Íslendingaþættir Tímans - 08.12.1982, Blaðsíða 4

Jón Gíslason
frá Hofi
Fæddur 2. ágúst 1900.
Dáinn 13. j úní 1982.
Öll höfum við fyrirheit um að eitt sinn skal hver
deyja, m.ö.o. sú stund kemur fyrir alla menn að
hver og einn einasti jarðlífsbúi verður að segja
skilið við þetta líf þegar sá tími er fullnaður sem
skapari okkar hefir fyrirbúið okkur að búa hér á
þessari jarðkringlu. Stundum finnst manni
kannski að kallið komi óþarflega snemma, en það
er víst ekki okkar mannanna að ákveða neitt um
slíka hluti, en eins og allir vita er það aðeins
skapara allra hluta að ákveða tímaskil hvers og
eins. Fólk er kallað til brottfarar á öllum aldri og
oft að manni finnst við óskiljanlegar kringumstæð-
ur. Á fjöldadögum lífs okkar heyrum við í
fjölmiðlum andlát samborgara okkar þekktra og
óþekktra, jafnvel þarf ekki fjölmiðla til að flytja
okkur sorgarfréttir, eða máski eitthvað annað sem
okkur finnst sláandi á einn eða annan hátt. Jafnvel
þótt samferðamaður á háum aldri sé kallaður
héðan er það nú svo, að hryggð slær jafnan á þá
sem eftir standa þótt vitað sé að komið er tíðum
að skapadægri. Svo óviðbúin erum við jafnan því
sem fyrirfram er vitað að skammt muni vera að
bíða. Pegar svo áhrifafregnir berast manni til
eyrna brjótast minningarnar. fram í hugann.
Margs er að minnast og margs er að sakna.
Minningarnar eru svo margþættar og óteljandi.
Þann 13. júní 1982 lést á Akureyri fyrrum
nágranni minn, eitt sinn húsbóndi, góðkunningi,
og vinur alla tíð síðan Jón Gíslason frá Hofi í
Svarfaðardal. Þótt æfi háns væri nokkur orðin á
mælikvarða nútímamannsins leit ég hann ætíð í
huga mínum þann sama Jón á Hofi eins og manni
var títt að nefna hann frá fyrstu kynnum, enda sú
fjarlægð sem milli okkar var síðari árin orsakaði
það að útlitsbreyting sem í hugann var greipuð
frá síðustu kynnum var naumast hugsanleg. Það
kom því yfir mig sem reiðarslag þegar ég heyrði
lát hans nefnt í fjölmiðlum, það hafði ekki
hvarflað að mér að kynnum okkar hér í lífi væri
lokið, né heldur að hann yrði kallaður á undan
mér þótt hann væri nokknum árum eldri. En svona
er sagan. Hún er endurtekin ár eftir ár, öld eftir
öld. Enginn veit hver næstur verður. Ef til vill
verður það ég. Ef til vill verður það þú sem lest
þessar línur, eða þú sem aldrei lest þær. Það er
okkur hulið.
Kannski er okkur það líka best að vita sem
minnst fram í tímann umfram það sem við höfum
og okkur hefir verið gefið. Trúlega mætti álíta
það, enda þótt mannsheilinn sé einlagt að grufla,
og margvísleg viðfangsefni ávinnist, t.d. margs
konar vísindi o.fl. Þótt ég hafi tilhneigingu til að
minnast Jóns sál. míns kæra góðkunningja
nokkrum orðum kenni ég mig tæplega færan um
Jón Hjálmarsson
staðið og miklu afkastað. Ofan á þetta bættust
mörg ábyrgðarstörf fyrir sveitarfélagið og mátti
segja að Jón legði hverju máli lið sem til framfara
horfði.
Hér verða ekki rakin félagsstörf Jóns Hjálmars-
sonar,það gera eflaust aðrir sem betur þekkja til.
Hins vil ég geta að hann var samvinnumaður í
þess orðs bestu merkingu og gegndi trúnaðarstörf-
um hjá Kaupfélagi Eyfirðinga, Stéttarsambandi
bænda og Búnaðarfélagi Saurbæjarhrepps.
Heimili Hólmfríðar og Jóns var rómað fyrir
gestrisni og myndarbrag og margir lögðu þangað
leið sína. Þau voru bæði góðir fulltrúar íslenskrar
gestrisni og bændamenningar. Húsbóndinn hinn
prúði, rólegi maður, þéttur á velli og þéttur í lund,
fumlaus, gléttinn í svörum og mjög vel hagmæltur,
þó hann flíkaði því ekki að jafnaði. Hann hafði
yndi af lestri góðra bóka og var sjálfur prýðilega
ritfær eins og sjá má af því sem eftir hann liggur
á prenti.
Fólk sóttist eftir að koma börnum sínum til
sumardvalar í Villingadal og komust þar færri að
en vildu. Úr hópi þeirra unglinga eignuðust hjónin
marga ágæta vini.
4
Börn Jóns og Hólmfríðar eru þrjú: Ingibjörg
kennari, Gunnarskólastjóri í SóIgarðiogGuðrún,
sem lokið hefur námi í Samvinnuskólanum. Öll
eru þau efnisfólk eins og þau eiga kyn til.
Fjölskyldan hefur mikið misst, en sú er huggun
harmi gegn, að hér er kvaddur góður drengur,
sem ekki mátti vamm sitt vita. Ég votta Hólmfríði
vinkonu minni,börnum þeirra og öðrum aðstand-
endum dýpstu hluttekningu.
Við Jón Hjálmarsson vorum s'ystrabörn en
ólumst upp sitt í hvorri sýslu. Þegar ég kynntist
þessum frænda mínum myndaðist vinátta milli
heimila okkar og styrktist hún eftir því sem árin
liðu. Mörg sumur dvöldum við hjónin nokkra
daga í Villingadal og áttum þar ógleymanlegar
stundir. Einnig var eldri sonur okkar þar nokkur
sumur og fáum við aldrei fullþakkað umhyggjuna
sem hann varð þar aðnjótandi.
Fyrir þetta og ótalmargt annað þakka ég af
heilum hug og kveð þennan látna merkisbónda
með hans eigin orðum. í bókina Byggðir
Eyjafjarðar ritaði hann lýsingu Saurbæjarhrepps
og ágrip af sögu hans og lýkur henni með þessum
orðum: „Ég legg frá mér pennann með eftirsjá,
þar sem enn er svo mikið ósagt“-----
Ingibjörg Björnsdóttir
það svo vel sé, vegna þeirra mannkosta sem hann
átti að mínum dómi, en mér finnst skyldan knýja
mig til þess. Jón var fæddur að Syðra-Hvarfi >
Svarfaðardalshreppi þann 2. ágúst árið 1900sonur
hjónanna þar Gísla Jónssonar og Ingibjargar
Þórðardóttur, mætra hjóna og víða þekktum. Þar
sem ég hefi ekki ábyggileg ártöl læt ég stikla á
stóru, en í frumbernsku mun Jón hafa fluttst með
foreldrum sínum frá Syðra-Hvarfi niður að Hofi
í sömu sveit, þar sem hann átti heimili sitt upp
frá því, utan nokkur síðustu árin.
Svo samgróinn var Jón heimilinu þá hann óx úr
grasi að tæpast vissi ég þess dæmi að hann færi
þaðan til nokkurs verks annarsstaðar svo sem
mörgu ungmenni er þó títt, utan það sem hann
rækti nám sitt af skyldurækni á ungdómsárurn-
Má þar til nefna heimanám í sveit sinni, svo og
síðar Bændaskólann á Hólum í Hjaltadal þar sem
hann útskrifaðist búfræðingur ásamt Gunnlaugt
bróður sínum.
Ungur að árum, eða árið 1925 hóf Jón búskap
á heimaslóðum þá nýgiftur. Kona hans var
Arnfríður Sigurhjartardóttir frá Urðum í sömu
sveit. Bjuggu þau fyrstu árin á hálfri jörðinni á
móti foreldrum hans og síðar á allri jörðinni að
undanskildum nokkrum skika þó sem gömlu
hjónin ásamt Soffíu dóttur þeirra höfðu enn, sem
þau ræktuðu síðan upp úr óræktarlandi, sem Þ°
að síðustu að einhverju leyti lentu í höndum hans.
Ekki sat Jón auðum höndum þótt heima væri.
Þess bera merkin á staðnum bæði í ræktun og
byggingaframkvæmdum. Kargamóar og óræktar-
lönd fyrri tíma eru nú iðgrænir töðuvelhr,
Lambamórinn, Gerðamórinn, Leyningarnir og
fleira mætti nefna sem illvígir þóttu auk holta-
barða. Allt þetta land er nú rennislétt og
grasgefið. Viðlíka sögu má segja um bygging3"
framkvæmdir, þar er flest sniðið í nýtískuhorf.
Þar hafa fleiri lagt hönd að verki og verður að
ætla hverjum sinn skerf. Verður þar til að jafn®
húsfreyjunni sem eðlilega á sinn hlut af því sem
gert hefir verið, og fleirum. Einsogað líkum lætuf
gat ekki hjá því farið að augu sveitunga og
samferðamanna veittu þessum unga manni athygl'
enda var þess skammt að bíða að hann kæmist i
álit sem kallað er. Komst hann brátt í ýmisleg
opinber störf sem hann rækti jafnan af skylóu
rækni og samviskusemi. Þekki ég sumt af því aI
eigin reynslu að þar fór enginn meðalmaður’
Konu sína missti Jón um aldur fram, hann var þa
enn á góðum aldri en aldursmunur þeirra var
nokkur, hún nokkru eldri. Honum var það miku
missir, enda alla tíð sambúð þeirra góð, jafnve
með ágætum. Þeim hjónum fæddust tveir syn|r-
Annar þeirra dó í bernsku, en hinn er fulltí^a
maður Gísli Jónsson menntaskólakennari d
Akureyri. Hann á marga afkomendur. Líka ólu
þau hjón upp tvo fóstursyni. Pálma Pétursson og
Agnar Þorsteinsson.
Að lokum bið ég þér blessunar Guðs vinur minn
með þakklæti fyrir liðna tíð. Bið þig afsökunar a
fátæklcgum orðum.
Sigurjón Kristjánsson.
frá BrautarhoH-
islendingaÞ®ííir