Tíminn Sunnudagsblað - 02.04.1967, Blaðsíða 8

þegar hann hafði fastað í níu
daga, var loks birt loforð um, að
byrjað skyldi á verkinu eftir fimm
mánuði. Þetta var efnt vonum bet
ur, og nú var unnið af kappi, þar
til í maímánuði árið 1965. Þá var
meginþorra verkamannanna sagt
upp. En ,nú hafði þeim aukizt
svo kjarkur við kenningar Danílós
og kynni þau, er þeir höfðu haft
af honum sjálfum, að þeir voru
ekki lengur jafnauðsveipir og áð-
ur. Einungis þriðjungur þeirra
verkamanna, sem sagt hafði verið
upp, hvarf heim til sín. Hinir sett
ust um kyrt á vinnustaðnum og
neituðu að víkja þaðan. Eftir tólf
daga þóf höfðu verkamennirnir
sitt fram. Vinna var hafin að nýju,
og næsta vor á vatn úr lóninu í
Jatódalnum að frjóvga akra og
aldingarða. Það er talið, að vatnið
muni nægja til þess að vökva tíu
þúsund hektara Iands svo iengi
fram eftir sumri, að uppskerunni
sé borgið.
í Partanna, sjö eða átta kiló-
metra sunnan við Partinícó, verð-
ur væntanlega hafizt handa um
miklu meiri framkvæmdir. Það
eru raunar þrjátíu ár síðan áætlan-
ir voru gerðar um þessar stíflur,
en voldug myrkraöfl höfðu komið
í veg fyrir, að af framkvæmdum
yrði. Árið 1963 hófu íbúarnir í
þorpinu Roccamena miklar föstur.
Þegar yfirvöldunum fór að standa
stuggur af þeim, létu þau undan
síga og lofuðu öllu fögru. En lof-
orðin voru brátt svikin, og nýjar
föstur hófust árið 1965. Fólk í mörg
um þorpum í Belicedalnum tók
þátt í þessum föstum, og loks var
farin kröfuganga mikil með full-
trúa fimmtán sveitarfélaga í broddi
íylkingar. Héldu þeir að göngunni
lokinni til Rómar til þess að bera
sjálfir fram kröfur sínar við þing
og ríkisstjórn. Og þó að þungt væri
fyrir fæti, eru nú horfur á að
byrjað verði í alvöru á hinni um-
deildu stíflugerð í Belicedalnum.
Eitt af því, sem mest þjakaði
sveitafólkið á Sikiley, er harðneskja
jarðeigendanna. Bex hundrúð þús-
und hektarar ræktarlands eru í
eigu auðkýfinga, og bændurnir
verða að greiða ofboðslega háa
landskuld. Þessu hafa Sikileyingar
orðið að lúta kynslóð eftir kynslóð.
Fæstir vita einu sinni, hvað þeir
heita, er mergsjúga þá með þess-
um hætti. Verst eru þeir settir, sem
hafa orðið að greiða landskuldina í
afurðum. í þessa hít hvarf iðulega
fjórði hluti alls, sem heil fjölskylda
ræktaði. Hinir harðsvíruðu jarðeig-
endur, sem flestir búa í Róm eða
annars staðar á meginlandi Ítalíu,
verja aldrei einni einustu líru til
jarðabóta — þeir hugsa ekki um
annað en hirða afgjöldin, sem um-
boðsmenn þeirra innheimta með
harðri hendi.
Daníló og samstarfsmenn hans
hafa barizt harðri baráttu gegn
þessu fyrirkomulagi, safnað skýrsl-
um um afgjöldin og nauð bænd-
anna og krafizt þess, að stjórnmála-
flokkarnir tækju afstöðu til máls-
is. Þetta leiddi lokst til þess, að
í fyrra voru samþykkt ný ábúðar-
lög. Samkvæmt þeim mega bænd-
ur á Sikiley greiða afgjöld-
in í peningum, sem er mun
hagstæðara vegna verðbólg-
unnar, og heimilt er þeim að kaupa
sig undan þessum álögum með því
að greiða fimmtánfalda landskuld
í eitt skipti fyrir öll.
í stríðinu við jarðeigendurna nýt-
ur Daníló nú orðið liðveizlu bænda-
samtakanna á Sikiley. Nýlega hafa
nítján sveitarstjórnir í Belicedaln-
um gerzt aðilar að þessum baráttu-
samtökum, og von er til þess, að
tuttugu og fimm til viðbótar bæt-
izt senn í hópinn. Viða hafa verið
myndaðar baráttunefndir, þar sem
reynt er að fá samstarfsmenn úr
sem flestum stéttum. En allir vita,
að baráttan verður ströng. Mót-
spyrna auðvaldsins ítalska er hörð
og miskunnarlaus, og það á langt
1 land, að því verði dregin úr nefi
sú burst, sem jarðeignagróðinn frá
Sikiley er. Og, hér er ekki aðeins
við íhaldsöflin að etja, heldur ekki
síður þekkingarskort, fákænsku,
deyfð og hugleysi Sikileyinga
sjálfra.
í Menfídalnum hefur verið kom-
ið á samvinnurekstri. Það kostaði
sjö ára stríð. Fyrir því gekkst ung-
ur búfræðingur, Michele Mandíelió
ættaður frá Salernó. Hann settist
að í Menfí, smábæ í suðvesturhluta
Sikileyjar, árið 1959. Þar var lón
til vatnsmiðlunar, er komið hafði
verið upp fyrir fé úr sjóði, sem
ætlaður var til umbóta á Suður-
Ítalíu. Mandíelló brá í brún, er
hann komst að raun, að einungis
þriðjungur tiltæks vatns var notað-
úr. Hætt hafði verið við þessa
mannvirkjagerða áður en henni var
lokið, og eru slíks raunar mörg
dæmi á Ítalíu. Áveituskurðir
höfðu aldrei verið gerðir, og engir
ráðunautar höfðu verið sendir í
héraðið til þess að leiðbeina bænd-
unum.
Mandíelló reyndi fyrst að stjaka
við dottandi embættismönnunum,
og sjálfur kom hann á fót tilrauna-
stöð, svo að bændurnir gætu séð,
hvaða aðferðir gæfu beztan afrakst
ur. Umfram allt reyndi hann að
kenna þeim að rækta fleira en vín-
við og tómata.
Tómlæti manna var hörmulegt.
En fyrst tók þó í hnúkana, er
Mandíelló vakti máls á samvinnu-
búskap. Svörin voru alls staðar á
einn veg: Við höfum reynt sam
vinnu áður og lentum í botnlaus-
um skuldum. Fiskimennirnir í Paló
höfn komu á fót samvinnuútgerð,
og þeir misstu allt, sem þeir lögðu
fram. Við höfum brennt okkur á
fingrunum. Enginn maður skyldi
treysta öðrum, því að það gefur
ekki góða raun.
í fyrra komust þó hugsjónir
Mandíellós í framkvæmd. Hátt á
annað hundrað smábændur slógu
sér saman, ársframleiðslan þrjátíu
og þrjú þúsund hektólítrar af víni.
Búið eignaðist þegar rafvélar og
mikilvirka vínþröng, en bygg-
ingar allar eru enn mjög af skorn-
um skammti. Margir fleiri vilja
komast í þennan félagsskap. En allt
verður að gerast með gát. Þó að
nokkuð hafi verið hert að
mafíunni á Sikiley, eru maf-
íumenn víða á sveimi, og
það þykir mikið við liggja,
að slíkir menn komist ekki í sam-
í samtök þessi.
Áður en bændurnir í Menfídaln-
um brugðu á þetta ráð, urðu þeir
að selja kaupmönnum öll vínber
sín, og þeir beittu öllum ráðum til
þess að þrýsta niður verðinu. Fram-
an af uppskerutímanum þóttust
þeir að jafnaði ekkert vilja kaupa
og það var fyrst, er uppskeran lá
undir skemmdum, að þeir léðu
máls á því að kaupa hana
á smánarverði. Nú eiga bænd-
urnir í Menfídalnum ekkert undir
náð þessara manna, og bændur í
öðrum byggðarlögum hafa þegar
beðið Mandíelló um aðstoð til þess
að koma sama skipulagi á hjá sér.
En það gerist ekki fyrirhafnarlaust,
jafnvel þótt bændurnir sjálfir séu
fúsir til þáttöku. Ef þessi samvinnu
bú og samlög Sikileyinga eiga að
njóta lagaverndar, verður að koma
til löggilding yfirvalda. En Mandb
elló segir, að fátt taki eins á taug-
arnar og herja út áritanir þeirra
og stimpla á skjöl og samþykktir.
272
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ