Nýja dagblaðið - 19.11.1933, Blaðsíða 1

1. ár.
í DAG
Sólaruppkoma kl. 9.12.
Sólarlag kl. 3.14.
Háflóð árdegis kl. 6.20.
Háílóð síðdegis kl. 6.45.
Veðurspá: Allhvass sunnan. pýð-
viðri og rigning eða skúrir.
Ljósatími hjóla og bifreiða 3.55
e. m. til 8.25 árd.
Söfn, skrifstofur o. fL:
Jijóðminjasafnið .......... kl. 1-3
Náttúrúgripasafnið ........ kl. 2-3
Alþýðubókasafnið ....... opið 4-10
I.istasafn Einars Jónssonar opið 1-3
Pósthúsið: Bréfapóstst. opin 10-11
Landsíminn ................... 10-8
Upplýsingaskrifstofa mæðrastyrks-
nefndarinnar, þingholtsstræti 18,
öpin kl. 8—10 e. m. á morgun.
Heimsóknartími sjúkrahúsa:
Landspítalinn •............ kl. 2-4
Landakotsspitalinn ........... 3-5
Laugarnesspitali ....... ki. 12^-2
Vifilstaðahælið .. 12^-2 og 3%-4í4
Kleppur ................... kl. 1-5
Næturvörður í nótt og aðra nótt:
Reykjavíkur apótek og Lyfja-
búðin Iðunn.
Næturlæknir: Daníel Fjeldsted,
Aðalstræti 9. Sími 3272.
Aðra nótt: Halldór Steíánsson,
Lækjargötu 4. Sími 2234.
Skemmtanir og samkomnr:
Gamla bíó: Stolna bamið, dönsk
mynd kl. 5 og 7. Rauði lcöttur-
inn kl. 9.
Nýja bió: kl. 5 barnasýning. Kl.
7 og 9: Parísarloft Madame
Pompadour.
lðnó: Galdra-Loftur kl. 8.
K.-R.-húsið: Dansskemmtun V. V.
Messur:
Dómkirkjan: kl. 11 árd. sr. Frið-
rik Ilallgrímsson. Kl. 5 sr.
Bjarni Jónsson (altarisganga).
Fríkirkjan: kl. 2 sr. Árni Sigurðs-
son.
Dagskrá útvarpsins.
Kl. 10,00 Fréttaerindi og fréttir;
endurtekning. 10,40 Veðurfregnir.
14,00 Messa í Fríkirkjunni (séra
Arni Sigurðsson). 15,00 Miðdegis-
útvarp. 15,30 Erindi: Hallgrímur.
og hin heilaga glóð (Ragnar E.
Kvaran). 18,45 Barnatími (Aðal-
steinn Sigmundsson). 19,10 Veður-
lregnir. 19,20 Tilkynningar. Tón-
ieikai'. 19,35 Upplestur á sænsku
úi' Gösta Berlings saga (frú Estrid
Brekkan). 20,00 Klukkusláttur.
Fréttir. 20,30 Erindi: Um Selmu
Lagerlöf (Ásgeir Ásgeirsson for-
sætisráðherra). 21,00 Sænsk þjóð-
lög. (Útvarpskvartettinn). 21,20
Grammófóntónleikar: César
Franck: — Symphonia í D-moll.
Danslög til kl. 24.
Dagskrá útvarpsins á mánudag:
Kl. 10,00 Veðurfregnir. 12,15 Ilá-
degisútvarp. 15,00 Veðurfregnir,
Endurtekning frétta o. fl. þing-
fréttir. 19,00 Tónleikar. 19,10 Veð-
urfregnir. 19,20 Tilkynningar. Tón-
leikar. 19,35 Óákveðið. 20,00
Klukkusláttur. Fréttir. 20,30 Er-
indi: Frá útlöndum (Séra Sig.
Einarsson). 21,00 Tónleikar. Al-
þýðulög.(Útvarpskvartettinn). Ein-
söngur. (Sigurður Eyþórsson). —
Lúðrasveit Reykjavíkur leikur.
Reykjavík, sunnudaginn 19. nóv. 1933.
20. blað
NewYork

Borgarhlutinn á Manhattan-eyjunni.
Nýafstaðnar borgarstjóra-
kosningar í New York hafa vak
ið mikla athygli. Úrslitin sýna
þau straumhvörf sem nú eru
að verða í stjórnmálalífi Banda
ríkjanna og sem eru bein af-
leiðing af viðreisnarstarfi Roos-
evelts forseta.
Tammany Hall heitir félags- |
skapur demokrata í New York,
flokksins sem kom Roosevelt til
valda. Þegar prófkjör fór fram
um forsetaefni, innan flokksins,
beitti Tammany Hall sér á móti
því að Roosevelt yrði kosinn. 1
En eftir að hann hafði sigrað
við prófkjörið studdi það hann ,
þó við kosninguna.
Þjóðskipulagið og yfirráð yf- |
ir atvinnutækjunum hefir ekki
valdið deilum milli stjórnmála- \
flokkanna í Bandaríkjunum. —
Flokkarnir hafa látið sig þau
mál litlu skifta. Þegar Roose-
velt verður forseti breytist
þetta. Hann hleypir af stokkun-
um róttækum ráðstöfunum.
gegn atvinnuleysinu, misskift-
ingu fjárins, braskinu og alræði
auðkýfinganna. Og þessi nýja
stefna, að breyta skipulaginu
að meira eða minna leyti, þó
ekki falli hún altaf í farveg
með tillögum Roosevelts, hefir
aukizt og eflzt með amerískum
hraða.
En Tammany Hall hefir ekki
fylgzt með straumnum. Félag-
ið hefir hvergi nærri veitt
Roosevelt öruggan stuðning,
enda eru í því margir auðkýf-
ingar. Að því frátöldu hafa
demókratar fylgt Roosevelt á-
kveðið að málum.
Frambjóðandi Tammany Hall
við þessar kosningar var frá-
farandi borgarstjóri, O’Brien.
Fyrirrennari hans, Mac Kee,
var líka demókrat. Tammany
Hall hafði þó ekki viljað styðja
hann aftur til framboðs við
næstsíðustu kosningar. Hafði
hann þó unnið sér miklar vin-
sældir borgarbúa, sem sjá má á
því, að við kosningarnar voru
honum greidd um 10 þús at-
kvæði, þrátt fyrir það, þó hann
væri þá ekki í kjöri.
Þegar repúblikanar völdu
frambjóðanda sinn þótti ekki
ráðlegt að velja til þess neinn
af helztu forvígismönnum
flokksins. Ef kosningin átti að
vinnast mátti ekki binda sig við
hina gömlu stefnu flokksins,
sem var í fyllsta máta aftur-
haldssöm. Fólkið var komið á
þá skoðun, að það yrðu að
verða miklar breytingar á því
fyrirkomulagi, sem nú ríkti og
samkvæmt því þurfti flokkur-
inn að koma fram við kosning-
arnar. Sigurvonimar byggðust
á því að nota stemninguna,
sem viðreisnarstarf Roosevelts
hafði skapað og gera það á
þann hátt, að ganga í ýmsu
lengra en þeir, sem töldust vei’a
stuðningsmenn hans.
La Guardia var því valinn
frambjóðandi flokksins. Hann
var nýlega genginn í repúblik-
anaflokkinn, hafði áður verið
jafnaðarmaður. Hann naut
trausts ýmsra smáflokka sem
höfðu frjálslyndar stefnuskrár.
Með því að velja hann, sem
frambjóðanda, fengu repúblik-
anar allverulegan liðsauka.
Auðkýfingarnir í flokknum
voru á móti La Guardia. Hann
var ekki maður að þeirra skapi,
og skoðanir hans áttu ekki við
þá. En jafnvel innan andstæð-
ingaflokksins hafði sú stefna
Roosevelts, að breyta skipulag-
inu og draga úr valdi auðkýf-
inganna, unnið sigur. Bæði
frambjóðandi og stefna flokks-
Framh. á 3. síðu.
Dómur féll í Vín
í gær.
London kl. 17 18/11. FÚ.
Rudolf Dertil var í dag
dæmdur í fimm ára fangelsi
fyrir það, að hafa gert tilraun
til þess að myrða Dolfuss
kanzlara. í dóminum er meðal
anpars ákveðið að Dertil skuli
fasta einn dag í ársfjórðungi,
meðan hann er í fangelsinu, og
þann dag sem morðtilraunin
var gerð skuli hann fasta í
myrkri.
Dertil bar það fyrir réttin-
um, að það hefði ekki verið
ætlun sín að myrða Dolfuss, og
að hann væri ekki í neinurn
stjórnmálaflokki. Hann sagðist
einungis hafa ætlað að draga
athygli að stjúpföður sínum,
sem hann taldi hinn bezta leið-
toga landsins.
Stórhríð í gœr í
Canada og á meg
inlandi Evrópu.
London kl. 17 18/11. FÚ.
Fyrstu hríðarbyljirnir sem
komið hafa í Bretlandi á þess-
um vetri komu í dag á austur-
strönd Skotlands. Skipaferðir
hafa teppzt nokkuð vegna
þeirra.
I Sviss hefir einnig shj óað
mikið, og er snjókomunni mjög
fagnað þar, vegna þess að nú
geta fyrir alvöru hafizt þar
vetraríþróttir, en þær draga
að sér fjölda ferðamanna.
Þá hefir gert stórhríð á
austurströnd Canada, og skipa-
ferðir á St. Lawrence-flj ótinu
hafa teppzt. Tvö stór far-
þegaskip, sem eru á leið til
Englands, bíða þess að óveðr-
inu sloti.
Bandaríkfasttórn viður-
kennir Sovét-lýdveldin.
Roosevelt hvilir sig ettir samningana.
Ný seðlaútgáta i vændum.
London kl. 0.45 18/11. FÚ.
Roosevelt Bandaríkjaforseti
tilkynnti í gærkvöldi að Banda-
ríkjastjórn hefði ákveðið að
viðurkenna Sovétlýðveldin, og
að samningar þar að lútandi
hefðu verið undirritaðir í Was-
hington síðdegis í gær.
Kalundborg kl. 17 18/11. FÚ.
Samningarnir milli Banda-
ríkjanna og Sovétsambandsins
hafa nú verið birtir í Was-
hington. 1 þeim er það ákveð-
ið, að stjórnmálaviðskipti hefj-
ist aftur milli ríkjanna, og að
þau skiftist á sendiherrum.
Hvor þjóðin um sig skuldbind-
ur sig til þess, að hafa ekki í
frammi neinn pólitískan undir-
róður hjá hinni, og borgarar
hvors ríkisins um sig njóta
fulls samvizku- og trúarbragða-
frelsis hjá hinu. Bandaríkja-
menn eiga að njóta í Rússlandi
sömu borgaralegra réttinda og
aðrir útlendingar. Skuldamálin
milli ríkjanna, sem aðallega
hafa tafið samningana, eru
eklci útkljáð enn, en búizt er
við því, að samkomulag náist
um þá bráðlega. Sendiherrann,
sem Bandaríkin ætla að senda
til Moskva, heitir Mr. William
Bullitt.
London kl. 17 18/11. FÚ.
í Bandaríkjunum eru tals-
vert skiftar skoðanir um það
ennþá, hvort rétt hafi verið að
viðurkenna Sovétstjórnina. —
Flestir eru þeirrar skoðunar,
að þetta hafi verið rétt, en
ýmsir telja þetta mjög misráð-
ið. Borah öldungaráðsmaður
hefir sent Roosevelt forseta
samfagnaðarskeyti vegna við-
urkenningarinnar.
Roosevelt Bandaríkjaforseti
hefir nú tekið sér tveggja
vikna orlof frá störfum sínum.
Hann flutti þó í dag ræðu í
Savannah, og fór þar háðuleg-
iim orðum um efagirni þeirra
manna, sem ekki vildu trúa á
f j ármálastef nu st j órnarinnar.
Um sama leyti og forsetinn
flutti þessa ræðu sína, var
Verzlunarráð Bandaríkjanna
að samþykkja yfirlýsingu sem
fordæmdi algjörlega fjármála-
stefnu stjórnarinnar, af því að
hún mundi valda glundroða og
óróa í viðskiptalífinu.
Mikið er rætt um það, að
stjórnin muni ætla að auka
seðlaútgáfu á næstunni, og er
lausn Woodin frá embættis-
störfum, ásamt afsögn Acheson
aðstoðarf j ármálaráðherra, tal-
Roosevelt forseti.
in vottur þess, að verðlækkun
dollarsins heimafyrir sé í
vændum.
Á fundi, sem öldungaráðs-
menn, iðnaðarmenn og hag-
fræðingar héldu í Washington
í gær, var samþykkt yfirlýsing
þess efnis, að fundurinn styddi
stjórnina í fjármálastefnu
hennar.