NT - 03.05.1985, Blaðsíða 8

Föstudagur 3. maí 1985 8
Leourblakan
■ Leðurblaka JóhannsStrauss
er komin á fjalir i Reykjavík
eina ferðina enn - nú í íslensku
óperunni, en var áður flutt í
Þjóðleikhúsinu veturna 1952-53
og 1973-74. Þetta er farsastykki,
með mörgum vinsælum söngv-
um og fjörlegri músík, skraut-
legu fólki, margvíslegu ásta-
bralli og mikilli kampavíns- og
brennivínsdrykkju. Undir ör-
uggri hljómsveitarstjórn Vínar-
mannsins Gerhards Deckert
gengur flest það hratt og örugg-
lega fyrir sig sem undir tónlist
heyrir, og hljómsveitin virtist
mér yfirleitt spila ágætlega.
Leikstjórinn Þórhildur Þorleifs-
dóttir kemur hlutum sem fyrr
furðu haganlega fyrir á hinu
þrönga sviði, því Leðurblakan
er æði mannmörg sýning á
köflum, og talsverð hreyfing á
fólkinu. Sömuleiðis eru leik-
tjöld Unu Collins mjög hagan-
leg, og skrautlegir búningar
hennar. íslenska þýðingu gerði
Jakob Jóhannesson Smári, en
Þorsteinn Gylfason og Flosi
Ólafsson sömdu einhverja við-
auka.
Undirritaður sá 2. sýningu
Leðurblökunnar; þá söng Sig-
urður Björnsson hlutverk von
Eisensteins í 191. sinn, réttur
maður á réttum stað, prýðilegur
leikari og söngvari, hoppandi
urn eins og geithafur í kvensemi
sinni. Frú hans Rósalindu syng-
ur Ólöf Harðardóttir, sömuleið-
is prýðilega á alla lund. Adele
skipta með sér Ásrún Davíðs-
dóttir og Sigríður Gröndal -
Ásrún veldur því alls ekki að
syngja þetta hlutverk en leikur
er ágætur. Guðmundur Jónsson
og Halldór Vilhelmsson skipta
með sér hlutverki Faikes - Guð-
mundur hefur sungið Falke í
öllum þremur uppfærslum þess-
arar óperettu hér á landi og
þrátt fyrir góðan söng og kank-
víslegan leik gerist hann all
ótrúverðugur elskhugi frú Eis-
■ John Speight og Ásrún
Davíðsdóttir í hlutverkum sín-
um í Leðurblökunni.
enstein. Ekki minnkaefasemdir
mínar um sönglist Júlíusar Víf-
ils Ingvarssonar, en vel passar
hann þó í hlutverk Alfredos
tenórsöngvara. John Speight er
bæði ljómandi söngvari og leik-
ari - hann er Frank fangelsis-
stjóri. Elísabet Waage og
Hrönn Hafliðadóttir leika til
skiptist hið undarlega hlutverk
Orlofskí fursta; Elísabet lék og
söng þetta hlutverk af talsverð-
um myndugleik, en minnti í
gervi sínu á karakter úr Bugsie
Malone. Eggert Þorleifsson
leikur Frosch fangavörð, Guð-
mundur Ólafsson ágætlega lítið
hlutverk Blind lögfræðings, og
Sigríður Gröndal/Ásrún
Davíðsdóttir dansmeyna ídu.
Kór íslensku óperunnar er sem
fyrr mjög góður og Sigurður
Þórðarson reffilegur með sinn
gerska hatt.
Þegar grannt er skoðað hefur
okkur ekki fleygt svo mjög fram
síðan 1952, ef marka má þessa
uppfærslu, því af hinum stærri
hlutverkum voru aðeins þau Sig-
urður Björnsson, Ólöf Kolbrún
og John Speight nákvæmlega á
réttum stað, vegna útlits,
aldurs, leikkunnáttu og söng-
getu. Eggert Þorleifsson mun
vera talinn mjög upprennandi
gamanleikari, en enginn - ekki
einu sinni Charlie Chaplin -
hefði getað klárað svo óumræði-
lega langa brennivínssenu sem
Eggert tekur sér þarna fyrir
hendur. Með slíku tiltæki er
aðeins stílað upp á allra yngstu
kynslóðina og þá sem fátækir
inega kallast í andanum.
Því miður voru ofmargir
hnökrar á þessari sýningu til að
hún væri verulega skemmtileg,
og leiðinlegt að þurfa að segja
svoleiðis um jafnágætt fyrirtæki
og íslenska óperan er.
S. St.
Hetjutenór
sy ngur Schubert
■ Wagner-söngvarinn Walter
Raffeiner hélt söngskemmtun í
íslensku óperunni sunnudaginn
28. apríl, en hálfbróðir hans,
Vasa Weber, sem verið hefur
æfingastjóri hjá óperunni, lék
með á píanó. Heldur voru tón-
leikarnir illa sóttir, en þó mátti
kenna þarna ýmsa söngvara,
fáeina vini Wagners, og aðra
söngunnendur. Efnisskráin
kom nokkuð á óvart, því Raff-
einer hafði verið kynntur í fjöl-
miðlurn sem hetjutenór og
Wagnersöngvari, en ætlaði nú
að syngja 15 söngljóð eftir
Schubert, tvær aríúr Sigmunds
úrValkyrjunni, og aríu Max úr
Freischútz.
Á tónleikunum blandaðist
tvennt saman: óhefðbundin og
óhefluð framkoma söngvarans,
og óvenjuleg túlkun á Schubert.
Raffeiner lét eins og hann væri
á æfingu, óforntlegur í klæða-
burði og framkomu, snýtti sér
iðulega í bréf-vasaklút meðan
Vasa lék forspilið, gerði mikið
úr því að leita að lögunum í
vasa-partitúrpésum, sem hann
var með hrúgu af, og las hvert
cinasta lag upp úr bók. En hann
flutti þessi söngljóð líka á mjög
ferskan og óvenjulegan hátt:
hér var enginn raulari með texta
sem hann skildi ekki, heldur
kraftmikill og ferskur söngvari,
með túlkunarsvið frá alfa til
ómega - og gersamlega óbund-
inn af, og án þess að bera
minnstu virðingu fyrir, þeim
postulíns-Schubert sern honum
finnst Fischer-Diskauog aðrir
„borgaralegir" ljóðasöngvarar
hafa búið til. Hvort þessi túlkun
eða einhver önnur er „réttari"
skal ósagt látið, en við vorum
þarna mörg sern þótti þetta
dæmalaust skemmtilegt.
En þeir voru líka nokkrir sem
gengu út, og sumir skelltu
hurðurn, sögðust ekki vilja láta
misþyrma Schubert. Málið er
auðvitað það, að stórsöngvari
eins og Raffeiner getur leyft sér
sitthvað bæði í framkomu og
túlkun. Og það er miklu dóna-
legra að syngja Schubert án
þess að geta það og hafa neitt
listrænt til málanna að leggja,
heldur en að snýta sér undir
forspilinu og þykjast lesa text-
ann úr bók. Því Raffeiner kann
þessa texta sjálfsagt - hann
gerir í því að hrekkja „borgar-
ana“ og hælir sér af því að 300
liafi gengið út af konsert scm
hann hélt nýlega í París - en 600
sátu eftir.
Wagner-aríurnar söng hann
af dæmalausum krafti, og von
Weber iíka, og duldist þá eng-
um sem heyra vildi að Raffeiner
er stórsöngvari.
Sig.St.
Guðrún Sigurðardóttir
fyrrum húsfreyja að Þóroddssöðum í Ólafsfirði
Þann 10. apríl, var til moldar
borin, í Ólafsfirði, sæmdar kon-
an Guðrún Sigurðardóttir. Hún
var fædd í Flatey á Breiðafirði
17/9 1895, en ólst upp á Hval-
látrum.
Ung giftist Guðrún Þórði
Jónssyni frá Þóroddsstöðum í
Ólafsfirði, og flutti hún þangað
með elskhuga sínum, 1920.
Þau hófu þar búskap, með
mesta myndarbrag, enda voru
þau samhent í öllu. Það kom
líka að sjálfu sér, að upp til
þeirra var litið, sem höfðingja
sinnar sveitar, sem þau og líka
voru. Ég var ekki gömul, þegar
ég man fyrst eftir Guðrúnu, og
varð hún mér þegar sú fyrir-
nrynd, sem mig sjálfa langaði að
vprða, myndarleg og dugleg
sveitakona.
Guðrún var stórbrotin, höfð-
ingsleg, hlý og famúrskar-
andi gestrisin, og mætti öllum
með sama hlýleik og vinsemd,
sem að hennar bæjardyrum
komu. Þau lijón voru bæði
elskuleg, og vöktu öryggi og
traust allra þeirra, sem til þeirra
Ieituðu. og í þeim erindagjörð-
um bar margan að garði.
Þóroddsstaðir eru í miðsveit
sett, og við þjóðbraut og oft
leitaði þangað þreyttur og
svangur vegfarandi, á leið sinni
um sveitina. Og það var gott að
koma að Þóroddssöðum, og
njóta gestrisni Guðrúnar hús-
freyju, margur fór þaðan aftur
hress og endurnærður.
Árið 1953, eftirlétu þau börn-
um sínum, og tengdabörnum
jörðina, og fluttu til Reykjavík-
ur.
Það var mikils virði, að mega
eiga vináttu þessara hjóna, og
ég gat eiginlega aldrei sætt mig
við það, að þau færu úr s'veitinni
sinni. En örlögin höndla okkur
oft eftir eigin geðþótta, og
spyrja ekki um kostnað tilfinn-
ingalega, ég veit, að taug sína
áttu þau bæði í Ólafsfjörð.
Guðrún og Þórður eignuðust
6 mannvænleg börn, eina
dóttur og 5 syni, sem öll urðu
nýtir og þekktir þjóðfélagsþegn-
ar.
Guðrún fékk að ljúka löngu
og góðu æfistarfi, og að sjá börn
sín í fleiri ættliði.
Heimilið var hennar starfs-
akur, og rneð sama rnyndar-
brag, stóð hún þar til hinnar
hinstu stundar. Hún andaðist
að heimili sínu, Ljósheimum 6
Reykjavík, 28. mars síðastlið-
inn.
Guðrúnu verður ekki reistur
stærri bautasteinn, en hún gerði
sjálf, með lífi sínu. Hún leitaðist
ávallt við að hlúa að því, sem
hún áleit einhvers virði, í fari
annarra. Og það fundu allir,
sem henni kynntust, hvers virði
það var, að eiga hana að vini.
Minningin um þessa mætu
sæmdarkonu mun lifa í hugum
allra þeirra, sem henni kynntust
á lífsleiðinni.
Oft var komið á þinn fund,
og öðlast þrek að nýju.
Pú áttir hreina höfðingslund,
hjartagæsku og hlýju.
Með þessum fátæklegu orð-
um vil ég kveðja Guðrúnu, og
ég veit, að ég tek undir með
ástvinum hennar, vinum og
vandamönnum, þegar ég segi:
„Þakka þér Drottinn, fyrir
minninguna um hana"
ísól Karlsdóttir
Ólafsfirði