Íslendingaþættir Tímans - 22.11.1973, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Fimmtudagur 22. nóvember 1973 61. tbl. 6. árg. nr. 146 TIMAIUS
Jóhannes Hinriksson
Ásholti Skagaströnd
Fæddur 21. 1.1904
Dáinn 27. 10. 1973
Jóhannes Hinriksson fæddist að
Leysingjastöðum i A-Hún. Foreldrar
hans voru Helga Jóhannesdóttir og
Hinrik Magnússon. Móðir Jóhannesar
andaðist, þegar hann var 3ja ára.
Hann dvaldi aö mestu hjá föður sinum
eftir það og naut uppfræðslu í æsku
svipað og önnur sveitabörn á þeim
tima. Stundaði hann nám á Hvanneyri
1925-1927 og reyndist ágætur náms-
maður, næmur og iðinn. Jóhannes
kvæntist 1937 Sigurlaugu Eðvarðs-
dóttur frá Helgavatni. Þau byrjuðu
búskap að Hólabaki i Sveinsstaða-
hreppi, en fluttu þaðan árið 1943 að
Háagerði. Árið 1947 keyptu þau hjón
Ásholt, sem er litið býli norðan við
aðalbyggðina i Skagastrandarkaup-
túni. Þar hafa þau búið siðan.
Menn mótast að verulegu leyti af þvi
timabili og þvi umhverfi, sem þeir
alast upp i. Fyrsti þriðjungur þess-
arar aldar var að ýmsu leyti
sérstæður. Það voru vordagar i
islenzku þjóðlifi eftir margra alda fá-
tækt og ofriki. Þeir, sem tóku út
þroska sinn á þessum timabili, voru
vinnusamir og fóru vel með f jármuni,
en þeir voru bjartsýnir og félags-
lyndir. Þjóðin var fátæk og þvi óger-
legt að framkvæma mikið án sam-
vinnu og samhjáipar, enda var þetta
árabil vaxtaskeið ungmennafélaga og
samvinnufélaga. Jóhannes mótaðist
eins og fieiri af þessu timabili og þau
skapgeröareinkenni fylgdu honum til
æviloka.
Jóhannes Hinriksson var alinn upp i
fögru umhverfi, þar sem eru grösugar
engjar, gjöful veiðivötn, viðsýni og
fagur fjallahringur. Ég efa eigi, að
þarhefði hann gjarnan viljað eyða ævi
sinni, en bújarðir lágu eigi á lausu á
þeim árum og það mun einkum hafa
valdið þvi, að hann flutti til Skaga-
strandar. Bóndi var hann þó alltaf i
eðli og athöfn. Jóhannes hafði alltaf
snoturt bú, fór vel með skepnur sinar
og fékk þvi góðan arð af þeim, enda
frábær hirðumaður i allri umgengni.
Hann var eigi sjómaður, enda erfitt
fyrir flesta að byrja á þvi, eftir að þeir
eru miðaldra, en hann vann alla
venjulega verkamannavinnu. Vinnu-
dagurinn var oft langur þvi þegar
heim kom þurfti oft að taka til hendi,
þó hann nyti góðrar aðstoðar hjá fjöl-
skyldu sinni.
Jóhannes Hinriksson tók mikinn þátt i
félagsmálum eftir að hann kom til
Höfðakaupstaðar. Hann vildi leggja
lið einhverju góðu máli, var vel skapi
farinn og var honum þvi auðvelt aö
vinna með öðrum. Hann var góður
ræðumaður og talaði jafnan án blaða,
þvi að hann var næmur og átti létt með
að tjá sig. 1 þessi störf fór mikill timi,
en þau voru flest unnin án endur-
gjalds. Jóhannes var i hreppsnefnd
Höfðahrepps nær 3 kjörtimabil, i
stjórn Kaupfélags Skagstrendinga i 14
ár, þar af formaður i 8 ár. Hann var 3
ár i stjórn K.H., eftir að félögin voru
sameinuð og i stjórn Búnaðarfélags
Höfðahrepps frá 1948 til dauðadags og
formaður hluta af þvi timabili. Tók
hann mikinn þátt i verkalýðsmálum og
var i stjórn verkalýðsfélags Höfða-
kaupstaðar um árabil. Þessi störf öll
rækti hann af raunsæi og samvizku-
semi. Hófsamur var hann i kröfum og
lipur i samstarfi. Allir voru þvi fúsir
að vinna með Jóhannesi, þvi vitað var,
að hans rúm var vel skipað.
Gestkvæmt var oft i Asholti. Glað-
værð og alúð rikti á heimili þeirra
hjóna. Heimilisandinn var þannig, að
þar leið öllum vel. Fjölskyldan var
samhent og aldrei varð ég var við mis
klið á þvi heimili. Jóhannes var oft við
útistörf, þegar gesti bar að garði, en
jafnan fagnaði hann komumönnum af
sömu alúð og gleði, þegar hann hafði
lokið störfum. Allir kunnu vel við sig i
návist þeirra hjóna og engum fannst
sér ofaukið á þeirra heimili.
Þau frú Sigurlaug og Jóhannes áttu 3
börn:
Eðvarð vélstjóra, kvæntan Margréti
Sigurgeirsdóttur, Helgu gifta Sveini S.
Ingólfssyni oddvita i Höfðakaupstað,
Hinrik skipasmið i Höfðakaupstað.
Oft er talað um gæfu eða gæfuleysi
einstaklinga. Án efa eru skiptar skoð-
anir um merkinu þeirra orða. Ég álit
þann einstakling gæfusaman, sem
hefur ánægju af hinu timabundna lifs-
skeiði. Eigin skapgerð veldur að sjálf-
sögðu mestu um, hvernig til tekst i þvi
efni. Hið daglega umhverfi og þá
einkum heimilið hafa þar eðlilega
mest að segja, Ennfremur hefur það
veruleg áhrif á lifsánægjuna, að ein-
staklingarnir hafi ánægju af þeim
störfum, er þeir vinna að. Sé mann-
leg auðna metin þannig má fullyrða að
Jóhannes Hinriksson hafi verið gæfu-
maður. Hann átti ánægjulegt heimili,
og vel gefin börn, sem voru honum til
gleði. Má vera, að hann hafi eigi haft
rrfikla ánægju af þvi að stunda dag-
launavinnu, en úr þvi bætti bú-
reksturinn. Jóhannes hafði mikla
ánægju af dýrum og gróöri. Hann átti
að ég held engan óvildarmann, enda