Nýja dagblaðið - 11.11.1933, Blaðsíða 3

N Ý J A
DAQBLADIB
NtJA DAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „Blaðaútgáfan h/f“
Ritstjóri:
Dr. phil. porkell Jóhannesson.
Ritstjórnarskrifstofur:
Laugav. 10. Símar: 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 12. Sími 2323.
Framkv.stjóri:
Vigfús Guðmundsson.
Ásltriftagj. kr. 2,00 á mánuði.
í lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Hvemig á að af-
styra bansmíðum?
Ryskingarnar hérna í bæn-
um í fyrrakvöld gefa tilefni
til að gera nýja gangskör að
því að koma í veg fyrir, að
lögreglan þurfi að eiga í bar-
smíðum við óróamenn og
meiðsl að hljótast af, bæði á
lögreglumönnum og öðrum eins
og því miður hefir komið fyr-
ir nokkriim sinnum.
Aðstaða lögreglunnar, þar
sem margmenni safnast sam-
an og hindrar löggæzlu vilj-
andi eða óviljandi, er eins og
nú standa sakir, mjög erfið.
Notkun barefla, sem stundum
er alveg óhjákvæmileg nú, er
alltaf mjög varhugaverð, og
getur komið hart niður bæði á
lögreglunni sjálfri, óróamönn-
unum og jafnvel þeim, sem 1
sjálfu sér eru saklausir, en
lenda inn í viðureigninni, þar
sem oft er erfitt að greina
milli sekra og saklausra.
Þess vegna hefir núverandi
lögreglustjóri hvað eftir annað
skrifað dómsmálaráðuneytinu
og óskað eftir, að gerðar væru
ráðstafanir til að koma í veg
fyrir barsmíðahættuna. Sér-
staklega ritaði hann um þetta
ítarlegt bréf 8. des. 1932 og
síðan tvö önnur um sama efni
5. jan. og 25. apríl 1933. En
dómsmálaráðherrann hefir ekk-
ert gert í málinu og jafnvel
ekki svarað bréfunum.
Það sem lögreglustjóri hefir
farið fram á, er að keypt verði
hingað brynvarin bifreið með
vatnskastara, en þvílíkar bif-
reiðar eru notaðar erlendis til
að dreifa upphlaupum án þess
að meiðsli hljótist af. Svona
bifreið tekur um 5 tonn af
vatni. Á henni er dálítill turn
með opum á fjóra vegu og
gegnum þessi op er vatninu
sprautað með vél, sem dregur
um 50 metra leið, og er vatns-
þrýstingurinn svo mikill, að erf_
itt er að standa fyrir. Svona
áhald er óskaðlegt og vekur
venjulega enga andúð, en það
er mikilvirkt og getur komið í
stað margra tuga af lögreglu-
þjónum.
Ef lögreglan hér fengi svona
vatnskastara, myndi tæplega
til þess koma, að nokkurntíma
þyrfti að beita bareflum. Og
jafnvel þótt kommúnistar eða
nazistar hér eigi ekkert gott
skilið fyrir að stofna til ólög-
legra æsinga, kæra fáir sig
um, að þeir verði fyrir meiðsl-
um. Hinsvegar eru þeir ekkert
of góðir til að fara heim og
hafa fataskipti, ef þeir geta
ekki stillt sig um að valda
óróa á almannafæri.
Réttvísin á sjó og landi.
Það er nú liðið nærri 1%
ár síðan íhaldsflokkurinn fékk
yfirstj órn réttarf arsmálanna
hér á landi í sínar hendur.
Margir höfðu spáð þunglega
fyrir réttvísinni í höndum
Magnúsar Guðmundssonar og
studdust þar við eldri reynslu.
Og segja má það nú með vissu,
að margt hafi þó farið enn
ver en ætlað var, en ekkert
betur í þeim efnum. Allir rétt-
sýnir borgarar í landinu munu
nú verða þeirri stundu fegn-
astir, ef takast mætti að losa
réttarfarsmálin úr því niður-
lægingarástandi, sem þau nú
eru komin í. — Allir mannaðri
samherjar M. G. eru búnir að
opna augun fyrir þessu.
Það var í septembermánuði
í fyrrahaust, sem M. G. lét
að þeim kröfum togaraútgerð-
armanna í Reykjavík að reka
Einar M. Einarsson skipherra
af varðskipinu Ægi og' svifta
þannig landhelgisgæzluna dug-
legasta og skylduræknasta
manninum, sem hingað til
hefir verið kostur á í barátt-
unni við veiðiþjófana. Þessi
maður er hrakinn frá starfi
sínu vegna uppspunninna saka-
gifta, sumpart í hefndarskyni,
sumpart af því, að landhelgis-
gæzlan þótti óþarflega rögg-
söm og sumpart til að beina
athygli almennings frá illa
þokkuðum hæstaréttardómi í
Belgaum-málinu.
Og hver er árangurinn í
landhelgisgæzlunni ?
1 nýútkomnu hefti fiskveiða-
tímaritsins „Ægir“ birtist m.
a. skýrsla erindreka Fiskifé-
lagsins á Austurlandi, fyrir
tímabilið 1. júlí til 1. október
í ár. Þar stendur m. a. þessi
eftirtektarverði kafli um land-
helgisgæzluna við Austurland:
„I sumar hafa verið óvenju
margir togarar að veiðum úti
fyrir Austfjörðum. Hafa þeir
verið á slóðum, þar sem vart
hafa sézt togarar áður. T. d.
kringum Færabak, við Skrúð-
inn utan og sunnan verðan,
einnig á milli Seleyjar og
Skrúðs, á Vaðlavík og Sand-
vík, en á víkunum eru þeirra
beztu landhelgismið að fornu
og nýju. Gátu Fáskrúðsfirðing-
ar vart lagt línu á sínum venju-
legu fiskimiðum vegna togara.
Er það vitanlega ýsan, er þeir
hafa sókst eftir. Er auðvitað
lítið um það að segja, því að
þar eru þeir utan landhelgi,
en auk þess munu togarar ekki
í manna minnum hafa stundað
eins stöðugt í landhelgi og nú
í sumar.* Hafa að vísu oft ver-
ið mikil brögð að þessu áður,
en aldi-ei eins og nú, svo menn
viti.
Engin varðskip hafa verið
á þessum slóðum. í september
komu þó bæði varðskipin aust-
ur, en daginn áður en þau
komu, hurfu allir togarar úr
landhelgi og þeir, sem utan
landhelgi voru, færðu sig jafn-
vel utar. Var engu líkara en
varðskipin hefðu (gert boð á
* Leturbr. blaðsins.
undan sér. Þótt svo sé vitan-
lega ekki, þá er það litlum
vafa bundið, að einhversstaðar
frá hafa togararnir fengið
vitneskju um komu varðskip-
anna“.
Það skal tekið fram, að er-
indrekinn á Austurlandi, Frið-
rik Steinsson skipstjóri, er
eftir því sem blaðið bezt veit,
flokksmaður Magnúsar Guð-
mundssonar. Enginn mun því
væna hann um að gefa þessa
skýrslu í árásarskyni á stjórn-
arráðstafanir íhaldsins viðvíkj-
andi landhelgisgæzlunni.
En samhliða berzt önnur
rödd úr verstöðvunum. Það er
áskorun rúmlega tvö hundruð
útgerðarmanna og sjómanna í
Vestmannaeyjum til Alþingis
og ríkisstjórnar, þar sem born-
ar eru fram opinberlega sam-
eiginlegar þakkir til Einars
M. Einarssonar fyrir að hafa
„sýnt alveg óvenjulegan dugn-
að við að bjarga skipum og
mönnum úr sjávarháska"*)
og „litið dyggilega eftir veið-
arfærum manna hér“ (þ. e.
við Vestmannaeyjar) og fyrir
að hafa „lagt grundvöllinn að
tryggri og öruggri landhelg’is-
gæzlu“. Og jafnframt er skor-
að á Alþingi og stjórn að láta
skipherrann „halda áfram
starfi sínu, meðan heilsa hans
og þrek leyfir“.
Engum dettur það heldur í
hug, að þessir rúml. 200 út-
gerðarmenn og sjómenn í
V estmannaey j um sendi slíka
áskorun til pólitískra árása á
íhaldsflokkinn.
En réttvísi Magnúsar Guð-
mundssonar — réttvísin á
sjónum — hefir hér hlotið
tvo eftirtektarverða dóma —
dóma almennings, sem við
þessa réttvísi á að búa.
En hvernig er svo ásig-
komulag réttvísinnar innan við
landsteinana ? Til þess að,
forða sjálfum dómsmálaráð-
herranum frá óþæglndum, hef-
ir gjaldþrotalöggjöfin verið
gerð áhrifalaus í framkvæmd
og viðskiptasiðferði, þjóðar-
inar sett í yfirvofandi voða.
Og nú er svo komið að
lokum, að jafnvel hæstaréttar-
dómum yfir stórafbrotamönn-
um fæst ekki fullnægt lengur.
Slíkum mönnum er nú leyft að
leika lausum hala og jafnvel að
halda áfram fyrri iðju sinni
eins og ekkert sé um að vera.
Og hvort munu lögreglustjór-
ar landsins ekki þreytast á því
að reyna að koma lögum yfir
slíka menn er þeir eiga von
á því að sjálf dómsmálastjóm-
in taki fram fyrir hendur rétt-
vísinnar á þennan hátt.
Það er von, að veiðiþjófar
og fjárglæframenn vilji halda
í Magnús Guðmundsson sem
allra, allra lengst. Hann er
jafnvígur á réttvísina til sjós
og lands.
*) JJaö sem hér er innan tilvitn-
unarmerkja er tekiö orðrétt úr
áskoruninni frá Vestmannaeyjum.
S
Okkarjárlega
haustútsala
stendur nú yíir. - Notið tækifærið.
Marteinn Eínarsson <fe Co.
I matinn:
Norðlenzkt dilkakjöt.
do. spaðsaltað kjöt.
do. hangikjöt.
Nauta buffkjöt af ársgömlu.
Svlna- og lamba- kotelettur
Rjúpur og svíð.
Allskonar áiegg.
Margskonar grænmeti.
HERÐUBREIÐ
FRÍKIRKJUVEG 7
SÍMI 4565.
I sunnudags-
matinn____________
Rjúpur
Norðlenzkt dilkakjöt
Alikálfakjöt
Hangikjöt
Svínakjöt
Svið
Ennfremur margskonar
grænmeti.
K j ö t búð Reykj avikur
Vesturg. 16 — Sími 4769.
Auglýsið
i Nýja Dagblaðinu.
Það er nú þegar mjög mikið
lesið í bænum og nágrenni. Og
í glugga blaðsins er efni þess
veitt sérstök athygli af mesta
fjölda manna á hverjum degi.
Verið ekki mjög hrædd, þó
að þið fáið eitthvað af nafn-
lausum rógs- og hótanabréf-
um!
Nýkomið:
Hnoðaður mör
Tólg'
Kæfa
Hólmavíkur-saltkjöt
Páll Hallbjörns
Laugaveg 55. — Sími 3448.
Leyft að deyða
menn.
j Dómsmálaráðherrann prúss-
i neski hefir komið fram með
• frumvarp til nýrra hegningar-
1 laga, sem meðal annars heim-
ila læknum að stytta mönnum
aldur, ef þeir eru veikir af ó-
læknarídi sjúkdómi. Þetta á þó
því aðeins að vera leyfilegt, að
maðurinn óski þess sjálfur.
Til þess að koma í veg fyrir,
að réttindi þessi verði misnot-
uð, eru ýms ákvæði sett um
það hvenær þetta sé leyfilegt.
Tveir læknar í föstu embætti
verða að samþykkja það, og
læknir í þjónustu ríkisins að
framkvæma.
Ef sjúklingurinn getur ekki
sjálfur borið fram ósk sína, er
leyfilegt að taka ósk nánustu
skyldmenna hans um aldurs-
styttinguna gilda, en skylt er
þó lækninum, að fullvissa sig
um, að ósk þessi sé einungis
borin fram í þeim tilgangi að
losa mann við þjáningar, sem
víst er um, að endi ekki nema
með dauða.
Umræður hafa nokkrum
sinnum verið um það í Norð-
urlandablöðunum, hvort slík á-
kvæði sem hér ræðir um, skuli
sett í lög. Miklai- umræður
urðu um þetta atriði 1931 í
Danmörku, þegar frú Bang-
Wille gaf móður sinni eitur,
eftir eigin ósk hennar, en hún
þjáðist af ólæknandi sjúkdóm.
Enginn, sem til þekkti var í
vafa um, að dóttirin hefði
Nýja dagblaðið
birtir smáauglýsingar, tvær línur,
fyrir eina krónu (t. d. um at-
vinnu, búsnæði, kennslu, tapað,
fundið, kaup, sölu, adressur og
símanúmer o. £1.). — Tekið á móti
smáauglýsingum til ld. 10 á
kvöldin á afgr. blaðsins eða í
Acta.
þarna breytt eftir ósk móður
sinnar og af einskærri ást til
hennar, en þrátt fyrir það var
hún dæmd fyrir þetta sem
morðingi.
Umræðurnar hafa snúizt um
]rað, hvort hægt sé að treysta
læknunum til þess að dæma
um, hvenær skuli taka til
deyðingarinnar, sökum þess, að
það sé oft ofvaxið mannlegu
viti að sjá, hvenær slíks sé
þörf, og breytingar geti orðið
á heilsufari sjúklingsins jafn-
vel þótt öll von virðist vera
úti.
Björn Dúfa.
Ein saga barst til Hermanns
heim
og heyrðist jafnt og þétt:
sú lýsing er frá Kleppon kom
og Kjerúlf — hún var rétt:
svo lengi hefir ljótur karl
í lygafjötrum tórt,
að rýr var orðinn heili hans,
en lijartað — það var stórt.
(„Aldamótaljóð").