Pressan - 14.12.1989, Síða 21

Fimmtudagur 14. des. 1989
21
Barn flí£b
I|| Ef RÆTT VIÐ HERDÍSI EGILSDC
■ " * OG RITHÖFUND. SEM ER HU
RÆTT VIÐ HERDISI EGILSDOTTUR, KENNARA
OG RITHÖFUND, SEM ER HUGMYNDASMIÐUR-
INN Á BAK VIÐ BÓK UM PAPPASTRÁK SEM
LIFNAR VIÐ. NÝJAR SJÓNVARPSMYNDIR,
SEM HRIF HF. VINNUR AÐ UM
PAPPÍRS-PÉSANN HENNAR
HERDÍSAR, VERÐA SÝNDAR
HÉR Á NÆSTU MÁNUÐUM
hugarfóstur mitt sem stendur mér
einna næst."
Foreldrar Pappírs-
Pésa sammála um
uppeldið
Hvort hún hafi alltaf ímyndað sér
Pésa eins og hann kemur fyrir í
myndunum svarar hún: „Já, ég
hefði sjálfsagt ekki getað lent á betri
teiknara en Bernd Ogrodnik. Ég var
látin rissa upp hvernig ég hafði áður
teiknað Pappírs-Pésa, með stór
augu, eyru út í loftið og stórt höfuð,
og Bernd náði alveg þeim Pésa sem
ég hafði séð fyrir mér. Ég er einstak-
lega ánægð með hans verk, sem eru
listavel unnin, bæði í bókinni og þó
sérstaklega í myndunum, en þar
vinnur hann hrein galdraverk. Mér
er ekki kunnugt um aðra sem tekist
hefur að láta þunna pappírsdúkku
hreyfa handleggi og fætur, brosa og
hreyfa augun! Ég held að þessi
tækni sem Bernd notar sé alveg ný
af nálinni."
En það er ekki nóg með að út sé
komin bók um strákinn auk mynd-
anna; mjög líklegt er að í marsmán-
uði komi út önnur bók um Papp-
írs-Pésa. „Sú bók yrði skrifuð eftir
handriti einnar myndarinnar, enda
ákváðum við, ég og kvikmynda-
gerðarfélagið Hrif, að hafa sam-
vinnu um Pésa. Við eigum hann
saman nú orðið. Ari Kristinsson er
eiginlega nokkurs konar pabbi Pésa
og annast uppeldið á honum um
stundarsakir, en ég fylgist auðvitað
grannt með að hann fari ekki með
hann út af sporinu! Það er fullur
skilningur milli okkar Ara að gera
Pappírs-Pésa ekki að öðru en hann
er; þessum sakleysingja sem vill vel
en veit ekki vel hvað hann á að gera.
Við foreldrarnir erum því mjög sam-
mála um uppeldið! — í framtíðinni
er síðan ekki ólíklegt að Hrif geri
kvikmynd um Pappírs-Pésa til sýn-
ingar í kvikmyndahúsum og svo er
aldrei að vita hvað gerist enn síðar.
Pappírs-Pési er nefnilega ýmsum
eiginleikum búinn og endalaust
hægt að skapa hugmyndir í kring-
um hann."
Barnamynd með
boðskap
Pési lendir í ýmsum ævintýrum í
myndunum, „einkum vegna þess að
strákurinn sem á hann og vinir hans
gleyma sér og gæta hans ekki nógu
vel. Þau atriði eru skrifuð til að und-
irstrika enn frekar boðskap mynd-
anna; að vernda og taka tillit til
þeirra sem geta minna. — Mér finnst
óskaplega gaman að taka þátt í því
að tekin sé mynd fyrir litla krakka;
mynd þar sem ekki er of mikill
hraði, taugaspenna og æsingur,
heldur mynd sem kallar fram það
besta í börnunum, samúð og hlýju".
Pappírs-Pési er ekki alveg spánnýr
strákur þótt það sé núna fyrst sem
farið er að bera á honum. Hann
varð nefnilega til fyrir þrettán ár-
um, þá í kollinum á Herdísi Egils-
dóttur, barnakennara og höfundi
margra bóka og leikverka, sem al-
veg frá upphafi hefur sagt nemend-
um sínum við ísaksskólann sögurn-
ar af Pappírs-Pésa.
Reyndar var á þeim tíma sett upp
leikrit um Pésa suður í Hafnarfirði,
þar sem Herdís mætti með raf-
magnsorgel og spilaði öll lögin sem
hún hafði samið við söguna. Og nú,
þrettán árum síðar, er komin út bók
um þennan pappírsstrák og verið er
að gera sjónvarpsmyndir um hann,
sem teknar verða til sýningar hjá
ríkissjónvarpinu á næsta ári.
Hver er þeim eiginleikum búinn að
komast i gegnum bréfalúgu, geta geng-
ið, þeyst um i loftinu — hangandi i
blöðrubunka — ekið áætlunarbil og er
sjaldan i eins mikilli hættu og þegar
pappirstætari eða eldur er i námunda?
Það er auðvitað Pappírs-Pési; pappa-
strákurinn sem islenskir krakkar kynnt-
ust fyrr á þessu ári og eiga eftir að sjá
mikið til á næstunni.
EFTIR ÖNNU KRISTINE MAGNÚSDÓTTUR MYND EINAR ÓLASON
Móðir og sonur, Herdís og Papp-
írs-Pési í áætlunarbifreið við Jök-
ulsárlón í sumar. Þar var tekin
upp ein sjónvarpsmyndanna um
Pésa.
an heiðurinn," segir hún. „Ég gaf
honum leyfi til að spinna sögur út
frá minni hugmynd og hef litið yfir
handritin og er sátt við þau. Við eig-
um bæði margar hugmyndir eftir
sem kannski á eftir að nýta síðar.
Það er endalaust hægt að láta Papp-
írs-Pésa lenda í einhverju sérstöku
því hann er svo allt öðruvísi en aðr-
ir.“
Þetta er eins og
fæðing
Herdís fylgdi Pappírs-Pésa svolítið
eftir í sumar, var meðal annars við-
Hreyft við verndar-
tilfinningu barna
„Öll þau ár frá því Pappírs-Pési
varð til hef ég sagt nemendum mín-
um sögur af honum og leikið og
sungið lögin um hann," segir Her-
dís Egilsdóttir. „Krakkarnir hafa
tekið miklu ástfóstri við Pésa og fá
aldrei nóg af að heyra sögurnar um
hann og syngja lögin. Mér þykir
mjög gaman að skapa nýstárlegar
persónur sem ég varpa inn í daglegt
líf og Pappirs-Pési er eitt þessara fyr-
irbæra. Hann er úr þunnum pappír
og getur því ekki gert hluti sem
venjulegt fólk gerir, og lendir oft í
erfiðleikum af þeim sökum. Hug-
mynd mín var sú að hreyfa við
verndartilfinningu krakkanna og
koma því að, hversu erfitt það getur
verið að vera öðruvísi og geta ekki
gert það sama og aðrir. Ég vildi fá
börnin til að læra að taka tillit til
þeirra sem minna mega sín. Ég hef
alltaf lagt mikla áherslu á þá tilfinn-
ingu þegar ég segi söguna."
Sátt við útkomuna
Herdís segist alltaf hafa ætlað sér
að gefa söguna um Pappírs-Pésa út á
bók, en ekkert orðið af því verki
fyrr en nú. En forsagan er lengri:
„í fyrra kom að máli við mig Ari
Kristinsson, kvikmyndagerðar-
maður hjá Hrif hf„ og bað mig um
einhverja hugmynd að tuttugu mín-
útna bíómynd fyrir sjónvarp. Mér
Herdís Egilsdóttir barnakennari fékk hugmyndina aö Pappírs-Pésa fyrir þrettán árum. „Markmiöiö er aö
vekja upp verndartilfinningu barna," segir hún um söguna um pappastrákinn.
datt Pappírs-Pési strax í hug og þá
kom í ljós að Ari hafði séð leikritið
í Hafnarfirðinum fyrir 13 árum.
Hann varð strax hrifinn af hug-
myndinni og þannig varð fyrsta
myndin til. Við Ari unnum saman að
fyrsta handritinu, myndinni sem var
sýnd á nýársdag og verður endur-
sýnd núna fljótlega. Ég hafði ekki
tækifæri til að fylgjast alveg með
gerð þess þáttar, en var í góðu sam-
bandi við kvikmyndagerðarmenn-
ina. Ég var mjög sátt við útkomuna
þótt mér fyndist í fyrstu sagan hafa
styst ansi mikið! — Forráðamenn
bókaútgáfu Máls og menningar sáu
myndina um Pappírs-Pésa, komu að
máli við mig í sumar og buðu mér
að skrifa bók um hann. Það
skemmtilega var að ég hafði þegar
skrifað uppkast að bók svo það tók
skamman tíma að koma henni end-
anlega saman."
Fyrsta myndin um Pappírs-Pésa
var gerð fyrir ríkissjónvarpið sem
skiptiefni milli sjónvarpsstöðva á
Norðurlöndum. Éftir frumsýning-
una sáu forráðamenn þýska rikis-
sjónvarpsins myndina og óskuðu
eftir framhaldsþáttum, jafnvel þrett-
án myndum: „Svo margar myndir
var nú ekki hægt að gera í einu!"
segir Herdís, „en í framhaldi af þess-
ari beiðni hafa verið gerðar sjö sjón-
varpsmyndir til viðbótar. Þær verða
sýndar hér á íslandi á komandi ári.“
Fer Pappírs-Pési til
Ameríku?
Síðan fer myndaflokkurinn um
Pappírs-Pésa til sýningar hjá þýska
ríkissjónvarpinu og jafnvel til
Bandaríkjanna og Bretlands: „Að
vísu er ekki búið að undirrita neina
samninga þess efnis þar, en Bretar
og Bandaríkjamenn sem séð hafa
myndirnar voru mjög hrifnir af
þeim. Það er fjölskyldu-kapalsjón-
varp í Bandaríkjunum sem hefur
áhuga á að taka Pappírs-Pésa til sýn-
ingar."
Herdís segir Ara nánast eiga allan
heiðurinn af þeim sjö myndum sem
eftir á að sýna: „Við mokuðum sam-
an hugmyndum, en Ari á nánast all-
stödd tökur í Hafnarfirði, við Geysi
og við Jökulsárlón: „Ari setti mig
meira að segja í smáhlutverk — sem
var mátulegt á mig!“ segir hún og
skellihlær. „Ég hafði mikla ánægju
af að vera með við tökurnar. í tveim-
ur myndanna njótum við liðsinnis
fólks úr Félagi eldri borgara, sem
var afskaplega jákvætt fólk og gam-
an að vera með. Allt þetta fullorðna
fólk hafði áhyggjur af Pésa og þeim
vandræðum sem hann lenti í — al-
veg sömu tilfinningar og ég hafði til
þessa pappastráks."
Þegar ég spyr hana hvernig til-
finning það sé að sjá hugmynd
verða að bók og bíómynd, sjá
pappastrákinn brosa, hreyfa augun
og ganga, svarar hún: „Það er ynd-
isleg tilfinning. Þetta er eins og
nokkurs konar fæðing; maður hefur
gengið með hann og ekki vitað
hvort hflnn næði þroska. Nú er
Pappírs-Pési kominn með fósturföð-
ur og margháttaða aðstöðu til að
breiða úr sér og ég sit eftir eins og
mamman, sem bíður eftir að anginn
spretti úr spori. Pappírs-Pési er það