Nýja dagblaðið - 17.04.1935, Blaðsíða 1

3. ár.
Reykjavík, miðv.daginn 17. aprfl 1935.
89. blað
wmmmm
Hannes Þorsteinsson
þjóðskjalavörður
Mjólkursölunefnd svaraði Magnúsi
Péturssyní bæjarlækni 6. apríl, en hann
hefir látið bréfið liggja 10 daga í póst'
hólfi sínu!
Samsalan aelar nú daglega, eftir upplýatngum, sem blað-
i8 heíir fengið, um 10 þúsund litra mjólkur á lokuðum
flöskum eða nœr 2 þús. lítrum meira en 0ert var áður en
hún tók til starfa.
Mbl. hefir nýverið birt bréf
frá héraðslækni til Mjólkur-
sölunefndar, þar s em' kvartað
er undan því, að hin geril-
sneydda mjólk sé ekki öll seld
á lokuðum' flöskum.
Út af þeirri umkvörtun hef-
ir Mbl. fléttað saman eina af
þvættingsgreinum sínum' um
málið almennt, í þeirri von, að
ef til vill mætti vinna Samsöl-
unni eitt eða annað til meins.
Blaðið fullyrðir t. d., eftir
viðtali við héraðslækni, að
Mjólkursölunefndin „hafi ekki
látið svo lítið að svara sér (þ.
e. héraðslækninum) einu' orði“.
Hér fylgir á eftir bréf Mjólk-
ursölunefndar til læknisins, og
er svar við umræddu bréfi
hans. Geta menn á þessu, þó
lítið sé, séð sannleiksgildi of-
angreindra ummæla.
Með bréfi nefndarinnar er
það fyllilega upplýst, að Sairi-
salan selur nú 1900 lítrumi
meira á dag í lokuðu'm flösk-
um, heldur en gert var áður en
Samsalan tók til starfa.
Brét
Mjólkursölunetndar
„Reykjavík, 6. apríl 1935.
Þér hafið herra héraðslækn-
ir ritað Mjólkursölunefndinni
bréf, þar sem þér kvartið yfir
gerilsneyddu mjólkinni, sem
seld er í lausu máli í búðum
Samsölunnar. Teljið þér, að það
sé „ekki rétt að láta kaupend-
ur vera í þeirri trú, að þeir
séu hér að kaupa samskonar
vöru og þá, sem seld er í lokuð-
um flöskum“.
Mjólkursölunefndin telur
þetta rétt, en getur ekki fall-
izt á, að hún sé sek um, að
hafa gert neitt til að koma
þeiná trú inn hjá neytendum!,
fram yfir það, sem áður var.
Þvert á móti hefir hún stuðlað
að því, að draga úr lausu
mjólkursölunni, og orðið all-
verulega ágengt um það, síðan
Samsalan tók til starfa. Má
benda á eftirfarandi tölur
þessu til sönnunar:
Meðalsala á dag í desember
af flöskumjólk:
Frá Mjólkurfélagi Reykja-
víkur............5.412 fl.
Frá Thor Jensen 1.750 fl.
Samt. 1/1 fl. 7.162
Hingað kom með Lyru ind-
verskur kennari og fræðimað-
ur, og er hann kennari við Ta-
gore-skólann í Indlandi. Nýja
dagblaðið náði tali af honum í
gær, þar sem hann býr á Hó-
tel Skjaldbreið.
— Hvernig stendur á, að yð-
ur hefir hugkvæmst að leggja
leið yðar hingað til landsins?
— Fyrir mörgum árum las
ég ferðasögu frá íslandi í blaði
suður á Indlandi. Ferðasöguna
hafði einn landa minna skrifað.
Síðan fór ég til Evrópu, og
hefi mikið dvalið á Norður-
löndum, en langmest í Svíþjóð.
Kann ég mjög vel við mig á
Norðurlöndum. Þegar ég kom
til Norðurlandanna, fór ég að
kynna mér sögu Islands og bók_
‘menntir og ákvað loks að fara
sjálfur alla leið til þess að sjá
þetta land, sem ég hafði lesið
svo mikið um, og nú er ág
kominn ásamt tveim sænskum'
kunningjum mínum.
— Ætlið þér að dvelja hér
lengi?
— Ég hafði hugsað mér að
vera hér að minnsta kosti í 3
vikur og ferðast dálítið um
landið, og halda, ef til vill,
nokkra fyrirlestra, ef einhverj-
ir óskuðu hér eftir að fræðast
um land mitt og þjóð.
Meðalsala á dag í marz af
flöskumjólk í búðuni Samsöl-
unnar 9064 1/1 fl.
Samsalan selur því nú 1902
ltr. meira á flöskum á dag, en
selt var mánuðinn áður en hún
tók til starfa.
Vér getum fullvissað yður
um, að Samsalan mun fram-
vegis gera sér allt far um, að
selja sem mest af mjólk sinni
í lokuðum flöskum, bæði vegna
heilbrigðisástæðna, sem, þér
bendið á í bréfi yðar, og einn-
ig vegna þess, að það hefir
ekki svo litla fjárhagslega þýð-
ingu fyrir Samsöluna.
Virðingarfyllst.
Mjólkursölunefndin.
(sign.) Sveinbjöm Högnason.“
Blaðið hefir fengið um það
áreiðanlegar upplýsingar, að
síðan bréf Mjólkursölunefndar
var ritað, hefir dagleg sala
mjólkur á lokuðum flöskum
vaxið upp í 10.000 Itr. á dag.
Talið berst að Indlandi og þá
auðvitað að Gandhi.
— Gandhi er merkilegur
maður, segir Sinha, en svo heit-
ir Indverjinn. Hann er maður,
sem allir dázt að, hvort sem
þeir eru fylgismenn hans eða
andstæðingar. Annars hefir
hann nú dregið sig út úr
stjórnmálunum. En starf hans
hefir haft stórmikla þýðingú
fyrir Indland og þá sérstaklega
lægstu stéttimar, sem hann
hefir verið afburða málsvari
fyrir. Sjálfstæðismálið er nú
ekki eins brennandi og verið
hefir, og er nú unnið að lausn
þess í samkomulagi við Eng-
lendinga.
— Hefir hin evrópeiska
menning ekki þegar breytt
siðum og háttum í Indlandi?
— Nei, langt frá því, segir
Sinha, við höldum okkar sér-
einkennum. Auðvitað höfumi
við orðið fyrir mjög miklurii á-
hrifum frá Evrópu, t. d. í
skólamálum, en það er eins og
þessi evrópeisku áhrif vekji
um leið upp okkar gömlu
menningu, eins og t. d. í mál-
aralist, bókmenntum, leiklist og
hljómlist. — Þá er heimspekin.
Indverjar eru jú taldir miklir
heimspekingar, en hina ind-
Framh. á 4. siðu.
í dag er til moldar borinn
einn hinn merkasti fræðimaður
þessa lands, Hannes Þorsteins-
son þjóðskjalavörður. Hann
var fæddur 30. ágúst 1860, að
Brú í Biskupstungum, sonur
Þorsteins Narfasonar og konu
hans, Sigrúnar Þorsteinsdóttur
hreppstjóra á Drumboddsstöð-
um, Tómassonar. Hannes varð
stúdent 1886, gekk á presta-
skólann og tók þar guðfræði-
próf 1888.
Hann tók þó aldrei vígslu,
en fékkst um hríð við kennslu-
störf hér í Rvík. 1891 keypti
hann blaðið Þjóðólf og var
ritstjóri hans 1892—1910. Á
þeim árum tók hann allmikinn
þátt í stjómmálum og sat á
Alþingi sem þingmaður Árnes-
inga 1901—1911. Var forseti
neðri deildar 1909 og 1911.
Þegar Háskóli íslands var
stofnaður 1911, var hann sett-
ur docent í íslandssögu, enda
hafði hann þá um mjög langa
hríð lagt mikla stund á sögu:-
leg efni, einkum ættvísi og
mannfræði, og þótti þá þegar
öllum mönnum fremri í þeim
greinum. Þó varð það ofan á,
að veita öðrum sögukennara-
embættið, Jóni Aðils. Mun Há-
skólanum hafa þótt ranglega
breytt í veitingu þessari, því
að eftir fráfall Jóns Aðils,
bauð Háskólinn Hannesi em-
bættig 1920, en þá þóttist
hann fullgamall orðinn til að
takast það á hendur. 23. des.
1925 var hann gerður að
heiðursdoktor í heimspeki við
Um þessar mundir er laust
til umsóknar í Danmörku pró-
fessorsembættig í norrænum
málum1 og bókmenntum við há-
skólann í Kaupmannahöfn.
Ileimspekideild háskólans hefir
London kL 16, 16/4. FÚ.
Jean Batten, áströlsk flug-
kona, er nú á góðum vegi með
að setja nýtt flugmet. Hún
lagði af stað frá Ástralíu í
flugvél sinni fyrir fjórum dög-
um og skyldi fljúga til Eng-
Háskóla íslands, í viðurkenn-
ingarskyni fyrir lærdóm sinn
og ritstörf. Hannes Þorsteins-
son var skipaður aðstoðar-
skjalavörður við þjóðskjala-
safnið 1911, en þjóðskjalavörð-
uir varg hann eftir lát Jóns Þor-
kellssonar 1924 og gegndi því
starfi til dauðadags, 10. april
síðastliðinn,
Geysimikið starf liggur eftir
Hannes Þorsteinsson og er þess
ekki kostur hér að rekja nema
fátt eitt. Hann var alla tíð í
stjórn Sögufélagsins og for-
maður þess síðan 1924 og ann-
aðist útgáfu og samning ýmsra
rita þess félags, og í stjóm
Bókmenntafélagsins síðan 1918.
Helztu rit hans eru þáttur sá
er hann átti í sýslumannaæf-
um, Guðfræðingatal er Sögu-
félagið gaf út og ýmsar rit-
gerðir og æfisögur, er birzt
liafa í tímaritum. Þá fékkst
hann við að rita æfisögur
lærðra manna íslenzkra og mun
það vera mjög mikið safn, en
fátt eitt úr því prentað. Af
útgáfuverkum hans má nefna
Annála 1400—1800, safnritið
Blöndu, Biskupasögur Jóns
Halldórssonar II. bindi og
margt fleira, auk Sýslumanna-
æfanna, sem fyrr var getið.
Meginstyrkur Hannesar Þor-
steinssonar, sem fræðimanns,
var stálminni hans á allt er að
ættvísi laut. Var hann um það
langfremstur allra íslendinga á
sinni tíð og verk hans í þeim
fræðum munu lengst halda
nafni hans á lofti.
nú skipað 5 prófessora, þá Vil-
helm Andersen, Brönduiri Niel-
sen, Hans Brix, Carl Roos og
Valdemar Vedel til þess að
velja mann í embættið. Uih-
sækjendur eru 14. Ekki er af-
ráðið enn hvort samkeppnis-
próf verður látið fara fram.
lands. Hún er nú komin til
Rangoon. 1 síðastliðnum maí-
mánuði flaug hún ein í flugvél
frá Englandi til Ástralíu og
lauk förinni á 15 dögum. Setti
hún þar með met í einmenn-
ingsflugi kvenna á þessari leið.
Indverskur kennari
heimsækir Island
Prófessorsembætti
i norrænnm frædnm
viö Kaupmannahafnarháskóla laust til umsóknar
London kl. 16, 16/4. FÚ.
Met í einmenningsflugi kvenna
Asfrölsk flugkona á flugleið til Englands