Vísir Sunnudagsblað - 06.06.1943, Qupperneq 2

2
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
búast við tvennu. Annað var
það, að þennan dag, 22. apríl,
gerðist einhver stórkostlegur
atburður, svipaður því t. d. er
Þjóðverjar réðust á Rússa öll-
um að óvörum 22. júní 1941,
eða Japanir réðust á Bandarikin
meðan hæst stóðu vinmælin og
samningaumleitanirnar þeirra í
milli i des. 1941.
Hitt var, að elckert sérlega
eftirtektarvert gerðist nákvæm-
lega þennan dag, heldur mundi
um það bil og strax eftir hann
taka að gerast hver stórtíðindin
af öðrum, og væru þau með
þeim hætti, að þau sýndu aukna
samheldni Bandamannaþjóð-
anna (mínus Rússa) og aukinn
styrkleik þeirra bæði á sviði
liernaðaraðgerða og andlegrar
starfsemi.
Öllum þeim, sem kynnt hafa
sér mælinguna, sem við er átt,
mun hafa þótt hið síðara miklu
sennilegra. Hér er ógerlegt að
útskýra þessa ma^ingu onda
tæpast hægt, svo skiljanlegt
verði, nema í löngu máli og með
góðum myndum og uppdrátt-
um.
('
Hvað hefir gerst?
Við sjáum strax, að hinn 22.
apríl gerðist enginn atburður
á borð við árás Hitlers á Rússa
1941, eða árás Japana á Pearl
Harbour.
Þó gerðust þessa daga þrír
atburðir, sem allir hafa vakið
alheims athygli, þó enn hafi ekki
stortíðindi gerst út af nema ein-
um þeirra.
Einn er sá, að það mun liafa
verð þennan dag — 22. apríl —
þó enn sé ekki fullar sönnur
hægt á það að færa, sem Sovét-
stjórnin sleit stjórnmálasam-
bandi við pólsku flótlamanna-
stjórnina í London og vísaði
sendiherra Póllands úr Iandi.
Þessi atburður var að vísu
ekki tilkynntur opinberlega fyrr
en 3 dögum síðar, en að birting
hans drógst svo lengi mun hafa
verið fyrír áhrif frá stjórn
Bandaríkjanna, er mun hafa
reynt að afstýra þessu skrefi
Rússa þó það tækist ekki. Nægi-
Iega greinilegar fregnir um
þetta hafa enn ekki borist hing-
að, en vafalítið má telja að
þessi atburður hafi gerst 22.
apríl 1943.
Annar er sá, að þann dag — 22.
opríl — svöruðu Þjóðverjar Svi-
um viðvíkjandi kröfu þeirra út
af kafbátnum „UIven“, sem Sví-
ar töldu Þjóðverja vera valda
að,að fórst eða týndist. Svar
Þjóðverja var, aldrei þessu vant,
óvinsamlegt í garð Svla og olli
nokkurri ókyrrð í Svíþjóð. Sýn-
lr það greinilega að Þjóðverjap
líta Svía orðið mjög illu auga
og búast við þeim i fjanda-
flokki sínum hvenær sem Sviar
fá færi á. Er greinilegt að breytt
er nú orðið um tóntegund i tali
þessara tveggja þjóða — Svía
og Þjóðverja — hvorrar við
aðra, frá því sem áður var. En
þó háðir þessir atburðir séu
næsta merkilegir getur hvorug-
ur þeirra ennþá talist stórvið-
burður, þó þeir e. t. v. báðir séu
upphafsatburðir mikilla tíð-
inda, sem nú eru að búa um
sig- en ennþá eru ekki fram
komin. Menn skyldu því æ síð-
ar hafa það hugfast, að ef í
odda skerst út af málefnum
PóIIands og Svíþjóðar, að ein-
mitt þennan dag — 22. apríl
1943 — bólaði fyrst, fyrir al-
vöru, á breytingu frá því, sem
áður var.
Þriðji atburðurinn, sem gerð-
ist um þetta leyti, er nú orðinn
að einum stórkostlegasta heims-
viðburði, sem gerst hefir síðan
stríðið byrjaði. Það er úrslita-
orustan um Tunis, og það sem
í kjölfar hennar hefir siglt, og
verður að víkja nánast að þeim
atburðum öllum.
Erfið sókn.
í ágætri yfirlitsgrein um Af-
ríkustyrjöldina sem hirtist í
Mhl. 28. og 29. maí s.l. segir
svo: „Frá 15.—20. apríl voru
sifellt háðir grimmir hardagar
á öllum vigstöðvum í Túnis,
nema að sunnan, en þar hafðist
áttundi herinn ekki að, fyrr en
hann náði Enfidaville á sitt
vald 22. apríl. Siðan tók áttundi
herinn lítinn þátt í oi’ustum,
nema livað nokkrar sveitir úr
honum voxai sendar norður á
bóginn til hjálpar fyrsta hern-
um síðai’. En alltaf var það
hann, sem möndulherirnir ótt-
uðust rnest, og mun sá ótti ef
til vill hafa stytt vörn þeirra
í Túnis um nokkurn tíma.“
Eins og af þessum ummælum
er Ijóst var það hinn 22. apríl
er Bretar .tóku .Enfidaville
og hófu þar með sigurgöngu
sína. í lýsingu af bardögunum
i Túnis segir svo í einu dagblað-
inu hér:
„Eðli bai’daganna í Enfida-
ville er allt anxxarskonar en
áður í Afi’íkustyrjöldinni.
Þjóðvei’jar hafa komið sér vel
fyrir i fjöllunum og hæðun-
uiji, seixi taka við fyrir norð-
an Enfidaville. Erfitt er að
koma við nokkruixx vélahei’-
sveitum. Það er fótgöngulið-
ið, seiix her allan hita og
þunga árásanna.‘‘ (Alþ.bl. 22.
apríl).
Af þessunx lýsingunx, seixx
komnar eru frá fx’éttastofum
Bandanxanna má sjá hve dökk-
unx augum þeir litu á hlutina
er þeir liófu sóknina. Þeir bjugg-
ust við að hún tæki margar vik-
ur jafnvel marga .mánuði.
Og það er augljóst að Þjóðverj
ar liafa litið ixálcvænxlega eins
á, því þeir töldu varnir sínar
umhvei’fis Túnisborg og Bizerta
svo sterkai’, að þeir létu í veðri
vaka að átökin um þær nxundu
eigi standa skemur en uixx Stal-
ingrad (en þar stóð orustan yfir
i 5 mán.) ef þá ekki yrði úr
þvi kyrstöðustyrjöld og skot-
gi’afahernaður. Að þeir liéldu
þetta í raun og veru sést bezt
af því, að þeir safna þarna sanx-
an úrvalshersveitunx og lialda
liðflutningunx áfi’anx meðan
nokkur kostur er.
Kaldhæðni örlaganna.
Séu fi’éttirnar athugaðar sést
að mjög snxátt þokast áfram
frá 22. apríl til 5. maí.
En forsjónin fer „undarlega
og undui’sanxlega“ með nxann-
fólkið og er stundunx óheyrilega
kaldhæðin.
Hinn mikli „endurlausnari“
lxins forna Rónxaveldis, Musso-
lini, hélt þann 5. nxaí ræðu af
svölum Feneyjahallarinnar i
Rónx, og sagði þá m. a. (MbL 6.
maí):
„Fyrir sjö árunx siðan var til-
kynnt af þessunx stað að Af-
ríkustyrjöldinni væri lokið og
að hið í’ómverska heimsveldi
væri stofnað. Þessi þróun er
engan veginn á enda nú í
dag. Hafi atbui’ðir liðinna
tíma skapað aðstöðu, senx
gæti bent í aðx-a átt, þá er að-
eins unx að ræða lilé á þró-
uninni en ekki endi. — Italir
verða og skulu snúa aftur til
Afríku.“
Konur taka um lxeim allan við æ fleiri störfum karlmanna, svo að þeir geli fai'ið til vígvallanna.
Þessi mynd er af stúlkum, sein hafa þá atvinnu að r$yna skriðdreka fyrir varksmiðjp ýQstra. —
Það er vandasamt starf, en þser virðasj ánægðar,