Íslendingaþættir Tímans - 09.06.1979, Síða 5

Guðmundur
Ólafsson
Akranesi
F. - 14.-8. 1896
D. - 10.-4. 1979
Þann 18. april 1979 fór fram kveðjuat-
höfn i Akranesskirkju um Guðmund ð.
Ölafsson Skagabraut 36, Akranesi aö við-
stöddum vinum og vandamönnum. Sr.
Björn Jónsson flutti hugljófa ræðu.
Nokkrir minnispóstar, sem þar komu
fram, veröa hér nefndir i þessum fáu
kveðjuorðum, viööðruer tæpast að biiast,
þar sem rætt er um sama manninn.
Maður var nefndur Guðmundur Ölafs-
son fæddur að Setbergi við Hafnarfjörö,
talinn gáfumaður, stundaði bufræðinám I
Danmörku i 4 ár. Tungumálamaður góð-
ur, mikill. áhugamaöur um ræktunar-
framkvæmdir o.fl. Hann bjó i' Gröf i Skil-
mannahreppi i 11 ár, þaðan flytur hann
1867 að Fitjum i Skorradal og býr þar sið-
an til dauðadags. Við þann stað er hann
jafnan kenndur, sem þingmaður Borg-
firðinga og þjóökunnur maður. Þessi
maður er einnig sögufræg persóna, vegna
ákvörðunar hans um konu-valið, sem
hann taldi sig litinn tima hafa til að sinna i
fyrstu, en draumamaður hans gaf sinar
fyrirskipanir, svo hann lét sér segjast og
tók fyrir konu Vigdisi Magnúsdóttur frá
Stóru-Vogum á Vatnsleysu, sem var
kvenkostur góður. Kynni og tildrög fram-
tiðar tráfesti urðu að góðu söguefni, sem
hægter aðlesa um i skemmtilegri frásögn
Jóns Helgasonar frá Stóra-Botni i bók
hans Islenskt mannlif III bíndi. Einnig er
góð grein um þennan mann i Borg-
firskri-Blöndu II bindi eftir Þórð Krist-
leifsson, sem er einnig Borgfirðingur.
Þessi heiðurshjón bjuggu til æviloka,
við rausn og góðan orðstfr að Fitjum.
Börn þeirra, sem til aldurs komust, voru
5. A Fitjum hafa niðjar þeirra siðan setið
oghaldiö við hefð þessa staðar, svo sem
til var unnið af forfeðrunum. Eitt barna
þeirra hét ólafur f. 23. jóni 1861,d. 30. nóv.
1921, kona hans var Elin f. 11. jiini 1871 að
Þyrli á Hvalfjarðarströnd, d. 1. des. 1951
Jóhannsdóttir Tómassonar og konu hans
Guðlaugar Ottadóttur. Þau hjón bjuggu
að Sarpi i Skorradal frá 1900, eignuðust 6
börn, sem upp komust, elstur þeirra var
Guðmundur Otti, sem hér verður lltillega
minnst.
Eftir aö faðir Guðmundar dó árið 1921
islendingaþættir
bjó Elin kona hans áfram i Sarpi, varð þá
Guðmundur sonur hennar bUstjóri hjá
henni allt til ársins 1935, að þau selja og
flytja burt, Elin niður i Andakil en Guð-
mundur að Indriðastöðum. A Akranes
flutti hann 1937, og stofriar þá heimili með
Mariu Guðjónsdóttur. HUn er fædd að
Fossi við Berjadalsá (við Akranes) 21.-3.
1897. Guöjón Einarsson, faðir hennar, var
fæddur að Klafastaðagrund i Skilmanna-
hreppi, en móðir hennar Málfríður Hall-
dórsdóttir, var ættuö Ur Kjósarsýslu.
Þessi hjón fluttu 1897 að Fjósakoti við
Ytra-Hólm og bjuggu þar til dauðadags.
Guðmundur og IVTaria byrjuðu sitt
heimilishald i KothUsum við Vesturgötu,
en flytja fljótlega I hUs sem þau kaupa að
Skagabraut 36, og þar hafa þau átt sitt
heimili siðan. Guðmundur vann eyrar-
vinnuogseinna i frystihUsunum allt til 70
ára aldurs. Hánn vann samfleytt i 15 ár
hjá „Fiskiveri”, sagði hann mér sjálfur.
Hann þótti maöur iöinn og samviskusam-
ur, dyggur þjónn og duglegur,handlaginn
og hinn besti vinnukraftur. Guðmundur
var frábær hirðir og dýravinur meö af-
brigðum glöggur. Kunni hannheilmikiö af
fjármörkum manna. Hann haföi glöggt
auga með sinni samtið. Hann var maður
stórvel greindur, ættfróöur með afbirð-
um, hafði eyra fyrir tónlist og spilaði á
orgel á yngri árum.
Eftir aö hann varö sjötugur snéri hann
sér eingöngu að fjárgæslunni. Hann var i
forustuliöi fjáreigenda á Akranesi i ára-
tugi, fjallskila- og réttamaður, baðstjóri
frá 1951 o.fl. Guðmundur átti mörg spor á
afrétti Akurensinga og þekkti Botnsheiö-
ina, eins og gólfiö heima, —þannig orðaöi
hann það sjálfur.en við spjölluðum oft um
öll þessi hans kæru mál, sem hjartanu
stóðu næst. Það vargott að eiga Guömund
að, þegar einhvers þurfti með varðandi
kindur, honum mátti treysta. Vandur var
hann aöviröingu sinni eins og best gerist,
stakur reglumaður, sem aldrei neytti
vins, né annarra nautnalyfja. Allt varö
þetta tii aö auka á tiltrU hans til ábyrgðar-
starfa, Guömundi mátti treysta, það vissu
•allir. Hann var sporléttur maður, kvikur I
hreyfingum, frekar grannholda, tæpur
meðalmaður á hæð, samsvaraði sér vel,
friður sýnum, gat verið nokkuð snöggur i
ó.
skapi, en sáttfUs og hinn besti drengur,
tryggðatröll og góður vinur vina sinna.
Hann var frekar ómannblendinn og hlé-
drægur, vandaður og prUður I framkomu,
en þægilegur og viöræöugóöur, viölesinn
ogfróðurvel. Þau vorusamrýndMarfa og
hann. Ég trUði þvi að þar hafi sönn vinátta
rikt á báöa bóga, þau voru ekki gift hjón
og áttu engin börn. Ég hygg aö þeirra
sambUÖ hafi engu aö siður gefið þeim
báðum margar hamingjustundir og
fagurt lff.
Guðmundur varð fyrir bil og slasaöist
þegarhann varaökoma Ur kindahUsi sinu
22. des. 1978. Hann var strax lagður inn á
SjUkrahUs Akraness, þar sem hann lá illa
farinn. Þó virtist allt vera á bataleið og
stundum var haft á orði aö takmarkiö
væri að vera kominn heim þegar ærnar
færuaöbera. Siöustu dagana sem viö vor-
um saman virtist framför ótrUlega mikil,
og þegar ég fór fylgdi hann mér til dyra
hjálparlaust i göngugrindinni. Ég ætlaði
svo sannarlega aö sjá hann enn hressari
seinna, sem varö þó aldrei, þvi skrifa ég
honum hér mina bestu þakkarkveðju.
Mér var það hulið að hann átti eftir aö
gangast undir erfiöa skurðaögerð, sem
hann ekki þoldi, þar með var tjaldið dreg-
ið fyrir.
Guömundur átti trygga vini, sem litu til
hansaðsjUkrabeði, hann var þvi vinafólki
sinu innilega þakklátur. Þaö voru hlýleg
orð, sem þessi orðprUði maöur hafði um
vini sina ogsamtiðarfólk, reyndar veit ég
að margir eiga minningu um góöan
granna og félaga, sem er geymd en ekki
gleymd. Einn bróöir Guðmundar var
mættur á kveöjustund, þaö mátti sjá
sterkt ættarmót með þeim bræörum, hann
lifir vist einn þeirra systkina. Eftir
lýsingu að dæma af Guömundi afa þeirra
bræðra, gæti maöur haldiö að ættarmótið
hafi haldið sér allvel. Einnig hygg ég
aö þeir alnafnarnir hafi veriö lflcir á fleiri
sviðum. Vagga þess manns sem hér
heíur veriö minnst, stóö I einu þvi fegusta
héraðiþessalands, Skorradalnum i Borg-
arfjarðarsýslu. Fæddur var hann á Ind-
riðastöðum viö neöri enda vatnsins. En 4
ára gamall flytur hann meö foreldrum
sinum aö Sarpi i sama hreppi, sem er
nokkuð fyrir austan vatnið. Þetta 18 km
5