Nýja dagblaðið - 02.07.1935, Qupperneq 2

1
I •
Iönó í kvöld kl. 8,30.
Frú Bokken Lasson:
Bros og tár Austurlanda
Fyrirlestar um Indland með indverskri
músik og skttggamyndnm irá Indlandl
Aðgöngumiðar á 1 krónu í Hljóðfærahúsinu, hjá
Eymundsson, í Atlabúð og við innganginn.
Gleðí er í Iðnó, glymja hlafrasköli
Þingmálafundur verður haldinn eftir áskorun kjósenda.
Bjarni Bjornsson
skemmtir á morgun kl. 9 í síðasta sinn. Talar fyrir
munn þeirra, sem vanir eru að tala.
Aðg.m. seldir í dag frá 4—7 og á morgun frá 1. Sími 3191.
Kalksaítpétur
Víðáttan og yíirferðin er ekki
aðalatriðið. Það er meira um
vert að fá fulla eftirtekju af
því, sem ræktað er.
Notið kaiksaltpétur milli slátta og
tryggið ykkur góðan seinni slátt.
Hefi til söln
stærri og smærrí húseignir og jarðir.
Tek fasteignir í umboðssölu.
Þeir sem ætla að kaupa í haust ættu að tala við mig
sem fyrst.
Axel Gnðnmndsson
Uppsölum (2. hæð), Viðtalstími 6—8 e. h. Sími 3893
Hefi til sölu
síldarsöltunarstöð
á Siglufirði ásamt öllu tilheyrandi
Semjið strax við
áxel Gnðmnndsson
Uppsölum (2. hæð). Viðtalstími 6—8 e. h. Sími 3893
fastar ferðir alla miðvdkudaga og laugardaga
Til Reykjavíkur alla þriðjudaga og föstudaga
Afgreiðsla í Reykjavík:
Nýju Bifreiðastöðinm, Kolasundi. — Sími 1216
Finnbogi Guðlaugsson,
' Simi 18.
DBT Anglýsingar í Nýja dagblaðinu anka YiðskifíiB.
Sjónarsvið málarans
Viðtal við Jón Engilberts
NÝJA DAGBLADSINS.
FRÁ FRÉTTARrTARA
Kaupm.höfn í júní.
Fáir íslenzkra málara, sem
vakið hafa athygli, eru sér-
stæðaxi og persónulegri en
Jón Engilberts. Málverk
hans eru með öllu ólík verkum
annara málara, bæði hvað
snertir liti og línur. Þetta ber
ekki að skilja svo, að örðugt
Jón Engilberts.
sé að sjá, hvað málverk hans
eigi að tákna. Ef hann t. d.
málar íslenzkt landslag, er auð.
sætt að m|álverkið getur ekki
verið frá nokkru öðru landi en
íslandi. Sérstæðni hans er >ví
ekki sprottin af löngun hans til
þess að verða svo frumstæður,
að engan renni gruh í, hvort
myndir hans eigi að tákna
landslag, mann eða fisk. —
Því miður er nútíminn allt of
ríkur af svo „frumlegum“ mál-
urum. — Nei, frumleiki Jóns
Engilberts á sér dýpri rætur.
Hvað veldur þessum sterka
og frumstæða blæ, sem1 sér-
kennir málverk hans? Til þess
að fá svar við þessari spum-
ingu, heimsækir fréttaritari
Nýja dagblaðsins Jón Engil-
berts á vinnustofu hans í
Österbrogade hér í borginni.
Það er fagur vordagur í maí.
Hinn hamingjusami listamaður
er nýlega orðinn faðir — ekki
eins, heldur tveggja bama.
Slíkur viðburður hlýtur að
vekja fögnuð og pensilinn birt-
ir fögnuð Jóns Engilberts, því
að hann málar konu sína, með
litlu börnin á höndum! sér.
— Ekki veit ég hvort það er
rétt, að ég mláli mjög á annan
veg en aðrir íslenzkir málarar,
segir Jón Engilberts. íslending-
ar eiga fjölda góðra málara og
fara míargir þeirra ótroðnar
brautir. Sé hægt að segja það
sama um mig, kemur það til
af því, að ég reyni að móta
listræna hugsýn, án þess að
binda mig úm of við hina
raunhæfu fyrirmynd. Ég álít
það a. m. k. misráðið, að mál-
arinn sé fjötraður við línur og
liti fyrirmýndarinnar, og auk
þess er alls ekki til þess ætl-
azt, að málverk séu eins og lit-
aðar ljósmyndir. Ennfremhr álít
ég það óheppilegt, þegar mál-
arar nota mjög oft sömu fyrir-
myndina. Á þann hátt er hætt
við að þeir verði fyrir áhrifum
hvorir af öðrum, og að mál-
verkin líkist um of. Við sjáuip
það, að á Islandi er það orðið
allt of algengt, að mála af
Þingvöllum og Heklu, málverk,
sem oft er erfitt að sjá, hver
málað hafi. Þetta er alger
óþarfi, því að um allt ísland
blasir við gnægð glæsilegra
fyrirmynda. Hvað mundi t. d.
verða sagt, ef mestur hluti ís-
lenzkra rithöfunda tæki upp á
því, að skrifa um sam'a efni —
og skrifuðu allir um það á
sama hátt? — En, eins og ég
sagði áðan, eiga Islendingai-
marga málara, sem fara ó-
troðnar brautir og eru þessi
orð mín, því ekki til þeirra töl-
uð.
— En hafið þér ekki málað
myndir af Þingvöllum og
Heklu?
— Jú, nokkuð oft. Það er
heldur ekki skoðuh mín, að
banna eigi að mála þessa tvo
staði, heldur hitt, að menn
verði að gæta þess vel, að láta
ekki aðra hafa áhrif á sig.
Menn eiga að mála hlutina eins
og þeir koma þeim s j á 1 f u m'
fyrir sjónir — í samræmi við
frumlegustu hugsýn. Hvað mig
sjálfan snertir, .hefir það haft
áhrif á viðhorf mitt til listar-
innar, að ég óx upp méðal erf-
iðismanna. Hefir þetta leitt til
þess, að flest málverk mín
hafa fengið alþýðlegan blæ.
Oft hefi ég málað erfiðismenn,
líf og baráttu hinna vinnandi
stétta til sjávar og sveita. Eitt
stærsta málverkið, semj ég hefi
unnið að um þriggja ára bil, er
af óttaslegnui fólki við sjávar-
ströndina. Skip hefir strandað
og fólkið bíður þess í örvænt-
ingu, hvort ástvinir þess muni
bjargast. Annað málverk mitt
er af verkfallsmönnum, og mál-
aði ég það í Vestmánnaeyjum.
Og á þriðja málverkinu reyni
ég að draga upp mynd af bænd.
um við erfiðisstörf. En fyrir
mér er það ekki aðalatriðið, að
mÓta hina fyrstu sjónhend-
ingu, heldur hin djúpstæðu1
raunhæfu áhrif. T. d. hina
magnþrungnu æsingu verkfalls.
ins — svo sterka æsingu1, að
landið umhverfis verkamenn-
ina skiptir litum. A. m. k. virð-
ist mér svo vera og þessvegna
mála ég það þannig. Og minn-
ingar frá Islandi hafa mótað
flest málverk mín. íslenzku
málverkin hefi ég flest málað
síðan ég fór utan 1927 og
dvaldi til skiptis í Osló og
Kaupmannahöfn og ennfremur
um tíma í Miinchen.
— Hafið þér oft sýnt mál-
verk yðar erlendis?
— Já, oft í Kauþmannahöfn,
en oftar í Osló. Þar hefi ég m.
a. sýnt á ríkissýningunni og í
húsi listamannasambandsins,
ásamt norskum og íslenzkum
málurum. — Að lokinni einni
slíkri sýningu, flutti ég fyrir-
lestur í norska útvarpið um ís-
lenzka málaralist. — Ég kann
Fxmmh. A 4. 400.

Esja
vestur um fimmtudag 4. júlí
n. k. kl. 9 sfðd,
Tekið verður á móti vör-
um í dag og til hádegis
(kl, 12) á morgum.
Island
erlendis
■ M
NÝJA DAGBLAÐSINS
FRÁ FRÉTTARITARA
„TidensTegn“ ræðir um
fjármál Islendinga.
Norska blaðið „Tidens Tegn“
hefir birt grein um fj ármála-
viðhorfið á Islandi. Eftir að
hafa getið þess, hve slæmt út-
lit hafi verið með utanríkis-
verzlun Islendinga í vetur, seg-
ir blaðið frá því, að útflutning-
ur Islendinga hafi aukizt til
muna í marz og apríl. Þessa
tvo mánuði hafi verið flutt út
fyrir meira en 4 milj. kr., og
ú.tflutningur fjögurra fyrstu
mánaða ársins hafi alls numið
11,5 milj. kr., en 10,9 milj. kr.
á sam'a tíma í fyrra. Jafnframt
þessu sé innflutningsmagn
raunverulega hið sama og áð-
ur. Ennfremur getur blaðið
þess, að hinn aukni útflutning-
ur mestmegnis komið fram í
aukinni sölu1 á síld, saltfislá og
kjöti.
Að síðustu er þess getið, að
viðhorf gjaldeyrismála Islend-
inga hafi batnað til muna síð-
ustu mánuðina.
Islenzkir rithöfundar i
erlendum blöðum.
Eitt af því síðasta, sem| er-
lend blöð hafa birt eftir ís-
lenzka rithöfunda, er saga eft-
ir Böðvar frá Hnífsdal, sem
kom út í „Berlinske Söndag“
og heitir: „Den Nattfari. His-
torien om de förste Elskende
paa Island“.
Böðvar frá Hnífsdal sækir
yrkisefnið í Landnámu, sem
getur þess í fáum orðum, þeg-
ar Garðar Svavarsson fór frá
Islandi: — Um várit, er hann
var búinn til hafs, sleit frá
honúm mann á báti, er Nátt-
fari hét, ok þræl og ambátt.
— Eins og fyrirsögn sögunnar
ber með sér, hefir hugarflug
skáldsins skapað ástarsögu' uni
þetta atvik.
Vitanlega er ekki auðvelt að
kynna sér allt, sem| eins mikil-
virkur rithöfundur og Kriat-
mann Guðmuhdsson lætur frá
sér fara af greinum, frásögn-
um og smásögum. Hér má þó
nefna það, sem síðast kom á
prent eftir hann: „Et budskap
fra det hinsidige“, (Boð frá
öðrum heimi). Er það frásögn
um síðustu aftökuna á Islandi
— árið 1880.
Annars hefir Kristmiann Guð-
mundsson nú lokið við stóra
skáldsögu, sem kemur út í
hauat. B.