Pressan - 09.06.1994, Page 7

Lögmenn deila á dómarann
Fleiri lögmenn eru farnir að efast um dómgreind Hrafns
Bragasonar, forseta Hæstaréttar, eftir uppákomuna á
Þingvöllum.
Deilunum, sem risið hafa í
kringum Hrafri Bragason, forseta
Hæstaréttar, ætlar seint að linna.
Síðast í gær birtist opið bréf til hans
í DV frá Tómasi Gunnarssyni
hæstaréttarlögmanni, þar sem
hann hafnar afsökunarbeiðni
Hrafns vegna ummæla sem hann
lét falla á málþingi á Þingvöllum
um þarsíðustu helgi. Framan af
deilunni tóku flestir lögmenn þann
pól í hæðina að Hrafn hefði gert
mistök og ekki væri ástæða til að
gera of mikið úr þeim. En fram-
vindan hefur verið þannig að fleiri
eru farnir að efast um dómgreind
forseta Hæstaréttar í þessu máli.
PRESSAN hafði samband við
íjölda lögmanna og fleiri einstak-
linga og lagði fyrir þá staðlaðar
spurningar sem snerta deiluna og
eru svör þeirra birt annars staðar á
síðunni. Ekki voru þó allir tilbúnir
til þess að tjá sig opinberlega. Einn
þeirra sagði að með því að svara
spurningunum féllu lögmenn í
sömu grylju og Hrafn. Hann taldi
hins vegar forseta Hæstaréttar hafa
farið yfir strikið með ffamgöngu
sinni og er það viðhorf greinilega
ráðandi í lögmannastéttinni. Fæstir
telja þó að honum beri að víkja úr
embætti þótt þau sjónarmið hafi
heyrst.
Deilan í hnotskurn
í lok febrúar sendi Hrafn héraðs-
dómstólunum og Lögmannafélagi
fslands bréf þar sem hann gagn-
rýndi kærugleði einstakra lög-
manna og sagði að offar en ekki
væri engin sjáanleg ástæða tii að
kæra mál til Hæstaréttar. Með bréf-
inu fylgdi listi yfir þá lögmenn sem
kært höfðu mál til Hæstaréttar.
Þegar Ríkisútvarpið greindi ffá
inntaki bréfsins brugðust nokkrir
lögmenn ókvæða við og sögðu
ófært að Hrafn, sem forseti Hæsta-
réttar, væri að senda leynibréf ffá
sér með upplýsingum um einstaka
lögmenn. Tómas Gunnarsson full-
yrti að um lögbrot væri að ræða og
gekk svo langt að hætta málflutn-
ingsstörfum 20. apríl. Þá átti að
hann flytja mál fyrir Héraðsdómi
Reykjavíkur en krafðist þess að
dómarinn viki sæti þar sem hann
hefði undir höndum leynibréf frá
Hæstarétti sem fælu í sér upplýs-
ingar um hann og því gæti dómar-
inn ekki litið af óhlutdrægni á mál-
ið.
f bréfi til Lögmannafélagsins sak-
aði Hrafn þá Tómas og Jón Odds-
son hæstaréttarlögmann um að
leka upplýsingum um málið í fjöl-
miðla og vera heimildamenn að
„furðulegustu fréttum um þetta
mál“.
Þrátt fýrir þessar uppákomur
vonuðust menn til að öldurnar
myndi lægja en á kosningadaginn
28. maí reið ný holskefla yfir. Þá
héldu Dómarafélag fslands og Lög-
mannafélagið málþing á Þingvöll-
um þar sem fjalla átti um ný lög
um meðferð mála fýrir Hæstarétti.
Þá lét Hrafn orð falla sem flestir
viðstaddra skildu á þann veg að
hann teldi Tómas andlega sjúkan.
Þessu vildi Lögmannafélagið ekki
una og stjórn þess sendi frá sér
ályktun þar sem ummælin voru
harðlega gagnrýnd. Hrafn brást við
með því að senda félaginu og Tóm-
asi bréf í síðustu viku þar sem hann
lagði fram afsökunarbeiðni sína, þó
raunverulega án þess að viður-
kenna að hafa sagt neitt óviður-
kvæmilegt. Tómas neitaði að taka
við afsökunarbeiðninni á þeim for-
sendum en sagði að meginástæðan
fyrir því væru þó upphafleg bréfa-
skrifHrafns.
Deilurnar hafa magnast ffekar en
hitt og því er ómögulegt að sjá fýrir
hvenær þeim linnir.
Styrmir Guölaugsson
HRAFN BRAGASON forseti Hæstaréttar sætir ámæli lögmanna
í deilunum sem risið hafa í kringum hann.
Hvað finnst mönnum um
framgöngu Hrafns?
Ammundur Backman hrl.
1. „Já, ég er þeirrar skoðunar að
Hæstiréttur hafi beðið álitshnekki,
ekki síst gagnvart almenningi. Lög-
menn hafa legið undir ámæli fjöl-
miðla og kerfisins og þegar dómstól-
ar leggjast á þá
sveif líka tel ég að
við séum komin á
hættulega braut.“
2. „Nei, embættis-
færsla Hrafhs hef-
ur ekki rýrt álit
mitt á honum. Ég
hef mjög góða
reynslu af honum
sem dómara og í Arnmundur
öllum viðskiptum Backmann
við hann.“
3. „Þama er ég ekki alveg viss um
hvað gerðist þvi ég var ekki á fundin-
um. Ef hann hefur nafngreint þenn-
an ákveðna aðila og talið hann sjúkan
tel ég að hann hafi farið yfir mörkin.
En þetta mun hafa verið í hita um-
ræðunnar og umdeilt hvað í rauninni
fór fram.“
4. „Ég tel ekki að þessi bréfaskrif hafi
verið ólögmæt en það var ekki eðli-
legt eða skynsamlegt hvemig að þeim
var staðið."
5. „Nei, ég tel ekki að svo sé. Menn
hafa verið að reyna að biðjast afsök-
unar og bera klæði ávopnin.“
6. „Nei.“
7. „Nei.“
Ami Grétar Finnsson hrl.
1. „Ég get ekki fullyrt það en mér
finnst deilumar leiðinlegar.“
2. „Ég held að það !
bundið. Öll sam-
skipti mín við
Hrafh hafa verið
góð.“
3. „Ég var nú ekki
á Þingvöllum og
heyrði ekki þessi
orð þannig að ég
get ekki tjáð mig
um þetta.“
4. „Ég held að þau
hafi ekki verið
nú einstaklings-
Árni Grétar
Finnsson
ólögmæt en það orkar tvímælis að
slík bréfaskipti fari fram.“
5. „Ég held ekki.“
6. „Nei, það held ég ekki.“
7. „Nei, það held ég ekki.“
Eftirfarandi spumingar voru
lagðar fýrir lögmenn og fleiri
einstaklinga:
1. Hefur Hæstiréttur beöiö
álitshnekki vegna deilna for-
seta réttarins, Hrafhs Braga-
sonar, viö lögmenn?
2. Hefur embættisfærsla
Hrafns oröiö til þess aö rýra
álit lögmanna og almennings
á honum sem forseta réttar-
ins?
3. Eru orö Hrafns um sjúk-
leika tiltekins lögmanns
sæmandi forseta Hæstarétt-
ar?
4. Telur þú að bréfaskrif
Hrafns til héraösdómstól-
anna hafi veriö ólögmæt?
5. Hafa málin þróast á
þann veg aö tilefni sé til aö
dómsmálaráðherra skerist í
leikinn?
6. Er ástæöa til aö dæma
Hrafn frá embætti?
7. Ber Hrafni að segja af
sér sem hæstaréttardómari?
Ásgeir Thoroddsen hrl.
1. „Já.“
2. „Ég myndi ekki vilja taka svo djúpt
í árinni.“
3. „Ummæli
Hrafhs í umræð-
um sem fóm
fram á viðkom-
andi málþingi,
þar sem ég var
fundarstjóri, hafa
verið slitin úr
samhengi."
4. „Nei, en
óheppileg þegar
litið er til baka.“
Ásgeir
Thoroddsen
5. „Nei.“
6. „Nei.“
7. „Nei.“
Eiríkur Tómasson hrl.
1. „Ég held að
maður geti svar-
að því játandi.“
2. „Ég vil ekki
svara því.“
3. „Ég vil ekki
svara því.“
4. „Ég svara þvi
ekki.“
5. „Ég tel að svo
sé ekki.“
6. „Nei.“
7. „Ég vil ekki svara því.“
Gísh Baldur Garðarsson hrl.
1. „Já.“
2. „Ég vil gera greinarmun á embætt-
isfærslu og
þessu deilumáli.
Þessi umvönd-
un við lögmenn
var að mínu viti
ekki tímabær.
Ég tel hins vegar
að opinber árás
af hálfu forseta
Hæstaréttar hafi
hvorki verið
eðlileg né tíma- Gísli Baldur
bær í ljósi þess Garðarsson
að miklar breyt-
ingar hafa orðið
og eiga sér stað um þessar mundir á
réttarfari.“
.3.“Nei.“
4. „Nei, ég get ekki tekið undir það.
Ég tel hins vegar að ekki hafi verið
rétt á málum haldið.“
5. „Ég skal ekki um það segja hvort
það er tímabært. Á hinn bóginn er
ljóst að það hlýtur að koma að því ef
áframhaid verður á þessum farsa.“
6. „Ég er ekki dómari."
Eiríkur
Tómasson
7. „Nei.“
Haraldur Blöndal hrl.
1. „Ég kannast ekki við að það sé
deila milli Hæstaréttar og lög-
manna.“
er alltaf spurning um hvað forseti
Hæstaréttar á að ganga langt. Miðað
við það sem tíðkast hefur hér á landi
fór hann út fýrir þann ramma en
miðað við hæstaréttardómara annars
staðar á Norðurlöndum gerði hann
það ekki.“
2. „Nei.“
3. „Ég var á fund-
inum og tel að
það sem þar fór
ffarn sé ekki
blaðamatur þó að
það sé í sjálfu sér
ekki leyndarmál.
Þarna fóru fýrst
og fremst ffarn
fræðilegar um-
ræður. Mér
fannst Hrafh tala
á þessum fundi
innan þess ramma sem hann má.
Rétt er að taka fram að hann tók ekki
þátt í þessum umræðum sem fulltrúi
Hæstaréttar.
4. „Nei.“
5. „Ég sé ekki neina ástæðu til þess að
dómsmálaráðherra væri að skipta sér
af því sem kæmi lögmönnum og
Hæstarétti einum við. Hér er heldur
ekkert vandamál á ferðinni."
6. „Nei.“
7. „Nei.“
5. „Nei, alls ekki. Það mætti frekar
reka ríkissaksóknara og vararíkissak-
sóknara sem er öldungis ljóst að eru
vanhæfir menn.“
6. „Nei, alls ekki.“
7. „Nei.“
Magnús Skarphéðinsson, áhuga-
maður um réttarfar:
1. „Nei, mér finnst það ekki.“
2. „Já, trúlega, en
það er ómaklegt
samt að mínu
mati.“
3. „Ég tel þau
óheppileg þó svo
væri.“
4. „Nei, þau eru
bæði lögmæt og
siðferðislega rétt
því að ákveðnir
lögmenn hafa
misnotað áfrýjunarréttinn og aðrar
gloppur í lagakrókum um Hæstarétt
og samskipti hans við lögmenn."
Magnús Skarp-
héðinsson
Jón Steinar
Gunnlaugsson
hrl.
1. „Já.“
2. „Já.“
3. „Nei.“
4. „Nei, en gagn-
rýnisverð já.“
5. „Nei.“
Jón Steinar
Gunnlaugsson
6. „Nei.“
7. „Ég svara ekki spurningunni."
Jón Magnússon
hrl.
1. „Já.“
2. „Ég þori ekki
að fullyrða neitt
um það.“
3. „Óheppileg.“
4. „Nei, það geri
ég ekki. En það
Jón Magnússon
5. „Já, mér finnst það. I fýrsta lagi
þarf greinilega að endurskoða lögin
um Hæstarétt. í annan stað er eðli-
legt að dómsmálaráðherra reyni að
bera klæði á vopnin fýrst deílan er
komin á þetta stig, hver svo sem
sökunauturinn er.“
6. „Nei, alls ekki. Hann sagði það sem
þurfti að segja framan af deilunni þó
að hann færi yfir strikið með yfirlýs-
ingum um andlegt heilsufar
ónefndra lögffæðinga.“
7. „Nei, enn síður. Það á að taka ofan
fýrir þeim starfsmanni Hæstaréttar
sem ræðir um það sem er að og eng-
inn þorir að segja ffekar en að hann
eigi að segja af sér.“
Stefán Eiríksson, formaður Orators
1. „Já, hann hefur gert það að mínu
mati.“
2. „Hún hefur að minnsta kosti ekki
bætt álitið.“
3. „Nei. Reyndar eru deildar mein-
ingar um hvað hann meinti en segir
ekki afsökunarbeiðnin að hann hafi
farið yfir strikið?"
4. „Það er kannski erfitt að taka svo
djúpt í árinni að segja að þau séu
ólögmæt. En það er álit mitt að
Hæstiréttur eigi ekki að skipta sér af
því hvaða málum er til hans skotið
heldur á hann
einungis að taka
við þeim og af-
greiða þau.“
5. „Ég held að
það væri að öflu
leyti óheppilegt
ef ráðherra færi
eitthvað að
skipta sér af
þessari deilu, að
minnsta kosti á
meðan málið er
á þessu stigi."
Stefán
Eiríksson
6. „Nei, það tel ég ekki.“
7. „Það er aftur á móti erfiðara að
segja til um. Matið er hans og ég vil
ekíd leggja dóm á það. En hann hefur
staðið sig vel sem dómari og það væri
sjónarsviptir að honum að þvl leyt-
inu til.“
Þorgeir Þorgeirsson rithöfundur:
1. „Eg hef það nú á tilfinningunni, þó
að það sé mjög erfitt fýrir Hæstarétt
að bíða álitshnekki. Hann hefur ekki
staðið það hátt í hugum fólks, því
miður.“
2. „Ég hef það á
tilfinningunni
líka.“
3. „Það finnst
mér ekki.“
4. „Ég held að
þau séu stjóm-
arskrárbrot."
5. „Hann hefði
fýrir löngu átt að
gera það.“
6. „Ég held að það væri ástæða til
þess að taka Hæstarétt og allt réttar-
kerfið til athugunar. Þetta er ekki í
lagi. Ég sé nú ekki ástæðu til þess að
leysa málin enn og aftur með því að
finna einhvern syndabukt. Það var
gert í sprúttsölumálinu og ég vona að
það verði ekki endurtekið.“
7. „Mér finnst ástæða til að allur
Hæstiréttur segi af sér því auðvitað
gerir forseti Hæstaréttar þetta ekki
upp á sitt eindæmi heldur í nafni
Hæstaréttar.
FIMMTUDAGURINN 9. JÚNÍ 1994 PRESSAN 7