Nýja dagblaðið - 12.08.1934, Qupperneq 2

z
N Ý J A
DAGBLAÐIB
(^j^
(^
(^
@
(^
®
Bezta
Munntóbakið
er frá
Brödrene Bra&in
KAUPMANNAHÖFN
Biðjíð kaupmann yðar um
B. B. munntóbak
Fæsi allsstaðar.
Q)
@)
@)
^i)
(^i)
@
@i

► Sápuverksmiðjan SJ ÖFN i
’ Akureyri

’Í
Framleiðir allakonar hreinlætisvörur:

Handsápur:
Möndlusápa.
Pálmasápa.
Rósarsápa.
Baðsápa.
Skósverta
Hárþvottalögur
.Júgursmyrsl
Þvottasápur:
Sólarsápa.
Blámasápa.
Eldhússápa.
Kristallsápa.
Q-ljávax.
k
Reynið Sjafnarvörur og þá munið þér nota þær ávalt síðan, og sannfærast um ágæti ís-
lenzkrar framleiðslu. Sjafnarvörur fást hjá öllum kauptélögum og kaupmönnum landsins.
I heildsölu hjá oss og beínt frá verksmiðjunni á Akureyri.
Samband ísl. samvinnufélaga.
Jífe-nájfeAiTf#
fó.
4
Ull -- Ull
L suraarkauptíðinni þurfa bændur að ráða við sig
hvernig þeira verður ullin notadrýgst.
Klæðaverksmiðjan Gefjun,
Akureyvi
framleiðir beztu ullarvörur, sem fáanlegar eru hér á
landi, af því hún notar eingongu úrvalsull. Allskonar fata-
dúkar, band og lopi alltaf fyrirliggjandi hjá verksmiðj-
ratni og flestum umboðsmönnum hennar ut um land.
í Reykjavík er alltaf hægt að fá vörur verksmiðj-
unnar í Gefjunarútsölunni á Laugaveg 10.
Tökum ull við háu verði uppi vinnulaun, og í skiftum
fyrir vörur.
Spyrjið um ullarverðið hjá umboðsmönnum.
Klæðaverksm. Gefjun.
*fi Allt með islenskum skipmn! t
Merkur
Borgflrðingur
Nýlátinn er Ásgeir Sigurðs-
son bóndi að Reykjum í Lundar-
reykjadal, 67 ára að aldri.
Hafði hann og Ingunn kona
hans, er lifir mann sinn, búið
á Reykjum í 36 ár. Syni áttu
þau fimm. Landskunnir eru
tveir af þeim: Magnús skáld
og Leifur skólastjóri á Laug-
um. Björn, Sigurður og Ingi-
mundur dvelja heima við bú-
skapinn. Allir eru synimir sér-
staklega vel gefnir eins og for-
eldrárnir. Ásgeir var uppalinn
á Efstabæ í Skorradal og
dvaldi því allan sinn aldur
þarna uppi í dalabotnum Borg-
arfjarðarhéraðs. Hann var líka
að ýmsu leyti alltaf með ein-
kennum dalbúans: dulur, at-
hugull, gætinn, fámáll, yfirlæt-
islaus,; traustur, gáfaður, gest-
risinn. Hann gegndi ýmsum
trúnaðarstörfum fýrir sveit
sína og sýslu, sat vel jörðina,
átti ágætan bústofn, komst
vel af, en lagði oft mikið að
sér við erfiða vinnu. Hafði
Stefnubreyting i skóiamáium
Eftir Aðalstein Signundsson, kennara
Framh.
Nú fer 10 ára snáðinn vor
að læra ýmsar námsgreinar,
landafræði, sögu, náttúrufræði,
kristin fræði, reikning, rétt-
ritun o. s. frv. Fyrirfram er
tiltekið, hvað hann skuli
„læra“ í öllum þessum fræð-
um, hvað hann skuli festa sér
í minni, til þess að geta „stað-
ið sig vel á prófinu“ að lok-
um! Með vísdómslega sam-
inni stundaskrá er til tekið,
hvaða klukkustundir og mínút-
ur hverrar viku, allan vetur-
inn, barnið skuli fást við hvert
viðfangsefni fyrir sig. í dag
klukkan 10—llvá það að hafa
landafræði ög fyrir þann tíma
hefir því vérið sett fyrir að
lesa um borgir í Danmörku.
Þá verður það auðvitað að
svara spurningum um borgirn-
ar í Danmörku þann tímann,
bpnda á þær á kortinu, þylja
úr minni sínu nöfnin á þeim
og hlusta á það, sem kennar-
anum þóknast um þær að
segja. Það kemur ekkert mál-
inu við, þó að það kæmi land-
skjálfti norður á Dalvík í gær
og hugur barnsins sé fullur af
spurningum um það náttúru-
fyrirbrigði, og það langi til að
afla sér upplýsinga um það og
skilnings á því, en sé hins veg-
ar gersamlega alveg sama um
allar borgir Danaveldis.
Stundaskráin og kennslubókin
gera ekki ráð fyrir jarð-
skjálfta í Svarfaðardal.
Drengsnáðinn, sem. vér
fylgdum í skólann, fær í hend-
ur kennslubækur, eina í hverri
námsgrein, og þær á hann að
læra. Þessar bækur á hann
ekki að lesa, eins og eðlilegt
er að lesa bók. Honum er sett
fyrir lexía fyrir lexíu til að
stagla og læra, smátt og smátt,
stundum „aukið degi í æfiþátt
aðrir þegar stóðu á fætur“.
Það var að ýmsu leyti ein-
kennilegt að koma að Reykj-
um í Lundarreykjadal, einkan-
lega vegna þess fróðleiksanda,
sem þar sveif yfir heimilinu.
— Flest allt fólkið á bænum
var sílesandi í frístundunum
mörg helztu mál álfunnar, án
þess þó að hafa notið skóla-
menntunar sem teljandi væri.
Mjög erfitt var samt um bóka-
kost og erfiðisvinnan fast
stunduð. — Þeir, sem þekktu
hjónin og synina á Reykjum
undrast ekkert, þó að þaðan
komi hver af öðrum méstu
lærdóms- og menntamenn
þjóðarinnar. Þeir er meta slíkt
einhvers munu nú renna þakk-
lætishuga til Ásgeirs bónda,
sem nú hefir kvatt, eftir langt
og farsælt æfistarf. Og ég,
sem þessar fáu línur skrifa,
þakka honum auk þess inni-
lega fyrir allar góðu viðtök-
urnar og skemmtistundirnar
frá því ég sem fátækur dreng-
ur var að heimsækja hann á
Reykjum. V. G.
á löngum tíma, sundurslitið,
með lexíum úr öðrum bókum
inn á milli og samihliða. Þann-
ig silast hann gegn um
kennslubókina sína, líklega
livað eftir annað — les hana
og staglar í sundurlausum bút-
um, eftir utanaðkomandi skip-
un, á tímum, þegar áhugi hans
og þarfir kalla ekki á efni
hennar. Þetta getur ekki ann-
að en haft þær afleiðingar, að
drengurinn verði hundleiður á
kennslubókunum sínum og sú
leiði yfirfærist jafnvel á aðr-
ar fræðibækur. Ætli vér þekkj-
um ekki dæmi þess, lesendur
góðir ?
Hverjum nútíðarmanni er
meginnauðsyn að geta komið
íyrir sig orði í skrifuðu máli,
nokkurn veginn skýrt og
skammlaust. Aðferð gömlu
skólastefnunnar til að kenna
. drenghnokkanum, sem vér
fylgjum, þetta, er sú, að láta
hann skrifa stíla í fastskorð-
uðum réttritunartímum, sem
eru slitnir frá öðru námi og
starfi skólans. Iiann skrifar
sögur, eða sundurlausar máls-
greinar, sem er hnoðað saman
utan um vandrituð orð, eftir
upplestri kennarans, eða þá að
hann endursegir efni, sem
kennarinn hefir tuggið í hann.
Hann er æfður í að skrifa ann-
•
arra manna hugsanir með ann-
ara manna orðum. Þau orð eru
fullorðinna manna mál, sem
honum er óeðlilegt og torskil-
ið, og kemur inn hjá honum
þeirri skoðun, að ritmál sé allt
annað en eðlilegt mál, og það,
að setja fram hugsanir í rit-
máli, sé galdur, sem honum sé
ofvaxinn og óskiljanlegur.
Það, sem lífið heimtar að
drengurinn læri og nái leikni
í, er að velja sínum eigin
hugsunum orð og rita sín eig-
in orð rétt og sæmilega. Þetta
fæst ekki með því, að barnið
hafi orð annarra manna eftir.
Ileldur með þjálfun í að semja
sjálfur — hugsa sjálfur, velja
sjálfur hugsunum sínum orð.
Það er meira vert, að velja
hugsununum rétt orð en að
velja orðunum rétta stafi. Til
hins síðamefnda er stafsetn-
ingarorðabók sjálfsagt hjálp-
artæki og æfing í að nota hana
veitir leikni, sem lífið heimtar
— leikni í að vera fljótur að
nota stafrófsröð og fletta upp
í bók á því, sem fræðast þarf
um.
Ég verð að fara fljótt yfir
sögu á stuttum ræðutíma, enda
ættu þessi dæmi að nægja til
að sýna, að viðteknar venjur í
starfsaðferðum skólanna koma
ekki heim við þær kröfur, sem
þekking og nauðsyn nútímans
gerir um afköst skólanna.
Nýja skólastefnan lítur ekki
á það sem hlutverk sitt, að
hlaða fróðleil</ á minni nem-
andans — birgja hann upp
með þekkingarmola, sem geym-
Framh. á 4. síðu