NT - 19.06.1984, Page 24

Þriðjudagur 19. júní 1984 24
■ Miklu hefur verið til kostað að hefja olíuvinnslu úti fyrir ströndum Noregs. En gróðinn af
olíuvinnslunni er mikill og stendur nú undir margvíslegum atvinnuvegum öðrum og léttir byrði
skattborgaranna. Myndin er af olíuborpalli úti fyrir Stafangri.
Noregur:
Lamezia Ítaliu-Reuter
■ írönsk Fokkerflugvél, sem
átta íranir rændu og stefndu til
Egyptalands á föstudag, lenti í
Lamezia á Italíu í gær. Ekki er
vitað á hvaða leið flugvélin er
en egypsk stjórnvöld neituðu
írönunum um pólitískt hæli þar
sem þau vildu ekki styggja
stjórnvöld í íran.
Flugvélin fór frá Kairó um
hádegisbilið í gær með íranina
átta innanborðs en meðal þeirra
eru hermenn. Vélin lenti upp-
haflega í Luxor í Egyptalandi
en fór til Kairó þar sem Iranamir
ætluðu að komast í samband við
erlend sendiráð.
Ekki er vitað hver endanlegur
áfangastaður vélarinnar er þar
sem ekki náðist samband við
vélina. Talið er að íranarnir reyni
að fá hæli í Evrópu eða Suður-
Ameríku. Starfsmenn egypska
utanríkisráðuneytisins sögðu í
gær að Frakkland kæmi til
greina en franskir sendiráðs-
menn könnuðust ekkert við
slíka ósk frá írönunum.
Egyptaland neitað írönunum
um pólitískt hæli vegna þess að
það reynir nú að miðla málum í
Persaflólastríðinu og haft var
eftir sendimönnum í Kairó að
þótt Egyptaland hefði veitt Irans-
keisara hæli á sínum tíma vildi einskonar griðastað landflótta
það ekki láta líta á sig sem írana.
■ Ný landstjórn hefur verið my nduð á Grænlandi eftir kosningarn-
ar sem fram fóru fyrr í þessum mánuði. Nokkrar breytingar hafa
orðið á stjórninni en Jonathan Motzfeldt er áfram formaður
landsstjórnarinnar. Mynd þessi er tekin í kosningabaráttunni og er
af leiðtogum stærstu flokkanna er þeir leiddu saman hesta sína í
útvarpi. Lengst til vinstri er Otto Steenholt formaður Atassut,
Jonathan Motzfeldt formaður Siumut og Arkaluk Lynge leiðtogi
Inuit Ataqatgiit. Simaraynd:POLFOTO
Svisslend-
ingar vilja
spilavíti
Zurích-Rcuter
■ Svissneska ferðamálaráðið
sækir nú stíft að spilavíti verði
leyfð í landinu, á þeirri forsendu
að almennileg spilavíti hafi mik-
ið aðdráttarafl á ferðamenn.
Þeir sem vilja freista gæfunn-
ar við rúllettuna eða Chemin de
Fer borðin verða nú að fara yfir
landamærin annað hvort til
Þýskalands eða Austurríkis, þar
sem eina fjárhættuspilið sem
leyft er að spila í Sviss er Boule,
ein tegund rúllettu, þar sem
hámarksboð er um 80 krónur
íslenskar.
Ferðamálaráðið bendir á að
ríkistekjur af spilavítum í Aust-
urríki á síðasta ári hafi numið
32 milljónum dollara. Þar voru
um 50.000 Svisslendingar skráð-
ir meðlimir í spilavítum og sú
tala fer hækkandi ár frá ári, sem
bendir ekki til þess að lands-
menn láti spilavítaleysi aftra sér
frá að svala spilafíkn sinni.
Þrátt fyrir þetta ér ekki talið
að spilavíti verði lögleyfð í
náinni framtíð. Þegar þessu
máli var fyrst hreyft árið 1982
var ríkisstjórinn ekki hrifinn og
bar því fyrir sig að stór hluti
landsmanna væri á móti spila-
vítum. Skoðanakannanir benda
til að þjóðin skiptist í tvo nokk-
uð jafnstóra hópa hvað þetta
varðar.
Olíugróðinn stendur undir
niðurgreiðslum til útgerðar
iðnaðar og landbúnaðar
var sú upphæð orðin 4 millj-
arðar n.kr.
Á síðasta áratug hefur skatt-
heimta af olíugróðanum aukist
mjög mikið en á sama tíma
hefur skattabyrði á einstakling-
um ekkert þyngst.
Landbúnaðarafurðir eru nið-
urgreiddar. Bændur fá hluta
tekna sinna af sölu búvara og
afganginn sem styrk frá ríkinu.
Vegna olíugróðans fá bændur
hærra verð fyrir lítra af mjólk
en mjólkurbúin selja hann á.
Ríkið greiðir mismuninn. Þess-
ar tekjur gera bændum kleift að
fjárfesta í landbúnaðartækjum
og byggingum.
Sama gildir í sjávarútvegi.
Sjómennirnir fá hærra verð fyrir
fiskinn en hægt er að selja hann
fyrir á alþjóðamarkaði. Einnig
á þessu sviði kemur olíugróðinn
til góða.
Skipasmíði er ein þeirra
atvinnugreina sem græðir á
millifærslu til iðnaðar og málm-
vinnslu. Þegar norskir útgerðar-
menn panta skip hjá innlendri
skipasmíðastöð fá þeir lán hjá
fjárfestingastofnunum sem
veita fé til skipakaupa en ríkið
tekur að sér að greiða hluta
vaxtanna. Slíkt gæti ekki gerst
nema vegna olíugróðans.
Margir einstaklingar myndu
finna sárt fyrir því ef olíu-
skatturinn hætti allt í einu að
renna í ríkiskassann. Eftir-
launamenn og þeir sem fá bætur
frá almannatryggingum yrðu
þá að gera sér að góðu mun
lægri upphæðir en þeir fá nú.
Byggt á Norinform
■ Olíugróðinn kemur Norð-
mönnum víða til góða. I ár
útdeilir ríkið 25 milljörðum
n.kr. sem ekki væru fyrir hendi
ef engin olíuvinnsla færi fram á
norska landgrunninu. Þessi
upphæð samsvarar nær 100
milljörðum ísl, kr. Peningarnir
fara til sveitarfélaga og sýslna,
bænda og sjómanna sem stunda
fiskveiðar, iðnaðar og siðast
en ekki síst til skattgreiðenda.
Dæmi um ríkisstyrkina er að
árið 1975 fékk iðnaðurinn hálf-
an milljarð n.kr. í styrk en 1983
Bókmenntafræðingar kætast:
Tímamótaútgáfa
af „Ulysses“
- með 5000 leiðréttingum
■ Fyrir aðdáendur írska
rithöfundarins James Joyce
hefur dagsetningin 16. júní
sérstaka merkinu. Þá er
„Bloomsdagur“, dagurinn
árið 1904 sem Stephen Deda-
lus og Leopold Bloom gengu
um götur Dublinborgar í
skáldsögunni Ulysses. Og
síðasti Bloomsdagur verður
e.t.v. lengi í minnum hafður
því þá kom út ný útgáfa af
Ulysses í New York, þar sem
meira en 5000 leiðréttingar
hafa verið gerðar á verkinu
til samræmis við upphaflega
handritið.
Alþjóðlegur hópur
fræðimanna hefur unnið að
útgáfunni og er talið að hún
komi til með að valda bylt-
ingu í túlkun skáldsögunnar
sem þó er það bókmennta-
verk sem einna mest hefur
verið rannsakað af bók-
menntafræðingum. Talið er
að með þessari útgáfu fái
einstaka setningar, kaflar og
jafnvel persónur bókarinnar
nýja merkingu.
Villurnar sem leiðréttar
voru fólust aðallega í því að
orð og jafnvel heilu setning-
arnar vantaði. Þessi mistök
stöfuðu af því að Joyce skrif-
aði handrit sitt með illlæsi-
legri rithönd, bætti 10.000
orðum inn í prófarkir og
setjararnir í frönsku borginni
Dijon, þar sem bókin var
fyrst prentuð, kunnu ekki
ensku. Joyce sjálfur var mjög
óánægður með prentunina
er tókst aðeins að leiðrétta
örfáar villur áður en hugur
hans beindist að nýjum verk-
efnum.
Nýja útgáfa Ulysses er í
þrem bindum, 1919 blaðsíð-
ur að stærð. Þar er rétti
textinn prentaður hægra
megin í opnu en vinstra meg-
in eru prentaðir textar mis-
munandi útgáfa bókarinnar.
Skrifæði
útyfirgröf
og dauða
■ Kona sem átti heima í
Florida en lést fyrir hálfu
ári fékk bréf frá bæjar-
skrifstofunni, þar sem hún
bjó, sem hljóðaði á þá
leið, að embættismennirn-
ir hefðu frétt að hún væri
látin og báðu þeir konuna
vinsamlegast að koma á
kontórinn til að sanna að
Sonur látnu konunnar
opnaði bréfið og sagði að
móðir sín hefði sannarlega
kunnað að meta það því
hún hafi haft góða kýmni-
gáfu. Ekki fylgir sögunni
hvort skrifæðið á bæjar-
skrifstofunni hafi komist í
samt lag þótt hin látna hafi
ekki getað sannað hvernig
komið var fyrir henni.
írönsku flóttamennirnir:
Píslaifíugið
heldur áfram