Nýja dagblaðið - 08.12.1933, Blaðsíða 2

2'
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
U.M.F.I U.M.P.V.
Gestamot ungmennafélaga
verður haldið í Iðnó á morgun og hefst klukkan 9 e.h.
Til skemmtunar verður:
Frambjóðanda í kjördæmi
er heimilt að afsala sér rétti
til landlistasætis, enda tilkynni
hann það landskjörstjórn áður
en framboðsfrestur fyrir lands-
lista er, liðinn, sbr. 26. gr„ og
verður hann þá ekki tekinn á
listann".
Mótið sett. Upplestur (Friðf. G-uðjónsson).
Karlakór syngur. Sjónleikur.
Vikivakar. Dans,
Hijómsveit Aage Lorange.
Aðgöngumiðar verða seldir í Iðnó í dag kl. 5—7, og á morg-
un eftir kl. 1, og kosta þeir kr. 2,50.
N ý ljóðabók
er nýútkomin eftir vestfirsku skáldkonuna Guðrúnu Magn-
úsdóttur, kennara í Bolungavík.
Bókin er snotur að efni og frágangi og mun mörgum
ljóðavinum kærkomin jólagjöf. Fæst hjá bóksölum. Kostar
kr. 4,75.
Stærsta bruna- og lítsábyrgðarfélagiö,
sem atarfar hér á landi, er
S V E A
Aðalumboð fyrir ísland: C. A. Broberg
Lækjartorgi 1 — Sími 3123
Líftrygrglng'arupphœð vlð árslok 1082 . . kr. 581.612.064 sœuskar
Nýtrygglngar teknar á árinu.......— 56.863.633 —
Innborguð iðgj ild fyrir líftrygginfrar 1032 — 20.854.013
Innborguð iðgjöld f. brunatryggingar 1032 — 21.100.033 —
Þó SVEA vinni aðeins að líftryggingum hér á landi, er
hin stóra brunadeild félagsins aukið öryggi fyrir hina
tryggðu. Auk þess sem hluthafar fá aðeins arð af þessari
deild félagsins. Gengur því allur sá arður, sem er af
líftryggingunum til hinna tryggðu í endurgreidd-
um iðgjöldum (bónus).
Takið þvi allar ykkar líftryggingar hjá SVEA
Framgang sinn og vinsældir á SVEA fyrst og fremst að þakka
réttum skilningi á þörfum hinnatryggðu og heilbrigðri samkeppni
Frá Alþiugi
Fundir hófust í gær í báðum
deildum kl. 1, og voru 15 mál
á dagskrá í efri deild og 8 í
neðri deild.
Framhald umræðu um kosn-
ingalögin stóð í neðri deild til
kl. að ganga 4, þá fór fram
atkvæðagreiðsla um breyting-
artillögur og frv. í heild og
var það endursent til efri deild-
ar til einnar umræðu þar.
Um breytingartillögu Thors
Thors, Jakobs Möller og Gísla
Sveinsson, féll forsetaúrskurð-
ur á þá leið, að ekki þætti fært
að vísa henni frá atkvæða-
greiðslu.
Var breytingartillagan. því-
næst borin upp til atkvæða og
felld með 15 gegn 13 atkv.
Allir Sjálfstæðisflokksmenn í
deildinni greiddu atkvæði með
henni, en Framsóknarflokks-
menn og Alþýðuflokksmenn á
móti.
Tillaga Vilmundar Jónssonar
um úthlutun uppbótarsætanna
var þvínæst samþykkt mótat-
kvæðalaust, en í henni er far-
ið eftir venjulegum reglum
hlutfallskosninga.
Báðar þessar tillögur voru
birtar hér í blaðinu í gær.
Flestar tillögur nefndarinn-
ar voru samþykktar óbreyttar
í gær.
í einu hljóði, enda voru það
samkomulagstillögur.
Ákvæðin um landlistann
(þau sem ágreiningi ollu) eru
nú orðin nokkuð margbrotin,
en þau hljóða svo í frv. eins
og það nú er afgreitt til efri
deildar:
Úr 30. gr.:
„Á landlista skulu vera nöfn
frambjóðenda flokks í kjör-
dæmum, þó eigi fleiri fram-
bjóðenda úr neinu kjördæmi
en þar á að kjósa þingmenn og
varamenn (í Reykjavík).
Nú eru fleiri frambjóðendur
af hálfu flokks í kjördæmi en
þar á að kjósa þingmenn, og
sker þá flokksstjórnin, sbr. 28.
gr., úr því, hver eða hverjir
þeirra skuli teknir á landlisþa.
Á landlista skiilu nöfn fram-
bjóðendanna sett eftir staf-
rófsröð.
Stjórnmálaflokki er heimilt
að láta fylgja landlista sínum
til landskjörstjórnar skrá yfir
frambjóðendur flokksins í kjör-
dæmum í þeirri röð, er flokk-
urinn óskar, að þeir hljóti
uppbótarþingsæti.
Röðina á landlista að kosn-
ingu lokinni ákveður landskjör-
stjórn samkvæmt ákvæðum
128. gr.
Úr. 128. gr.:
„Til þess að finna, hverjir
frambjóðendur þingflokks hafa
náð uppbótarþingsæti, skal
fara þannig að: Fyrst skal
nema af landslista flokksins
alla þá frambjóðendur, sem
náð hafa kosningu í kjördæm-
um. Þá frambjóðendur, sem
kunna að hafá náð kosningu
sem varaþingmenn í Rvík,
skal þó eigi nema af listanum
að svo stöddu. Því næst skal
skrá við nöfn frambjóðend-
anna persónuleg atkvæði þeirra
hvers um sig í kjördæmum.
Ef eftir eru á listanum tveir
eða fleiri, sem í kjöri hafa ver-
ið í sama kjördæmi, skal nema
þá alla burt, nema þann einn
fyrir hvert kjördæmi, sem
hæsta hefir atkvæðatölu. Því
næst skal raða þeim frambjóð-
endum, sem eftir eru á listan-
um, þannig, að sá, sem hæsta
atkvæðatölu hefir, verði efst-
ur, sá, sem að honum frá-
gengnum hefir atkvæðatölu, er
nemur hæstri hundraðstölu
gildra kjörseðla í kjördæmi
sínu, næstefstur, o. s. frv. á
víxl. ^ .
Hafi þing-flökkur notað sér
heimild 30 gr. til íhlutunar um
röð frambjóðenda á landlista,
skal á sama hátt og áður segir
nema af skrá flokksins alla þá,
sem ekki koma til greina við
úthlutun uppbótarþingsæta.
Þeir, sem þá eru eftir á
skránni, skiptast í þriðja hvert
sæti landslistans í þeirri röð,
sem þeir nú eru, þannig að
efsti frambjóðandi á skránni
verður þriðji á landlistanum,
annar frambjóðandi hinn sjötti
o. s. frv„ hafi hann eigi áður
hlotið sæti á honum samkvæmt
reglum 1. málsgr. þessarar gr.
Að öðru leyti skipast sæti
landslistans samkvæmt reglum
1. málsgr. Ef þingflokkur hef-
ir ekki haft landslista í kjöri,
en á þó tilkall til uppbótarsæta,
skal landskjörstjóm gera þeim
flokki uppbótarsætalista, er sé
skipaður öllum frambjóðendum
flokksins í kjördæmum, þó ekki
fleiri frambjóðendum fyrir
neitt kjördæmi, en þar átti að
kjósa þingmenn og varaþing-
menn (í Reykjavík). Hafi fleiri
verið í kjöri af hálfu þess
flokks í kjördæmi en þar áttl
að kjósa þingmenn, tekur sá
eða þeir frambjóðenda sæti á
uppbótarsætalistanum, sem hef-
ir hæsta eða hærri atkvæðatölu
í kjördæmum. Því næst nemur
landskjörstjórn þá frambjóð-
endur af listanum, sem hafa
náð kosningu í kjördæmi, og
skipar þeim, sem þá eru eftir,
í röð á listanum samkv. regl-
um 1. málsgr. þessarar gr. Ef
frambjóðendur hafa jöfn at-
kvæði við niðurskipun á lista
eða til upbótarþingsætis, ræð-
ur hlutkesti milli þeirra eftir
reglum 119. gr.
Skorti nú á, að eftir séu á
QSófmútiutir - íþróttir - íistir

Tvær unglingabækur.
I haust komu út tvær bæk-
ur, sem ætlaðar eru unglingum
til lestrar, önnur einkum fyrir
stúlkur, hin fyrir drengi. Hér
er að vonum lítið um unglinga-
bókmenntir. Er því full ástæða
til að gefa gætur að því, sem
út kemur í þeirri grein.
Stúlknabókin heitir Anna í
Grænuhlíð, og er eftir kana-
diska skáldkonu, L. M. Mont-
gomery að nafni. Axel Guð-
mundsson hefir þýtt söguna á
snoturt mál, en farið of ná-
kvæmlega eftir frumtekstan-
um, virðist mér. Sagan segir
frá munaðarlausri telpu, sem
roskin systkini uppi í sveit
taka að sér. Fyrst er telpan
heldur óféleg og kemst vel á
veg með að gera lesandann
uppgefinn og dauðleiðan á lát-
lausu masi og vaðli. En syst-
kinin í sögunni og höfundur og
þýðandi með þeim eru hrifin
af vaðlinum, svo að brátt tóm-
ast úr telpu; hún verður auga-
steinn fósturforeldranna, somi
sveitai'innar og- gáfnaljós skól-
ans. Er sagan eftir því
skemmtilegri og betur sögð,
sem lengra líður á hana.
Telpum þykir vafalaust gam-
an að Önnu í Grænuhlíð, og
hún leiðir hugann að ýmsu,
sem betra er að 'kynnast en án
að vera, og má því telja feng
í henni. En það er leiðinlegt,
að gleymst hefir að lesa af
henni prófarkir.
Drengjabókin er alíslenzk og
heitir Börnin frá Víðigerði.
Höfundur hennar, Gunnar M.
Magnússon kennari, er þegar
kunnur maður og vinsæll með-
al barna og unglinga. Sagan
gerist á þeim tímura, er fólk
streymdi héðan til Vestur-
heims, og þangað fór Víðigerð-
isfólkið. Meðal barnanna frá
Víðigerði er Stjáni langi úr
Reykjavík, aðalsöguhetjan, og
sá lætur nú ekki allt fyrir
brjósti brena.
Saga þessi er nýjung í ís-
lenzkum unglingabókmenntum.
Hún er laus við þá væmnu
helgislepju, sem margir halda
að vera eigi á öllu, sem börn
lesa, fjörug og fyndin, full af
margbi-eyttni, gáska, hrekkj-
um og ljómandi fegurð, eins og
sjálft líf barnanna. Ég hefi
ekki séð drengi skemmta sér
við aðra bók hjartanlegar en
þessa. Enda fá íslenzkir dreng-
ir ekki á hverjum degi annan
eins hátíðamat og Fransara-
sögu langa Stjána og Bláu
röndina á vatninu.
Ólafur Erlingsson hefir gef-
ið út Önnu í Grænuhlíð, en
Ólafur P. Stefánsson Börnin
frá Víðigerði. Hafi þeir báðir
þökk fyrir. A. Sigm.
Ný matreidslubók.
Kaldir réttir og smurt
brauð. Eftir Helgu Sig- _
urðardóttur.
Ungfrú Helga Sigurðardótt-
ir hefir gefið út nýja mat-
reiðslubók, þá þriðju í röðinni,
og eru báðar hinar fyrri þegar
uppseldar. Bók þessi lýsir til-
búningi 150 rétta alls þar af
99 kaldir réttir, 43 réttir með
smurðu brauði og 8 ábætis-
réttir. Bókin ber þess merki, að
höfundurinn hefir víðtæka
þekkingu á fræðigrein sinni og
mikla reynslu við tilbúning og
framleiðslu hinna mörgu rétta.
Lýsingar á tilbúningi og fram-
reiðslu þeirra eru glöggar, svo
vandalaust er fyrir húsmæður
að fara eftir uppskriftunum.
Þarna eru uppskriftir yfir rétti
til notkunar í veizlum og
ódýran hversdagsmat.
Lýsingar ungfrú Helgu um
hvemig framreiðslan og útlit
réttanna eigi að vera á borð-
um er sérstaklega eftirtektar-
verðar, því smekkvísi um þá
hluti hefir sína þýðingu fyrir
húsmæðurnar.
lista þingflokks tvöfalr fleiri
nöfn en listanum hafa hlotnazt
uppbótarþingsæti, nefnir hlut-
aðeigandi flokksstjórn til
menn, sem koma neðst á list-
ann eftir því sem til þarf til
viðbótar á listann, og skal veita
henni hæfilegan frest til þess.
Þeir, sem nú standa efstir á
landslista hvers þingílokks,
hafa náð kosningu sem lands-
kjörnir þingmenn, svo margir
af hverjum landslista, sem
hlutaðeigandi þingflokki hafa
hlotnazt uppbótarþingsæti“.
Ef efri deild samþykkir ekki .
frumvarpið óbreytt eins og
það er nú, kemur það til með-
ferðar í sameinuðu Alþingi.
En kapp mun vera lagt á,
að þinginu verði lokið á morg-
un, þó ólíklegt sé, að það tak-
ist.
I sameinuðu þingi hófst
fundur kl. 9 í gærkvöldi. Voru
8 mál á dagskrá, og byrjað á
varalögreglunni. Var umræðum
um hana ekki lokið, þegar
blaðið fór í prentun.
Gísli Olafsson
frá Eiríksstöðum.
Þessi norðlenzki hagyrðing-
ur dvelur hér í bænum um
þessar mundir. Mun hann
hafa í hyggju að halda hér
kvæða- og söngskemmtun inn-
an skamms. Gísli Ólafsson er
kunnur orðinn um aflt land
fyrir kvæði sín. Tvær ljóða-
bækur hafa verið gefnar út
eftir Gísla og eru þær vinsæl-
ar mjög, en þá sem þetta lesa
er hægt að gleðja með því að
• þriðja bókin er þegar prentuð
og aðeins ókomin á bókamark-
aðinn og verður góð jólagjöf.
Gísli Ólafsson hefir vanalega
haldið hér kvæðaskemmtun
sína við mjög góða aðsókn.
Sjálfur syngur Gísli vel og
leikur efni kvæðanna ágætlega,
enda er hann eftirhermumaður
og leikari með afbrigðum. —
Mun hann hafa nú á boðstól-
um mörg ágætis kvæði, sem
Reykvíkingar hafa ekki heyrt.
P.