Vísir Sunnudagsblað - 06.06.1943, Page 5

VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ 5
Þelta grjótvirki, sem sést hér á myndinni er gert utan um
ítalskan skTÍÖdreka í Tunis. \'élin DilacSi og mennirnir i honum
hréyttu honum þa í vígi mefi því að lilaða grjóti utan um liann.
bók (þ. e. Þórðarbók) hls. 60—
61). Annars er föðurnafn Bárð-
ar föður Njáls prests á Kálfa-
felli ekki nefnl i samtíðarritum,
svo að ég finni og framætt þess
Bárðar þvi óviss, nema að því
Ieyti að hann hefir verið af
þeim ættlegg Skógverja er
tengst hefir Seldælum, niðjum
Bárðar ins svarta Atlasonar og
þá lielzt af ætt Rárðar Hjörleifs-
sonar er átti Valgerði laundótt-
ur Sighvals Sturlusonar og er
þá nafn Böðvars Bárðarsonar
(d. 1316) komið frá Böðvari
Þórðarsyni í "GÖrðum á Akra-
nesi (d. 1187), föður Guðnýjar,
móður Sighvats Sturlusonar.
Bróðir Bárðar, föður Njáls
prests hefir sennilega verið
Guðlaugur „bóndi“'í Ásbjarnar-
nesi 1312 (D. I. II, bls. 376).
Arni Bárðarson átti Ásbjarnar--
nes (D. I. III, bsl. 780) og síðar
Sveinbjörn Hrafnsson, Svein-
bjarnarsonar Súðvíkings.
Bls. 160 (í Vik.l.ætt), 1. 3 a. o.:
Þórður faðir Páls í Hróarsholti,
er keypti þá jörð 1508 var son-
ur Páls (bréf 1161) móðurbróð-
ur Arnórs Finnssonar á Okrum.
En Páll (1161) vár Þorsteins-
son, Guðmundarsonar (sjá rit-
gerð mína i „Blöndu“ VII., bls.
218—221). Annars tel ég líldeg-
ast að Þorsteinn faðir Páls hafi
ekki verið sonur Guðmundar
Ormssonar (enda er j)að ekki
fullyrt (í Blöndu VIII, bls. 221),
heldur gæti Þorsteinn faðir
Páls verið sonur Guðmundar er
kemur við bréf nyrðra 1395,
fvrstur votta, Þorsteinssonar
lögmanns, Eyjólfssonar á Urð-
um, Arnfinnssonar.
Bls. 186—7: Ég tel ekki víst
að Þorgeir, sem talinn er að
liafa verið sveinn Jóns biskups
Arasonar, liafi vcrið Steinsson
kirkjuprests á Hólum, Markús-
sonar o. s. frv. En þó gæti það
rétt verið og framætt Steins
prests mun rétt rakin beint til
Höfða-Þórðar (hjá P. Z.).
Bls. 201—5, jiað þykir vafa-
mál að Jón faðir Þorsleins á
Engimýri sé sami maður og
Jón á Snartarstöðum í Núpa-
sveit, Jónsson, Þórarinssonar
prests á Skinnastöðum, Sig-
nnmdarsonar prcsts þar, Guð-
mundarsonar. En um framætt
séra Sigmundar má bæta því
við, að Guðnnmdur faðir hans
var Andrésson (D. í. IX., bls.
113) og er allur annar en Guð-
mundur á Felli í Ivollafirði, þótt
þeim alnöfnum sé blandað sam-
an í nafnaskránni við D. í. IX.
Bindi. En Guðmundur Andrés-
son faðir séra Sigmundar bjó
austur í Mýrdal og átti Krist-
ínu Þórarinsdóttur bónda, Sig-
mundarsonar, líklega Oddsson-
ar prests á Hofi i Álptafirði,
Þorsleinssonar (d. 1376), Þór-
arinssonar, Oddssonar riddara
(d. 1301), Þorvarðssonar hirð-
stjóra, Þórarinssonar. Móðir
Kristinar Þórarinsdóttur var
Ivristin Jónsdóttir (D. í. VIII,
bls. 744) og virðist bún fyrr
hafa verið barnamóðir Kálfs,
Pálssonar prests í Hjarðarholti,
Ásbjarnarsonar, Hallssonar
(lögmanns) í Gnúpufelli, Jóns-
sonar (lögmanns) bónda á
Grund í Evjafirði, Bjarnar-
sonar riddara (d. 1312), Lopts-
sonar riddara (d. 1312), Hálf-
dánarsonar frá Keldum (sbr. I).
í. V., bls. 241). Því liélt Pétur á
Sólheimum í Mýrdal, Arason
Kálfssonar, arfi þeim sem lvrist-
ínu Þórarinsdóttur bafði fallið
eptir Kristinu Jónsdóttur, móð-
ur þeirra Ara Kálfssonar og
Kristínar Þórarinsdóttur (I). I.
VIII, 744 bls.) Pétur jæssi hefir
verið faðir Ivatrínar fylgikonu
Þorleifs prests Eiríkssonar á
Breiðabólsstað i Fljótshlíð.
Sonur séra Þorleifs og Katrínar
hét og Pétur og bjó á Sólheim-
um og var lögréttumaður.
(Dælur séra Þorleifs og Katrín-
ar voru þær: Gróa, móðir Guð-
mundar Eyjólfssonar á Hofi á
Rangárvöllum, og Katrín, móð-
ir Jóns Gunnlaugssonar frá
Kollahæ, Jónssonar; telur Ein-
ar Bjarnason ættfræðingur (sbr.
Alþ.h. V., 349—50). Guðmund-
ur Andrésson, er máske hefir
húið á Ytri-Sólheimum i Mýr-
dal, mun fæddur um 1445—50,
en er dáinn fvrir 1493 (D. í. VII,
hls. 422—423, og er Sigmundur
sonur hans fæddur um 1475—
1478, fulltíða 1499. Bragi ætt-
fræðingur Sveinsson, sem er
manna glöggvastur um ættir,
einkum Norðlendinga, hefir
hent mér á að Guðmundur faðir
séra SigmundaV gæti verið
bróðir Ögmundar ])rests And-
réssonar i Stafafelli í Lóni
(1492) og bendir m. a. á Ög-
mundarnafn er fram kemur
meðal niðja séra Sigmundar og
má j)etta vera rétt. En faðir
þeirra Guðmundar og Ög-
mundar prests Andréssona hef-
ir þá verið Andrés Árnason
prestur i Hrepphólum 1467—
71 eða lengur. Hann er afgamall
og karlægur 1491, lijá Ögmundi
(syni sínum), austur i Stafa-
felli og fær j)á Ögmundi presli
fé nokkurt fyrir vist sína þar
(I). I. VI, bls. 743—744; VII, bls.
621). Þess er getið í bréfi frá 3.
júlí 1471 að þeir Andrés prestur
og Arni Árnasynir, bræður,
höfðu átt Gnúp í Eystrahrepp
(D.Í.V,bls. 621) og af öðru bréfi
(D. í. VII, bls. 621) má ráða að
Árni faðir þeirra hafi átt Gnúp
og hefir hann búið þar. Andrés
prestur mun fæddur um 1410
•og Arni faðir hans um 1380 eða
máske Jitlu fvrri. En hvort sem
Arni faðir Andrésar presls og
Árna er sá Árni Árnason lög-
réttumaður, sem meðal annara
ritar undir úrskurð Odds lepps
lögmanns á Alþingi 3. júlí 1409,
um flutning á konungsgózi til
Noregs frá íslandi (D. í. III,
bls. 723), — eða annar alnafni
liaus, þótt hréf sem nú eru til
geti hans ekki, — má leljast lík-
legast að Árni faðir Andrésar
prests hafi verið sonur þess
Árna Guðmundarsonar sem get-
ið er i skjölum syðra á ámnum
1375—1385 og snerta tvö þeirra
landamerki Gnúps i Eystra-
hrepp, þá er Þorsteinn Þórðar-
son (lögmanns, Egilssonar i
Beykholti, Sölmundarsonar)
seldi Gnúp Halldóri Helgasyni
1384 (D. í. III; l)ls. 293, 379, 381,
382). Sonur Árna ])essa má vera
Hallur Árnason sem ásamt
Arna Guðmundarsyni ogöðrum,
ritar nafn sitt (síðastur votla)
u n d i r 1 a n damerk j askr ána
(1384: D. í. IIJ, bls. 381) og
kynni Hallur að hafa verið sam-
feðri hálfbróðir Árna (Árna-
sonar) föður séra Andrésar.
Þeir feðgar hafa verið tengdir
Halldóri Helgasvni og því feng-
ið Gnúp að honum liðnum.
Arni Guðmundarson sem nefnd-
ur er i dómi um Dal í Eyjafirði
22. marz 1401 (D. I. III., bls.
662, 663) getur verið sá er áður
dvaldi syðra og inn sami sem
nefndur er í Svalberðingaártíða-
skrá 30. október og er það til-
gáta dr. J. Þ. (i Ártiðaskrám
bls. 161) 161) og gizkar hann á
að Árni hafi verið sonur Guð-
mundar lögmanns í Hlíð (Lög-
mannshlíð) i Eyjafirði, Sigurð-
arsonar. En Guðmundur var
siðast lögmaður syðra og átti
Gróu dóttur Odds riddara Þor-
varðssonar. Þykir þvi líklegt
að niðjar þeirra ætti eignir
nokkrar syðra úr ætt Odda-
verja. Þórður Andrésson er
nefndur ásamt Árna, í Dalsdómi
(D.í. III, 662, 663), ef til vill
sonur Andrésar Egilssonar,
Sölmundarsonar og kannske
mágur Arna. Minnir föðurnafn
Þórðar á Andrés prest Árnason
á Gnúpi síðar. Eftir atvikunv
ætti Halldór Helgason, er keypti
Gnúp 138 I, að geta verið bræðr-
ungur þcirra Þorsleins Þórðar-
sonar og Þórðar Andréssonar og
þá sonur Helga Egilssonar (Söl-
mundarsonar) frá Beykholti
(sbr. Árna biskupssögu, um
niðja Egils). Máske Árni Guð-
mundarson liafi átt systur Þórð-
ar Andréssonar eða Halldórs
Helgasonar? Um það fæst engin
vissa. Og ekki er með öllu víst
að Guðmundur Andrésson, fað-
ir séra Sigmundar á Skinna-
stöðum liafi verið bróðir Ög-
mundar prófasts i Stafafelli
(148S—1492). Ögmundur prest-
ur átti son er Ásgautur hét og
seldi hann Narfa prior í Skriðu
20 hundruð í Borgarhöfn í
Hornafirði, með fjöru milli
Kviár og Hamraenda, hálfri, til
juóts v]ð Sandfellinga, fyrir 13
hundruð í Sumarliðabæ í Holt-
um og skyldi priorinn kenna