern vtrkan dag kl. 17 og
stendur tll Id. 8 sð morgnl, um
hclgar frá kl. 13 á laugardögum.
í neyðarfilfellum (ef ekki næsf til
heimilislæknis) er tekið á mótl
vitjanabeiðnum á skrifstofu lækna
félaganna I . síma 11510 frá kl.
8—17 alla virka daga, nema laug
ardaga.
LÆKNAVAKT f HAFNARFIRÐI og
Garðahrcppi. Upplýsingar i (ög.
regluvárðstofunni, síml 50131 og
slökkvistöðinni, síml 51100.
KÓPAVOGSAPÓTEK opið virka daga
frá k1. 9—19, laugard. frá Id. 9—14
helga daga frá kl. 13—15.
BLÓÐBANKINN tekur á mótl blóð
gjöfum daglega kl. 2—4.
Nælurvörzlu apóteka i Rcykiavik
vikuna 8.—14. nóv. annast apó-
tek Austurbæjar og Vestur-
bæjaiapótek.
Næturvörzlu í Keflavik 15. — 16.
nóv. annast Arnbjörn Ólafsson.
Næturvörzlu í Keflavík 17. nóv.
annast Guðjón Klemensson-
I-Ielgar- og næturvörzlu Apóteka
annast 15.—21. nóv-
Laugames-Apótek.________________
FÉLAGSLÍF_______________________
Íslenzk-Arabíska félagið:
heldur skemmti- og aðalfund að
Hótel Loftleiðum (Snorrabúð)
sunnudaginn 16. nóvember kl.
20,30. Doktor med. Árni Árnason
segir ferðasögu og sýnir litskugga
myndir frá arabalöndum. Gestir
velfcomnir.
Tónabær, Tónabær.
Félagsstarf eldri borgara.
Á mánudaginn verður handa
vinna frá kl. 2—6 e. h.. 67 ára
borgarar og eldri eru veifcomnir.
Óháði söfnuðurinn.
Kvenfélag og bræðrafélag safn
aðarins munið félagsvistina n- k.
þriðjudag 18. nóv. kl. 8.30 í
Kirlkjubæ. Góð verðlaun. Kaffiv.
Sunnudagaskólí.
kristhiboðsfélaganna, Skipholti 70
hefst hvem sunnudag kl. 10.30. Öll
börn velkomin.
Langholtssöfnuður.
Kynningar og spilakvöld verðu í
safnaðarheimilinu sunnudaginn 16.
nóv. kl- 8,30.
Æskulýðsstarf Neskirkju.
Fundir fyrir stúlkur og pilta.13—
17 ára verður í félagsheimilinu
mánudagkm 17. þ. m. kl. 8-30. Op
ið hús frá kl. 8
Kvenfélag Hallgrimskirkju.
Fundiur mánudaginn 17 þ. m. í
fél'agsheimilinu. Kristinn flalls
son óperusöngvari syngur. Her-
ínaain Þorsteinsson segir frá
kirkjubygging'Uimi. Sr. Ragnar
Fjalar Lárusson fljdur vetrarhug-
leiðingar. Konur hafi með sér
handavinnu og bjóði gesifcum.
Bazar:
Dýnfirðmgaféla'gsins verður hald-
inn mánudaginn 17. nóv. kl. 2 í
Al'þýðuhúsinu, Hverfisgötu.
Borgfirðingafélagið í Reykjavík:
Skemmtun fyrir eldri Borgfirð-
inga í Tjarnarbúð kl. 2 á Sunnu
dag 16. þ. in. Verið velkomin.
Hvítabandið.
Áricgur basar og kaffisala fé-
lagsins verður að I-Iallveigarstöð
um, laugardaginn 29. nóv. n. k„
kl. 2.___________________________
SÖFN OG SÝNINGAR
fslcnzka Dýrasafnið er opið 10—
22 alla sunnudaga í Miðbæíarskól
anum.
Asgrimssafn
BergstaöastT-ætl 74, er opið aHa
daga nema laugard. frá teL 1,30—4.
Náttúrugripasafníð. Sverfisgötu
115, 3. hæö oplð priðjudaga. fimmtu
daga, laugardaga og sunnudaga frá
fcl. 1,30—t
Landsbókaasfn íslands,
Safnahúsinu við Hverfisgótu. —
Lestirarsailir eru opmir alla vihka
daga kl. 9—19. Otlánesafar
kl. 13—16.
ÞjóSskjalasafn Islands. Opið alla
virka daga fcl 10—12 og 13—19.
Frá 1. október er Borgarbókasafn
lð og útibú þess opið eins og bér
sesir:
Llstasafn fslands er opið þriSju-
daga, fimmtudaga, laugardaga og
sunnudága frá bl 1.30—á.
Tæknibókasafn IMSÍ, &fcipholti 37,
3. hæð, er opið alla vfrka daga fcl.
13—19 nema laugardaga fci. 18—15
ílokað á Iaugiardögum 1. maí tíl
1. okt.)
Lístasafn Einars Jónssonar. Verð
ur opið alla daga frá kl. 2—4.
Gengið inn frá Eiríksgötu.
ORÐSENDING
MLnuingai'spjöld:
Menningar- og minningarspjöld
kvenna fást á eftirtöldum stöðum:
Skriístofn sjððsins, HaSveigarst'öð
urn Túngötu 14, BófcahúS Braga
Brynjólfssonar Hafnarsfci’æíi 22,
hjá Önn'U Þorsfceinsdóttur, Safe
mýri 56, Valgerfa GMadóttor
Rauðalæk 24 ©g Guöhýja B&á®a
dótfcur Samtúni 16.
AáinnringarspiöW
Minnmgarsjóðs Sfarfu Jónsdóttur
ífagfr. Cást á cfíirtölduím sfcöSum:
Verzl. Öknfas, Austarstræti 7 Rvík.
VerzL Lýsing, HverSsgötu 64, Rvfk
Snyrtisfcofumni ValhöR, Laugav. 25,
og hjá Mariu ölafsdótfcur, Dverga.
sfceini, Beyðarfírðl.
Minnlngarspjöld Styrtóarffegs
heyrnardaufra, fást hjá félaginu
Heyrnarhjáilp, Ingólfsstræti 16 og
í HeyinIeysingjaskóOjanum, Stakk
hoiti 3.
Kvenfélag Lágafellssóknar.
Spjöld minmingarsjóðs fcvenfélags
Lágafellssóknar fást á Simstöð-
inni Bniarlandi, simi 66111.
Lárétt: 1 Att
Avíur 9 Úthaf
Fæða 15 Dok
nafn.
5 Mjólkurmat 7
11 En 12 Næði 13
16 Fugl 18 Bæjai’
Krossgáta
Nr. 428
Loðrétt: 1 Skeklcjan 2 Fljót
3 Öfug stafrófsröð 4 Öfug
röð 6 Gras og runnar 8
með tölu 10 Sturli 14 Rödd
15 Þvoltur 17 Blöskra.
Ráðning á gáíu nr- 427.
Lárétt: 1 Upplag 5 ÁIs
7 DDR 9 Kál 11 Rá 12 Au
13 Iða 15 Öm 16 Far 18
Liðuga-
Lóðrétt: 1 Undrið 2 Pár
3 LL 4 Ask 6 Blunda 8 Dáð
10 Áai' 14 Afi 15 Öru 17 Að.