Vikublaðið - 29.10.1993, Blaðsíða 5

VIKUBLAÐIÐ 29. OKTÓBER 1993
SvritarstJ érnar máltn
5
Vestmannaeyjar:
Færri bæjarfulltrúar - meira lýðræði?
Ragnar Óskarsson bæiarfulltrúi
útilokar ekki samstari við
Sjálfstæðisflokkinn að afloknum
sveitarstjórnarkosningum
S"
bæjarstjórnarkosningum í Vestmanna-
eyjum 1990 sigraði Sjálfstæðisflokkur-
inn með miklum mun og fékk sex bæj-
arfulltrúa. En síðan hefur gengið á ýmsu
og staða flokksins er ekki eins sterk og ætla
mætti. Til dæmis náðist ekki samstaða um
að gera Sigurð Jónsson sem leiddi listann
til sigurs að bæjarstjóra, hann fór úr bæn-
um og er nú sveitarstjóri í Garði. Meiri-
hlutinn samþykkti nýverið að fækka bæjar-
fulltrúum úr níu í sjö og segir skilvirkni í
stjórnun og sparnað vera ástæðuna. Hina
raunverulegu ástæðu telja þó margir vera
örvæntingarfulla tilraun til að tryggja
ineirihluta í næstu kosningum.
Vikublaðið hitti Ragnar Oskarsson bæj-
arfulltrúa Alþýðubandalagsins á heimili
hans í Vestmannaeyjum, þá nýkominn af
bæjarráðsfundi. Ragnar var forseti bæjar-
stjórnar 1986-90 þegar Alþýðubandalag,
Alþýðu- og Framsóknarflokkur mynduðu
meirihluta. Hann hefur verið í bæjarstjóm
frá 1978, þar af sem varamaður 1982-86.
„Frá 1919 hafa bæjarfulltrúar verið níu
og þetta sjónarmið, að nauðsynlegt sé að
fækka þeim, hefur aldrei komið upp áður,“
segir Ragnar. „Það hcfur þótt eðlilegt og
sjálfsagt að dreifa valdinu og hafa litla mið-
stýringu. Mín höfuðrök gegn fækkun voru
þau að reynslan af níu fulltrúum hefði
verið góð og ekki væri ástæða til að þjappa
valdinu á færri hendur. Kosmaðurinn sem
sparast er smáræði. Auðvitað er hægt að
spara í stjórnkerfinu en á að gera það á
kostnað lýðræðisins? Það sem stendur upp
úr er auðvitað að flokkur eins og Sjálfstæð-
isflokkurinn á meiri ntöguleika á að halda
meirihluta ef fulltrúum fækkar. Kjarni
málsins er að þetta er örvæntingarfull til-
raun Sjálfstæðisflokksins til að halda meiri-
hlutanum."
Ef bæjarstjómin hefði kjark
ogþor
Ragnar segir stöðnun og úrræðaleysi
hafi einkcnnt stjórnun bæjarins hjá Sjálf-
stæðismönnum. A saindráttartímum hafi
ekkert verið gert til að bregðast við og
fjölga atvinnutækifærum og íbúum hafi
fækkað í bænum. „Ef bæjarstjórnin hefði
haft þor, kjark og dug til að gera eitthvað í
atvinnumálum, haft frumkvæði um að hér
sköpuðust ný atvinnutækifæri og lagt fjár-
magn í atvinnulífið t.d. með stofnun at-
vinnuþróunarsjóðs, þá er ég viss um að at-
vinnuástandið væri hér betra. Meirihlutinn
vill ekkert skipta sér af atvinnulífinu og það
er mjög slæmt. Eg hef gagnrýnt þetta en
það er eins og að tala við steina.“
Ragnar segir framfaraskeið hafa verið í
bænum á þeim kjörtímabilum sem Alþýðu-
bandalagið var í meirihluta. „A síðasta
kjörtímabili voru miklar verldegar frarn-
kvæmdir. Eg nefni skólanrálin í því sam-
hengi, menn voru fullir bjartsýni og vildu
leggja fjármagn til atvinnumála. Einnig má
nefna mjög mikla uppbyggingu í félagslega
íbúðakerfinu enda trúðuin við því að hér
fjölgaði fólki frekar en fækkaði eins og
raunin hefur því miður orðið.“ Ragnar
segir núverandi meirihluta hafa gengið úr
Atvinnuþróunarsjóði Suðurlands og
þannig útilokað fyrirtæki í Eyjum frá hon-
um. Hann segist í þrígang hafa flutt tillögu
urn að í staðinn yrði stofnaður Atvinnuþró-
unarsjóður Vestmannaeyja en það hafi ekki
hlotið náð fýrir augurn meirihlutans.
A tímum vinstrimanna í Vestmanneyj-
um var byggð upp þokkaleg þjónusta í dag-
vistarmálum. Einnig var á árunuin 1986-
90 gert mikið átak í húsnæðismáluin skól-
anna, bæði Hamarsskóla og Barnaskólan-
um og við þessum verkefnum hafa Sjálf-
„Sjálfitœðisflokkurinn nýtur núna þeirrar
uppbyggingar sem vinstri meiriblutinn stóð
fyrir en afikiptaleysi þeitra af átvinnulífinu
í btcnum er hrikalegt.
Mynd: B.B.
stæðismenn tekið. Ragnar segir þá hafa
búið að þeirri uppbyggingu.
En hver er staða Vestmannaeyja í dag?
„Skuldastaða bæjarins er erfið,“ segir
Ragnar. „Fyrst og fremst vegna þeirrar
uppbyggingar sem hefur átt sér stað frá
gosinu. Bæjarfélagið var mjög skuldsett
vegna þeirrar uppbyggingar. Engu að síður
hefur skuldastaðan versnað og Sjálfstæðis-
mönnum hefur ekki tekist það sem þeir
lofuðu, að lækka skuldirnar. 1 árbók Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga kernur fram
að skuldir á hvert mannsbarn í Eyjum eru
114 þúsund og þar með eru Vestmannaeyj-
ar komnar í lakari hóp sambærilegra sveit-
arfélaga. A þeim tíma sem við stjórnuðum
síðast tókst okkur að lækka skuldir að raun-
gildi. Eg hef bent á að vænlegasta leiðin til
að bæta skuldastöðu bæjarins er að leggja
fé til atvinnuuppbyggingar því það skilar
sér margfalt í auknum tekjum bæjarins. A
það hefur ekki verið hlustað."
Ragnar er þó bjartsýnn á fraintíð Vest-
mannaeyja og telur möguleikana góða.
Nóg sé af raforku og vatni og samgöngur
góðar. Ymsa möguleika megi sjá í smáiðn-
aði og fullvinnslu sjávarfangs og margt
fleira komi í hugann.
Hefiir trú á að meirihlutinn
falli í vor
Ragnar segir allt geta gerst í kosningun-
um í vor, rniklar sveiflur séu á fylgi flokk-
anna í bæjarstjórn.
„Við Vestmannaeyingar eigum ekki sldl-
ið að Sjálfstæðisflokkurinn stjómi þessu
bæjarfélagi. Okkur fannst sigur þeirra ó-
væntur 1990 því við töldum málefnastöðu
okkar góða. En þetta hefur gerst áður. Eg
hef þá trú að þessi meirihluti sem nú situr
verði felldur. Hvað þá tekur við veit ég þó
ekkert um. I gegnum tíðina hefur oft skipst
á meirihluti Alþýðubandalags, Alþýðu-
flokks og Framsóknarflokks annars vegar
og Sjálfstæðisflokks hins vegar. Núna eru
möguleikarnir að breytast og ekki útilokað
að fara í samstarf með hvaða flokki sem er
ef samstaða er um málefni. Ég bendi á að á
Akureyri starfa Alþýðubandalag og Sjálf-
stæðisflokkurinn í meirihluta sem virðist
kannski ólíklegasta mynstrið."
Ertu þá að segja að það komi til greina að
starfa með Sjálfitœðisflokknum?
„Ekkert er útilokað ef samstaða næst um
málefni. Það kæmi hins vegar ekki til
greina með þá atvinnustefnu sem Sjálf-
stæðisflokkurinn rekur núna.“
Ekkert formlegt samstarf hefur verið
milli minnihlutaflokkanna á þessu kjör-
tímabili og segir Ragnar að ástæðan sé
kannski sú að Alþýðuflokkurinn hafi oft
lagst á sveif með meirihlutanum í ýmsum
málum. Ennfremur telur hann ekki líklegt
að flokkamir vinni sameiginlega að ntál-
efiiaskrá fyrir kosningar eins og staðan er í
dag. Hann vill þó ekki útiloka neitt.
Nýlega stofnuðu nokkur ungmenni í
Vetmannaeyjum Fylkinguna sem á að
verða vettvangur ungs félagshyggjufólks
innan og utan Alþýðubandalagsins. Ragnar
segir þetta mjög jákvæða þróun og er bjart-
sýnn á að þetta félag efli Alþýðubandalagið
í Vestmannaeyjum fyrir bæjarstjórnakosn-
ingarnar í vor.
„Ungliðahreyfing heftir ekki verið í Al-
þýðubandalaginu mjög lengi og þó þetta
fólk sé ekki allt flokksbundið er þetta það
ánægjulegasta sem heftir gerst í Alþýðu-
bandalaginu hér mjög lengi.“
Bæjarmálin bæði krefjandi
og skemmtileg
Ætlarþú að halda áfi am í bæjarmálunum ?
„Það er auðvitað ekki mitt að ákveða
annað en hvort ég gefi kost á mér. Undir-
búningsvinna er ekkert farin af stað en það
líður að því og ég útiloka ekkert. Ég er ekki
orðinn þreytmr á bæjarmálunum og það er
mjög gaman að vinna að þeim. Bæjannálin
em krefjandi og maður þarf að gefa mikið
af sér. Stundum er þetta kannski mann-
skemmandi og erfitt. Maður eignast óvini
og óvildarmenn og er oft milli tannanna á
fólki á neikvæðan hátt. Svo koma augna-
blik þegar þetta er jákvætt og skemmtilegt.
Þetta þarf ég að fara að meta núna þegar
líður að því að taka ákvörðun um hvort ég
eigi að halda áfram.“
Kemur bœjannálastarfið niður á fiölskyld-
unni?
„Eg geri mér ekki grein fyrir því, það
getur vel verið. Krakkarnir heyra kannski
einhverjar athugasemdir um mig en ég veit
ekki hvort þau hafa beðið tjón af, ég er
ekkert viss um það.“
Ragnar er varaþingmaður Alþýðubanda-
lagsins á Suðurlandi. Hann segir það ekki
vera á dagskrá að setjast að á Alþingi. „I
fyrsta lagi eigum við rnjög góðan þing-
rnann, Margréti Frímannsdóttur, sem hef-
ur unnið rnjög ötullega að okkar máleffium
og er mjög ákveðin fyrir hönd okkar Vest-
mannaeyinga.
Eg geri ráð fyrir að fólk leggi hart að
henni að vera áfram. Eg hef komið inn á
þingi í 2-3 skipti og hef ekki áhuga á að
vera þar til frainbúðar. Það getur samt auð-
vitað komið upp í rnanni, hver veit,“ segir
Ragnar Oskarsson bæjarfulltrúi í Vest-
mannaeyjum.
Bergþór Bjamason
Greinargerð frá fóstrum sem starfa á leikskólum og
skóladagheimilum sjúkrahúsa og sjálfseignarstofnana
/
Irúrn 30 ár hafa sjúkrahúsin á
Reykjavíkursvæðinu rekið leik-
skóla/skóladagheimili til að
geta haldið úti starfsemi sjúkrahús-
anna. Upphafið að þessu var að
mjög erfitt var að fá sérmenntað
starfsfólk til starfa. Það var byrjað
smátt, en þetta hefur hlaðið utan á
sig og er orðinn nokkuð umfangs-
rnikill rekstur í dag, þó hvergi
nærri sé hægt að sinna öllum ósk-
um.
Sveitarfélögin hafa ekki getað
boðið börnum fólks í sambúð 8-9
stunda leikskólavist. En stór hluti
hjúkrunarfólks vinnur á átta stunda
vöktuin og er í sarnbúð. í lögum
um leikskóla nr. 48/1991, 4. gr.
segir: „í samráði við hlutaðeigandi
veitarfélag er öðrum aðilum
leimilt að reka leikskóla.“ Mark-
rið í starfsemi leikskóla sjúkrahús-
nna er samkvæmt lögum nr.
8/1991, 2. gr.:
„að búa börnum örugg leikskil-
ði og hollt uppeldisumhverfi,"
„að gefa börnum kost á að taka
.átt í leik og starfi og njóta fjöl-
ireyttra uppeldiskosta barnahóps-
rs undir leiðsögn fóstra."
Við þetta hafa leikskólar sjúkra-
úsanna svo sannarlega staðið.
Ippbygging leikskóla í íslensku
samfélagi hefur gengið hægt. 1
flestum sveitarfélögum eru ein-
göngu börn forgangshópa vistuð 8-
9 stundir á dag. Þetta ætti að vera
löngu liðin tíð. Það segir sig sjálft
að þegar 80% kvenna vinna utan
heimilis þá er þörfin fyrir leik-
skólavist barna í allt að 9 stundir
mjög mikil. Dvalartími barna á
leikskólum sjúkrahúsanna þjónar
bæði börnum, foreldrum og stofn-
uninni.
Öryggi barna og foreldra er
tryggt og um leið öryggi sjúkrahús-
anna og þeirra sjúklinga sem þar
dvelja. Sjúkrahúsin veita sjúkling-
urn af öllu landinu þjónustu og eru
auk þess með bráðamóttöku ef urn
hópslys eða náttúruhamfarir er að
ræða. Leikskólarnir eru að sjálf-
sögðu einn liður í þeirri áætlun.
I lögum um leikskóla nr.
48/1991, 3. gr. segir: „Heimilt er
að veita leikskóla starfsleyfi þótt
börnin dvelji þar ekki daglega eða
einungis hluta úr ári.“
Dvalartími barna á leikskólum
sjúkrahúsanna er sveigjanlegur en
aldrei undir 22-24 stundum á viku.
Starfsskipulag og áætlunargerð
leikskólanna er í samræmi við það.
Sjúkrahúsin hafa þá starfs-
mannastefhu að veita starfsfólki
sínu 8 stunda leikskólaþjónustu.
Það sama gera flest sveitarfélög
fyrir sitt starfsfólk sem á leikskól-
um vinnur, þe.a.s. fóstrur. Ljóst er
að með slíkri starfsmannastefnu er
hlúð að starfsmannahaldi sjúkra-
húsanna og leikskólanna í landinu.
f þessu felst einnig töluverð kjara-
bót fyrir þá starfshópa sem hennar
njóta.
Sjúkrahúsin eru stærstu vinnu-
staðimir á höfúðborgarsvæðinu,
um 5000 manns, og unt 80% af
starfsfólki þeirra eru konur. Má því
ljóst vera að hagur kvenna og barna
er töluverður með starfseini af
þessu tagi.
Biðlistar á leikskólum sveitarfé-
laganna eru langir og þar af leið-
andi þurfa foreldrar og börn að
bíða lengi, sem þýðir að börnin em
orðin 3-4 ára þegar þau loks kom-
ast að. Sveitarfélög uppfylla að
mestu dvalarþörf allra 4-6 ára
barna en yngstu börnin sem em á
mikilvægum og viðkvæmum aldri
eru hjá dagmæðmm. Leikskólar
sjúkrahúsanna sinna öllum aldurs-
hópum og em á milli 60-75% af
börnunum þriggja ára og yngri.
f lögum um leikskóla nr.
48/1991, I. gr. segir: „Leikskóli
er... fyrir börn frá þeim tíma að
fæðingarorlofi lýkur til 6 ára ald-
urs.“
Nú er ljóst að 700 börnum hefúr
verið sagt upp vist á leikskólum
sjúkrahúsanna. Hvað bíður þessara
barna? Em sveitarfélögin í stakk
búin til að taka við þeim? Verður
þeim stefnt inn í dagmæðrakerfið?
Geta sveitarfélögin veitt sjúkrahús-
unuin það starfsöryggi sem þau búa
við í dag? Em sveitarfélögin tilbúin
til að vera þátttakendur í þeirri
bráðaþjónustu er sjúkrahúsin
veita? Em sveitarfélögin reiðubúin
að veita hjónum eða sambýlisfólki
8-9 stunda leikskólavist fyrir börn?
Að okkar mati er framtíðarlausn
á rekstri leikskóla sjúkrahúsanna sú
að sveitarfélög og ríki standi sam-
eiginlega að rekstri þeirra.
Um 50% sjúklinga á sjúkrahús-
unum á höfuðborgarsvæðinu eru af
landsbyggðinni og er því ekki ó-
eðlilegt að ríkið greiði hluta af
rekstrarkostnaði. Þessar stofnanir
hafa þá sérstöðu að veita þjónustu
24 tíma á sólarhring, alla daga árs-
ins.
Að lokum; 200 starfsmönnum á
leikskólum sjúkrahúsanna hefur
verið sagt upp störfum, þar af 100
fóstrum, níinlega 10% af fóstmm í
stéttarfélaginu. í okkar huga er það
mjög alvarlegt mál að fá uppsagn-
arbréf, ekki síst fyrir þá sem unnið
hafa í mörg ár hjá sömu stofnun og
reynt að rækja starf sitt af kost-
gæfni. Við höfum unnið metnaðar-
fullt starf í þágu bama og samstarf
við foreldra hefur verið mjög gott
og vinnustaðurinn okJcur því kær.
Uppsögn kom því sem reiðarslag.
Umsjónarmaður
Félagasamtök í Reykjavík
óska eftir umsjónarmanni til
starfa við húseign sína.
Um er að ræða fullt starf.
Launakjör skv. samningum
opinberra starfsmanna.
Umsóknum skal skila eigi síð-
ar en 1. nóvember 1993 á
afgreiðslu blaðsins, merkt
umsjónarmaður.