Vísir Sunnudagsblað - 06.06.1943, Qupperneq 3

VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
3
Þegar Bretar réðust gegn Mareth-línunni var árfarvegurinn
Wadi Zigzaou erfiðasta hindrunin, sem á vegi þeirra varð. Hér
sést framvarðasveit vera að fara yfir farveginn.
Mussolini æpti síðan: „Við
muiium snúa aftur, til Af-
ríku“. Margar milljónir ítala
þjást nú af „Afríkuveiki“ Þeir
munu snúa aftur til Afríku til
að ljúka hinu sögulega hlut-
verki, sem bíður ítala á meg-
inlandi Afriku. Guð er með
oss. Italía er ódauðleg. Við
munum sigra. Við verðum að
heiðra hermenn vora, sem eru
á vfgvellinum og sigra alla
hugleysingja og væskla. Byssu
kúlur fyrir alla svikara. Sögu-
legar kröfur ráða örlögum
ítölsku þjóðarinnar. Virðmg
fyrir þermönnum á vígvöll-
unum, andstyggð á hugleys-
ingjum og hyssukúlur fyrir
svikarana.
Þið milljónir ítala, sem þjáist
af „Afríkuveikinni“, fyrir
ykkur er ekki nema ein lækn-
ing — snúið þangað aftur og
við skulum snúa þangað aft-
ur.“
Mussolini hefir þennan dag,
eins og Hitler, sjálfsagt vonað
það, að herjurn Möndulveldanna
í Túnis auðnaðist að verjast
þar lengi enn, því þó Afríku-
veldi ítala væri bundið við Trí-
polis, Lyhiu og Abyssiniu, var
vonarneisti eftir meðan Túnis
var enn ekki fallin. En hvað
skeður. það er eins og forsjón-
in hafi útvalið þennan stórkost-
legasta hrakfallabálk mann-
kynssögunnar — manninn, sem
rak rýtinginn í bak Frakklands
á örlagastundu þess — til þess
að tilkynna allri veröldinni af
svölum liinnar frægu Feneyja-
hallar, að nú væri örlagastund
sjálfrar Ítalíu að nálgast — hver
vonarneisti væri kulnaður út —
og látið hann gera það á þenn-
an einkennilega hátt, til þess
að sýna sem hezt kaldhæðni
Ihfsins. i
Var það kraftaverk?
Daginn eftir — 6. maí — gaf
Alexander hershöfðingi, sá er
stjórnaði aðalárásinni á heri
Möndulveldanna, út dagskipun
til herja Bandamanna í Túnis.
Hún var á þessa leið:
„(Úrslitasóknin er liafin og það
er komið að lokaþættinum í
Túnis. Hersveitir Banda-
manna hafa sýnt það, að þær
geta verið hinn drottnandi
hei-ra á vígvellinum og þær
hafa ákveðið sjálfar hvenær ,
heppilegast er fyrir þær að
láta til skarar skríða. Úrslita-
stundin er komin og baráttan
verður án efa hörð og löng."
(Alþ.bl.).
Af þessum ummælum hers-
höfðingjans má sjá, að enn — ,
hinn 6. maí
fyrir Iangri
þrælvíggirtu borgir. En hvað
skeður? Eftir tvo daga eru þær
báðar fallnar, herir Möndul-
veldanna á skipulagslitlu und-
anlialdi og eiga sér enga von
undankomu. Það var þetta al-
gjöra hrun „nýlenduveldis“
Möndulríkjanna, sem forsjónin
lét Mussolini boða af svölum
Feneyjaliallarinnar 5. maí. —
Viku siðar — hinn 12. maí —jfl
eða nákvæmlega 20 dögum eftir
22. apríl, -— var stríðið í Afríku
á enda eftir að hafa staðið í tvö
ár, ellefu mánuði og tvo daga
— þ. e. 1066 daga. —
Aldrei mun nokkur sigur hafa
unnizt með svo skjótum liætti,
sem raunin varð á hér, er at-
liugaðar eru allar aðstæður.
Alexander liershöfðingi bjóst
við „harðri og langri“ viðui’-
eign. En hún varð hvorki hörð
né löng. Hún stóð i allt yfir í
20 daga og lokaþátturinn að-
eins í 6—7 daga.
Manntjónið vaxð um 11 þús-
und i allri þessai’i orustu af liði
Bandamanna, en við E1 Ala-
mein varð tap 8. hersins eins
14 þúsundir.
* !
Gjörbreytingin.
„Það er ekki unnt að sjá
livort sú lausn, sem kemur,
verður með snöggum hætti, eða
hún liefst þá (22. api'íl) og kem-
ur svo smám saman“, sagði
Ruthei-ford 1. nóvenxber 1942.
Við vitum nú, að sóknin
mikla í Tunis hófst fyrir alvöru
22. apríl og að henni lauk með
algjörum sigri bandamanna á
einum 20 dögum.
Og hvað hefir svo þessi sigur
að þýða?
í útvarpsei'indi, sem Jón
Magnússon phil. cand. flutti 13.
maí s.l. sagði hann um sigurinn
í Tunis:
„Hann gerbreytir hernaðar-
aðstöðunni við Miðjarðarhaf
og öllum gangi styrjaldarinn-
ar.“
Hann benti einnig á, að þessi
sigur bandamanna mundi liafa
nxjög margvíslegar afleiðingar.
Hann nxundi aulca andstöðuxxa í
hernumdu löndunum gegn kúg-
xin nxöndxdveldanna. Hann
mundi vera orsök „friðartals“
Francos. Útvai'psfyrirlesarinn
benti og á samþykkt finnsku
vei'klýðsfélaganna, óvissuna og
ókyrrðina á Ítalíu og loks á hve
Tyrkir töluðu nú bæði oft og vel
um Breta. Allt þetta benti hann
á sem stafandi að líkindum af
þVí, að bandamenn voru í þann
veginn að sigra í Tunis. Allt er
þetta vafalaust réft hjá útvai-ps-
fyrirlesaranum og enn betur á
gang styi'jaldarinnar á megin-
landi Evrópu og annarsstaðar.
★
Daginn, sem Tunis var að
fullu unnin, flaug sú fregn um
allan heim, að Churclxill væri
kominn til Washington, ásamt
mörgu stórmenni úr landher,
flugher og flota Bretaveldis —
sérstaklega úr Asíulöndum
Breta. „Það er almennt búizt við
milduxn tiðindum af þessum
fundi forsætisráðherrans og for-
setans“, segir í erlendri frétt. —
Iíairo-ráðstefnunni laug daginn
eftir Tunis-orustuna. Rússar bú-
ast við friðarsókn af hálfu
Möndulveldanna, því þau sjá
sig umkringd og geta ekki brot-
ist út úr herkvínni. M. ö. o.
gagnger breyting hefir orðið á
styrjöldinni frá því sem verið
hefir. Sú breyting hófst 22.
apríl og síðan hafa hver stórtíð-
indin rekið önnur, og eru þó
hin merkilegustu eftir enn.
Hver tíðindi verða í sambandi
við Washington-ráðstefnuna
veit enginn enn. Vel geta einhver
þeirra verið fram komin áður en
línur þessar verða lcomnar fyrir
almenningssjónir, og nxá jafn-
vel búast við að svo verði. '
En hvort sem svo verður eða
ekki er það þó alveg Ijóst, að til
mikilla tíðinda mun draga nú á
næstu vikum og mánuðum.
Hver þau muni verða hefii*
Ruthei'ford sagt fyrir og má um
það lesa í grein minni í Sunnu-
dagsblaði Vísis 21. febr. s.l.
Verður það ekki endurtekið hér,
heldur beðið eftir að sjá hvort
það rætist jafn áþreifanlega og
þeir spádómar hans, sem bxmdn-
ir'voni við 22. april 1943 og
dagana næstu þar á eftir.
Niðurstöður.
Til þess mönnum gangi betur
að átta sig á því, sem sagt hefir
verið, er rétt að draga aðalat-
riði þess hér saman í stutt mál:
I. 1 októbeniiánuði 1942 sagði
• A. Rutherford það fyrir á
prenti, samkvæmt útreikn-
ingum í . Pýramídanum
mikla, að á árinu 1943
mundu gerast þau tíðindi, er
marka mundu algera stefnu-
breytingu ófriðarins, sem nú
stendur yfir, á þann veg, að
Bandamenn (minus Rússar)
nxundu ná algjörri yfix’hönd
og öðlast þá yfii'burði, er
nægja mundu til að sýna, að
þeir mundu bera sigur úr
býtum, en jafnframt mundu
hörmungai-nar aukast hjá
meginlandsþjóðunum (þ. á
m. Rússum), unz þær næðu
lxámarki sínu í Evrópubylt-
ingii, er byrjar á árinu 1943
og endar á tinxabilinu frá 7.
júní til 5. nóvember 1944
með algjöru hruni allra á-
rásari'íkja. Hann benti á, að
sá dagui', sem breytingunni
er ætlað að byrja að koma í
ljós, er 22. apríl 1943.
II. Atburðir þeir, sem gerðust
22. api'íl 1943 — eða svo ná-
lægt þeinx degi, að meðan
ekki liggja fyrir nákvæmari
staðfestingar á þeim, en enn-
þá eru fáanlegar, verða taldir
standa í sanxbandi við hann,
ei'u þessir:
1. Úrslitaorustan um Tunis
— síðasta vígi möndul-
veldanna í Afríku — hófst
22. apríl 1943. Hún
stóð yfir í 20—21 dag og
endaði 12. maí, með fulln-
aðarsigi’i bandamánna og
gerir hann ráð
baráttu um þessar
það éftir' áð koma í Jjós; hver
óhrif þessir atburðir hafa á allan