Nýja dagblaðið - 08.05.1935, Blaðsíða 3

N Ý J A
DAGBLABIS
8
Ma gmjs Torfason
skilur vmI ,eiiíkafyrlitækið‘

NÝJA DAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „Blaöaútgáfan h.f.“
Ritstjóri:
Gísli Guömundsson.
Ritstjórnarskrifstofumar
Laugv. 10. Símar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa
Austurstr. 12. Sími 2323.
Áskriftargjald kr. 2.00 á mán.
í lausasölu 10 aura. eint.
Prentsmiöjan Acta.
H———llll'HII "l'i1 iliil'lliH'i i 3
Húsmæðurnar og
kanpfélðgin
Þýzki samvinnumaðurinn,
próf. Franz Staudinger, lét
einu sinni svo ummælt, að í
raun og veru væru húsmæð-
tírnar vinnuveitendur m'anna
sinna. Það væri fátt, sem réði
meira um rekstur vissra at-
vinnugreina, en það, hvernig
húsmæðurnar gerðli innkaup
sín til heimilanna.
Bak við þessi orð liggja ó-
neitanlega mikil sannindi. Síð-
an sú breyting varð á fram-
leiðsluháttunum, að nauðsynj-
ar heimilanna eru að mestu
ieyti aðkeyptar í stað þess að
vera framleiddar á heimilun-
um sjálfum, hafa áhrif hús-
mæðranna á framleiðsluna
aukizt geysimiikið, miklu méira
en flesta grunar.
Engum hefir skilist þetta
þýðingarmikla hlutverk hús-
mæðranna jafnvel og sam-
vinnumönnum. Það tíðkast
víða um lönd, að húsmóðirin
er í kaupfélaginu, en ekki
heimilisfaðirinn. f byrjun
fannst ýmsum það ganga
hneyksli næst, þegar konur
fóru að verða þátttakendur í
verzlunarfélögum. f nokkrum
löndum var þetta líka tekið
upp, áður en konur 'höfðu öðl-
ast almenn mannréttindi. Hér
á landi eru konur töluvert
farnar að gerast félagsmenn í
samvinnufélögunum, t. d. eru í
Kaupfélagi Eyfirðinga 180
konur eða nálægt því tíundi
hluti félagsmannanna. Þá hafa
konur víða erlendis stofnað
með sér félög til að auka
þekkingu kvenna á samvinnu-
hreyfingunni. í Englandi er sá
félagsskapur kvenna mjög út-
breiddur og afkastamikill.
í kaupstöðunutm' virðist
þetta fyrirkomulag, að hús-
mæðumar séu í samvinnufé-
lögunum, mjög heppilegt. Fé-
lögin þar fást aðallega við að
selja vörur til neytenda, og
starfsemi þeirra heyrir því
meira undir verkahring hús-
móðurinnar en heimilisföðurs-
ins. Gegnir þetta nokkuru
öðru máli í sveitum, þar sem
kaupfélögin fást einnig við
sölu á framleiðsluvörum heim1-
ilanna, því það heyrir meira
undir hlutverk heimílisföður-
ins.
Húsmæðurnar í kaupstöðum
hafa miklu meira saman við
verzlanir að sælda. Þær hafa
betri aðstöðu til að finna í
hverju þei m er ábótavant og
hvað þær hafa betra að bjóða.
Með beinni þátttöku í sam-
Nýja dagblaðið skýrði í gær
frá því, að varalið íhaldsins
hefði þá fyrir nokkrum dögum
lialdið klíkufund austur í Ár-
nessýslu og að þar hefði
Svavar Guðmundsson borið
fram tillögu um, að Magnús
Torfason yrði rekinn úr
„flokknum". Fundarmönnum,
sem heima áttu innan héraðs,
kom þetta spanskt fyrir, og
risu þegar upp tveir bændur
til andmæla. En um endanleg
afdrif tillögunnar á fundinum
’nafði blaðið ekki frétt.
En í gær tilkynnir Morgun-
blaðið, að „Bændaflokknum“
hafi í fyrradag borizt bréf frá
Magnúsi Torfasyni, þar sem
bann tilkynni úrsögn sína úr
flokknum. Virðast forráða-
menn „einkafyrirtækisins“
eftir þessu hafa hraðað sér að
skýra Mbl. frá tíðindunum,
og þarf engum að koma það á
óvart.
Með brottför Magnúsar Torfa
sonar má sjálfsagt ganga út
frá því, að dagar „einkafyrir-
tækisins“ séu taldir. Hann var
sá af frambjóðendum þess, sem
flest atkvæði fékk í kosningun-
um í vor, og hiklaust má gera
vinnuverzlun, hafa þær miklu
sterkari aðstöðu til að koma
fram þeim umbótum, sem að
þeirra dómi eru nauðsynlegar.
Vald húsmæðranna, serm
fellst í því að ráða innkaupum
til heimilanna, er miklu þýð
ingarmeira o g afleiðingarílc-
ara en margar hverjar virðast
ráð fyrir, að kjósendur hans
fylgi honum að málum fremur
en Svavari Guðmundssyni og
hans nótum.
Mbl. heimtar í gær, að „einka
fyrirtækið" geri kröfu um! það,
af Magnús Torfason víki sæti
isem uppbótarþingmaður á Al-
þingi og varamaður tak'. sæti i
hans stað. Slíka kröfu getur
„einkafyrirtækið1 auðvitað ekki
gert. Það hefir samþykkt M.
T. sem frambjóðanda sinn og
þegið að launúm kjörfylgi hans.
Og þeir Svavar Guðmundsson
og félagar hans gengu til kosn-
inga með þá alveg sérstöku yf-
irlýsingu, að þingménn þeirra
yrðu engum flokksböndum háð-
ír. Enginn af frambjóðendum
þeirra átti að vera bundinn við
neitt nema það, að greiða at-
kvæði eftir „sannfæringu
sinni“. Svo lengi sem Svavar
getur ekki sannað það, að M.
T. hafi greitt atkvæði móti
sannfæringu sinni, getur hann
ekki með neinum rökum hiald-
ið því fram, að M. T. hafi brot-
ið neitt það af sér, sem geri
hann óverðúgan til að hafa
þann rétt, sem honum var
veittur sem frambjóðanda í
síðustu kosningum.
gera sér Ijóst. Það snertir
ekki eingöngu þeirra eigið
heimili, heldur alla þjóðar-
heildina. Konan, sem sækist
eftir því að lcaupa sem mest
erlend matvæli, og hin, sem
með viðskiptúm sínum styður
ínnlenda framleiðslu, hafast ó-
líkt að gagnvart þjóðarheild-
Dívanar, dýnur og allskonar
stoppuð húsgögn. Fjölbreytt-
ast úrval. — Vatnssttg 3.
Húsgiagnaverzl. Reykjaviknr.
inni. Húsmæður, sem gera ó-
hagstæð og dýr- innkaup, en
eiga völ annara betri og ó-
dýrari, skapa grundvöll fyrir
áframhaldandi, hátt verðlag
lífsnauðsynja, en gætu hins-
vegar stutt að því að láta það
lækka.
Hér í Reykjavík hefir und-
anfarið ár starfað ein sam-
vinnuverzlun, Kaupfélag Rvík-
ur, með ágætum árangri, en
minni þátttöku en skyldi. Það
hefir árlega getað endurgreitt
viðskiptamönnum sínum mán-
nðarviðskipti þeirra og selt
ýmsar nauðsynjar, t. d. brauð-
vörur, lægra verði en aðrar i
verzlanir. Húsmæður, sem ekki
skipta við kaupfélagið, ættu að
kynna sér starfshætti þess og
fyrirkomulag og athuga, hvort
þær gerðu ekki heimili sínu og
öðrum gagn með því að ganga
í félagið.

RIMISI
\\\
fer austur um föstudaginn
10. þ. m. kl. 9 síðdegis.
Tekið á móti vörum í
dag og til hádegis á morg-
un (kl. 12)
Skofatnaður
Brúnir leðurskór með hrá-
gúmmísólum og hælum.
Stærðir: 36 til 41 kr. 5.75
Stærðir: 42 til 45 kr. 6.50
Strigaskór með gúmmíbotnum:
Stærðir: 22—28 Verð 1.90
do. 29—35 — 2.50
do. 36—42 — 2.00
Karlmannsskór úr leðri 9.00
Skóv. B. Stetánsson&r
Laugaveg 22 A — Sími 3628
Vorskóli Isaks Jónssonar
starfar eins og undanfarin vor í Kennaraskólanum frá 14.
maí til 30. júní, fyrir börn á aidrinum 5—14 ára. Inninám:
Lestur, skrift, reikningur o. fl. Útinám: Ferðalög, söfnun og
fíokkun grasa og náttúrugripa, leikir á grasvelli og garðyrkju-
störf, einkum fyrir eldri bömin.
Viðtalstími kl. 9—3 daglega (sími 4860) og kl. 6—7,30
í síma 2552.
Aðalfundur
fþróttafélags kvenna
verður haldinn í Oddfellowhúsinu fimmtudaginu 9. þ. m.
kl. 8 e. h. Stjórnin skorar á allar félagskonur að mæta.
Aríðandi mál á dagskrá.
STJÓRNIN
FBEYJii kaffsbæfisduftið
— nýtilbúið — inniheidur aðeins ilmandi kaffibœti, ekkert vatn
eða ömiur efni til uppfyllingar. Þess vegna er Freyju kaffibætis-
duftið drýgst, heilnæmast og bezt. Og þó er það ódýrara en kaffi-
bæti í atöngum.
Notið það bezta, sem tinnið er í landinu
Vöndudustu og’ smekklegustu
fermingaréjafirnar
fást hjá
Haraldi Hagan
Austurstræti 3
a
Aðalfundur
miðstjórnar Framsóknarflokkslns
verður haldinn í Sambandshúsinu í Reykjavík dagana
7. og 8. júní og hefst kl. 8'/* síðdegis 7. júní.
Fundarefni:
1. Yfirlit um starfsemi Framsóknarflokksins síðan á
flokksþingi 1934.
3. Fjármál flokksins.
3. Kosniug formanns Framsóknarflokksins, ritara og
gjaldkera.
4. Verkefni flokksins á næsta starfsári.
5. önnui- mál, sem fja-ir kunna að koma.
Á fundínum eiga sæti og atkvæðisrótt, auk þeirra
15 aðalmanna, sem húsettir eru í Reykjavík og grennd,
allir þeir 20 aðal- og varamenn, sem kosnir eru með
búsetuskilyrði í einstökum hóröðum, samkv. 11. gr. laga
um skipulag Framsóknarflokksins.
Reykjavík 7. maí 1935
F. h. miðstjórnar Framsóknarflokksins
Jóuas Jónssou Eysteinn Jónsson
formaður ritari