Tíminn Sunnudagsblað - 05.02.1967, Blaðsíða 6

manir mjög sínu fram og skeyttu
lítt um yfirráð Rómverja. Keisar-
inn fól þá Tíberíusi að fullkomna
verk hins fallna bróður norður
þar, og gerði hann út mikla her
leiðangra til Germaníu árið 8 f. Kr.
og árið 4 e. Kr. Braut hann Ger-
mani til algerrar hlýðni, svo að
enginn vafi sýndist leika á því,
að Germanía væri orðin tryggt
skattland Rómverja og landamær
in endanlega flutt frá Rín til Sax
elfar.
Nokkru síðar, árið 7 e. Kr., tók
nýr maður við landstjórn í Ger-
maníu. Hét hann Varus og hafði
áður verið skattlandsstjóri í Sýr-
landi. Hann var mikils metinn í
Róm, en þótti ærið harður í horn
að taka. Lagði hann þunga skatta
og ýmsir kvaðir á Germani, og
tóku þeir slíku mjög dræmt. Má
vera, að framferði hans hafi átt
nokkurn þátt í, að yfirráðum Róm
verja í Germaníu lauk ekki löngu
eftir að hann kom til valda, gerð
ist það bæði óvænt og sviplega.
Þjóðflokkur einn í Germaníu
nefndist Kerúskar. Höfðingi þeirra
um þessar mundir hét Hermann
eða Arminíus eins og hann nefnd
ist á latneskri tungu Rómverja.
Ungur hafði hann gengið í her
þjónustu í Róm, svo sem títt var
meðal Germana, getið sér gott orð
fengið rómverskan borgararétt og
jafnvel verið sæmdur aðalstign
sem riddari. Eins og nærri má geta
þekkti hann gerla hernaðartækni
og bardagaaðferðir Rómverja og
kom það honum að góðu gagni síð-
ar. Þegar dvölinni hjá Rómverjum
var lokið og Arminíus kominn
heim í ríki sitt, fann hann það
furðu fljótt, svo sem margir aðrir
Germanir, að hið forna frelsi var
úti og yfirráð Rómverja voru böl,
sem losna þyrtfi við með einhverj-
um ráðum. En það var hægara sagt
en gert, þvi að hinn rómverski örn
sleppti ógjarna því, sem hann einu
sinni hafði fest í klær sínar. Svo
voru Germanir sundraðir innbyrð-
is og ekki um neina þjóðlega sam-
stöðu að ræða hjá þeim á þessum
tímum. Arminíus hugsaði málið í
kyrrþey um hríð og undirbjó áætl-
un um það, hvernig takast mætti
að sigrast á Rómverjum. Því næst
skýrði hann helztu vinum sínum
og allmörgum öðrum höfðingjum
Germana frá hugmyndum sínum
og fékk þá í lið með sér.
Árið 9 e.Kr. bárust Varusi land-
stjóra fréttir um, að þjóðflokkur
austur í landi hefði hafið upp-
reisn. Lagði hann því brátt upp
með her sinn frá vetrarbúðunum
við Rín til að berja niður óróasegg-
ina. Skipaði hann Arminíusi og
nokkrum öðrum höfðingjum heima
manna að fylgja sér Leiðangurinn
lenti í ýmsum erfiðleikum, og sótt-
ist seint ferðin um véglaust land-
ið, þar sem skiptust á rótlaus mýr-
arfen og þéttir, villugjarnir skóg-
ar. I Teftóborgarskógi vestan
Harzfjalla hurfu Arminíus og aðr-
ir germanskir fylgdarmenn frá
Varúsi. Hafði það verið ákveðið og
skipulagt fyrirfram í samræmi við
áætlun Arminíusar, og voru germ-
anskir herflokkar hér og þar í
skóginum umhverfis Rómverja.
Þegar Varus landstjóri var þarna
staddur með her sinn i þéttasta
myrkviðinum, hófu Germanir und
ir stjórn Arminíusar árásir á lið
hans úr öllum áttum, svo að erfitt
var um viðnám. í sama mund
dundi yfir óveður með roki og ofsa
legri rigningu, svo að lækir urðu
sem stórfljót og jörðin að kvik-
syndi. Rómverjar vörðust af mik-
illi hreysti hinum óvæntu óvinum,
sem alls staðar spruttu fram úr
fylgsnum sínum. Margir árásar-
manna féllu, en það kom að litlu
gagni, því að sífellt fylltu nýir
menn í skörðin. Með náttmyrkrinu
hætti bardaginn, en byrjaði af
sömu heift hinn næsta og hinn
þriðja dag. Þá mátti mótspyrnu
Rómverja heita lokið. Mikill meiri
hluti hers þeirra, þrjár legíónir,
rúmlega tólf þúsund menn, höfðu
verið brytjaðir niður, en nokkrir
komust undan á flótta. Allmarga
tóku Germanir til fanga og blót-
uðu goðunum til að þakka sigur-
inn. Varus landstjóri fékk sár í bar
daganum, og er hann sá, aö hverju
fór lét hann fallast í örvæntingu
á sverð sitt. Ýmsir foringja hans
gerðu hið sama, er þeir sáu, að allt
var glatað.
Fregnin um orrustuna í Teftó-
borgarskógi og hinn algera ósigur
Rómverja og tortímingu hersins
102 | I M I N IV - SDNNGUAÍÍSHLAO