Sunnudagsblaðið - 19.02.1961, Blaðsíða 4

■ B
4 Sunnudagsblaðið
Sunnudaésblaðtö 5?
A gk ÓÐIR mín hafði
mk mu alltaf verið
B hraust og starf-
M W 1 söm, en svo
® * fékk hún slag
og lamaðist al-
gerlega vinstra megin. Þetta
var fyrir sex árum.
Önnur undarleg breyting,
sem á henni varð við sjúk-
leikann var sú, að lunderni
hennar varð allt annað. Hún
hafði verið hlédræg, þolin-
móð og blíð, en varð nú önug,
kröfufrek og óþjál viðskiptis.
Faðir minn hafði alltaf ver
ið sá aðilinn í hjónabandinu,
sem réði. Hann vænti þess
alltaf af móður minni, að hún
féllist umsvifalaust á óskir
hans. En nú var eins og öllu
væri snúið við, að örlögin
hefðu haft alveg endaskipti á
hlutverkum þeirra. Og svo
virtist líka sem út væri að
brjótast hjá henni áratuga'
urbæld óánægja, þegar 1>
var nú orðin miðdepill atb(
anna.
Faðir minn og bróðir. Sf
hún hafði báða dáð, urðu
þola mjög ósanngjarna gzí
rýni af hennar hálfu, en '
systurar tVær, sem hún hs'
ekki eins mikið dálæti
vorum nú alveg óaðfinnanl*
ar.
Þar eð okkur fannst '
ekki geta hjúkrað hei
heima, kornum við henni 1
ir á einkasjúkrahúsi. Þar 1
hún í þrjá mánuði. Henni1
haldið þar lifandi og V3
meira en það. Hún var
kvartandi út af hinu og þe
og kostnaðurinn við <)’
hennar reyndist mikill. He-
batnaði ekki neitt, svo að'
fengum að veija um t
hvort við vildum taka V
heim ellegar láta flytja hana
á ellideildina á sjúkrahúsinu.
Ég hafði tekið eftir því
hjálparleysi og vonleysi, sem
skein út úr augunum á fólk-
inu, sem dvaldist á þeirri
deild, og þess vegna var ekki
Um neitt val að ræða. Af per-
sónulegum ástæðum fannst
tnér skylda mín að taka móð-
Ur mína heim á mitt heimili.
En ég lofaði sjálfri mér
því: Sama hversu erfitt það
ó'rði, en ég skyldi ekki láta
þetta verða að neinu rifrildis
taáli innan fjölskyldunnar.
Ég hafði oft heyrt ættingja
sjúks fólks, sem átti við svip-
aðan vanda að stríða, segja
eitthvað á þessa leið:
— Það var ekki mitt að
taka hana núna, systir mín
hefði átt að taka hana. Guð
Veit, að ég hef gert skyldu
taína
Ég lofaðé sjálfrl
tnér, að hvernfg
sem færi skyldi
þetta ekki verða
rifrildismál í f|öf-
skyldunni.
Það þarf ekki oð ^ra erfitt
oð hafa farlama, pmalt fólk
á heimilum, ef vilji'n er góður
Ef ég ætti að taka foreldra
mína heim, átti mitt heimili
að verða þeirra heimili og
ekkert þvaður um að skipta.
Áður en mamma kom
reyndi ég að undirbúa mig.
Fyrsta sem ég gerði var að
tala við minn eigin lækni. Ég
skýrði honum frá hve kröfu-
frek móðir mín væri, og bauð
honum að hafna henni sem
sjúklingi. En hann tók þessu
vel og kvaðst glaður vilja
taka hana á sinn sjúklinga-
lista.
Einnig gat ég breytt heim-
ili mínu svo, að vel hæfði ör-
kumla manneskju að búa þar.
Ég gerði fremri setustofuna
að svefnherbergi fyrir
mömmu. Þar eð búizt var við
því, að hún mundi sitja uppi
meirihluta dagsins, setti ég
þar rúmstæði, sem unnt var
að setja saman _og gera að
stóli á daginn. Ég vissi, að
móðir mín þurfti mikla um-
önnun að nóttunni, en þar
sem faðir minn var orðinn 73
ára, vissi ég að hann mundi
ekki geta veitt henni hana.
Læknir minn hafði sagt mér
að gamalt fólk þarfnaðist að
vera saman. Svo að ég kom
líka með rúm handa honum,
sem unnt væri að setja sam-
an. Því var breytt í borð á
daginn.
Ég fyllti stofuna af blómum
og taldi sjálfri mér trú um,
að ég væri ánægð með að
mamma væri komin heim frá
sjúkrahúsinu. En innra með
mér var einhver óhugur, sem
ég jgat ekki forðazt.
Ég gleymi aldrei þessum
fyrstu vikum. Það var alveg
sama hvað ég byrjaði á að
gera, pabbi kom til mín af-
sakandi og sagði:
— Móðir þín þarf að fara á
salernið.
Þetta var ekki honum að
kenna, en mér fór að h'ða illa
ef ég sá framan í hann. Og
orðið „salerni“ varð að mar-
tröð.
Þetta stöðuga kvabb fór ó-
skaplega í taugarnar á mér.
Ég reyndi að rökræða við
hana, reyndi að biðja hana að
bíða unz ég væri búin að
gera eitthvað, reyndi að
skamma hana, reyndi jafnvel
stundum að fara út úr her-
berginu. En þá æpti mamma
bara ókvæðisorðum á eftir
mér.
Ég var ein taugahrúga, gat
varla. opnað matvæladós, án
þess að skera mig. Pabbi aum
inginn var jafnvel verri.
Hann trúði mér fyrir því, að
hún hefði stundum sent sig 37
Framhald á bls. 7.
EIR sögðu hon-
um í hótelinu,
að hún væri að
horfa á kvik-
myndasýning-
una, en sýning-
in var þegar
H byrjuð, þegar hann kom inn,
1 svo að hann sá hana ekki.
■ Svo veitti hann því at-
| hygli, að hún sat einmitt þar
1 sem þau voru vön að sitja á
jj laugardagskvöldum. Honum
| fannst fyrst, að það vissi á
jj gott á einn eða annan hátt.
jj En á eftir sá hann að það
1 væri bara óskhyggja. Betty
| Sloan var með henni. Hann
B kenndi nokkurs eyðileika.
gj Honum hafði aldrei fallið sú
1 stúlka í geð.
f§ Ýmsir viku sér að honum
H og létu í Ijós undrun yfir
1 því að hann væri kominn
B aftur til borgarinnar. Fyrir
g því ákvað hann að skipta sér
Iekkert af Nancy fyrr en eft-
ir sýninguna. Hann gat ekki
B farið beint til hennar os lát-
1 ið allt þetta glápandi fólk
jj hafa sig að augnagamni. Hon
1 um kom í huga, að eitthvað
1 mundi verða um olnbogskot
jj og hnippingar, ef hann sæist
J§ tala við hana.
§j Hún var hraustleg og fög-
g ur eins og ævinlega og virt-
.1 ist líka vel lífið, ef dæma
| mátti eftir því hve hún hló
1 innilega að einhverju, sem
p 'Betty lét út úr sér. Bara
1 það að sjá hana gerði hann
m. órólegan og sestan í skapi.
1 Hún hafði ævinléga orkað
1 þannig á hann. Hann var fífl
■ að fara aftur til borgarinn-
jj ar alla þessa leið til að sjá
1 hana, og enn meira fffl að
H leita hana svona uppi á
kvikmyndasýningunni. Hon-
um leið betur þegar ljósin
voru slökt að nýju og sýning
in hófst.
Nú vissi hann hvað hann
ætlaði að gera. Hann beið
með óþreyju eftir því að
sýningunni lyki. Hann fór
snemma út og gekk yfir að
götuhorninu á móti búðini
þar sem götuljósið gerði
hringmyndaðan birtublett á
gangstéttina. Nóttin var bit-
Smásaga eftir
Don Edwards -
Teikning:
Phyllis Roseby
ur, og hann skalf, meðan
hann gekk þarna um gólf, —
þó ekki bara af kulda, held-
ur líka af óróleika yfir því,
að eiga von á að hitta Nan-
cy aftur.
Svo fór fólkið að tínast
út af sýningunni, fyrst fáein-
ir, sem voru að flýta sér ó-
sköpin öll, síðan fleiri og
fleiri, unz hann var farinn
að óttast, að hann kæmi ekki
auga á hana í mannþröng-
inni. Vera mætti, að hún
kæmi heldur ekki þessa leið
og sú hugsun olli honum
slíku hugarangri, að hann
skyndilega gerði sér Ijóst,
hversu heitt hann unni henni.
Hann skauzt inn í skugga
undir nokkrum trjám. Fólkið
hraðaði sér framhjá, skó-
hljóðið bergmálaði hvaSst í
svölu næturloftinu. Hann
heyrði rödd hennar. Hún var
fljótmælt og röddin áköf.
Svo sá hann hana, granna
og yndislega kcma fram í
Ijósgeislann á gangstéttinni.
Hann undraðist hve hjarta
hans barðist örar og hve mik-
ið uppnám návist hennar
skapaði innra með honum.
— Grott kvöld, sagði hann.
Hún nam skyndilega staðar
og blíndi á hann.
— Ó, Harry! Óvænt á-
nægja, svaraði hún. — Þú
þekkir Harry, manninn
minn, sagði hún við vin-
stúlku sína. Svo hélt hún á-
fram að ta]a um kvikmynd-
ina. Hann gekk við hlið
henni, hafði sterklega á til-
finninguni, hve nærri hún
var honum, og gamla ókyrrð
in magnaðist í honum.
Þau námu staðar við garðs
hliðið hjá Betty.
— Ég rölti heim með þér,
sagði hann í flýti. — Vertu
sæl, Retty,
— AHt í lagi, sagði hún.
— Ég býst við að það sé
ekkert út á bað að setja að
ganga heim með manninum
sínum. Hún hló óróleg.
Hann hló líka, og greip
undir handlegg henni, en hún
færði sig frá honum. Hon-
um fannst einhver yfirþyrm-
andi skugga bera á, og svo
gengu þau um hríð þegjandi.
Þetta var eins og svo
mörff kvöld hér áður, er þau
gengu heim af kvikmynda-
sýningu, þögul, fundu að
milli þeirra var einhver und-
arlegur veggur, sem gat
skotið upp við öll möguleg
og ómögu'leg tækifæri.
Einu sinni bjuggu þau
hérna í næstu götu. Þau gátu
séð hliðina á húsinu þeirra,
hvítleita í r.æturhúminu.
— Hvernig væri að ganga
framhjá þessu gamla húsi?
spurði hann.
•— Nei, svaraði hún hvat-
skeytslega.
Um stund hataði hann
hana, unz hún hló cg sagði í
mildari tón:
— Það er gagnslaust að
vekja upp gamla drauga,
Harry. Auk þess er ég
þreytt. ,Þú»Véizt, að ég vinn
núna úti.
Einhvern veginn megnaði
hún ævinlega að gera hvort-
tveggja, að gera honum
gramt í geði og róa hann svo
aftur. Hann fann hvilík tök
hún hafði á honum og þessa
Framh. á 6. síðu.
FJÖRUTIU þúsund tonn
af stáli og vigvélum urðu
fjöruííu þúsund tonn af ó-
heillum og bölvun.
Vísindamenn Hitlers spör-
uðu ekkert í þennan víg-
dreka. Hann var svo hrað-
skreiður að hann gat skot-
ið hinum þungu brezku skip-
,um aftur fyrir sig. Langdræg
ar byssur hans jusu eldi og
eimyrju út fyrir sjóndeild-
arhringinn. Og með elektrón
ískum tækjum gat hann leit-
að óvininn uppi og komið
honum fyrir kattamef. En
ekkert af þessu dugði, þVí
að það fylgdu óheill skipinu.
rennt sér sjálft og hjálpar-
laust á flot um nóttina og
molað fjölda af prömmum um
leið og það ruddist út í skurð-
inn. En nazistar sneru sér
þannig úr klípunni, að
Scharnhorst hefði verið sett
á flot um nóttina, — því
að þeir lumuðu á nýrri
og leynilegri aðferð til
að koma stórskipum sínum
á flot. Þótt þessi uppspuni
dyldi ef til vill ekkert leynd
armál, bjargaði hann þó
Iheiðri nokkurra manna.
Þá var Sdharnhorst komið
á flot.
Heimurinn varð þess fyrst
ÖLVUN
eftir því sem skipsmenn
sögðu.
Fyrsta vísbendingin um
að Scharnhorst mundi ekki
verða nein happafleyta, kom
þegar verkfræðingar nazist-
anna voru að byggja það.
Það var rétt háifsmíðað, þeg
ar það allt í einu valt á hlið
iira og kramdi sextíu verka-
menn til bana og særði 110
þar að auki. Það tók þrjá
m'ánuði að rétta það við, og
það varð að tala um fyrir
verkamönnum til þess að fá
þá til að halda verkinu á-
fram því, að það orð lagðist
á, að bölvun hvíldi á þessu
státekrímisli. Svo hefur ef
til vill verið.
Svo rann upp sá dagur, er
setja átti fleyið á flot. Meiri
háttar hátíð var haldin, því að
nazistar vildu láta heiminn
vita, hve snjallir þeir væru
að framleiða. skæð herskip.
Hitler átti að vera viðstadd-
ur sjálfur, og líka Goering,
Himler og Doenitz. Já, þeir
mundu vera þarna allir, —
og þeir kcmu. En eitt vant-
aði. Sumt hafði nú farið
meir úrskeiðis en þolandi
væri — Scharnhorst hafði
var í ófriði, er það lá í
Danzig höfn og dældi hundr
uð tonna af dauða og eyð-
ingu yfir varnarláusa borg-
in. Þjóðverjar sendu myndir
af þessu út um allan heim
með hverri fréttastofu, en
þeim láðist að geta þess um
leið að á meðan öskrandi
skrímslið spúði tortíming-
unni yfir fólk í Danzig sprakk
ein af stóru byssunum á
Scharnhorst. í öðrum skot-
turninum fór loftkerfið ú r
lagi og 12 menn köfnuðu.
Óheillaskipið missti skip-
verjana, ýmist af því að
þeir biðu bana eða fóru.
Hver einasti þýzkur sjómað
ur kveið fyrir því að verða
settur um borð í þetta ill-
ræmda orustuskip.
Þegar þýzku orustuskipin
skutu á virkin við Osló, varð
Scharnhorst fyrir meiri á-
föllum en allur flotinn sam-
anlagt. Það icguðu eldar á
30 stöðum á skipinu, þegar
Gneisenau hélt á brott til
að leita vars úr skotfæri
við strjandvirkin.
Og ferðin heim var engin
skemmtiför fyrir Scharn-
horst eins og það nú var út
leikið. Það þurfti að fela sig
fyrir brezku sprengjuflugvél
unum á daginn og silast með
fram ströndum á næturnar.
Loks komst það heim á Elbe.
Það sigldi upp fljótið í kol-
svarta myrkri, en radarinn
brást svo að ekki yar tekið
eftir hinu stóra og stolta
farþegaskipi, Bremen, og ó-
heiRavígdi’ekinn sigldi það
niður. Þar sökk Bremen.
Það var farið að halla und
an fæti fyrir Hitler, þegar
Scharnhorst var aftur tilbújg1
in til orustu. Tröllið Bis-
marck hafði orðið að lúta í
laegra haldi fyrir brezka flot
anum. Tirpitz var sundur
skotið af tundiu-skeytum.
Hitler átti því ekki annarra
kosta völ en að senda óheilla
fleytuna af stað.
Scharnhorst flaut niður
Elbe fram hjá ryðguðu flak-
inu af Bremen og síðan norð
ur á bóginn, norður með
ströndum Noregs, plægði
dökka ölduna og þeytti
henni upp í froðu langa ís-
hafsnóttina. Það hraðaði sér
til fundar við örlög sín.
Stíharnhorst átti að sökkva
skipalestum við norðurodda
Noregs. Þær fluttu dýrmæt-
an styrjaldarvarning til
Rússlands, illa varðan. Þetta
virtist vera barnaleikur. Eng
inn átti von á Scharnhorst
og tundurspillarnir mundu
ekki standast því snúning.
Það mundi æða út úr sortan
um, sundra skipalestinni og
fara svo aftur í felur við
ströndina á leynilegum stað
í einhverjum firðinum, áður
en brezki flotinn áttaði sig
og kæmi á vettvang. Skip-
herrann á Scharnhorst hugði
gott til atburða næstu dægra. 1
En qheillin vofðu yfir.
Brezkur falllbyssubátur §j
var í liámunda, lá með bilað J§
ar vélar. Sama myrkið og tj
huldi vígdrekann, buldi líka U
refsinorn hans, því að Sch- H
arnhorst smaug nokkur.J
hundruð metra frá fallbyssu §J
bátnum án þess að hann sæ- jj
ist nokkurn tíma af því. §j
Undir eins og orustuskipið 1
var komið vel úr augsýn, H
sendi fallbyssubáturinn við- jj
vörun tii brezka flötans: B
Þýzkt orustuskip á fullri B
ferð til norðurs. Eftir nókkr- jj
ar mínútur var brezki flot- H
inn kominn af stað, þangað J
sem mestar líkur vcru fvrir |
að hitta á drekann. Ef Þjóð H
verjar sándu út eitt orustu j|
skip hlaut það að þýða það, §4
Framhald á hls. 7. j