Íslendingaþættir Tímans - 12.10.1983, Blaðsíða 3

flestra heimila er að sjó lágu. Uppúr fermingar-
aldri hygg ég að hann muni hafa tekið við
formennsku á bátnum, því snemma kom í Ijós að
hann var kappsfullur sjómaður, en þó gætinn og
aflasæll. Þegár hann fann manndóm sinn vaxa
keypti hann sér stærri bát og sótti fast sjóinn á
honum. Sá bátur er SÍLDIN, afburða sjóskip og
happa fleyta. Mun hún vera með allra elstu bátum
sem enn eru í notkun. Síðar lét Bjarni stækka
hana og bæta áð öllum búnaði. Á henni sótti hann
djarft til fiskjar og hákarlaveiða og færði mikla
björg í bú á henni. Húner kjörgripur íeigu Bjarna
enda borið hann, oft í úfnum sjó, farsællega að
landi. Það er gaman að sjá hve Bjarni fer mildum
og nærfærnum höndum um þennan kjörgrip sinn,
líkt og sálartengsl lægju þar á milli. Hann gætir
hennar sem sjáaldurs augna sinna, svo kær er hún
honum.
Árið 1935 tekur Bjarni við búi í Asparvík. Þá
er hann kvæntur Laufeyju systur minni. Búnaðist
honum þar vel eftir því sem jarðnæði og önnur
skilyrði hrukku til: Búið gat ekki orðið stórt vegna
landþrengsla og skorts á ræktunarlandi, en allt var
nýtt og ræktað sem unnt var. Sótti hann fast
sjóinn, eins og áður er að vikið, og færði mikinn
afla að landi. En fleira bar til. Fjölskyldan
stækkaði, margar starfsfúsar hendur komu til liðs
en fiskur farinn að leggjast frá landi í Húnaflóa.
Hugur hans leitaði því betri skilyrða. Stórbýlið
Bjarnarhöfn var þá til sölu. Varð það úr að Bjarni
festi kaup á henni og fluttist þangað vorið 1951
með öllu sínu skylduliði. Var þar ekki í lítið
ráðist. Þótti mörgum sem hann reisti sér hurðarás
um öxl með þessum kaupum, en það varð á annan
veg. Bjarni reyndist þeim vanda vaxinn og hefur
búið stórbúi í Bjarnarhöfn og haldið uppi veg þess
höfuðbóls engu síður en nafni hans, Björn sonur
Ketils flatnefs, sem nam þar land og aðrir
mektarmenn og búhöldar, sem þar hafa setið og
gert garðinn frægan.
Hermann Jónasson, alþingismaður og forsætis-
ráðherra, aðstoðaði Bjarna við kaupin á Bjarnar-
höfn og var honum sem öðrum farsæll ráðgjafi.
Kunni Hermann vel að meta dugnað og mannkosti
Bjarna og hafði oft orð um það þegar fundum
okkar bar saman. Var vinátta þeirra og traust
gagnkvæmt. Minnist ég þess að Hermann sagði
eitt sinn við mig þegar þau má! bar á góma: „Það
er gott að vinna fyrir Bjarna og með honum,
jafnvel gaman. Maðurinn er svo vel gerður,
greindur og gjörhugull, flanar ekki að neinu og
ákveður ekkert nema að þaulhugsuðu máli og
rasar hvergi um ráð fram.“ - Orð þessa látna
heiðursmanns eru góð og sönn lýsing á skaphöfn
og lyndiseinkunum Bjarna vinar míns. Ég gæti
látið við þau sitja og gert þau einnig að mínum
orðum. Svo hefurmérvirst hann í okkar kynnum.
Af því sem ég hefi drepið á hér að framan má
sjá að Bjarni var snemma framkvæmdasamur.
Hann gerði stórar umbætur á jörð sinni, Asparvík.
Byggði þar stórt og myndarlegt íbúðarhús, sem
enn stendur og sýnir stórhug hans, þó að jörðin sé
búin að vera lengi í eyði. í Bjarnarhöfn hefur
hann, eins og áður sagði, búið stórbúi, ræktað
mikið og byggt upp öll hús staðarins með miklum
myndarbrag. Hann er félagslega sinnaður í besta
máta. Honum voru falin trúnaðarstörf heima í
fæðingarsveit sinni og var í forystusveit hennar um
framfara og félagsmál. Það sama gerðist eftir að
íslendingaþættir
hann fluttist að Bjarnarhöfn. Þar varð hann fljótt
í fararbroddi um félagsleg framfaramál og hefur
komið mörgu til leiðar á þeim vettvangi. í þeim
málum sem öðrum hefur hann reynst sami trausti
forsjármaðurinn. Hann flanarekki að neinuogfer
sér ekki óðslega. Hann mun vera ýtinn við að
koma hugðarmálum sínum fram án þess að vera
ágengur eða sýna ofríki, laðar menn til samstarfs.
Því hefur farsæld fylgt honum í öllu, bæði á sjó og
landi, virtur af þeim sem til hans þekkja, vinsæll
og traustvekjandi til orðs og æðis.
Ekki hygg ég að vini mínum Bjarna, þætti sæma
á þessum tímamótum í ævi hans væri hans eins
getið þegar búskaparsaga hans er rakin. Eins og
áður er vikið að er kona hans Laufey systir mín,
yngsta barn foreldra okkar. Vegna skyldleika
okkar er mér vandara um að gera hennar hlut þau
skil, sem vert væri og ég veit að mágur minn vildi
síst að lægi í þagnargildi. Þó verð ég fáorður þar
um. En þeim sem gerr vildu vita hlutdeild hennar
í velferð heimilis þeirra og barna vil ég vísa til
þáttar, sem Þorsteinn Matthíasson ritaði um hana
í bók sinni: í dagsins önn, sem gefin var út af
Ægisútgáfunni 1975. - Læt ég nægja að segja, að
hún hafi verið manni sínum styrk stoð og heilladís
heimilisins. Sambúð þeirra hefur verið þeim
báðum mikil gæfa. - Þau eiga 10 börn, 5 syni og
5 dætur. Öll eru börn þeirra vel gefin og
atorkusöm. Strax á barnsaldri vakti atorka þeirra
og námshæfileikar athygli þeirra sem til þekktu.
Hafa flest þeirra notið framhaldsmenntunar. Fjór-
ir synir þeirra luku háskólaprófi í búfræði og tvær
dætur þeirra lokið háskólanámi í öðrum fræðum.
Er Jón sonur þeirra nú skólastjóri Búnaðarskólans
á Hólum. Einum sona sinna, Reyni, hafa þau
orðið að sjá á bak. Hann lést fyrir nokkrum árum.
Hann var hámenntaður í búvísindum, hafði
stundað það nám í Rússlandi. Hann kom eitt sinn
í heimsókn til mín. Hugljúfari maður en hann var
er vandfundinn. - Það var öllum aðstandendum
hans þungt áfall er hann lést á ungum aldri.
Þau hjón eru höfðingjar heim að sækja og
gestrisin. Þar er oft gestanauð og er mér ekki
grunlaust um að meiri tími fari þar í gestamót-
tökur en heimilinu sé hollt, svo margt sem þar er
að vinna á stóru, gagnauðugu býli, sem krefst
mikils og óskerts mannafla þrátt fyrir vélar og
tækni. En um það er ekki fengist. - Bjarni hefur
lengi búið við heilsubrest og má mildi kallast
hvernig reitt hefur af með það, svo tæpt sem það
hefur stundum verið. Hann er því farinn að fella
nokkuð af þó þess sjáist ekki skýr merki og
vinnuþrek hans farið að minnka svo sem eðlilegt
er eftir svo langan og oft strangan starfsdag. Samt
veit ég að verk hans og handtök eru enn til góðra
muna og ráðhollur veit ég að hann er enn eftir því
sem hann má því við koma. - Sonur hans og
sonarsonur eru nú að mestu teknir við búi og
erfiðustu verkin að sjálfsögðu komin yfir á þeirra
herðar. Hann getur nú á þessum tímamótum
glaðst yfir miklu og farsælu ævistarfi og notið yls
og skjóls hjá efnilegum uppkomnum börnum
sínum, sem hvert um sig skipa veglegan sess í sínu
lífsstarfi og uppvaxandi barnabörnum.
Bjarna vini mínum og mági færi ég mínar og
minna skyldmenna, innilegustu hamingjuóskir á
þessum tímamótum í ævi hans um leið og ég
þakka honum vinsemd hans í öllum okkar
kynnum. Ég samgleðst systur minni, börnum
þeirra og öðrum afkomendum með að eiga hann
enn að svo hressan og heilsteyptan og hann er,
þrátt fyrir mikið strit, háan aldur og knappa
heilsu. - Guð blessi honum, konu hans og
börnum, ólifuð æviár hans og færi þeim allt til
farsældar. (Bæ, 24. sept. 1983)
Guðmundur T. Valgeirsson
Valdimar Guðmundsson
rafveitustjóri, Raufarhöfn
Fæddur 20. júlí 1907
Dáinn 27. júní 1983
Pín vagga stóð við opið ysta haf.
Par aldan Ijóð sitt kvað við fjörusteina.
Par hófst sú för sem sjálfur guð þér gaf,
göfugmennsku, þor og sálu hreina.
Pú áttir líka margt að miðla af,
milda þraut, er sárast urðu að reyna.
Heimaslóð annstu af trú og dyggð
sú taug sem hélst á œvigöngu þinni.
Sú stefnumörkun var á bjargi byggð,
sá bautasteinn, er liftr oss í minni.
Pótt syrti að og búi í brjósti hryggð,
er birta yfir hinstu vegferðinni.
Fjölskyldan Uppsalaveg 12
Húsavík.