NT - 23.03.1985, Blaðsíða 7

Verkfæri
■ Þvingur með plasthlífum er gott
að nota á heflaðan við, þar sem þær
skilja ekki eftir merki í viðnum.
■ Nokkrar gerðir af litlum
þvingum.
■ Þvingukjaftar sem settir eru upp
á 3/4 tonunu rör.
Mismunandi langar þvingur.
■ Kantlímingarþvingan sem fest er
á stóra þvingu.
„Afþvingum fæég
aldrei nóg“
■ „Þvingur eru aukahendurnar sem
halda meðan maður sjálfur heldur
áfram með verkið. Og í rauninni
eignast maður aldrei nógu margar,“
segir einn viðmælanda blaðsins sem
er áhugamaður um smíðar. - „Sjálfur
á ég fimmtíu stykki en samt sem áður
kemur fyrir að mig vanti eina eða
tvær.“ I þessari grein gefur hann
meðal annars ráðleggingar um hvernig
á að byrja að safna þvingum og
hvernig þær eru notaðar.
Þriðja höndin
Þvingan er hugvitsamleg uppfinn-
ings og með henni er hægt að leysa
mörg vandamál. Oft kemur það fyrir
að maður þarfnast einhvers til að
halda efni sem verið er að vinna með,
einhvers sem getur haldið saman límd-
um hlutum í pressu, einhvers sem
getur haldið saman ólíkum hlutum og
svo framvegis. I stuttu máli sagt
þriðju handarinnar.
Þvingurnar ráða við þetta allt sam-'
an og hægt er að kaupa þær í
griplengdum frá einum millimetra
upp í marga metra.
Gömul, góð ráð
Þvingurnar eru hertar misjafnlega
fast. Ef á að herða mjög fast er rétt
að fylgja gamla góða ráðinu og spýta
í lófana fyrst. Rakar hendur gefa
betri mótstöðu og betra grip á þving-
unni. En eitt verða menn að hafa í
huga: Það er sjaldan sem herða á
þvingu með öllum þeim kröftum sem
maður á til. Jafnt átak er betra, einnig
fyrir þvinguna sem getur orðið skökk
og kraftlaus ef harkalega er tekið á
henni. Jafnt átak með fleiri en einni
þvingu er miklu betra.
Menn geta Ient í því að geta ekki
losað þvingu sem hefur verið hert of
fast. Eitt gott hamarshögg á hreyfan-
lega kjaftinn nægir oftast til að losa
ofherta þvingu, en það er algjört
neyðarúrræði og fer illa með þving-
una.
Stórar þvingur fyrst
í uppbyggingu eru allar þvingur
eins. Stærðin greinir þær helst hverja
frá annarri. Spurningin verður því
alltaf þegar kaupa á þvingu, hvaða
stærð henti best.
Það má segja að langar, stórar
þvingur megi nota við flestar aðstæð-
ur, því stór þvinga getur pressað
saman mjög litla hluti. Ég mæli því
með að byrja á að kaupa tvær stórar
þvingur, sem gefa marga möguleika.
Til dæmis má nefna þvingur sem hægt
er að spanna 30-40 cm. Slíkar þvingur
slitna mjög seint og koma til með að
endast lengi.
50 þvingur of lítið
En stórar þvingur eru dýrar og það
er þungt og óhentugt að vinna með
þær við smáa hluti. Þess vegna mæli
ég með að menn kaupi næst þrjár til
fjórar af minnstu gerðunum, þær eru
um leið ódýrastar.
Reyndar getur maður keypt eina til
tvær svona við og við eða þegar
maður þarfnast þeirra og þá í þeirri
stærð sem vantar. Maður eignast
aldrei of margar. Sjálfur á ég fimmtíu
segir áhugamaður um smíðar.
stykki en samt sem áður kemur fyrir
að mig vanti eina eða tvær.
maður notar þvinguna lítið. Þess
vegna er það mikilvægt að kunna vel
við þvinguna, ckki bara aö hún sé
ódýr.
Þvingan stillt
Stífar þvingur má smyrja með smá
smurningu. Gamlir smiðir smyrja
reyndar þvingurnar sínar. Eg hef þó
aðeins smurt fáeinar þvingur. sérstak-
lega ef þær hafa gleymst úti í rigningu
og ryðgað.
Nú eru á markaðnunt þvingur með
plasthlífum á pressuflötunum. Þessar
hlífar er ntjög gott að hafa þegar
verið er að þvinga saman heflað
timbur, þvi þa>r skilja ekki eftir merki
í viðnum. Ef notaðar eru þvingur án
plasthlífa verður að sctja lista undir
kjafta þvingunnar til að varna því að
för komi í heflaða viðinn. Auðvelt er
að taka hlífarnar af þvingunum þegar
þær eru notaðar á hluti með efnum
sem geta eyðilagt þær, eða ójafna.
harða hluti.
Ein stór
Það cru til nokkrar gerðir af þving-
um sem ætlaðar eru til sérstakra nota.
Til dærnis má ncfna kantlírningar-
þ\inguna. Ég mæli þó ekki með að
menn séu að kaupa slíkar þvingur
nema þeir hafi sérstaka þörf
fyrir þær. Kaupið frekar venjulegar
þvingur, þær er hægt að nota til
flestra hluta. En það er ein sérstök
gerð sem kemur sér vel að eiga. Það
er langa þvingan. Það gerist oft að
það þarf að þvinga eitthvað saman
sem er mjög breitt. Jafnvel þó maður
eigi ekki nema eina langa þvingu er
hægt að afreka mikið með henni.
Mögulegt er að hafa þvinguna eins
langa og hugurinn girnist með því að
fá sér þvingukjafta sem settir eru upp
á rör.
Notið hugmyndaflugið
Reyndar er hægt að finna út margar
lausnir þegar vantar þvingu. Til dæm-
is er hefilbekkurinn stór þvinga. Þeir
sem eiga hefilbekk eiga því þá þegar
langa þvingu. Fyrir þá er því oft nóg
að fá sér eina langa þvingu.
Oft er hægt að þvinga saman hluti
nteð því að spenna stoðir eða rafta
ntilli hlutanna og veggs eða lofts.
Með þvingu er líka hægt að pressa inn
nagla þar sem lítið pláss er fyrir hamar
óg þvinguna ntá nota sem rörtöng eða
skiftilykil á stóra hluti sem þarf að
losa eða herða.
Skortur á hugmyndaflugi er það
eina sem takmarkar það hvað hægt er
að gera með þvingum.
Uppáhaldsþvingan
Fljótlega eignast maður uppáhalds-
þvingur sem teknar eru fram yfir
aðrar. Þær fara betur í höndinni, renna
betur, það er auðveldara að skrúfa
þær fastar, þær eru léttar, en þó
sterkar og líta vel út.
Því miður er ekki auðvelt að út-
skýra hvað gerir þvingu að upp-
áhaldsþvingu. Útlitið hefur mikið að
segja. Maður fellur fyrir laginu á
henni, hvernig hún fer f hendi og
þyngdinni. Hún er glæsileg, létt og
sterk. Uppáhaldsþvingurnar notar
maður meira en aðrar þess vegna
verða þær liðugar og meðfærilegar.
Þvinga, sem lítið er notuð, kemur
til með að ryðga og verða stíf að
skrúfa. Hreyfanlegi kjafturinn fer líka
að renna illa. Þetta tefur fyrir og
VERSLANIR - KAUPFÉLÖG
REIÐVÖRUR FYRIR
HESTAMENN
Framleiðum flestar gerðir reiðtygja.
Beisli, tauma, múla, gjarðir, ístaðsólar, járningasvuntur
og margt fleira. Bjóðum einnig upp á reiðtygi unnin í
cromleður. Veljið íslenskt.
LEÐUKVTNNUSTOFAN
VOGALANDI6 simi 83140