NT - 11.01.1985, Side 8

n
Föstudagur 11. janúar 1985 8 — Blðð II
ABOT
- Allt í allt eru þetta sléttar 50 þúsundir, og
þá er innifalinn vasaklúturinn, sem maöurinn
þinn fékk hjá mér rétt í þessu.
- Fljótur maður, hjálpaðu mér
að ná túbunni af honuin áður en
hann drukknar!
- En þetta er taska frúarinnar!
- Við skulum ekki segja honum það. Hann fer þá
bara hjá sér.
Hættulegirfiskar
■ Það getur verið hættulegt
að veiða að næturlagi fyrir
utan Papua í Nýju-Guineu.
Ástæðan er um það bil 40
sentimetra langur fiskur sem
gengur undir nafninu nálar-
fiskurinn. Hann er talinn valda
dauða alit að tuttugu fiski-
manna á mánuði og er því
liættulegri en hákarl sem er
ekki jafn afkastamikill. Þessi
straumlínulagaði fiskur stekk-
ur upp úr vatninu á miklum
hraða og stingur 7 sentimetra
löngum beinkjafti á kaf í lík-
ama veiðimannanna. Það er
talið að ástæðan sé sú að
fiskurinn veiti Ijósinu athygli
og stökkvi upp úr sjónum í átt
til þess.
Ekki eru þó allir sáttir við
þessa skýringu því fiskurinn á
það einnig til að stökkva upp
úr sjónum að degi til eins og
ein þriggja ára stúlka var
óþægilega vör við. Fiskurinn
stakk hana og olli því að hún
lamaðist.
Piraya er líklcga þekktasta
nafnið á hættulega fiska en hann
er að finna í ýmsum áni í Mið-
og Suður-Ameríku. Nafnið er
notað yfir meira en 18 mismun-
andi tegundir af laxastofnin-
um. Yfirleitt verður fiskurinn
ekki nema 30 sm langur en ein
tegundin nær allt að 60 sm
lengd. Fiskurinn er auðkennd-
ur á egghvössum þríhyrndum
tönnum og vöðvamiklum
kjálkanum. Aðalfæða hans er
aðrir fiskar en hann fúlsar ekki
við sinni eigin tegund né þeim
sem álpast út í vatnið til hans.
Yfirleitt fer hann um í torfum
og því er hann jafn hættulegur
og raun ber vitni. Á regntím-
anum gýtur hann og gætir karl-
inn eggjanna. Það er vegna
þess leiðindavana að gotið fer
fram á litlum bletti og torfan
heldur sig þar að það getur
verið óhætt að synda í ánni 100
metrum neðar en sé farió í ána
þar sem torfan er þá er hæpið
að nokkur lifandi vera komist
upp úr ánni aftur. A.m.k.
kemst hún ekki ósködduð.
Sprengivörpubjalla notar hátæknilegan vopnabúnað.
Sprengivörpu-bjallan
■ I rnörg ár hafa skordýra-
fræðingar bent á sprengju-
vörpubjölluna sem gott dæmi
um það hversu oft maðurinn er
einungis að apa eftir móður
náttúru þegar hann telur sig
vera að finna eitthvað nýtt upp.
Hinn örsmái sprengjuvarpari
skýtur brennandi skömmtum
af benzoquione, eitruðu efni,
úr kirtlum á bakhlutanum
beint framan í aðalóvin sinn,
maurinn.
Þetta framkvæmir hann á
þann hátt að hleypa hydrogen
peroxide úr einu hólfi og hy-
droquinine úr öðru inn í sama
liólf. Við þetta verður spreng-
ing og efnablandan skýst út
þar sem minnst er fyrirstaða,
þ.e.a.s. út um þartilgert op.
Nú hafa tveir starfsmenn
Cornellháskóla í Bandaríkjun-
um sýnt fram á að sprengju-
vörpubjöllur af undirættinni
Paussinae nota einnig háþró-
aða tækni í sprengjuvörpun
sinni. Bjöllurnar notfæra sér
Coanda áhrif en þeim er best
lýst með að athúga hversvegna
lekur meðfram ávölum flötum
íláta í stað þess að flæða greið-
lega út.
Paussinae-bjöllurnar hafa
nefnilega kirtlaopin á neðan-
verðum afturbol og geta ekki
snúið sér snöggt við og skvett
þannig á óvininn. Til að vega
upp á móti þessum takmörkun-
um hafa bjöllurnar þróað með
sér einskonar brún sem liggur
utanvið kirtilinn og stýrir
efnablöndunni. Brúnirnar
virka þannig að gusa af efna-
blöndunni skýst út, skellur á
brúninni og fíýtur eftir henni
þar til brúnin endar og gusan
þeytist framaf. Útkoman er sú
að erkióvinurinn, maurinn. fær
eiturgusu beint framan í sig og
verður því að láta í minni
pokann þótt hann sé stærri og
sterkari.
- Jæja góöa, trúirðu því núna, aö fískurinn hafí verið farinn
að skemmast...?
- Ertu viss um að mamma þín hafí sent þig til þess að fá
lánaðan bolla af karamellukúlum?