Tíminn Sunnudagsblað - 15.01.1967, Síða 5

gigtarfjandinn beri oftast hálft í
hvoru sigur úr býtum.
Einn þeirra ágætu hermanna, er
bíta í skjaldarendur og ógna
verkjakvillum á vígvelli lækn-
inganna, er Jón Ásgeirsson,
fysioterapeut. Þeir munu ó-
efað fylla nokkur hundruð,
sem hafa leitað sér lækninga á stofu
hans í kjallara Bændahallar-
innar, og því var ég, gigtar-
Í'aus blaðamaður, eilítið vand-
ræðalegur, þegar ég hitti
hann að máli og bað hann þess
eins að masa við mig í klukkustund
eða svo. Ég hafði einhvern veginn
á tilfinningunni, að hann væri því
vanastur að kynnast fólki með hönd
unum.
— Hvað þýðir eiginlega þetta orð,
fysioterapeut?
— Það hefur gengið hálfilla að
þýða þetta orð á íslenzku. Það er
sett saman úr tveim orðum, fysio-
logi lífeðlisfræði, og terapy, lækn-
ingafræði. Með tilliti til þessa, gæti
ég státað af nafni eins og „lífeðlis-
legur lækningafræðingur“, en mér
þykir það fremur stirt. Hér á landi
þýða spekingar orðið ,fysioterapeut‘
með „sjúkraþjálfari“, en það nær
því varla. Þegar ég byrjaði með
stofu á Hverfisgötunni, var orðið
„sjúkraþjálfari" ekki til orðið. Ég
gekk á fund orðabókarnefndar og
ýmissa tungusérfræðinga, en þeir
gátu lítið sem ekkert hjálpað, svo
ég valdi þann kostinn að nota
erlenda heitið.
í fyrstu nefndist starfið einungis
„massage11, nudd, en síðar bættist
svokölluð sjúkraleikfimi við nuddið
og þá var tekið upp á því að nota
orðið „sygegymnastik". Þegar nám
þyngdist og raftækjalækningar
komu til sögunnar, varð
„fysioterapy“ látið tákna þetta
allt saman, það er að segja
nuddið, sjúkraleikfimina og
raftækjalækningarnar. Raunar má
einnig telja heilsurækt, líkamsbeit-
ingu og því um líkt til sérmennt-
unar minnar.
—Hvað kom þér til að takast á
hendur þennan starfa?
— Ég veit það ekki, satt að segja.
Ég stundaði nám við iþrótta
kennaraskólann, en vildi gjarn
an læra eitthvað meira en
leikfimiskennslu. Þá var mér
bent á þetta, og ég _ var
því hreint ekki fráhverfur. Ýmsir
hvöttu mig til að gera_ þetta, og
það varð úr að lokum. Ég sótti um
inngöngu í „Oslo Ortopediske Insti
T t M 1 N N - SUNNUDAGSBLAÐ
tut“ í Ósló og fékk hana. Það var
inntökuskilyrði af skólans hálfu, að
væntanlegir nemendur störfuðu í
þrjá mánuði á sjúkrahúsi, svo þeir
mættu kynnast því andrúms-
lofti, sem ríkir á meðal
sjúklinga. Ég vann því í
þrjá mánuði á Landspítalan-
um en fór svo til Noregs árið nítján
hundruð fimmtíu og sjö.
— Ert þú fyrstur íslendinga að
nema þessa grein?
—Nei. íslenzk stúlka var við
skólann árið á undan mér, og
önnur var þar nokkrum árum áður.
Eftir dvöl mína þar hafa og nokkrir
íslendingar komið til skólans. Hins
vegar hefur þeim gengið fremur
illa að komast að, því aðsókn að
skólanum er mikil. Færri stunda
þar nám en vilja. En mér skilst, að
breytinga sé að vænta á þessu.
Skólinn var einkastofnun, en nú
mun vera í bígerð að taka upp nýtt
rekstrarfyrirkomulag, og þá mun
íslendingum veitast auðveldara að
fá inngöngu í skólann.
— Eru ekki fleiri slíkir skólar á
Norðurlöndum?
—Jú. Það eru skólar í Lundi,
Stokkhólmi, Kaupmannahöfn, Aar-
hus og sjálfsagt víðar, þó ég viti
það ekki. Þessi grein er jú einnig
kennd út um allan heim, og Banda-
ríkjamenn standa mjög framarlega
á þessu sviði.
— Hvað segirðu mér af náminu.
— í Ósló tekur námið tuttugu og
fjóra mánuði. Það er aðallega fólgið
í líffærafræði, hreyfingafræði,
taugafræði og öðru slíku. Nú
svo lærum við einnig lækninga
fræði. Við verðum að þekkja sjúk
dómana, sem við fáumst við, og
geta beitt viðeigandi ’æknismeð-
ferð.
— Að námi loknu .. .?
— í fyrstunni -vann ég í Ósló,
eða allt til.haustsins nítján hundr-
uð og sextíu, en þá kom ég hingað
heim í september. Mánuði síðar
opnaði ég stofu við Hverfisgötu, en
flutti þaðan og hingað í Bænda-
höllina fyrir tæpum þrem árum.
— Hvernig er starfi þínu hagað
hér á stofunni?
— Segja má, að starfið sé þrí-
þætt. f fyrsta lagi tökum við á
móti fólki, sem þarfnast meðferðar,
sökum ýmissa verkjakvilla.
í öðru lagi hjálpum við fólki,
sem vill hafa vaðið fyrir neðan sig,
það er að segjá veitum „profylak-
tíska“ meðferð, eins og sagt er á
útlendu máli. Sem sagt að koma í
veg fyrir hugsanlega gigtarkvilla
með nuddi og öðrum aðferðum.
í þriðja lagi legg ég mikla áherzlu
á að kenna fólki að beita líkaman-
um rétt við störf. Það er anzi stórt
mál, sjáðu til. Hingað kem-
ur til dæmis fjöldinn allur
af ungu fólki, sem hefur
slæmt bak, ekki endilega gigt,
en óþægilega verki, vöðvabólgu,
taugabólgu í hálsi, herðum og upp
í höfuð. I mörgum tilvikum er or-
sökin einungis sú, að fólkið beitir
líkamanum skakkt við vinnuna. Þá
er gagnslaust að gefa þessu fólki
pillur, stuttbylgjur eða hljóðbylgj-
ur. Ef til vill má stilla verkinn í ein
hvern tíma, en síðan vex hann að
nýju, ef ekki er komizt fyrir orsök-
ina, sem — í mörgum tilvikum —
má leita í vinnunni.
Á Norðurlöndum hefur verið lögð
mikil áherzla á þennan þátt heil-
brigðisfræðslunnar. í Gautaborg var
stofnaður félagsskapur, sem nefnist
„Hálsa och Arbete." Hann hefur
deildir í öllum stærstu borg-
um hinna Norðurlandanna nema
íslands, en ég hef reynt
að fylgjast með starfsemi
þessa félags og annarra slíkra
og kynna þetta hér heima. Ég hef
haldið fyrirlestra yfir starfshópum
og kennt fólki, hvernig skuli lyfta,
bera og draga, sitja við skriftir og
vélritun og svo framvegis. Þetta er
ákaflega mikilsvert.
Þegar menn hafa ekki hugmynd
um, hvernig eigi að beita
líkamanum getur það haft
ýmsar afleiðingar. Til dæm-
is hafa komið til mín menn með
bakið í keng, allt í ólagi, einungis
vegna þess að beir mokuðu
snjó frá bílskúrshurðinni eða
fóru út í garðinn að reyta
illgresi. Rétt Hkainsbeiting,
ing kæmi alveg í veg fyrir svona
lagað. Ég reyni að kenna mönnurn
að beygja hnén, þegar þeir taka
upp þunga hluti og svo framvegis.
Þetta er ákaflega einfalt, engin vís-
indi, en mjög mikilvægt fyrir líkam-
lega heilsu fólks.
Við getum til dæmis tekið jafn-
einfalt atriði og að sitja í stól. Þá
er nauðsynlegt, að stólbakið styðji
við mjóhrygginn. Nú er hægt að fá
stóla, sem unnt er að hækka og
lækka og snúa á alla vegu.
En hvernig situr fólk í þess-
um stólum. Það situr alveg
eins og það sitji á eld-
húskoll. Stólbakið langt fyrir aftan
hrygginn og kemur að engu gagni.
29