Vísir Sunnudagsblað - 23.06.1940, Blaðsíða 6

6 VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
síðari SífyLoibux (Ssns.cLilctsson: SIGLT INN I
ÍSLENSKA VORNÓTT.
tt erbergisfélagi minn var
Örn Johnson flugmaður.
Hann svaf í efri koju. Við áttum
ýms sameiginleg áhugamál, sem
við reyndum að kryf ja til mergj-
ar, er við lágum andvaka í klefa
oklcar. Oft spreyttum við okkur
á því að finna óbrigðular leiðir
til þess að sofna eðlilegum
svefni, livenær, sem við vildum
og þóttumst þess með þurfa til
þess að drepa tímann. Reyndum
við til þrautar ýmsar grund-
vallarreglur í þeim efnum, t. d.
að þykjast telja mislitt sauðfé er
stekkur yfir réttarvegg eða ryðst
út um þröngar dyr. Eina nóttina
hélt eg að Örn hefði sofnað við
þessa „fjármennsku“ sína, því
að bann bafði ekki bært á sér
góða stund. En skyndilega tekur
hann snöggt viðbragð í kojunni,
svo að brakar í botni og tej’gist
á gormi.
Síðan kveikti hann ljósið, reis
upp við olnboga og spurði í liálf-
um bljóðum, hvort eg væri sof-
andi. En svo var ekki. Mér böfðu
brugðist öll holl ráð til þess að
sofna.
Nú sagðist Örn ekki nenna
þessu lengur. Hann væri þegar
búinn að telja yfir 40 þúsund
hornóttar ær, uin 20 þús. koll-
óttar, auk lamba og hrúta. En
alt kæmi fyrir ekki.
Eftir þessa mishepnuðu til-
raun um að komast í drauma-
heima bófust nú með okkur
langar rökræður um það, hvern-
ig ástandið myndi vera lieima
eftir hernámið. — Ilernámið!
Hernámið! Hernámið var ótæm-
andi umræðuefni, livar sem
komið var á skipinu: í vélarúm-
inu, kolaboxunum, liásetaklef-
unum, eldhúsinu, farþegadekk-
inu, og livar sem menn töluðu
saman leiddi samtalið ávalt að
lokum að hernáminu og ástand-
inu heima, og hafði hver sína
skoðun á því máli, vissi liver
sínu viti og allir litu svo til að
sín skýring væri lnn eina rétta.
Enginn gat þess nokkru sinni,
eða virtist koma það í hug, að
hyggilegast mundi að spara ail-
ar fullyrðingar, því að lieim-
koman ein myndi gefa liið eina
óbrigðula svar.
Á einni blið liertökunnar
höfðum við Örn mikinn áhuga,
og sterkasti fylgismaður okkar
um borð og sá eini, sem virtist
ljá máli okkar eyra var Hinrik
Sveinsson, en kenningar okkar
hnigu að hernámi íslensku kven-
þjóðarinnar og hverjum vörn-
um mætti viðkoma svo að til
verulegra landvinninga kæmi
ekki af hálfu Breta á þessum
vigstöðvum Af staðþekkingu og
hyggjuviti okkar þóttumst við
vita, að landvarnirnar myndu
reynast litlar, og sem hugsjóna-
menn óraði okkur langt fram í
tímann og sáum þar afsprengi
breska setuliðsins á íslandi, liina
vafasömuslu blóðblöndu til
hneklds íýrir hinn hreina, ar-
iska kynstofn. Þetta er rétt.
Við höfum rætt um þetta oft
áður og skipulagt hin lcænustu
herbrögð til þess að lcoma í veg
fyrir voðann. En í þetta skifti
töluðum við okkur upp í hita og
um stund er eg viss um, að við
gleymdum því báðir, að við vor-
um á sjó og áttum átta daga
siglingu til næstu hafnar.
En við höfum líka fundið
ráð, sem myndi duga, og auð-
vitað lá það beint við og var
auðvelt að framkvæma eins og
öll snjöll ráð. Með einni mynda-
vél og góðum skilningi lands-
stjórnarinnar gætum við komið
í veg fyrir óskundan með því
að taka myndir, livenær og
hvar, sem íslensk stúlka, hverr-
ar stéttar sem væi'i, sæist í ein-
hverjum þingum við breskan
hermann, og birta svo mynd-
irnar í blöðunum. Það myndi
hrífa.
*
Svo var það hér sem Titanic
sökk.
Fyrir 28 árum var veglegasta
skip veraldarinnar statt á þess-
um slóðum, i fyrstu ferð sinni
yfir Atlantshaf. Það rakst á ís-
hröngl, ofurlítinn jaka, sem
haf ði borist undan veðri og vind-
um úr Newfoundlandssundun-
um, og varð nú að aldurtila
þessu stærsta skipi heimsins.
Einhver slök ógæfa virðist
hafa vakað yfir för þessa skips,
því að á næsta Ieyti var statt
annað skip, sem mundi liafa
getað bjargað hverju mannslífi
ef það hefði aðeins verið loft-
skeytamaður þess en ekki stýri-
maður, sem brá á sig heyrnar-
tólinu og þóttist hlusta, en
skyldi ekki, er loftskeytamaður-
inn á „Titanic“ sendi út í ljós-
vakann sín neyðaróp og bænir
um skjóla aðstoð lianda 800
manns, sem ekki var rúm fyrir
í björgunarbátunum. Og þelta
var um vor í kvöldsól og kyrru
veðri, — og aftur var vor, kvöld-
sól og lcyrt veður. Nú plægði
þessar sömu slóðir kjölur okkar
litla, íslenzka sldps og ekki
myndi þurfa stóran ísjaka til
þess að lcoma því fyrir kattar-
nef.
I næsta klefa bærðust brúðar-
brjóstin ungu, og Rio Ríta svaf.
— Allir sváfu nema við. — —
—- Gott eiga þeir sem sofa, og
ekki kunna að gera sér grein
fyrir hættunni á hafinu!
Þannig leið þetta kvöld og
nóttin uns dagaði á ný. Þá sofn-
uðum við loks út af flugvéla-
smíðastöðvunum í Kaliforniu.
Og um hádegi skilaði svefninn
okkur aftur inn í þetta iðju-
lausa, tómláta líf, þennan kvelj-
andi slæpingshátt farþegans,
sem altaf er önnum kafinn við
að drepa tímann.
-k
A sjó eru allir dagar eins.
Alla daga sjór á alla vegu,
úfinn eða sléttur. — Sömu máf-
arnir fljúga í kjölfarinu eða
renna sér fram með skipinu og
setjast í siglutoppinn, einn og
einn. Og ef það eru ekki sömu
máfarnir þá bræður þeirra og
systur, og alstaðar eru fuglar.
Allir fuglar eru eins! Dag eftir
dag er sjóndeildarhringurinn sá
sami, með sömu þokubökkunum
eða lieiðríkjunni, saina sólskin-
inu eða súldinni. Og altaf er
sama saltihnanin úr golunni.
Holt Ioft, en vont. —----
Hjartsláttur vélarinnar, þung-
ur og markviss er óbreytilegur
frá degi til dags, sama sogið í
stimþlunum, sömu stundurnar í
átaki skrúfunnar hvernig sem alt
veltur. Einu sinni var eg að velta
því fyrir mér, livort eg myndi
ekki vera auðugasti maður í
heimi og gæti keypt frið og ör-
yggi til handahverrimanneskju,
ef eg ælli eins margar krónur
eins og skrúfan í Dettifossi sner-
ist marga hringi á leiðinni frá
Reykjavík til New York. — En
meistari Hallgrímur upplýsti
mig síðar um það, að snúnings-
tala skrúfunnar væri ekki nema
rösk miljón á þessari leið. —
Það treystir sér víst enginn til
þess að kaupa mannkyninu frið
og liamingju fyrir eina miljón
króna meðan dollarinn er svona
hár! —------
*
ð er annars eftirtektarvert
hvað farþegar eru að jafn-
aði lítið hugkvæmir og andlega
ófrjóir á löngum sjóferðum.
Fólk, sem annars eru mestu
vinnuhestar í landi fara æfinlega
í langa sjóferð með þeim ásetn-
ingi að gera þetta eða hitt á leið-
inni, og jafnvel þó það viti af
reynslu fyrri ferða, að úr því
verður aldrei neitt — ekki nema
sár vonbrigði eftir á, þegar alt er
komið í eindaga.
Mér finst að hinir hugvits-
sömu vísindamenn okkar dá-
samlegu tæknialdar ættu að
spreyta sig á því að finna upp
eitthvert lyf eða einhverja lcraft-
geisla, sem magnaði fólk gegn
þessari atorkudeyfð í ferðalög-
um um liöfin. Það er ekki litill
tími ef lagður væri saman, sem
starfandi fólk og mikilhæft
glatar gjörsamlega vegna þess
drunga og liöfgis, sem livílir
yfir því í sjóferðum.
íslensk farþegaskip sem að
ýmsu leyti eru prýðilegum kost-
um búin, miðað við stærð, eru
ýkja snauð af dægradvalar við-
fangsefnum fyrir farþegana.
Ráðamenn skipanna leggja sig
í framkróka til þess að verða við
ýtrustu óskum um mikinn og
góðan mat og þægilega af-
greiðslu •— en hugsa minna um
sálarlíf farþeganna.
Bókakostur íslenslcra farþega-
skipa er sama og enginn og ætl-
aður skipsmönnunum sjálfum,
það lílið það er. Eitt taflborð er
oftast til á I. farrými, en aldrei
nema eitt. Spil getur fólk oftast
fengið keypt. — Þó ekki æfin-
lega. Þá eru upptalin leikföngin
og það sem skipið sjálft leggur
af mörkum til sálulijtálpar sjúk-
um farþegum.
★
T''Nagarnir liðu. Hjahð um
kafbátahættuna fór vax-
andi. Svo kom að því einn dag-
inn, að björgunarbeltin voru
dregin fram og þvegin, farþeg-
um sýnt hvernig þeir ættu að
spenna þau á sig. — Um kvöldið
voru þau borin ofan í klefa og
fékk þá liver og einn sitt belti,