Nýja dagblaðið - 01.10.1936, Qupperneq 3

N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
8
Fjármálapólitík stjórnarandstæðinga
er og hefir verið hættuleg fyrir
sjálfstæði landsins
Nú bera peír ut róg og níd um Eystein Jónsson fjár-
máiaráðberra - maunínn, sem sfórbætt befír ijárhag
ríkissjóds og beitt sér fyrir pví að koma á greíðsk-
jöfmtði £ viðsklptMimm við átlönd
i.
Hlutverki þjófanna, sem stálu
minnisbók Eysteins Jónssonar
fjármálaráðherra, er nú lokið
að öðru leyti en því, sem rétt-
vísin kann að eiga vantalað við
þá ólánsmenn, sem að útgáfu
nazistablaðsins standa.
Atferli þeirra hefir að vonum
vakið dýpstu andstyggð hjá
öllum almenningi. Svo megn
vár andúðin, að jafnvel Morg-
unblaðið þorði ekk' annað en
að taka undir það, að illvirki
þetta væri „með ö!lu óverj-
andi“.
Mörgum mun þó hafa dottið
í hug, að þessi áfellisdómur
Mbl. vfir nazistunum væri ekki
með fullum heilindum upp
kveðinn, heldur til að forða sínu
eigín skinni frá því að verða
fyrir áföllum í almenningsálit-
inu af því, *sm“ •amherjamir
með „hrelnu hugsanlmar“
hðfðu aðhafst.
Og nú get* þeir Mbl.-menn
heldur «kki duiið úlfshárín
lsngur. tvo brátt *r þeim að
hagnýta «ór ávöxt þess ógeðs-
lega verks, »em þeir fyrir
nokkrum dögum neyddust til
að fordæma.
1 gær eru sorpskrif nazista-
blaðsins frá því í fyrradag end-
urtekin næstum orði tii orðs í
höfuðmálgagni „Sjálfstæðis-
flokksins“!
II.
Því verður ekki neitað, að
manndómur aðal stjórnarand-
stöðuflokksins hér á Islandi sé
nokkuð einstakur í sinni röð.
Mbl.-greinin í gær á að heita
árás á fjármálastjóm landsins
og sérstaklega þann ráðherra,
sem nú fer með fjármálastjóm-
ina.
Hver eru svo gögnin, sem-
þessi tilraun til árása á fjár-
málastjórnina er byggð á?
Það eru nokkur sundurslitin
orð og setningar, lem versta
aaurblað landsins, blað, lem
enginn tekur mark á „hefir
prentað á ófrjálsan hátt upp
úr vasabók, sem það hefir látið
stela úr einkaeign fjármálaráð-
herrant!
Þetta eru gögnin, »em aðal-
andstöðuflokkur ríkisstjórnar-
innar telur sér sæmandi að nota
sem grundvöll undir skrifum
sínum um fjármál landsins.
III.
Enn sem komið er, hefir
hin „heiðarlega“ stjórnarand-
! vakin athygli á því að íslenzka
! stjórnin telji það varhugavert
; fyrir litla þjóð að veita erlend-
um aðilum leyfi til að eiga hér
i signir og hafa hér atvinnu-
1 relcstur.
En í hinni þokkalegu ritsmið
I nazista, sem Mbl. tekur upp og
staða talið það praktiskt að láta | gerir að sínum orðum, er mál-
þjófana halda minnisbókinni, til inu algerlega snúið við.
þess að ekki sé hægt að sýna
fram á, hve óráðvandlega er
með það farið, sem í bókinni
stendur, og hversu það er slit-
ið úr samhengi.
í Þessu skállcaskjóli heldur
nú Mbl. fram þeim staðlausu
ósannindum, að fjármálaráð-
herrann hafi boðið brezkurn
bankastjórum(!) sérleyfi (con-
cession) til að hagnýta íslenzk
verðmæti.
Hvaða tilefni hefir svo Mbl.
og fylgiblað þess með „hreinu
hugsanirnar“ til að halda þess-
ari staðlausu fjarstæðu fram?
Því er fljótsvarað. Ekkert
tilefni, ekki hið allra minnsta.
I minnisbókarpunktunum,
hvemig svo sem þeir eru með-
höndlaðir og úr samhengi slitn-
ir, stendur þetta eitt:
„Ég (þ. e. ráðherrann) benti
á, að nú værum við að láta
r&nnsaka hráefni okkar með
tilliti til aukins iðnaðar. Ef
kostnaðarsamt reyndist að hag-
nýta þau, þyrftum við erlent
kapital. Sæi aðeins tvær leiðir:
1. Lántökur
2. Konsessionir“.
Hver heilvita maður getur
auðvitað séð, að hér er ekki
verið að bjóða neitt fram. Það
er einungis verið að benda á
staðreyndir. Það er verið að
vekja athygli hinna erlendu
bankastjóra á því, að ísland
rnuni ekki geta komið af stað
stórum fyrirtækjum til að hag-
nýta gæði landsins, nema á
tvennan hátt, annaðhvort með
því að fá féð að láni eða með
því að veita erlendum aðilum
leyfi til að koma þessum fyrir-
tækjum á fót.
Og þetta er einmitt dregíð
skýrt fram vegna þess, að í
samtðlunum var skýrð nauð-
synin á því, að Island tæki
lán til arðbærra stórfyrir-
tækja í framtíðinni — til þess
að ekki þyrfti að taka hinn
kostinn, að veita sérleyfi (kon-
session) til atvinnurekstrar.
I umræddum viðtölum var
Mbl. staðhæfir, að ráðherr-
ann sé „að hampa framan í þá
(þ. e. brezku bankastjórana)
að við íslendingar eigum ýmis-
konar verðmæti í landinu, sem
Bretinn kynni að geta hag-
nýtt ...“ !
En það, sem ráðherrann er
að gera í viðtölum sínum, er
emmitt alveg þvert á móti.
Hann er að vekja athygli á því,
að Island eigi að komast hjá
þeirri leið, að veita „útlending-
um“ „konsessionir“ til að „hag-
nýta“ „verðmæti i landinu".
IV.
Jafnvel Mbl. segir það nú
sem sína skoðun, að þjóðin
þurfi ný erlend lán, til að hag-
nýta verðmæti sín. Það kemst
m. a. svo að orði:
„En hitt er líka staðreynd,
að við jafn fátækir og við er-
um, getum lítið komizt áfram,
ef erlent fjármagíi er okkur
Iokað“.
Þessi ótvíræða yfirlýsing
stjómarandstöðunr.ar mun
verða geymd — en ekkl gleymd
— til síðari tíma. Um hana skal
ekkí frekar í-ætt að þessu sinni.
En hitt er í rauninni þjóðar-
smán og reginhneyksli, að nú-
verandi stjórnarandstæðingar,
skuli vera svo blygðunarlausir
sem hinn sífelldi vaðall og
ábyrgðarleysi þeirra í umræð-
um um fjármál landsins ber
vott um ár eftir ár.
Árásir íhaldsmanna á fjár-
málastjóm Eysteins Jónssonar,
meðal annars í sambandi við
vasabókarþjófnað nazista, koma
vissulega úr hörðustu átt.
Enginn íslenzkur fjármála-
ráðherra hefir tekið upp jafn-
harða baráttu og Eysteinn
Jónsson fyrir því að forðast
eyðsluskuldasöfnun erlendis.
Enginn íslenzkur fjármála-
ráðherra hefir haft við jafn
mikla erfiðleika að stríða og
hann hefir haft — í viðskipta-
málum þjóðarinnaj- út á við.
Þrátt fyrir alla þessa erfið-
ieikar, verður nú — og það á
bví sama ári, þegair Spánar-
uiarkaðurinti svo að segja al-
vfig íokast — ekki betur séð
en að nást muni nokkurnveg-
inn fnllur greiðslujöfnuður í
viðskiptum Islands við önnur
lönd.
Einmitt með þessu er ráð-
herrann að leggja grundvöllinn
að því, að Islendingar geti hald-
ið áfram trausti umheimsins
sem sú þjóð. er ætíð hefir stað-
ið og enn stendur að fullu við
skuldbindingar sínar út á við.
Með baráttunnj í gjaldeyris-
málunum undir forustu ráð-
herrans, er verið að skapa
möguleikana fyrir því, að þjóð-
in verðj sjálfstæð áfram og
geti sjálf notfært sér gæði
lands síns.
V.
En hver er svo forsaga nú-
verandi stjómarandstæðinga í
þessum málum — mannanna,
sem þykjast hafa ráð á því, að
níða og hrakyrða þá einbeittu
viðleitni og mikla starf, sem nú-
verandi fjármálaráðherra hefir
lagt fram á síðustu tveim ár-
um?
Núverandi stjómarandstæð-
ingar hafa barizt gegn því með
lmúum og hnefum, að greiðslu-
hallalaus fjárlög yrðu ^afgreidd
á Alþingi. Ef þeirra stefna —
eða stefnuleysi — hefði fengið
að ráða, hefði ríkissjóður safn-
að miljónaskuldum á síðustu
tveim árum í stað þess að hann
hefir nú staðið við allar samn-
ingsbundnar afborganir á lán-
um sínum jafnhliða því, sem
hann hefir greitt rekstursút-
gjöld sín að fullu.
Núverandi stjórnarandstæð-
ingar hafa gert allt sem þeir
hafa getað til að spilla fyrir
árangri af starfi fjármálaráð-
herra og gjaldeyrisnefndar og
lagt sig alla fram til að reyna
að æsa landsfólkið gegn lækk-
un innflutningsins — þessari
óhjákvæmilegu nauðsyn í fjár-
hagslegri sjálfstæðisbaráttu
þjóðarinnar.
Afskipti íhaldsmanna eru þó
ekki öll enn rakin. Svo að
segja allar þær erlendu skuld-
ir, sem nú hvíla á þjóðinni, og
oneitanlega eru erfiðar á tím-
um eins og þessum, eru stofn-
aðar af íhaldsmönnum — bein-
línis eða til þess að bjarga lán-
stofnunum landsins úr því öng-
þveiti, sem þær voru komnar í,
þegar íhaldið lét af völdum ár-
ið 1927.
1 Slíkum mönnum færi það
áreiðanlega bezt, að láta þögn-
ina geyma ávirðingar sínar.
Það er sannarlega að „bíta
höfuðið af skömminni“, þegar
þessir menn eru að hlakka yfir
núverandi fjárhagsörðugleikum
i þjóðarinnar.
| NÝJA DAGBLAÐIÐ
I Útgofandi: Blaaaútgáfan h.f.
Ritnefnd:
Guðbrandur Magnússon,
Gísli Guðmundssen,
Guðm. Kr. Gtiðmundsson.
liitstjóri og áliyrgðarmaður:
þórarinn pórarinsson.
Ri tstjórnarskrifstofurnar:
Haín. 16. Símar4373 og 2353.
Afgj-. og auglýsingaskrifstofa
Hafnarstr. 16. Sími 2353.
Áskriftargjald kr. 2,00ámán.
1 lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Sími 3948.
Ritfregnir
Davíð Stefánsson frá
Fagraskógi: Að norðan.
Reykjavík 1936.
Davíð Stefánsson er vinsæl-
ast skáld þeirra, er nú yrkja
ljóð hér á landi. IJann kann
þá list að yrkja ljóð, sem menn
læra, ljóð, sem „lifa á vörum“
þjóðarinnar. Hann er hvorki
spámaður né spekingur. En
málið, sem hann talar, er
„hjartans mál“.
Það verður heldur ekki ann-
að sagt, en að mikið liggi eftir
hann, svo ungan mann, þegar
miðað er við rit annara ís-
lenzkra ljóðskálda: Sex ljóða-
bækur og eitt leikrit.
Síðasta ljóðabókin, Að norð-
an, kom út nú í haust. Það er
svipað um þessa bók að segja
og hinar fyrri. Hún mun eign-
ast marga góða vini. Það er hin
sama leikandi list í máli og
rími. En vel mætti Davíð yrkja
fleira úr fomum sögum eing
og kvæðið um Helgu jarladótt-
ur. Þar er viðfangsefni vel \rtð
hans hæfi. Manni getur stund-
um dottið í hug, að Akureyri
sé orðin honum of lítil í bili og
helzt til fátæk að lifandi yrkis-
efnum. Skáldin eiga að vísu að
„sjá í gegnum holt og hæðir“.
Og það er bezt að sættast á
það, sem Davíð sjálfur ssgú-
um ritdómarann:
„Anda þínum hæfa
hænufetin,
himinvíddin skáldsins sál...“
Jónas Þorbergsson: Ljóð
og Iínur. Reykjavík 3 986.
Þegar Jónas Þorbergsson var
ritstjóri Dags á Akureyri, var
það álit margra norðanlands og
víðar, að hann skrifaði snjall-
ast mál allra blaðamanna
landsins. Og auk þess, er haun
þá ritaði um landsmál, birtust
þrásinnis í Degi ritgerðir, ann-
ars efnis, einkum æfiminning-
ar og aðrar tækifærisgreinar,
Framh. á 4. síðu.
Og það er meiri ósvlfni su
hingað til hefir þekkzt í ís-
lenzkum stjómmálum — þegar
þessir menn ráðast á núverandi
fjármálaráðherra, sem á hin-
íim erfiðustu tímum hefir raun-
vemlega lækkað skuldir ríkls-
sjóðs og komiö á greiðslujöfn-
uði í viðskiptunum við útlðtMl.