Sunnudagsblaðið - 23.04.1961, Blaðsíða 6

Framhald af 2. síðu.
þeirta lýstu í myrkri, og var
srn úr þeim bryirni eldgeisl-
ar, er brugðu forsfórbirtu yfir
hlutina umhverfis. Er það ein
hver hin fáránlegasta sýn, að
sjá fjölda slíkra vera saman
kotninn á næturþeli, því að
loginn í augum þeirra skiptir
litum og skærleik eftir því,
hvaða tilfinningar hreyfa sér
hjá þeim. Auk þess fylgir svo
mikill kraftur viðurliti þeirra,
að það getur haft sömu verk-
anir sem rafmagn og segull;
reyndar er það ekki ávallt
jafnmagnað, en svo ramt
kveður á stundum, að sá er
þær beina að öllu viljamagni
sínu dettur samstundis' dauð
ur niður sem lostinn eldingu.
Þegar lengra bar áleiðis,
sýndi Úranía mér heim nokk
urn byggoan verum, er voru
þeirri frábæru gáfu gæddar,
að sálir þeirra máttu skipta
líkömum án þess að þurfa að
stíga yfir þann gleðisnauð?
þroskuld, er vér köllum
dauða. Vísindamaður, er starf
að hefur alla æfi sína með elju
og atorku í þágu menningar-
innar og sér nú elli færast
yfir sig og dauðann nálgast
áðuf en hann fær lökið að
fuLlu hinu göfuga starfi sínu,
getur þá skipt ham við ein-
hvern unglinginn og byrjað
nýtt líf enn þá nytsamara en
hið fyrra. Til' þess að hann
þannig megi kasta ellibelgn-
um þarf ekki annars við en
samþyfckis unglingsins og dá
svajfingax-, er íiærdn sé’ af
reyndum og ráðsettum fcekni.
Þess eru og mörg dæmi þar,
að tvær verur, er tengúar eru
hinum þýðu og öflugu bönd
■um einlægrar ástar, skipta
líkömum eftir nokkurra ára
samvistir; sál konunnar tekur
sér bústað í líkama manns-
ins og sál mannsins { hkama
'konunnar, og þannig lifa þau
það sem eftir er æfinnar; við
þetta öðlast þau innilegra sam
ræmi og dýpri skilning á
hvors annars innstu tilfinning
um. Þar má og sjá fróðleiks-
fýkna sagnfræðinga, er fyrir
sakir atburðanna vilja lifa
tvær aldir fyrir eina, leggjast
í dá helming ársins eins og dýr
þau, er móka á vetrum; spara
þeir þarinig lífsf jörið og auka
aldur sinn að hálfu eða meir.
Sumir verða jafnvel þrjú
hundruð ára gamlir.
Skömmu síðar, er við för-
um í gegnum enn þá eitt sól-
kerfið, varð fvrir okkur hnött
ur «inn, er hafði IjóS sitt frá
gióðheitri vatnsefnissól og
byfigöur var al'lt öðrum ver-
urn sýriu fullkomnari en hin-
ar fyýri. Þeim ver svo háttað,'
að þser þurftu eMd orða við
ta-að birta hugsanir sínár. —
Eins og fles'ttim mun kunnugt
af eigin roynslu, hendir osa
eigi allsjáldan það óián, er
einhvfer sniöil hugsun héfur
vaknar 1 heila vorom, og vér
viljum látá hana f ljós í ræðu
eða riti, þá höfum vér oft og
einatt ekíri gripið pennan eða
tekið til máls en hún er orðín
myrk og máð, horfin út í blá-
inn eða orðinn allt önnur. En
verur þær, er hér er um að
ræða hafa sex, skilningsvit,
og er hið sjötta nokkurs kon-
ar sjálfriti er le,trar á enni
þeim allar þær hugsanir, er
þær kæra sig ekki um að
halda leyndum, jafnóðum og
þær myndast. Þessi þögulu
hugsunarviðskipti eru hin
djúptækustu og nákvæmustu,
eða þó að minnsta kosti hin
hreinskilnustu er orðið getur.
í barnslegri einfeldni vorri
ímyndum vér oss oft og ein-
att að eðlisfari og sköpun
mannsins sé í engu ábótavant,
að hann sé svo fullkominn
sem framast nxá óska. Hve þrá
sinnis höfum vér þó ekki orð
ið með sárri gremju að hlýða á
ógeðfelldar orðræður manna,
heimskulegt hjal, langt og í-
burðarmikið erindi um ekkert
efni, lélegan söng, háð og hnýf
ilyrði, fleipur og bakmælgi.
Hvað stoðar oss þótt orðshátt
urinn segi, að slíkt megi „láta
eins og vind um eyru þjóta?“
Ólánið er að við getum það
ekki. Augunum má loka, eyr-
unum ekki — það er gallinn.
Það var því ekki alllítið gleði
efni fyrir mig að koma í þann
heim, þar sem náttúran hafði
eigi gleymt þessu lítilræði, er
sumum kann svo að virðast.
Við stöldruðum þar við stund-
arkom, og Úranía sýndi mér
þessi aðdáanlegu eyru, sem
opna má og loka eftir vild. —
„Hér er“, mælti hún, „miklu.
minni úlfúð og hatur en með-
al yðar mannanna; en á hinn
bóginn eru stjórnmálaflokk-
amir hér miklu andhverfaii
hver öðrum, því að þar er
hægurinn hjá að loka eyrun-
um fyrir röksemdum mót-
stöðumannanna, svo að
mælska og orðsnilli forgöngu
manna hvers flokks koma að
harla litlu haldi“.
Einn var sá hnöttur, er
rnjög var auðugur að forsfór-
efni. Lofthvolf hans er síhlað-
ið rafmagni, og hiti er þar svo
mikill, að íbúarnir hafa aldr
ei haff ástæðu til að taka upp
nokkurn klæðnað. Sálarástríð
ur þeirra og geystar tilfinn-
ingar lýsa sér á þann hátt, að
nokkur hluti líkamans gerist
svo bjartur, að lýsir af. Vísi
sams konar eðlis höfum vér
einnig á jörðunni, þótt ólíku
sé saman að jafna það er hjá
ormum þeim, er lýsa í myrkxi,
og oft má sjá hrönnum sam-
an á næturþeli um grassléttur
heitu landanna, þar sem þeir
brenna sem í björtum loga af
ástarhvötum. Það var harla
einkennileg sýn að sjá þessar
ljósverur fara saman tvær og
tvær á kvöldin um götur stór
bæjanna. Litur geislanna fer
eftir kynferði en ljósmagnið
eftir aldri og slcapsmunum. Af
karlkynsverunum er ljósið
ýmist bleikrautt eða dökk-
rautt; aftur á móti stafa kven
kynsverumar bláleitum geisl
um, er hjá sumum hafa ljósan
blæ og dulai-fullan. Það væri
ofætlan vor að gera oss
nokkra ýtarlega hugmynd um
sálarlíf þessara vera; ef til vill
væru ljósormarnir líklegastir
til þess allra jarðbúa, ef þeir
væru dálitið meiri skyrisemi
gæddir.
GULL OG DÝNAMÍT Á GULUM
Framhald af 5. síðu
af hreinni slysni. Tyrk
neki vörðurinn snerist snar
lega á hæli og sá hvar vél
bylssuliðamir voru að klifa
niður höfðann til að koma
sér betur fyrir. Hann kall
aði upp yfir sig, miðaði og
skaut. Og á samri stundu
var öll tyrkneska sveitin
■komin í vígstöðu. Þeir tóku
að skjóta sem óðir væru og
flokkurinn á klettahöfðan
um hóf líka skothríð á móti.
Fjórmenningaxnir niðri í
gilinu voru því lokaðir inni
milli skjótandi liðssveitanna.
Þeir virtust í vonlausri að
stöðu. En þeir voru (hug
djarfir menn. Þeir hlupu
uþp úr gilinu eins hratt og
þeir gátu gegnum eldlfmma.
Og það var auðvitað með
öllu óskiljanlegt að þeir
•sluppu lifandi og ósærðir til
sinna manna. Dýnamítinu
töpuðu þeir og byssum sín
um, en allir sluppu.
Þeim mistókst þessa nótt,
en oft voru þeir heppnari.
Einu sinni fóru þeir yfir
eyðmörkna í þrjá daga og
þrjár nætur tll þess að kom
ast að litlu gili. Þeir námu
staðar og létu útbúnað sinn
á afvikinn stað. Þeir voru
aðeirig hálfa mílu frá Med
ina—■Bamaskus járnbraut
inni.
Seint um nóttina fóru þeir
prinsinn og Abdúlla af stað
ti| að athuga umhverfið og
skoða stálgrindabrúna, sem
lá yfir þurrt gilið. Bakkam
ir voru brattir og mikill
bogi á brúnni. En skammt
frá voru tveer sandöldur,
þar sem heppilegt var að
köma fytór vélbyssum. Að
staðan virtist góð, .
Þegar prinsinn og Abdúlla
komu aftur til flokksins,
tóku þeir fram uppvafinn
rafmagnsstreng, báru hann
að brúnni, röktu hann nið
ur og grófu í sandinn. Sjálf
ur tók prinsinn 50 pund af
dýnamíti og kom því fyrir
milli bita d brúnni. Síðan
tengdi hann rafmagnsþráð
inn vandleg við sprengiefni.
Hinn endinn lá að skúta
kippkom frá, og þar átti að
fela manninn, sem hleypti
neistanum í sprengiefni.
Langa stund gengu þeir
prdnsinn og Addúlla um og
huldu hvert spor með því að
draga kyxtlana sína yfir
sandinn.
Maðurinn, sem fólginn
var í skútanum, átti svo að
sprengja brúna í loft upp
eftir ábendingu frá prinsin
um, er Iestin væri á brúnni.
ÁUt var nú reiðubúið, og
af þv£ að lestarinnar var efcld
von fyrr en um morguninn
fóru þeir ofan í gilið, gáfu
úlföldunum, kveiktu eld
og bökuðu sér brauð.
Snemma um morguninn
veittu varðbergsmenn
því athygli, að nokkrir Tyrk
ir voru að athuga járnbrautar
Hnuna. Sólin var komin upp
og ofsahiti dagsins í eyði
mörkinni byrjaður. Þegar
Tyrkirnir komu að brúnni,-
skriðu þeir inn í iskúta til
að skýlía sér fyrir sólinni,
fengu sér vatn að drekka og
kvéiktu sér á'vindlingi. En
þeir tóku ekki eftir raf
magnsvírnum eða áprengi
efninu, sem var kunnáttu
samlega hulið.
Bijátt heljdu Tyrkimir á
frarri, og er þeir voru komnir
úr augsýni, skipaði Dýnamít
prirts mönnum sínum að
’hafa vélbyssurnar tilbúnar.
Þær <voru aðeins 150 metra
frá brúnni.
HVer maður skipaði sér
nú á sinn stað og beið fyrir
skipana. Brátt sást reykur '
inn upp úr lestinni við sjón
deildaihring og hann færð
ist smátt og smátt nær.
Arabarnir voru nú orðnir
heldur óþreyjufullir. Maður
inn í skútanum missti al
veg stjórn á sér. Þaut út og
tók að hoppa og hlaupa um
eins og vitlaus maður. Hann
ákallaði Allhaa hástöfum og'
bað þess að hann gæti unn
ið starfs sitt vel og að
stjóma hönd hans á réttu
augnafoliki. Sem bétur fór
róaðist hann forátt og kom
sér rétt fyrir beindi augun
um að prinsinurn og beið
eftir merkinu.
Lestin nálgaðist. Þegar
hún kom fyrir beygju all
langt frá 'sáu þeir, að hún
var dregin af tveimur vögn-
um. Þeir sáu einnig að á
þakinu á lestinni var sand
pokavirki með hermenn og
vélbyssur.
Lestina bar hratt yfir.L
Tyrknesku herménnirnir
tóku eftir Aröbunum og
byrjuðu að skjóta rétt í
þann mund, er fyrri eim
vagninn rann út á brúna.
En um leið og seinni eim
vagninn kom út á brúna,
rétti prinsinn upp handlegg
inn.
Á samri stund drundi ó
skaplegur gnýr og hávaði
frá brúnni og brak sem í
hundruðum tonna af j&rni.
Mökkur gaus upp og sundur
tættur eimvagninn þeyttist í
allar áttir, m. a. bar eitt
hjó] hans við bjarfan morg
urhiminn. En svo þagnaði
þessi óskapagangur og þá
varð allt hljótt.
Þegar reykurinn af spreng
ingunni ’var vel horfiftn,
byrjuðu Arabamir að skjóta
á lestarflakið. Tyrknesku
hermennirnir í Iestimii þutu
út um glngga og hurðir til
að forða sér. Margir vorú
skotnir þsgar, aðrir hurfu
út á sandöldurnar.
Á eftir fóru þeir prinsinn
og Abdúlla að skoða lest
ina. Dauðir menn lágu
þarna eins og hráviði, aðrir
voru að deyja. Brúin var
horífin, Wáðdr eimvagnamjr
sundurtættir. Sjúkravagnimi
var niðrj í gilinu. Prinsinn
opnaði foann varlega, en þá
heyrði haim einhvern kalla.
—■ Taugaveiki.
Hann slengdi hurðinni aft
ur og skipaði mönnum sín
um að halda tafarlaust á
brott. Þeh- urðu að sleppa
£ þetta sinn voninrú um fjár
muni, tij þess að forðast
þennan hræðilega sjúkdóm.
Frinsinn kippti upp raf
magnsvímum og vafði hann
upp áftur: Þeir ætluðu að
rota hann oftar. Svo söfnuðu
þeir saman hafurtaski sínu og
heldur leiðar- sinnar út á
eyðimörkina.
Þannig hélt hann áfram á'
samt mörinum sínum í tvÖ
ár. Þá höí'ðu þeir sprengt upp
85 brýr. Þeir geystust þann
ig um hinar víðu auðnif
Arabíu, alLt frá suðuroddan
um norður til Damaskus oi
eyðileggingin. var slóö
þeixra. Svo þegar þýzki o£
tryikneskl hierinn fór að sýn:1
rnerki uppgjaíar, kom miK
ill brezkur hér á vc-ttvan^
með ■ Arobum og rak flótV
ann hvöldaxlaust.
Að lokum - var Damasku^
6 Stinnudagsblaðfö