Nýja dagblaðið - 09.11.1933, Blaðsíða 3

N Ý J A
3
<
DAGBLAÐIÐ
NtJA DAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „Blaðaútgáfan h/f“
Ritstjóri:
Dr. phil. porkell Jóhannesson.
Ritstjórnarskrifstofur:
Laugav. 10. Símar: 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstrœti 12. Sími 2323.
Framkv.stjóri:
Vigfús Guðmundsson.
Áskriftagj. kr. 2,00 á mánuði.
1 lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Ennþá er blaðið ekki .nema
örfárra daga gamalt. En það
sem af er, hefir það fengið á-
gætar viðtökur. Á hverjum
degi koma tugir manna inn á
afgreiðslu þess og gerast kaup-
endur, og margir geta þess
jafnframt, að þeir ætli að
segja upp öðrum blöðum, því
að þeim geðjist miklu betur að
þessu nýja blaði en gömlu dag-
blöðunum.
Tvennt er það þó einkum,
sem behdir á, að mikils þyki
um blaðið vert. Annað er það,
hvað mikið hefir á því borið,
að blaðið hafi horfið af hurð-
arhúnum, þar sem unglingarn-
ir, sem bera það út, hafa skil-
ið það eftir til kaupenda, ef
ekki hefir verið búið að opna
húsin. Hitt er það, að margir
auglýsendur blaðsins hafa
fengið nafnlaus hótunarbréf
um ýmisleg viðurlög, ef þeir
hætti ekki að auglýsa í blað-
inu.
Að hvorutveggju er blaðinu
meiri ávinningur en tjón. Blað-
stuldurinn veldur afgreiðslunni
að vísu erfiði, en vekur meiri
eftirtekt á blaðinu og læt-
ur kaupendurna finna enn
betur en ella, hvers virði
það er þeim. Og um auglýs-
endur er það að segja, að ekki
mun það verða Nýja dagblað-
inu að skaða, að það sé gert að
prófi á hugrekki þeirra, hvort
þeir áræða að auglýsa þar eða
eigi. Og víst er um það, að
bæjarbúar munu fljótt skilja,
að það er ekki óvænlegra að
eiga viðskipti við þá, sem
prófið standast en hina, sem
„falla í gegn“.
Nokkur af hótunarbréfum
þessum hefir blaðið þegar
fengið að sjá, og eru sum
þeirra býsna skemmtileg af-
lestrar. Munu sýnishorn af
þeim verða birt í blaðinu á
morgun. En þeir af auglýsend-
um blaðsins, sem fengið hafa
slík hótunarbréf, en ekki sagt
frá því ennþá, eru góðfúslega
beðnir að láta blaðinu þau í té
í dag.
Ymsir vinir Nýja dagblaðs-
ins hafa þegar gert því þann
greiða að senda því ritgerðir
um bókmenntir og fleira efni
til fróðleiks og skemmtunar.
Er slíkt næsta kærkomið og
mun verða birt eftir því sem
rúm og ástæður eru til. En
beðnir eru menn að minnast
þess, að slíkar greinar verða,
hvað lengd snertir að laga sig
eftir formi blaðsins og efnis-
skipun. Ósk blaðsins er sú, að
flytja eitthvað við allra hæfi.
Varnir Jóns Þorlákssonar
Eftir Hermann Jónasson lögreglustjóra.
Jón Þorláksson hefir í Mbl. í
gær gert tilraun til að bera
fram varnir fyrir sig og
meirahluta bæjarstjórnarinn-
ar út af vali þeirra sjö manna,
sem borgarstjórinn setti í lög-
regluþjónsstöður gegn uppá-
stungum mínum. Persónulegri
illkvitni borgarstjórans í minn
garð, sem fram kemur í grein-
inni, svara ég náttúrlega ekki,
en varnir hans mun ég taka
til athugunar.
Innan- og utan-
bæjarmenn.
Borgarstjórinn heldur því
fram, að meirihluti bæjar-
stjórnarinnar hafi í vali sínu
fylgt þeirri reglu, að taka ein-
göngu innanbæjarmenn og láta
utanbæjar umsækjendur víkja
fyrir þeim. Þess vegna hafi
orðið að hafna ýmsum þeirra
30 umsækjenda, sem ég gerði
uppástungur um aðallega og til
vara, og taka aðra í þeirra
stað.
Hér er í fyrsta lagi farið með
ranga frásögn. Úr þeim 30
rnanna hóp, sem ég stakk upp
á aðallega og til vara, var
hægt að fá 21 heimilisfastan
mann í bænum. Af þessari or-
sök þurfti því ekki að fara út
fyrir uppástungur mínar.
f öðru lagi er reglan um að
velja eingöngu innanbæjar-
menn í lögregluna mjög vafa-
söm, svo að ekki sé meira
sagt. Erlendis er þvert á móti
þeirri aðalreglu fylgt, að velja
utanbæjarmeim í lögreglulið
borganna. Þannig er t. d. 1
Englandi. Þessi regla byggist á
reynslu. Maður, sem er alinn
upp inni í bænum, hefir oftast
fyrirfram ákveðnar skoðanir á
því, hvernig lögregluþjónn eigi
að vera og er þess vegna ó-
móttækilegri fyrir þjálfun og
leiðbeiningar. I bænum á hann
fjölda ættingja, skólasystkina
og náinna kunningja, sem gerir
honum hlutlaust löggæzlustarf
miklu erfiðara en utanbæjar-
manninum.
Jón Þorláksson veit það líka
vel, að hér í Reykjavík hefir
ekki verið fylgt þeirri reglu
hingað til, að útiloka utanbæj-
armenn frá atvinnu. Og ef nú
á að fara að taka þá reglu
upp, sem ég er í vafa- um, að
verði gert, þá er hér áreiðan-
lega byrjað á þeirri tegund at-
vinnu, sem bæjarfélaginu er ó-
heppilegast, að reglan gildi um.
Ekkert tók borgarstjórinn
heldur fram um þetta í aug-
lýsingu sinni sællar minning-
ar. Og fráleitt er það, að gabba
utanbæjarmenn til að senda
umsóknir, ef tilætlunin var frá
upphafi að taka þær ekki til
greina.
Og þar við bætist, að 8 af
þessum mönnum eiga að starfa
í þjónustu ríkisins og taka
laun sín hjá því. Reglan um
innanbæjarmenn gæti a. m. k.
ekki gilt um þá.
En hvað sem nú þessu öllu
líður, þá er þessi regla um inn-
anbæjarmenn sýnilega aðeins
fyrirsláttur hjá borgarstjóran-
um, því að tveir af þeim mönn-
um, sem flokkur borgarstjór-
ans í bæjarstjórninni ' hefir
valið, eru utanbæjarmenn. Og
það er einmitt annar þeirra,
sem áður hefir komizt í kast
við Reykjavíkurlögregluna fyr-
ir ölvun á almannafæri eins og
getið er um í bréfi mínu til
borgarstjórans, sem birt hefir
verið opinberlega. Til þess að
koma að þessum tveim utan-
bæ j armönnum, gegn uppá-
stungum mínum, er hafnað
innanbæjarmönnum eins og
Guðna Jónssyni, Sigurði Inga
Sigurðssyni á Rauðará, Haraldi
Jenssyni o. fl.
Ungir menn
eða gamlir.
Jón Þorláksson viðurkennir,
að mennimir, sem ég hafi
stungið upp á, séu mjög álit-
legir ungir menn og sé það gott
frá því sjónarmiði, að koma
upp „sem myndarlegastri götu-
lögreglu“. Þetta er rétt, en því
hefði mátt bæta við, að margir
þessara manna eru prýðilega
gefnir og vel menntaðir. En
borgarstjórinn kveður sig og
flokk sinn hafa haft annað
sjónarmið fyrir augum. Hann
segist hafa valið „vel mennt-
aða og vel metna menn komna
af æskualdri og með hæfilegri
Iífsreynslu“, og þetta hafi
hann gert „þótt eitthvað örlít-
ið mætti finna að vaxtarlagi
þeirra eða þvíumlíku“, og ætl-
ist hann til, að þessir vel
metnu menn „hafi á hendi eft-
irgrenslanir út af lögbrotum
og önnur skyldustörf“.
Hér íer verulega út um
þúfur vörnin hjá borgarstjór-
anum. Nýju lögregluþjónarnir
eiga vitanlega fyrst og fremst
að vera valdir með tilliti til
þess, að geta orðið góðir götu-
lögregluþjónar. Vöxtur bæjar-
ins með stóraukinni umferð
heimtar umfram allt aukna
og vel þjálfaða götulögreglu.
Margir af núverandi lögreglu-
þjónum eru menn við aldur.
Ætlun mín var því sú, að losa
suma af öldruðu mönnunum við
götuþjónustuna og láta þá
gegna ýmsum öðrum skyldu-
störfum, þ. á m. rannsóknum
með yngri mönnum, er afli sér
nýjustu þekkingar á rannsókn-
araðferðum. Hvergi tíðkast
það, svo að ég viti, að nýliðar,
ungir eða gamlir, séu teknir
til svo vandasamra starfa sem
rannsólcnirnar eru. Til slíkra
starfa eru menn erlendis teknir
eftir 6 ára götuþjónustu og
ekki minna. Nýju mennirnir,
þótt rosknir væru, hefðu því
eingöngu verið notaðir til götu-
þjónustu, a. m. k. fyrstu árin.
Ur varaliði.
Jón Þorláksson heldur því
ennfremur fram, að hann og
flokkur hans hafi fylgt þeirri
reglu, að velja lögreglumenn-
ina aðallega úr varaliðinu og
þeirri reglu eigi að fylgja
framvegis.
Þó að þessi regla yrði látin
gilda framvegis, þ. e. a. s., ef
varalið verður til, og það valið
varalið — þá getur hún ekki
gilt nú, því að gamla varaliðið
er eins og kunnugt er, ein-
göngu sjálfboðalið, sem ekki
voru gerðar nándar nærri sömu
kröfur til og löggæzlumanna í
bæjarlögreglunni. Hinsvegar
var margt góðra manna í því
liði, og við valið fylgdi ég
þeirri reglu, að láta þá sitja
fyrir að öðru jöfnu, en ekki í
íyrirrúmi öðrum hæfari um-
sækjendum.
Annars er þessi svokallaða
regla borgarstjórans, eins og
i'eglan um innanbæjarmenn-
ina, sýnilega aðeins til mála-
mynda. Tveir af þeim tólf um-
sækjendum, sem ég gerði uppá-
stungui- um, en borgarstjórinn
og flokkur hans hafnaði, vorú
foringjar úr varaliðinu, þeir
Markús Guðjón Einarsson og
Kjartan Sigurður Bjarnason,
báðir ungir og alltaf taldir
með allra fremstu mönnum í
varaliðinu, báðir heimilisfastir
hér og annar fjölskyldumaður.
Af því, sem hér hefir verið
sagt, er auðsætt, að bæjar-
stjórnarmeirihlutinn reyndi
ekkert til, að fá sem hæfasta
níenn í lögregluþjónastöðurnar.
Og það var heldur ekki farið
eftir þeim, raunar mjög vafa-
sömu, reglum við valið, sem
borgarstjórinn setur nú fram
og segir, að farið hafi verið
eftir. Á starfhæfni mannanna
fór engin rannsókn fram af
hálfu meirahluta bæjarstjórn-
ar, enda hafði hann enga að-
stöðu til slíkrar rannsóknar.
En hverskonar rannsókn var
það þá, sem fór fram á þess-
um mönnum, sem valdir voru
og hafnað án tillits til starf-
hæfni? Og eftir hvaða reglum
var farið?
Það er þetta, sem Jón Þor-
láksson á eftir að segja bæjar-
búum.
Aug'lýsið
i Nýja Dagbladinu.
Það er nú þegar mjög mikið
lesið í bænum og nágrenni. Og
í glugga blaðsins er efni þess
veitt sérstök athygli af mesta
fjölda manna á hverjum degi.
Verið ekki mjög 'hrædd, þó
að þið fáið eitthvað af nafn-
lausum rógs- og hótanabréf-
um!
Nýja dagblaðið
])irtir smáauglýsingar, tvær línur,
fyrir eina krónu (t. d. um at-
vinnu, liúsnæði, . kennslu, tapað,
fundið, kaup, sölu, adressur og
símanúmer o. fl.). — Tekið á móti
smáauglýsingum til kl. 10 á
kvöldin á afgr. blaðsins eða í
Acta.
Fyrír 1 krónu
Alum. eggskerar...........1,00
Alum. smjördósir..........1,00
Teppabankarar.............1,00
Mjólkurmál, ltr..........1,00
Gler í hitaflöskur........1,00
Fataburstar, sterkir . . . . 1,00
3 klósettrúllur (1500 blöð) 1,00
4 eldspýtnabúnt (40 st.) 1,00
50 þvottaklemmur, gonn . 1,00
Þvottasnúrur, 20 mtr. . . 1,00
2 kveikir í olíuvélar . . . . 1,00
3 gólfklútar, góðir . . .. 1,00
Kökuform..................1,00
Sápuþeytarar..............1,00
Flautukatlar, blikk . . . . 1,00
4 borðþurkur.............1,00
Diska- og könnu-bretti .. 1,00
Myndarammar...............1,00
4 vatnsglös...............1,00
Rafmagnsperur.............1,00
2 borðhnífar.............1,00
4 matskeiðar, alm........1,00
3 vartappar..............1,00
2 matardiskar.............1,00
2 bollapör...............1,00
3 sápustykki.............1,00
1 bóndós.................1,00
2 brúsar fægilög.........1,00
Niðursuðuglös.............1,00
Skaftpottar...............1,00
•Leirskálar...............1,00
Emaill. skálar............1,00
Sigurður Kjartansson
Laugavegi 41.
ííýjar fréttir úr Mýrdal.
Tveim mönnum enn vísað
úr vegavinnunni hjá Klifandi.
Fimmtudaginn 19. október,
meðan á máltíð stóð hjá mönn- |
um þeim, sem þá unnu~við
uppfyllingu við brú þá, sem
verið er að byggja yfir ána
Klifandi í Mýrdal, kom verk-
stjórinn, Jón Brynjólfsson, sem
stjórnar þessari vinnu, til Að-
alsteins Jónssonar frá Skóg-
nesi í Mýrdal, með skjal, sem
hann vildi að Aðalsteinn skrif-
aði undir. Efni þess var yfir-
lýsing um að Jón Brynjólfsson
hefði ekki dregið tíma af verka-
mönnum þeim, er undirrituðu
skjalið og að þeir bæru fullt
traust til hans sem verkstjóra.
Aðalsteinn kvaðst fyrir sitt
leyti geta skrifað undir fyrra
atriðið, en síðara atriðið léti
hann liggja milli hluta.
Lýsti Jón þá því yfir í heyr-
anda hljóði, að þeir sem eikki
skrifuðu undir, þeir ynnu ekki
lijá sér. Síðan gekk skjalið
milli verkamannanna og rituðu
samtals þrettán undir það, en
bræðurnir Aðalstemn og Jón
frá Skagnesi neituðu að skrifa
undir, og vék Jón Brynjólfsson
þeim þá samstundis úr vinn-
unni.
Aðalsteinn og Jón eru bræð-
ur Magnúsar Jónssonar frá
Skagnesi, þess er kært hefir
yfir atvinnukúgun þeirri, sem
fram við hann hafi komið af
hendi þessa sama verkstjóra,
fyrir þá sök, að hann vildi ekki
kjósa Gísla Sveinsson sýsíu-
mann á alþing.
Um þetta hefir blaðið fengið
frásögn þeirra bræðra sjálfra,
en þeir voru staddir hér í bæn-
um núna um síðsutu helgi.