Tíminn Sunnudagsblað - 18.01.1970, Qupperneq 9

Strútur og Eiríksjökull. Myndin tekin við Hvítá eigi langt frá Kalmanstungu.
þetta eðlisfræðileguim röksemdum,
þar sem hér kemur til greina meira
eða minna þroskað vitsmunalíf
dýrsins. Hins vegar er það stað-
reynd, að sum lífræn efni eru afar-
næmur mælikvarði á ýmsa þætti
veðursins, og má þar alveg sér
staklega nefna hárið. Það lengist
við vaxandi rakastig og styttist í
þurrki. Þess má til dæmis geta, að
Norðmenn mæla rakastig loftsins
á öllum sínum veðurstöðvum með
hrosshári. Og þetta er öldungis
ekkert fúsk, því að Norðmenn hafa
lengi verib forystuþjóð í veður-
fræði.
— Þetta Þykir mér gaman að
heyra. En fyrst ég komst ekkert
áleiðis með þig á sviði dulfræði og
veðurdrauma, þá væri kannski
hægt að hiðja þig <um eins og eina
eða tvær veðurvísur. Þú hlýtur að
hafa ort, eins og margir góðir
imenn í Borgarfjarðarhéraði, og þá
liggur næst að halda, að þú hafir
ort veðurvísur.
Páll hrosir kankvíslega:
— Já. Það væri nú sýnu nær,
að ég léti fjúka örfáar reðurvísur
én ég færi að tala um veð-
urdrauma. Hér er til dæmis ein um
útsynninginn, sem þið þekkið varla
á Norðausturlandi, en er ein-
hver óskemmtilegasta tegund veð-
urs hér suðvestan lands.
Mæðinn hrotti hurðir knýr,
heiftailþrútinn syngur.
Hæðinn glottir, hagli spýr
harður útsynningur.
— Manstu ekki einhverja vísu
eftir þig, sem á sérstaklega við
veðurfarið f Borgarfjarðarhéraði?
— Jú, til dæmis vísuna um
austræninginn.
— Ha. Austræninginn? Hvað er
nú það?
— Það er sá góði og blíði aust
anvindur, sem við þekkjum svo
vel í Borgarfirði. Þar er liann
landvindur, þurr og mildur.
Orðalaust við eyru þér
ótal raustum syngur.
Ilm um haust af birki ber
blíður austræningur.
—• Mér þykir gaman að Þessu
orði ykkar, austræningur. Það er
fallegt.
— Já. Og það mun mjög óvíða
notað utan Borgarfjarðar. Óg fyrst
við erum farnir að tala um óaj-
geng orð úr veðurmáíl, get ég
kennt þér eitt, sem einkum er tíðk-
að í Ánniessýslu. Það kalla Árnes-
ingar þeybitru, þegar mj'ög sárbít
ur nepja, hrollköld, er í samfoandi
við veðuxforeytingu. Til dæmis rétt
á undan úrkomu að vetri til.
— Þetta orð, þeýbitra, hef ég j
aldrei heyrt fyrr, en fyrirbærið, f
sáifoitru nepjuna, einkum á undaii ;
úrkomu, þekki ég mjög vel. En
kanntu ekki fleiri veðurvísur?
Páll svarar: 1
I
I
Hvetur gandinn, hn-yklar brá,
hvessir forandinn slyngur,
mörgum grandar geislum sá
grimmi landsynningur.
%
Og ennfremur:
1!
Gnístir storðir, grös og dýr,
grimmdarorðin þylur,
drýgir morð og frá þeim flýr
fólskur norðanfoylur.
Þá eru hér tvær vísur, þar sei#
foeldur kveður við mildari tón:
Blóma gætir, brosir föl,
foirtu lætur doka,
daginn grætur, dul og svöl
döpur næturþoka.
Og að lokumi
Gróin tún á gullnum skóm f
gengur brúnafagur, V
litar í dúnalogni folóm,
ljúfur júnídagur. J
Nú hefur Páll Blergþórsson veð«\
urfræðingur verið svo Örlátur á I
i
17
• i
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ