Tíminn Sunnudagsblað - 27.10.1968, Blaðsíða 18

Nú eri> þeir tímar, að uppi er allmikill bókmenntalegur kurr,
og jarðvegur fyrir bókmenntadeilur. Einn hneykslast á sóðalegum
og tætings'tegum sögum, en annar telur þær hinar sömu bækur
vaxtarbroddinn í bókmenntalífi þjóðarinnar. Fordæming og viður-
kenning, afneitun og miklar verðlaunaveitingar -- hvort tveggja ber
upp á sama daginn. Gunnar Benediktsson hefur með hvassri grein
f Tímariti Máls og menningar gerzt forvígismaður þeirra, sem
finnst mælirinn fullur — Ólafur Jónsson blaðamaður hefur mest
látið til sín taka í sókn og vörn til forsvars þeim, sem hneykslun-
um valda.
Enn er allra veðra von. í haust munu fleiri bækur af svipuðum
toga koma út. Ein þeirra virðist vera saga eftir Jóhannes Helga
Jónsson — mann, sem áður hefur skrifað bækur í allt öðrum dúr,
en ekki átt upp á pallborðið hjá þeim, er veita rithöfundum umbun
verka sinna. Kafli úr þessari bók birtist hér, valinn af höfundi
sjálfum, óþveginn nokkuð svo, en þó ekki svo grófur að orðalagi
sem sumt í þeim bókum, er þeir Gunnar og Ólafur deila um. —
Hvernig falla dómar bókmenntafræðinganna?
Jóhannes
Helgi:
SÖCUKAFU
Á húsinu er turn.
Frú Gígja kallar langdrægri
sópranrödd upp stigahvelfinguna.
Tósti hér!
Tósti komi upp! drynur í stein-
inum.
Hann er i turninum, segir hún.
Hann er þar — í öllu sínu veldi
og litur ekki upp úr verkefninu á
flannastóru teikniborði sem hann
liggur hálfur fram á: ermar kufls-
ins hafa ýzt upp á miðja fram-
haldleggina, stórfreknótta fram á
hnúa: Hvað er að frétta? Séð
nokkrar læður sem horfandi er á?
Méinarðu ketti?
Já — í konumynd, grimma með
bognar neglur og eldrautt gin.
Hefurðu ekki gaman af kvenfólki?
Löng þögn, túxpenni arkitekts-
ins hvissar. Loks svarar Tósti:
Veit ekki.
Hvernig hefur pabbi þinn bað?
Nokkuð verið að drepa lax nýlega?
Hann lofaði mér laxi.
Veit það ekki.
Það er langt síðan þú hefur sýnt
þig. Verið að lesa?
Nei.
Heldur?
Þögn.
Þú ert vænti ég ekki að rækta
með þér hausteríu svona unguí?
Þögn.
Gauti lítur snöggt upp, yfir oln-
bogann, og túxpenninn er andar-
tak kyrr utan í miðri reglustik-
unni, svo þokast hann aftur af
stað hægar en áður; Það liggur
illa á þér. Get ég gert nokkuð
fyrir þig?
Veit það ekki. Kannski.
Arkitektinn dregur annað aug-
að í pung og rís upp með það
lokað, einblínir með hinu á upp-
dráttinn og þurrkar af pennanum
með rýju.
Þú getur gefið mér ráð.
Gauti er enn með annað augað
lokað: Skal hrista ein tíu fram
úr erminni ef þú vilt. En hvernig
ráð?
Það — það er út af — kven-
manni.
Lokaða auga arkitektsins opn-
ast hægt til hálfs samtímis því
sem lok hins sígur og eyrað sem
veit að Tósta sperrist, hann lygn-
ir nú báðum augunum og vætir
góm þegar hann hallar sér aftur
yfir teikninguna, allur eitt eyra og
heldur þó áfram að teikna.
Tósti tekur báðum höndum fast
um borðröndina: það er út af
Hörpu — þessari Ijóshærðu — þú
veizt.
Með englahárið? Hún er dúkka.
Kvenfólk er mitt spesíale.
Jóhannes Helgi
— er hann vitandi vits aS mana á sig
stórviðri?
Tósti svarar hátt: Hún ef ekki
dúkka.
Arkitektinn svarar dræmt: Jæja.
Neí. En mamma hennar er að
þvinga hana til að giftast gömlum
manni — sem Harpa vann á skrif-
stofunni hjá í fyrra — og ég held
að keflingunni muni takast það.
Hvaða manni?
Hann heitir Kaspar, hann er
kaupmaður — alveg forríkur djöf-
ulL
Ætlar hún að leiða hana undir
Kaspar skepnu?
Kaspar kaupmann.
Hann er skepna.
Og það á ekki að leiða hana und-
ir einn eða neinn.
Heldur? Selja hana þá. Jóra hef-
ur verið fégráðug frá þvi að hún
stóð fyrst í lappirnar — en hún
kunni að hreyfa sig og var góð
samverkakona hér fyrr á árum.
Ég gamnaði mér einu sinni við
hana í hænsnakofa. Hún hafði
fallegar hendur, man ég. Gleymdu
þessu og náðu þér í aðra stelpu.
Fjöruga — með bein í nefinu.
En ég — þér finnst það kannski
fyndið — en ég elska Hörpu.
Það er ekki nóg. Elskar hún
Þig? .
Auðvitað.
Af hverju lætur hún þá móður
sína ráðstafa sér í bólið hjá gamal-
menni?
858
TlflHIN - SUNNUD AGSBL AÐ