Vísir Sunnudagsblað - 10.07.1938, Blaðsíða 1

1938
Sunnudagiim ÍO. Júlí
26. blad
Um nokkurt skeið hefir gætt allmikils ótta við það í Frakk-
landí og víðar, að Ungverjar myndi hallast á sveif með Þjóð-
verjunx og ítölum, eða alt frá því er veldi Hitlers fór hratt að
vaxa og hann náði hverju markinu á fætur öðru. Ungverjar
urðu hart úti, er keisaradæmið Austurríki og Ungverjaland
liðaðist í sundur í heimsstyrjöldinni. Stór svæði, sem eru nálega
eingöngu bygð ungverskum mönnum, féllu í hlut annara ríkja,
sem gerðu með sér bandalag beinlínis í þeim tilgangi að1 koma
í veg fyrir, að Ungverjar fengi aftur þau lönd, sem þeir höfðu
verið neyddir til að láta af hendi. Ungverjar hafa ekki verið há-
værir í kröfum sínum um að fá leiðréttingu mála sinna, en
þeim hefir sviðið órétturinn sárt. Mússólíni tók undir kröfur
þeirra og er þeim því vel til hans og ítala og þegar samvinna
tókst með ítölum og Þjóðverjum var eigi nema eðlilegt að
Ungverjar hygði gott til að hafa nánari samvinnu við þessar
þjóðir, í von um að fá einhverjum kröfum sínum framgengt.
En Ungverjar óttast þó nokkuð veldi Þjóðverja á meginlandinu
og meðal þeirra eru margir, sem vilja að varlega sé farið í
þessum efnum.
Hin nýja stefna kom skýrt í
Ijós í ræðu, sem dr. Ivoloman de
Kanya flutti á þingi Ungverja-
lands i byrjun júnimánaðar. í
ræðu sinni, sem var hin itarleg-
asta, lýsti hann yfir því djarf-
legar en hann hafði nokkuru
sinni áður gert, að Ungverjar á-
formuðu að leita samkomulags
til lausnar á margvíslegum
deilumálum í von um að bætt
yrði úr því misrétti, sem Ung-
verjar hefði átt við að búa siðan
er hið mikla ríki var gert að
áhrifalitlu smáríki, er heims-
styrjöldinni lauk, umkringt
þjóðum, sem sporna við því af
öllum mætti að Ungverjaland
verði aftur sjálfstætt og vold-
ugt. En Ungverjar vilja koma
kröfum sínum fram friðsam-
lega.
„Ungverjaland“, sagði de
Kanya, „telur tímann vera til
þess kominn, að leiða til lykta
ýms deilumál, og telur, að unt
verði að gera það án þess, að til
styrjaldar komi. Ungverjar
vilja varðveita friðinn“.
Þjóðabandalagið gagnrýnt. —
Minkandi áhrif Frakka.
Utanríkisráðherann gagn-
rýndi Þjóðabandalagið og hann
sagði óliikað, að liann liti svo á,
að áhrif Frakka á gang mála í
Mið-Evrópu, væri minkandi.
Mátti lesa það út úr orðum ráð-
herrans, að hann taldi það síð-
ur en svo miður, að Frakkar
hafa ekki sömu áhrif og áður í
Mið-Evrópu, en þeir hafa sem
kunnugt er lagt á það hina
mestu álierslu, að þeim vinveitt
ríki á þessum slóðum mynduðu
með sér bandalög, til þess að
koma í veg fyrir, að fjandmenn
þeirra í lieimsstyrjöldinni yrði
voldugir á ný. Taldi de Kanya
svo komið, að Frakkar væri
ekki lengur forystumenn Míð-
Evrópuþjóða. Hinsvegar taldi
de Kanya ítali og Þjóðverja
liafa tekið sér margt fyrir hend-
ur á sviði stjórnmála og orðið
í mörgu einkar vel ágengt. Var
alt annar tónn í máli de Kanya,
er hann ræddi um ítali og
Þjóðverja, en þegar hann ræddi
um Frakka, þótt hann að sjálf-
sögðu, sem slyngur stjórnmála-
maður, talaði eins varlega og
honum var unt.
„Ungverjalandi stafai* ekki
hætta af þriðja ríkinu“ (þ. e.
Þýskalaiidi) “, sagði hann. Og
hann gaf í skyn, að ítalir hefði
jafnmikinn áhuga og nokkuru
sinni fyrir því, að Ungverjar
fengi leiðrétting mála sinna.
1 ræðu sinni gaf de Kanya í
skyn, að hann gerði sér vonir
um, að Jugoslavia mundi segja
sig úr Litla bandalaginu, en í
því eru einnig Rúmenía og
Tékkóslóvakía. Hann lýsti yfir
því, að Ungverjar neituðu að
semja við þessi riki i heild eða
Litla handalagið, en þeir væru
fúsir til samninga við þau hvert
fyrir sig, um réttindi Ungverja
i þessum löndum o. fl.
Réttindi Ungverja í Tékkósló-
vakíu. — Landvarnir.
Að þvi er Ungverja i Tékkó-
slóvakiu snertir, sagði de Kan-
ya, að Ungverjar myndi gera
þær kröfur, að þeir fengi sömu
réttindi og Sudeten-Þjóðverjar.
Landvarnirnar kvað hann
nauðsynlegt að efla og mætti
þar ekkert til spara, því að til
þess kynni að koma, að ráðist
yrði á landið. Þegar de Kanya
ræddi um landvarnimar mintist
hann á þá ráðstöfun stjómar-
innar í Prag, að kalla saman
DR. IMREDY
í ungvcrskum þjóðbúningi.
mikið lið og senda til landa-
mæranna og kallaði það „óvin-
samlega athöfn“ gagnvart Ung-
verjalandi, en það væri aðeins
rólyndi Ungverja að þakka, að
ekki hefði orðið ófriðarbál út af
þessari ráðstöfun.
Eugene Ratz hermálaráð-
herra talaði einnig sama dag á
þingi Ungverja. Kvað liann ung-
verska lierinn þjóðræknislega
sinnaðan og vilja þjóðlega ein-
ingu, án þess þó að vilja hafa
afskifti af gangi stjórnmálanna.
Það lcom greinilega fram í ræðu
Ratz, að hann er eindregið
fylgjandi því, að dr. Bcla Imre-
dy, forsætisráðherra, semji við
Þjóðverja.
Erfiðleikar dr. Imredy.
Um þetta leyti, sem ræður
þær voru haldnar, sem að
Iframan getur, gaf Imredy-
stjórnin út bráðabirgðalög, sem
leggja bann við því að starfs-
menn ríkisins! taki þátt í nazist-
iskum félagsskap. En um sama
leyti fyrirskipaði innanríkis-
málaráðlierrann að hætta skyldi
Framh. á 7. síðu.