Vísir Sunnudagsblað - 17.01.1937, Blaðsíða 6

6
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
lEsknlýlir á nýjnm brantnm
Amerískur blaðamaður, Walt-
er W. Cunningham sem hefir
ferðast um Bretland og fleiri
lönd, til þess að kynna sér, hvað
gert er fyrir æskulýðinn. aðal-
lega til þess að forða ungling-
uin frá hinum mörgu illu af-
leiðingum iðjuleysisins, hefir
skrifað grein um þetta efni í
amerískt tímarit, og nefnir hana
„Æskulýður á nýjum brautum“.
Hann ræðir einkum um ung-
lingana, pilta og stúlkur, i kola-
námuhéruðum Englands og
Wales, þar sem atvinnuleysi
liefir verið mörg undangengin
ár, hvernig fjöldi æskumanna
ólst þar upp í algeru vonleysi
um framtíðina, þar til hafist
var lianda til þess að koma
þeim á aðrar brautir, brautir
iðju- og starfsemi. Hann ræðir
mikið hversu það liafi orðið
unglingum mikil andleg upp-
lyfting, að fá þannig lagaða
hjálp, hjálp til þess að fá starf
og tilsögn. Unglingarnir voru
búnir að missa móðinn. Þeir
höfðu á tilfinningunni, að þíóð-
félagið hefði engin not fyrir þá.
Framundan var ekkert annað en
iðjuleysi, — láta aðra sjá fyrir
sér, geta ekki notið gæða lífsins
á sama hátt og þeir, sem liöfðu
tækifæri til þess að vinna fyrir
sig og sína. Þúsundum saman,
segir Cunningham, hafa dauf-
legir, þunglyndislegir piltar,
verið sóttir í námumannaþorp-
in, þar sem þeir höfðu ekkert að
gera, og verið fluttir til ýmissa
staða í Midlands og Suður-
Englandi, þar sem nýjar at-
vinnugreinir eru komnar til
sögunnar. Þar fá þeir tilsögn og
starf, við niðursuðu á ávöxtum,
við berjarækt, blómarækt, sjálf-
blekungagerð, svo að eitthvað
sé nefnt.
Þessi flutningur æskulýðsins
frá sultarhéruðunum í þær
sveitir og héruð, þar sem alt er
í uppgangi, hefir farið fram svo
hægt og kyrlátlega, að út í frá
liafa menn ekki veitt þessu svo
mikla eftirtekt, en hér er í raun-
inni um stórmerkilegt starf
að ræða, sem er elíki minst um
vert einmitt af þvi, að það bjarg-
ar æskulýðnum frá beinum
voða, en sú þjóð, sem ekki skil-
ur, að framtíð hennar er öll þar
sem æslca hennar er, er sannar-
lega illa farin. Til marks um
hversu flutningar þessir liafa
verið í stórum stíl má geta þess,
að árið 1935 voru 9000—10.000
piltar og stúlkur á aldrinum 14-
18 ára flutt úr sultarhéruðunum
til velgengnishéraðanna í Mid-
lands og Suður-Englandi. En í
þessum héruðum eru ýmsar at-
vinnugreinir nú sem stendur i
miklum blóma.
f Stroud í Glouchesterhire er
sjálfblekungaverksmiðj a, sem er
að færa út kvíarnar, fengu þar
um f jörutíu piltar úr kolanámu-
héruðunum atvinnu. Þeir
voru um fjórlán ár að aldri.
Þeir fengu 18 shillings í viku-
kaup, sem geklc til fæðis, hús-
næðis og fata, en að auki fengu
þeir 2—3 shillings á viku í vasa-
peninga. Smám saman er svo
kaupið hækkað.
Cunningham tekur þennan
slað, Stroud, að eins sem dæmi
um marga aðra slika. Hann
ræðir um þann mikla mun, sem
sé á lifi piltanna, eftir komu
þeirra þangað. Áður liafi þeir
fengið mat sinn á stöðum, þar
sem máltíðum er úthlutað ó-
keypis, vanalega í skólaliúsum
þorpanna, þá hafi skort fatnað
til þess að geta lialdið á sér hita,
þegar kalt er, — að ganga
þokkalega til fara gátu þeir vit-
anlega ekki. Og sjaldan eða
aldrei höfðu þeir pening handa
milli, sem þeir höfðu unnið sér
inn. En í Stroud lifa þeir mjög
reglubundnu og lireinlegu lifi.
Þeir búa í hreinum og þokka-
legum herbergjum, fá máltíðir
sinar á ákveðnum timum, og
þeir geta gengið sæmilega til
fara. Og það, sem best er, þeir
eru að læra, þeir eru að búa sig
undir lífið, og þeir greiða sjálfir
fyrir það með vinnu sinni.
Þetta liefir gerhreytt viðhorfi
þeirra til lífsins og annara
manna og þjóðfélagsins í heild.
Þeirra er þörf. Þeir eru litil hjól
í liinni miklu vél athafnalífs-
ins og það gefur þeim kraft og
þor.
Sérstök áhersla er lögð á það,
að komast að raun um það
livort unglingarnir hafi ekki ó-
vanalega hæfileika í vissa ált.
Ef einhver piltur eða stúlka
sýnir svo ótvírætt sé, að um ó-
vanalega liæfileika sé að ræða,
er þeim gefið tækifæri til þess
að þroska þá. Sem dæmi nefnir
Cunningham að pilti einum,
sem var ágætur í reikningi —
um það vissi enginn fyrr en hú-
ið var að sækja liann í námu-
mannaþorpið og veita lionum
tilsögn um tima í reikningi o.
fl. —- var útveguð staða í stór-
verslun einni. Eftir tveggja ára
starf var hann farinn að vinna
fyrir 2 stpd. á viku og liækkar
kaup hans nú smám saman upp
i 250 stpd. á ári. Annar piltur
frá námumannaþorpi í Wales
fékk atvinnu lijá vefnaðarvöru-
kaupmanni. Þessum pilti hefir
gengið svo vel, að hann sér fyr-
ir foreldrum sínum. Stúlka
nokkur úr einu sultarhéraðinu
fékk atvinnu í mentastofnun
einni. Óvanalegir námshæfileik-
ar komu í ljós. Ilenni var gefið
tækifæri til náms. Hún vann
gullmedalíu stofnunarinnar fyr-
ir dugnað við nám sitt. En þó er
ef til vill hitt meira virði að
öllum liinum milda fjölda
pilta og stúlkna, sem enga fram-
tíð áttu, var hjálpað. Og þessi
hjálp er stöðugt aukin og það
er mikið verk og vel skipulagt
sem hér er verið að vinna að
tilhlutun og með slyrk stjórnar-
valdanna. a.
HERSKIP ÞJÓÐVERJA VIÐ SPÁNARSTRENDUR.
Meðal skipa þeirra, sem Þjóðverjar hafa við strendur Spánar, eru orustuskipið„Graf von Spee‘*
og beitiskipið Niirnberg og birtast hér myndir af þeim. — T. v. Raeder, þýski yfiraðmírállinn.