Nýja dagblaðið - 30.06.1938, Page 3
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
3
\ÝJA DAGBLAÐDB
Útgefandl: Blaðaútgáfan h.f.
Rltstjórl:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON.
Ritstj ómarskrif stof umar:
Lindarg. 1 D. Simar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýslngaskriístofa:
Llndargötu 1D. Simi 2323.
Eftir kl. 5: Siml 3948.
Áskriftarverð kr. 2,00 á mánuði.
í lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmf.ðjan Edda h.f.
Símar 3948 og 3720.
Falsbréííð og lið-
veízla kommúnísta
Morgunblaðið heldur áfram
hinum venjulegu ósannindum
sínum um stuðning kommúnista
við Framsóknarflokkinn í sein-
ustu kosningum. Greindari
menn en ritstjórar Mbl. myndu
þó ekki gera sjálfum sér eða
flokki sínum þann ógreiða að
vera að rifja þessi ósannindi
upp, því þau hljóta jafnan að
minna menn á hina svívirðilegu
kosningafölsun, sem framin var
af Morgunblaðsritstjórunum í
seinustu kosningum, og hið nána
bandalag, sem þá var milli kom-
múnista og íhaldsmanna um
kosningaróg á móti Framsókn-
arflokknum.
Það mun öllum vel minnis-
stætt, að helzta árásarefni
íhaldsblaðanna í seinustu kosn-
ingum var einmitt það, að Fram-
sóknarflokkurnn væri hliðholl-
ur kommúnistum og studdur af
þeim. Með þessu ætluðu íhalds-
blöðin að vinna fylgi frá flokkn-
um í sveitum landsins, þar sem
andúðin er sterkust gegn bylt-
ingarstefnunni og íhlutun er-
lendra ofbeldisflokka um íslenzk
málefni.
Til þess að gera þessa kosn-
ingalygi sína trúlega gripu rit-
stjórar Morgunblaðsins til þess
ráðs að búa til falsbréf og eigna
það ónafngreindum þingmanni
í Framsóknarflokknum. f fals-
bréfinu var því lýst yfir, að sam-
komulag væri milli Framsóknar-
flokksins og kommúnista um
gagnkvæman stuðning í ýmsum
kjördæmum. Þetta bréf var birt
í seinasta blaöi ísafoldar, sem
fór út um allt land fyrir kosn-
ingar, en ekki birt fyr en nokkru
síðar í Morgunblaðinu, svo ekki
ynnist tími til að afhjúpa þessa
einstöku fölsun í Tímanum í
tæka tíð.
Öllu svívirðilegri tilraun til
að hafa áhrif á úrslit kosninga
með fölsunum og ósannindum
hefir, sem betur fer, ekki verið
gerð hér á landi.
En ihaldsforingjarnir þurftu
ekki eingöngu að styðja sig við
falsbréf til þess að gera þessi
ósannindi sín trúleg í augum
einfaldra kjósenda. Þeir nutu
hér eins og oft áður dyggilegs
stuðnings kommúnista. í blaði
kommúnista var hvað eftir ann-
að reynt að ýta undir þann orð-
róm, að einhvert samband væri
milli kommúnista og Framsókn-
armanna í einstökum kjördæm-
um. Þessi ummæli voru siðan
jafnharðan prentuð í ísafold og
notuð sem sönnunargagn fyrir
HUBERT R. KNICKERBOCKER:
Friðlausir flóttamenn
Hörmuleg kjör Gydinganna, sem
Slæmdir eru frá Austurríki.
rógi ihaldsins. Foringjar komm-
únista vissu vel hvað íhaldinu
kom bezt og voru fúsir til að
veita því allan þann stuðning,
sem þeir gátu. Markmið þeirra
var að vinna Alþýðuflokknum
og Framsóknarflokknum sem
mest tjón og hjálpa íhaldinu til
valda. Það var í fullu samræmi
við' þá stefnu, sem kommúnistar
héldu fram opinberlega 1934, að
„íhaldið væri skárra en sósar
og Framsókn af tvennu illu“.
Kommúnistar gera sér von um
að undir stjórn íhaldsins skap-
ist slík neyð meðal hinna vinn-
andi stétta að þær verði mót-
tækilegar fyrir byltingarstefn-
una. Þessvegna eiga kommúnist-
ar og íhaldsmenn samleið um
það, að reyna að hindra meiri-
hluta og stjórn frjálslyndu
flokkanna.
Kommúnistum og íhalds-
mönnum heppnaðist að vísu
ekki þessi sameiginlegi kosn-
ingarógur á móti Framsóknar-
flokknum í seinustu kosning-
um. En það er víst að íhaldið
hafði ekki annað vopn betra í
kosningabaráttunni en þessar
staðlausu dylgjur kommúnista
um samvinnu milli þeirra og
Framsóknarflokksins.
Tilraunir Morgunblaðsins til
að afsanna þennan stuðning
kommúnista við íhaldið með
þeirri röksemd, að þeir óski
frekar eftir ríkisstjórn frjáls-
lynds umbótaflokks en ríkis-
stjórn íhaldsins, er alveg til-
gangslaus. Reynsla frá sein-
ustu kosningum og önnur
reynsla af kommúnismanum,
bæði hér heima og erlendis,
sýnir að afturhaldið og fasism-
inn á ekki annan betri braut-
ryðjanda. Það er kommúnism-
inn, sem með mannhaturs-
kenningum sínum og ofbeldi
hefir rutt fasismanum braut,
hvarvetna þar, sem hann hefir
komist til valda. Þar sem kom-
múnisminn er ekki til eða á
erfitt uppdráttar, þar þrífst
fasisminn ekki heldur. Það er
kommúnisminn, sem skapar
bezta jarðveginn fyrir fasism-
ann.
Morgunblaðinu er það þýð-
ingarlaust, að reyna að leyna
þessum staðreyndum. Morgun-
blaðið hefir líka sýnt það í
verki, að það óskar eftir meiri
uppvöðslusemi kommúnista, því
ekkert skapar íhaldinu betri
skilyrði til að afla sér fylgis.
Þess vegna hefir það stutt kom-
múnista í verklýðsfélögunum
og stutt Héðinn Valdimarsson í
viðleitni hans til að eyðileggja
Alþýðuflokkinn. Þess vegna
reynir Morgunblaðið líka að
koma því óorði á sveitakjör-
dæmin, að þar séu kommúnist-
ar svo sterkir orðnir, að þeir
hafi úrslitavaldið! Það vill gera
sem mest úr fylgi kommúnism-
ans til þess að skapa sem mest-
an ótta við hann, því slíkur
ótti er vatn á mýllu íhaldsins.
Um Bændáflokkinn sáluga
var það sagt, að hann væri
varalið íhaldsins. Það má með
jafnmiklum rétti segja, að
raunverulega séu kommúnistar
brautrydjendur fasismans, því
án þeirra hefir fasisminn enga
von um aðstöðu til þess að geta
náð völdunum í sínar hendur.
í blaðinu í gær birtist fyrri
hluti greinar efir Hubert R.
Knickerbocker, hinn heims-
kunna blaðamann. Þar var
sagt frá því, að 51 Gyðingur
í Kittsee og Parna í Austur-
ríki voru teknir höndum af
nazistum, róið með þá að
sandeyri í Dóná og þeir skildir
þar eftir. — Hér birtist fram-
hald greinarinnar.
Grátur oy hvein.
Alla nóttina heyrðist látlaus
grátur og kvein. Karlmennirn-
ir reyndu að uppgötva, hvar við
værum stödd, en konur og
börn héldu sig þétt saman og
skulfu af kulda. í dögun heyrð-
um við mannamál frá bát og
létum þá til okkar heyra marg-
raddað óp. Á bátnum voru
tékkneskir fiskimenn. Sandeyr-
in var á tékkneskri grund. —
Þjóðverjarnir höfðu því beðið
eftir náttmyrkrinu til þess að
lauma okkur framhjá tékk-
nesku landamæravörðunum.
Fiskimennirnir reyndust okk-
ur vel. Þeir réru okkur upp að
tékkneska árbakkanum og
hlúðu að okkur. Síðan gerðu
þeir tékknesku yfirvöldunum
aðvart. Voru þá sendar eftir
okkur bifreiðar og við flutt í
fangelsið í Bratislava. — Við
bjuggumst við, að nú væri okk-
ur borgið, en raunverulega var
allt það versta eftir.
Næstu nótt, þ. e. a. s. aðfara-
nótt 18. apríl, tók tékkneska
lögreglan okkur úr fangelsinu
og flutti okkur í lögregluvögn-
um til ungversku landamær-
anna. Þegar til landamæranna
kom, vorum við látin bíða all-
langa stund í skógarkjarri með-
an lögreglumennirnir fullviss-
uðu sig um, að ungverskir
landamæraverðir væru hvergi í
grenndinni. Að því loknu
smeygðu þeir okkur gegn um
gaddavírsgirðinguna á landa-
mærunum, og sögðu okkur að
koma ekki aftur til Tékkóslo-
vakiu.
Nasturferð.
Það var ekki hægt að koma
okkur yfir landamærin í einum
hóp, án þess að það vekti at-
hygli. Þess vegna var okkur
skipt í smáhópa. í hópnum, sem
ég var í, voru ennfremur kona
mín, systir mín, tvö börn og
gamla fólkið. Um nóttina geng-
um við tíu enskar mílur. Við
urðum að ganga mjög hægt
vegna gamla fólksins, sem nú
var alveg að þrotum komið. Ég
bar eldra barnið mitt, en konan
bar það minna.
í dögun komum við til sveita-
þorpsins Karlburg í Ungverja-
landi, þar sem ungverska lög-
reglan fann okkur. Við vorum
lokuð inni í fangelsi þangað til
dimmt var orðið af nóttu. Þá
var ekið með okkur til tékk-
nesku landamæranna og okkur
laumað inn í Tékkóslovakíu á
sama hátt og okkur hafði verið
laumað út þaðan.
í téhhneskri
heyhlöðu.
Skammt frá landamærunum
fundum við heyhlöðu. Þóttumst
við þá hafa himininn höndum
tekið, skriðum þar inn og lögð-
umst til svefns. Eftir að hafa
sofið í nokkrar klukkustundir,
hófum við ferðina inn í Tékkó-
slovakíu. Við höfðum ekki lengi
gengið, þegar lögreglan fann
okkur aftur. Við vorum höfð í
haldi til kvölds. Síðan vorum
við flutt á annan stað við
landamærin og laumað þar gegn
um gaddavírsgirðinguna inn í
Ungverjaland.
Aladar varp öndinni þungan
og Gyðingahópurinn umhverfis
okkur gerði það einnig.
— Jafnvel við, sem ung erum,
vorum nú orðin hálf-örmagna
af þreytu, og gamalmennin
voru hræðilega á sig komin.
Við urðum að bera þau og
styðja, hélt Aladar áfram frá-
sögn sinni.
Við vorum svo heppin að
finna bóndabýli, þar sem við
gátum fengið að sofa í fjósinu.
Það var í fyrsta sinn á þremur
sólarhringum, sem við sofnuð-
um væran blund. Daginn eftir
fann ungverska lögreglan okk-
ur enn. Og aðfaranótt þess 20.
laumuðu þeir okkur yfir tékk-
nesku landamærin og tjáðu
okkur jafnframt, að nú væri
okkur hollast að koma ekki
aftur.
Einu sinni enn
fiegnum girðinguna.
Hugsið yður, í hvert einasta
skipti, sem við vorum flutt til
landamæranna, urðum við að
skríða gegnum hina hræðilegu
gaddavírsgirðingu, sem Tékk-
arnir hafa sett meðfram ung-
versku landamærunum! Að
þessu sinni vorum við gripin af
tékkneskum hermönnum fáum
mínútum eftir að við höfðum
skriðið gegnum girðinguna.
Við vorum flutt á tollstöð
eina. Alltaf voru það ný og ný
yfirvöld, sem um mál okkar
fjölluðu. Ég bað þá að gefa
gaum að börnunum mínum.
Þau höfðu bæði hitasótt. Hand-
leggir mínir voru nálega til-
finningarlausir af að bera
barnið. En við fengum ekki að
hvíla okkur langa stund,
heldur var okkur tafarlaust
laumað inn í Ungverjaland aft-
ur. Þessa nótt skiptum við þrisv-
ar um dvalarlönd, því að áður en
dagur rann höfðu Ungverjar
laumað okkur inn í Tékkósló-
vakíu.
Þar fundum við heyhlöðu og
skriðum inn. Okkur til mikillar
gleði hittum við þar annan hóp
Gyðinga. Sú gleði var þó meini
blandin, því að þessi hópur var
jafnvel ennþá ver með farinn
en við. Við ákváðum að frem-
ur skyldum við deyja þar, sem
við vorum komin, en flytja oft-
ar. Klukkan 7 um morguninn
komu tékkneskir lögreglumenn
ríðandi og skipuðu okkuT að
koma út.
Rehin áfram
eins og skepnur.
— Við getum ekki gengið
lengur, sögðum við. Þeir svör-
uðu ekki, heldur riðu fast að
okkur og ráku okkur þannig á
undan sér eins og skepnur á-
leiðis til landamæranna. Þetta
var í fyrsta sinn, sem farið var
með okkur þangað um bjartan
dag, enda stóðum við augliti til
auglitis við ungversku lögregl-
una, þegar til landamæranna
kom.
Við grátbændum þá um að
virða okkur fyrir sér. Það var
naumast nokkur mannsmynd á
okkur lengur og gamla fólkið
var svo illa útleikið, að varla
var hægt að horfa á það ógrát-
andi. En það kom fyrir ekki.
Tékkneska lögreglan skipaði
okkur að skríða gegnum girð-
inguna til Ungverjalands. Ung-
verska lögreglan miðaði þá
byssum sínum og fyrirbauö
okkur að ganga skrefi lengra.
Nú var ekki annað sýnilegt en
síðasta stundin væri komin fyr-
ir okkur öllum og við myndum
láta lif okkar við girðinguna,
líkt og hermenn, sem á ófriðar-
tímum hanga dauðir í gadda-
vírsgirðingunum.
Til Austurríhis
aftur.
— En þeir skutu ekki, sagði
Aladar. Tékkarnir stigu á hest-
bak og ráku okkur á undan sér
meðfram landamærunum. Ung-
verjarnir fylgdu okkur eftir
hinum megin landamæranna.
Þannig héldum við áfram með-
fram landamærunum, um
þriggja enskra milna vegalengd,
þangað til komið var að stað
þeim, þar sem Austurríki,
Tékkóslovakía og Ungverjaland
koma saman. Þar vorum við
rekin inn á litið landssvæði,
sem þeir nefndu Einskismanns-
land. Við fleygðum okkur til
jarðar og sofnuðum þegar í
stað.
Þetta var 21. apríl. Eftir fimm
daga hrakninga vorum við því
komin til Austurríkis aftur. Ég
hygg, að við höfum gengið
meira en 50 enskar mílur. Fæt-
ur okkar voru alblóðugir. Gamla
fólkið hafði orðið einhversstað-
ar eftir. Síðar frétti ég, að ein-
hverjar brjóstgóðar manneskj-
ur hefðu séð aumur á því og
flutt það í sjúkrahús í Bratis-
lava.
Gestapo öðru sinni.
Við vorum orðin gersamlega
sinnulaus. Ég fáraðist yfir veik-
indum barnanna minna. Viö
(Framhald á 4. siðu.J