Morgunblaðið - 08.04.2004, Síða 5

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 2004 B 5

















































































NVIÐSKIPTI SJÁVARÚTVEGUR lækkaði um 76%. Áhrif þessara fé-
laga á rekstur Granda voru því
ekki mjög veruleg.
Hagnaður Granda eftir skatta
dróst einnig saman um 76% og
nam 656 milljónum króna. Hagn-
aður Samherja eftir skatta dróst
minna saman, um 46%, og nam
1.013 milljónum króna. Hagnaður
félagsins fyrir skatta dróst saman
um svipaða hlutfallstölu og eftir
skatta og nam 1,2 milljörðum
króna.
Ef arðsemi eigin fjár er reiknuð
með sambærilegum og einföldum
hætti var hún 12,4% hjá Samherja
en 7,7% hjá Granda. Skýringin á
lágri arðsemi Granda er taprekst-
ur HB, en félagið skilaði 107 millj-
óna króna tapi í fyrra. Arðsemin
hjá Granda án HB var um 14%.
Veltufé frá rekstri er oft álitinn
einn besti mælikvarðinn á rekstr-
arárangur fyrirtækja. Veltufé frá
rekstri Granda dróst saman um
40% milli ára og nam rúmum 1,3
milljörðum króna. Veltufé frá
rekstri Samherja dróst saman um
tæpan þriðjung og nam ríflega 1,5
milljörðum króna. Árið 2002 var
veltufé frá rekstri mjög svipað hjá
þessum félögum, en það ár var
hagnaður hins vegar nær 50%
meiri hjá Granda.
Veltufé frá rekstri sem hlutfall
rekstrartekna dróst saman hjá
báðum félögum milli ára. Hlutfall-
ið var hærra hjá Granda, 14,2% á
móti 12,3% hjá Samherja.
Eignir Granda aukast
Eignir Granda að HB meðtöldum
annars vegar og eignir Samherja
hins vegar voru mjög svipaðar um
áramót. Samkvæmt efnahags-
reikningum voru eignirnar þá
nánast jafnverðmætar, rúmir 22
milljarðar króna og höfðu lítið
breyst frá því ári áður. Eiginfjár-
hlutfall var einnig svipað, um 40%
hjá báðum félögum. Við kaup
horft er á heildarvirði fyrirtækis
er bæði litið til verðmætis hreinna
skulda og eigin fjár. Ef miðað er
við efnahagsreikninga Granda og
HB um áramót er EV/EBITDA-
hlutfall sameinaðs félags 11,8 og
sama hlutfall fyrir Samherja er
10,8. Munurinn er því ekki mikill,
en Samherji er þó heldur hag-
stæðari. Eftir kaup Granda á HB
og þær breytingar sem orðið hafa
við það hefur EV/EBITDA-hlut-
fallið hækkað hjá Granda og er
komið í rúmlega 14, sem er óhag-
stæðara en hjá Samherja.
Þau hlutföll sem hér eru nefnd
og tölurnar úr rekstri fyrirtækj-
anna miða við árangur í fortíðinni
og í því sambandi verður að hafa í
huga að árið í fyrra var sjávar-
útvegi afar óhagstætt vegna ytri
áhrifa sem áður hafa verið nefnd.
Engin leið er að segja um hvernig
þau muni þróast á næstunni, en þó
má nefna að nýafstaðið togararall
gefur vísbendingu um að vænta
megi aukins afla. Á móti má efast
um að krónan muni veikjast á
næstunni, þannig að ekki er
ástæða til að búast við fleiri krón-
um fyrir fiskinn af þeim sökum.
Miklar breytingar
framundan
Ytri áhrifin eru eðli málsins sam-
kvæmt nokkuð sem fyrirtækin
hafa ekki áhrif á, þó að þau geti að
hluta til varið sig gegn þeim.
Hvernig til tekst í rekstrinum er
hins vegar það sem mestu skiptir
um það hversu hagstæð kaup í
hlutabréfum félaganna eru um
þessar mundir. Miklar breytingar
standa yfir hjá báðum félögum,
sérstaklega Granda vegna sam-
einingarinnar við HB, en einnig
Samherja vegna nýtilkomins sam-
starfs við Vísi í Grindavík. Ætlun
Samherja er að ná fram aukinni
hagræðingu með víðtæku sam-
starfi við Vísi á sviði veiða, vinnslu
og markaðssetningar. Talið er að
talsvert hagræði geti orðið af
þessu samstarfi þó að engin leið sé
að slá tölu á það.
Ef vel tekst til um sameiningu
Granda og HB má vænta þess að
hún muni skila enn meira hagræði
en samstarf Samherja og Vísis.
Og í ljósi þess að almennt var talið
að Grandi hefði greitt hátt verð
fyrir HB verður sameiningin líka
að skila góðum árangri. Margt
mælir með að þetta muni takast,
svo sem að fyrirtækin eru svo að
segja á sama atvinnusvæðinu og
hafa tæki og aflaheimildir sem
falla ágætlega saman. Ekki er þó
á vísan að róa í þessu og samein-
ingar fyrirtækja reynast oft flókn-
ari og skila minni árangri en ætlað
var.
Það árferði sem verið hefur í
sjávarútvegi og þær breytingar
sem standa yfir bæði hjá Granda
og Samherja gera það að verkum
að töluverð óvissa er um afkomu
félaganna í náinni framtíð. Gangi
sameining og samvinna vel ætti
framlegð að geta batnað umtals-
vert, en félögunum er nauðsynlegt
að það markmið náist enda fram-
legðin í fyrra óviðunandi. Verði
ekki góður árangur af þessum
verkefnum verða félögin að
treysta á að ytri skilyrði batni á
ný, en það er tæplega nokkuð sem
þau vilja þurfa að reiða sig á.
Granda á HB breyttist þetta
nokkuð og efnahagsreikningur
Granda stækkaði líklega í vel yfir
25 milljarða króna. Grandi keypti
HB fyrir 7,8 milljarða króna og
þar af var lántaka 5,2 milljarðar
króna. Á móti hafa verið seldar
verulegar eignir það sem af er
þessu ári. Þannig seldi félagið 24%
í Þorbirni Fiskanesi fyrir 1,8 millj-
arða króna, 21,5% í Eskju fyrir
um 750 milljónir króna, tæp 10% í
Hraðfrystihúsinu-Gunnvör á ríf-
lega 400 milljónir króna, auk þess
að selja tæp 10% eigin bréfa fyrir
tæpan einn milljarð króna, en
samtals gerir þetta nær 4 millj-
arða króna. Á móti greiddi Grandi
2,6 milljarða króna í reiðufé fyrir
HB. Samsetning efnahagsreikn-
ingsins hefur því tekið miklum
breytingum frá áramótum, auk
þess sem hann hefur vaxið og eig-
infjárhlutfallið um leið lækkað
töluvert.
Grandi ódýrari en Samherji
Þrátt fyrir að tekjur Granda séu
aðeins um fjórðungi lægri en
tekjur Samherja, veltufé frá
rekstri aðeins rúmum tíunda hluta
minni en hjá Samherja og eignir
séu heldur meiri hjá Granda en
Samherja, er markaðsverð
Granda mun lægra en Samherja.
Markaðsverð Samherja er rúmir
17 milljarðar króna, en markaðs-
verð Granda rúmir 10 milljarðar
króna, eða um 40% lægra. Ef
markaðsverðið er borið saman við
hagnað fyrra árs sést að V/H-hlut-
fall Granda er nokkru lægra en
Samherja, eða 15,7 á móti 17,2.
Þetta þýðir að Grandi telst á
þennan algenga mælikvarða ódýr-
ari en Samherji.
Annar mælikvarði er hlutfallið á
milli heildarvirðis fyrirtækis (e.
enterprice value) og hagnaðar fyr-
ir afskriftir og fjármagnsliði, eða
EV/EBITDA-hlutfallið. Þegar
á Granda og
r króna hjá
a var sam-
á Samherja,
anda. Fjár-
Granda 550
, en ef sér-
ótturfélags
ar þessi tala
róna. Fjár-
voru já-
tt hundrað
fjármagns-
mun minni
ra en árið
n styrktist
engismunur
m 1,3 millj-
g samdrátt-
r 870 millj-
átt fyrir
vaxtagjöld
þau drógust
r króna hjá
fimmtung.
il aukning
dóttur- og
skýrist hún
hlutdeild í
hagnaðar-
ríflega 450
fjórðungs
í hagnaði
þriðjungur
yrir skatta,
r króna og
sýnir hve
getur haft á
dóttur- og
eyttist ekki
er skilin
króna sér-
na dóttur-
milljónum
anda fyrir
n króna og
g og samvinna
í sjávarútvegi
76%, en samdrátturinn hjá Samherja var 46%. Veltufé frá rekstri dróst einn-
rá rekstri heldur hærra hjá Granda en Samherja, eða 14,2% á móti 12,3%.
haraldurj@mbl.is


 

 



;-< 





 &

'




 

& ( 
) *& 
 "'+
 ,-.)/

0
' " 


,

      


 


 


 
















































 

 4  4
 4  4
 4  4
 4  4
 4  4
 

  

=!"
   "9> ?