Tíminn Sunnudagsblað - 29.09.1968, Blaðsíða 6

gert að koma fyrir barnaleikvöll-
uml
f>að er ekki öll vitleysan eins.
Þvl miður eru þessi vinnubrögð
ekki einsdæmi. Þeir sem hafa ver-
ið svo skyni skroppnir að bjástra
við trjáirækt í næsta nágrenni
Reykjavíkur, hafa rekið ig á, að
oftar en ekki er ómögulegt að
sannfæra borgaryfirvöldin um að
Ingólfur Arnarson og niðjar hans
hafa arfleitt okkur að nægu hrjóst-
urlandi fyrir reglustikumennina
til að leika sér að, þó að seinni
tíma trjálundir séu látnir njóta
friðhelgi. Samkvæmt skýrslum
Landgræðslunnar eru hlutföll-
in 1% á móti 99%, hrjóstrinu í
vil.
Þetta er þeim mun óskiljanlegra
sem maður sér, að í rauninni vilja
ráðamenn borgarinnar hafa hana
sem fegursta — og kosta miklu
til. Stærri og suðlægari borg gæti
verið hreykin af unaðslegu blóm-
skrúðinu, sem prýðir miðbæinn
hvert sumar, og við Miklatún og
í Laugardal eru myndarlegar fram
kvæmdir á döfinni.
En svo ekur maður um íbúðar-
hverfin, sem risið hafa á síðustu
tveim ára+ugum beggja vegna
Miklubrautar, í Kringlumýri, við
Háaleitisveg, í Sogamýri, við Bú-
staðaveg. Arbæjar- og Breiðholts-
hverfi, og nú síðast í Fossvogi.
Þetta eru undarlega tilbreytingar-
lausar húsaraðir, hinn einhæfi stíll
hvergi rofinn af leif frá eldri tíma.
Það er hvergi neitt óvænt, hvergi
brjóta trjálundir fyrri tiðar þrúg-
andi formfestu úthverfisins,
hvergi hefur reglustikunni verið
lyft til að fallegur garðblettur
fengi að halda sér.
Það hefði líka verið skemmti-
legt, að sjá eitt og eitt lítið báru-
járnshús innan um steinkassana.
í landi Hamrahlíðarskóla er fyrir-
hugað að leyfa smáskika af lóð-
inni að halda sér í upprunalegri
mynd: grjót, mosi sandur.
Hvað sem um það er, fyrrnefnd
gróðrarstöð varð að víkja fyrir
húsgrunnum og malbiki, hverfinu
til óprýði og stofnandanum til sorg
ar.
En alltaf má fá annað skip og
annað föruneyti. Sigurbjörn braut
sér land á nýjan leik uppi 1 Mos-
fellssveit, hálftíma ferð fra bæn-
um, og einn bjartan morgun för-
um við með honum þangað upp
eftir. Rétt fyrir neðan Gljúfrastein
bendir hann til hliðar, við beygj-
um út á afleggjara, yfir hlað-
ið á bóndabæ, fram hjá nokkrum
sumarbústöðum og komum að girð
ingu í hlíðinni.
„Þetta er nú iandið,“ segir Sig-
urbjörn.
Og við göngum inn um hliðið.
Ég hafði búizt við að sjá þarna
aðeins ! nokkrar plöntur, en eftir
tveggja sumra starf er þessi hálfi
hektari alsettur gróðri utan lítiU
mýrarhvammur neðst í horni, þar
sem eiga að koma blóm og sól-
byrgi.
í ótal reitum eru ungar trjá-
plöntuT. Þarna er brekkuvíðir og
gljávíðir. Álnarhár seljureynir í
löngum reit, hver planta kyrfilega
bundiii með basti við granna bamb
usstöng, til þess að stofninn verði
beinn.
Sigurbjörn segist hafa átt þess-
ar plöntur í sáningu, þegar hann
varð að hörfa úr gróðrarstöðinni
við Bústaðaveginn.
„Var ekki erfitt að flytja það
allt hingað upp eftir?“
Hann fórnar höndum.
„Blessuð vertu, góða mín, ég
flutti ekki nærri, nærri allt! Ég
tók fáeinar plöntur af hverri teg-
und og setti í potta inni í gröður-
húsi, setti pottana síðan ú. Ég
vissi, að ég gat þurft að flytja
þá og þegar, en í pottum mundu
plönturnar geta þolað flutning, þó
að þær væru með laufi.“
Kringum hvert beð, svo að segja,
er einföld röð af runnum eða
trjám. Alltaf nýjar og nýjar teg-
undir.
„Þessi heitir fagur?aufamistill,‘,
segir Sigurbjörn. „Græn og gljá-
andi blöð á sumrin, en dökkrauð
á haustin. Hérna eru villiepli.
Þarna dísarunnar. Svo úlfareynir,
margstofna og miklu lægrj en silf-
uiVeynirinn, frændi hans, sem al-
gengastur er í görðum. Og hérna
er viðja. Hún vex geysihratt, en
er ekki vindþolin að sama skapi.
Sérðu, h'vað blöðin eru götótt? Það
er norðangolunni að kenna.“
Og nú tek ég eftir því, að mörg
skjólbelti eru þvert á norðanátt-
ina. Sigurbjöm segir, að skjól-
ið sé ótjúlega þýðingarmikið
fyrir nýgræðing, sérstaklega í
vindarassi eins og blessuðu fóstur-
landinu okkar. Suður á Jótlandi,
þar sem sé þó miklu hlýrra, séu
alls staðar trjáraðir í þessa veru,
oft reynir, boginn undan vindátt-
inni.
Ófróðum gæti virzt sem væri
tafcmarkað skjól 1 runnarönd, þar
sem loftið smýgur alls staðar milli
greina og stofna, en Sigurbjörn
segir, að skjól eigi alls ekki að
vera loftþétt, heldur sé hlutverk
þeirra að lægja vindinn. ,Sextíu
prósent mótstaða, fjöratíu prósent
glufur er hæfilegt,“ segir hann, og
sýnir rimlagrindur mieð þessum
hlutföllum, sem hann notaði til
skjóls, þar sem runnarnir hrukku
ekki til. í vetur ætlar hann að
setja þessar grindur sunnan við
nokkur stór grenitré, til að verja
þau fyrir útmánaðasólfarinu. Á út
mánuðum er oft heitt á daginn,
en frost á nóttum, og vissara að
skyggja tré, sem eru að festa ræt-
ur á nýjum stað.
Reyndar keypti Reykjavíkur-
borg öll stærri tré í gróðrarstöð-
inni á matsverði í því skyni að
flytja þau niður á Miklatún.
„En það varð dráttur á því, að
þau yrðu flutt, og einn vetrardag
var komin vélskófla á vettvang
að grafa fyrir götuskurði, þar sem
stóðu falleg grenitré. Þegar ég sá,
að trén yrðu eyðilogð, fékk ég
skóflustjórann til að lyfta einu í
senn upp á jeppakerru og við son-
ur minn færðum þau til rliðar.
Eiftir nokkurn tima kom verk-
stjóri frá garðyrkjustjóra og ég
sagði honurn, að ég hefði farið í
að hirða nokkur tré, sem hefði átt
að henda. Það kom á hann ó-
ánægjusvipur, svo ég tók ekki
meira.
Morguninn eftir kom dagskipun
um að taka upp með rótum það,
sem eftir væri. Hverju tré fylgdi
stór moldarkökkur utan um ræt-
urnar, en þá var komið með kaðla
)g bundið utan um kekkina og síð
an dregið með dráttarvél langa
leið. Mestu undur, að það skyldi
ekki allt steindrepast. Nokkra tugi
trjáa var ekki reynt að flytja, bara
jörðuð.
Á anman dag hvítasunnu í fyrra
kom vélskófla að grafa fyrir húsi
og braut niður megnið af birki-
trjám, sem fyrir henni stöðu. Við
sonur minn gemgum þá í það að
bjarga nokkrum þeirra og þau
sérðu hérna “
Sigurbjörn bendir á einfalda röð
allhárra birkitrjáa og er striga vaf
ið um stofn þeirra
„Ég ætlaði að reyna að hefta
útgufun gegnum börkinn, því að
rætumar eru ekHi orðnar nógu
tengdar moldinni til þess að tréð
750
1 f I N N — SUNNUDAGSBLAÐ