Frjáls þjóð - 14.08.1954, Qupperneq 2

2
FRJÁLS þjóð
FRJALS ÞJOÐ
tltgefandi: Þjóðvarnarflokkur tslands.
Ritstjórn:
lón Helgason (ábm.), sími 6169, Bergur Sigurbjömsson, simi
80631, Valdimar Jóhannsson, simi 82156.
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 17. Rvík. Sími 2923. — Pósthólf 561.
Áskriftagjald kr. 5,00 á mánuði. — Verð í lausasöiu kr. 2,00.
Félagsprentsmiðjan h.í.
A víst hjá eiturdrekanum
„Þjóðin verður að velja sér
forustumenn, sem virða loforð,
orð og eiða, sem er meginund-
irstaða í öllum samskiptum
manna og þjóða ... Þessum
hugsunarhætti þarf að afla
fylgis . .. En baráttan fyrir
þessum sigri verður háð við for-
ynjur og eiturdreka.“
Þessi tilvitnun er ekki tek-
m úr FRJÁLSRI ÞJÓÐ eða
NORÐANFARA, heldur gam-
aili áramótagrein eftir Her-
mann Jónasson, formann Fram-
sóknarflokksins. Þessi orð voru
á sínum tíma þörf áminning og
tímabær, og þau eru ekki síð-
ur í fullu gildi nú. En hitta nú
fleiri en þau voru ætluð þá.
Sama árið og þessi áramóta-
hugvekja var skrifuð, fóru kosn-
ingar fram. Og ef svo hefði
tekizt tii í afgreiðslu Tímans í
sumar, að kaupendum blaðsins
hefði verið send gömul blöð frá
þessu ári, í stað nýrra blaða,
hefði áreiðanlega mörgum
brugðið í brún. Þá var kjör-
erð blaðsins: „Gegn verðbólgu
og gengishruni! Gegn verð-
hólgubraski!“ Þá var rikis-
stjómin harðlega vítt fyrir það
að halda leynd yfir kröfum
Bandaríkjamanna um herstöðv-
ar á íslandi og samningamakki
við þá, enda höfðu Framsókn-
armenn borið fram vantraust
á ríkisstjórnina fyrir þær sakir.
Til kosninga var gengið með
miklum brýningum um það, að
erlendur her skyldi ekki dveljast
í landinu og ekki eiga sér stað
neitt afsal fulls sjólfstæðis og
landsyfirróða.
Fyrirsagnir forustugrein-
anna þetta sumar tala skýru
máli um það, hve skörulega var
sótt að forynjunum og eitur-
drekunum: „Ætlar stjórnin að
svíkja sjálfstæði þjóðarinnar?“
„Svik stjórnarinnarí herstöðva-
málinu.“ Og örfáum dögum
fyrir kosningar: „Á Reykjavík
að vera fyrsta skotmarkið?“
Tíminn hafði líka áhyggjur
af því þetta sumar, að „stór-
felldur verkafólksskortur vofir
yfir útveginum“. Og um verð-
bólguna sagði Eysteinn Jóns-
son í útvarpsræðu, er blaðið
birti í heilu lagi: „Stefna Fram-
sóknarflokksins er glöggt mörk-
uð um þetta vandamól. Hann
telur algera stefnubreytingu
knýjandi nauðsyn: Lækkun
verðbólgunnar, sem miðast
fyrst og fremst við að auka
kaupmátt peninganna.“
En eiturdrekunum voru í for-
ustugrein lögð þessi orð í munn:
hann skaði þig ekki. Kauptu
þér vemd Ólafs Thors og manna
hans með atkvæði þínu, hvað
sem sannfæringunni líður.“
Og svo var auðvitað hcitið
„lækkun heildsalagróðans,
lausn húsnæðismálsins og auk-
inni baráttu gegn áfenginu“.
★
Nú víkur sögunni til forynj-
anna og eiturdrekanna, „Ólafs
Thors og manna hans“, sem
kröfðust þess, að skálkurinn
væri heiðraður. Það varð styttra
í „baráttunni“ en vænta mátti
af „forustumönnum, sem virða
loforð, orð og eiða“, og álit-
legur hópur Framsóknarþing-
manna gekk eiturdrekunum á
hönd, þegar er þetta sumar var
liðið. Nokkrum misserum síð-
ar var talað um „þreytta menn“
í alkunnri grein. Það reyndust
spádómsorð. En nokkru síðar
hafði eiturdrekinn unnið full-
an sigur og seitt alla forustu-
menn hinnar vígreifu andstæð-
ingasveitar frá sumrinu 1946
í helli sinn.
Eysteinn Jónsson sagði í þeirri
útvarpsræðu, sem áður er vitn-
að til: „Ríkisstjómin hefur átt
mjög erfitt með að finna afsak-
anir fyrir algeru úrræðaleysi
sínu í viðureigninni við verð-
bólguna, hvað þá beinum ráð-
stöfunum til að auka hana.“
Þetta hefur síðan orðið á átak-
anlegan hátt hlutskipti hans
sjálfs — honum hefur ekki
fremur en forveram hans tek-
izt að afsaka úrræðaleysi sitt og
beinar ráðstafanir til að auka
verðbólguna. Á sama hátt
hefur Framsóknarflokknum
gleymzt það í vistinni hjá eit-
urdrekunum, að leyndin yfir
samningamakki við erlent her-
veldi sé brottfararsök fyrir rík-
isstjóm. Herscta í landinu og
afsal fulls sjálfstæðis og lands-
yfirráða er núverandi ríkis-
stjórn, „Ólafi Thors og mönn-
um hans“, ekki þyrnir í auga.
Sambýlismenn eiturdrekans
varðar ekki lengur um það, þótt
Reykjavík yrði „fyrsta skot-
markið“. „Svik ríkisstjórnarinn
ar í herstöðvamálinu“ eru ekki
framar nefnd í Framsóknar-
blöðum, fremur en snara í
hengds manns húsi. Verkafólks-
ekla sjávarútvegsins ægir ekki
heimilisfólki forynjunnar. Og
hvergi sjást framar stórfengleg
kjörorð „gegn verðbólgu og
gengishruni“, lítið minnzt á
„lækkun heildsalagróðans og
aukna baráttu gegn áfenginu".
— Svona fer þeim í Heiðna-
„Heiðra skaltu skálkinn, svo berg ganga.
Skóli ísaks Jónssonar
mun taka til starfa í hinu nýja húsi við Bólstaðarhlíð
á komandi hausti.
Skólabyrjun tilkynnt síðar bréflega.
Foreldrar verða að tilkynna nú þegar, ef bömin, sem
þau hafa látið innrita í skólann, forfallast frá skólasókn í
veflur.
Viðtalstími frá kl. 11—12 hvem virkan dag. Sími 2552.
Skólastjórí.
Úr vúöri veröld j
Drykkjuskapur (jjððarböl í Sovétríkjunum
Eitt þeirra vandamála, sem ráðstjórnin rússneska á við að stríða,
er mikill og almennur drykkjuskapur, og því er jafnvel spáð, að
ráðstjórnin muni jafnvel grípa til áfengisbanns, ef önnur úrræði
duga ekki. Þegar hafa verið settar nýjar og allstrangar reglur um
áfengissölu, og þúsundum staða, þar sem hægt var að kaupa bjór
og vodka til skyndidrykkju, hefur verið lokað.
Margir Rússar drekka illa, enda
siður i landi þeirra að tæma
hverja skál, um leið og henni er
lyft.Það er því ekki að undra,þótt
allmikil vandkvæði hafi fylgt al-
mennri áfengisneyzlu. En nú hef-
ur ríkisstjórnin látið til skarar
skríða gegn drykkjuskapnum.
* Sögur rússneskra blaða.
Jafnhliða því, að liinar nýju
ráðstafanir voru gerðar, hófu
rússnesk blöð áróður gegn áfengi,
lýstu ófremdarástandinu og sögðu
ófarnaðarsögur ýmissa einstakl-
inga.
Trud, blað verkalýðsfélaganna,
sagði nýlega sögu bónda, sem stal
plógi frá samyrkjubúi, og verka-
manns, sem stal landbúnaðar-
tækjum og seldi á markaði. Báðir
þessir menn frömdu afbrot sín i
ölæði. En samkvæmt rússneskum
lögum eru þeir menn ekki ábyrgir
gerða sinna, sem eru viti sinu
fjær af drykkju. En þeir eru ekki
fullgildir þjóðfélagsþegnar, og
drykkjuskapur þeirra hefur í för
með sér róstur og illindi, léleg
vinnuafköst og sleifarlag. Fjöl-
mörg rússnesk heimili eru niður-
nídd vegna drykkjuskapar heim-
ilisföðurins, embættisfærsla rikis-
starfsmanna iðulega i molum og
jafnvel skólabörn sjást slagandi.
Orsökina er að rekja til vodka.
Ástandið í verka-
mannaskálunum.
Stórblaðið Pravda segir, að
milljónir verkamanna, sem
búa í fjölbýli i stórum skálum, séu
svo vínhneigðir, að til vandræða
horfi. Pravda segir, að orsökin
sé sú, að menntandi fræðsla hafi
verið vanrækt.
í þessum skálum, sem ætlaðir
eru verkamönnum í stórum verk-
smiðjum, er rúm við rúm, og þar
búa iðulega 60—80 manns í sam-
býli. Margt þessara manna eru
gamlir bændur, rótarslitnir og
vegavilltir. Flaskan er athvarf
þeirra. Þjófnaður er algengur,
vinnutap mikið og einstakling-
arnir ofurseldir glötun. Það er
því sýnilega af brýnni nauðsyn, að
ráðstjórnin telur sig tilneydda að
hefjast handa um víðtækar ráð-
stafanir gegn áfengisnautninni.
Sovétskipulagið er ekki lækning
á þeirri þjóðfélagsmeinsemd, eins
og kommúnistar hafa viljað
vera láta, heldur reynist nauðsyn-
legt að beita svipuðum aðferðum
og beitt hefur verið og beitt er í
öðrum hlutum heims.
Sérskólar afnumdir.
Rússar eru einnig að gera
gagngerðar breytingar á
skólakerfinu. Þar hefur um langt
skeið verið strangur skólaagi, og
drengir og stúlkur í sérskólum.
Nú er lýst yfir því, að þetta hafi
ekki gefizt vel, og þegar barna-
skólar taka til starfa 1. septem-
ber, eiga bæði kyn að vera saman
í skólum og bekkjum. Önnur
breyting verður gerð í Moskvu og
Leningrad: þar eiga börnin að
klæðast sérstökum skólafötum.
Stúlkunar verða í svörtum kjól-
um og með hvíta svuntu, en
drengirnir í blússum eða kyrtlum,
eins konar „matrósafötum“.
Það er því verið að breyta ýms-
um gömlum venjum í Rússlandi og
fyrri mistök viðurkennd. En eitt
er ískyggillega líkt því, sem verið
hefur: Það er, live einróma fögn-
uðurinn kemur opinberlega fram
yfir öllum ákvörðunum stjórnar-
valdanna. Það er virðingarvert að
viðurkenna gömul mistök, en geta
allir verið svona innilega sam-
mála um nýjungarnar?
UTSALA
á öllum kvenkápum
karlmannafötum og
frökkum verzlunarinnar
Klæðaverzlun
Andrésar Andréssonar
Uafsteinn JPétnrssen:
Bréf til Bene-
dikts Gröndals
Framhald.
Höfn 13/11 ’82
áttvirti kæri vin!
Mikillega þakka ég yður
fyrir yðar góða bréf, og verð ég
að reyna að skrifa yður aftur,
þó ég megi alltaf fyrirverða mig
fyrir, hvað bréf mín eru ómerk.
Ég veit, að Geir [Zoéga, síðar
rektor] skrifar yður allar frélt-
ir héðan, og því ætla ég að
sleppa þeim, en aðeins verð ég
að geta þess um sjálfan mig,
að ég hef látið tilleiðast fyrir
bænarstað ættingja minna og
sakir hins afar mikla kostnaðar
að hætta við mathematíkina, og
fara að lesa guðfræði, þó að
þau skipti séu mér alls eigi Ijúf.
— Mér líður allvel og kvíði
engu, og get fengið information-
ir [kennslustörf], ef ég vil,
en það er varla tilvinnandi, því
að það eyðir svo miklum tíma
fyrir manni. Ég les nú samt
latínu undir próf með einum
pilti og geri það fram undir.
jólin.
í morgun kom hingað bréf-
póstur frá ísíandi yfir England.
Við Garðbúar fengum Þjóðólf,
og sáum við á honum, að Schier-
beck er orðinn landlæknir og
hefur tekið próf í íslenzku;
j menn tóku hér allmisjafnt þess-
um tíðindum, en íslendingar
verða nú að hafa það eins og
annað „hundsbit", því að ráð-
gjafinn „hefur valdið strangt,
verður haldast, þó gjöri rangt“.
Hvernig eiga íslendingar að fá
tryggingu fyrir því, að eigi séu
brotin lög á þeim? Hvers vegna
hafa verðir laganna heima allt-
af þagað í þessu máli? Hvers
vegna var síra Hallgrímur
Sveinsson censor við prófið? Ég
hélt það ætti að reyna Schier-
beck í málfræði, en eigi í guð-
fræði, og þess vegna þyrfti eigi
að hafa guðfræðing fyrir cens-
or, og þar sem var að tala um
próf í íslenzku, þá fannst mér,
að þér og Jón Þorkelsson væru
sjálfsagðir censorar.
TT'kki get ég sagt yður, hvort
„Verðandi“ kemur út næsta
ár, því að „Verðandimenn“ hafa
ekki látið neitt uppskátt um
það, en líklegt þykir mér, að
þeir baldi áfram með ritið, ef
þeir geta á nokkurn hátt kloiið
prentunarkostnaðinn, því að
nóg hafa þeir víst fyrirliggiandi
af kvæðarusli, og ekki hafa
tveir þeirra (Einar og Bei-tel)
verið hingað til svo fastir við
lestur, að þeir eigi þess vegna
hafi getað starfað að „Verð-
andi“. Hræddur er ég um, að
Einar sé eigi mikill reglumað-
ur, en það er ef til vill honum
til góðs, að hann er alltaf pen-
ingalaus. Það er stundum betra
að hafa eigi peninga en að hafa
þá.
Nokkrir íslendingar héldu
veizlu fyrir Tryggva Gunnars-
son, þegar hann kom um dag-
inn, og orti Einar dágott kvæði
tyrir minni hans, og sögðu ó-
vinir Tryggva, að kvæðið hefði
verið ágætt, hefði það átt við;
þeim þótti það nálega oflof. —
Á gildi, sem var haldið um dag-
inn í minningu Blichers, mælti
einn maður hæðnisorðum fyr-
ir minni íslands, en þeir íslend-
ingar, er við voru staddir (og|
þar á meðal Tryggvi), voru slík
ómenni að svara eigi skálinni;
út af þessu voru menn allæstir
á eftir, en ekkert var hægt að
gera í því máli ...
Yðar elskandi lærisveinn
Hafsteinn.
Garði 27/8 1883.
áttvirti eskulegi vin!
Beztu þakkir fyrir yðar á-
gæta bréf frá 7. þ. m. — Það
gleður mig, að ekkert varð af
málastappi út af „farganinu“,
því að mjög er hætt við því, að
það mál hefði fallið á yður fyr-
ir dómstólnum í Reykjavík að
minnsta kosti, þar sem vog rétt-
vísinnar leikur í höndum Theó-
dórs [Jónassens] og Magnúsar
[Stephensens], þótt sannleikur-
Laugardagixm 14. ágúst 1954,
yvwftjvwwwwvwwwwvyi'
Margi smátt
TRVD, blað rússnesku verka-
lýðsfélaganna, skýrði frá því,
að fólk fari þúsundum saman
til „heilagrar lindar“ við■
Glinkovo, skammt frá
Moskvu, til þess að leita sér
heilsubótar. í þessum hópi
sé ekki aðeins sauðsvartur
almúginn, heldur einnig for-
ustumenn úr innsta hring
kommúnista, er komi þang-
að í gljáfœgðum bifreiðum,
og nefnir blaðið forustumann
rannsóknárstófu við Moskvu-
háskóla og landskunnan yf-
irverkfræðing. Fólk stendur
í röðum og bíður þess a&
komast að, svo að það geti
náð helgu vatni i könnur
eða fötur og haft með sér
heim í íbúðir sínar í ský-
sköfum Moskvu, segir Trud.
NORSK stjórnarvöld íhuga það
að skylda stjórnmálaflokka
og stjórnmálablöð til þess aJS
birta opinberlega, hverjir
leggja fram stórar fjárhœðir
þeim til styrktar. Hvernig
myndi til dœmis „Sjálfstæðis-
mönnum" og kommúnistum
hér geðjast að því fyrirkomu-
lagi?
★
MIKLU fleiri geðveikisjúklingar
fá nú bata en áður var, segir
í ársskýrslu sjúkrahússins i
Lier í Noregi. Á árunum 1929
—1938 útskrifuðust árlega
um 10% sem heílir heilsu,
en á árunum 1944—1953 ríf-
lega 34%. Lingjœrdst yfir-
lœknir segir, að svo sé þetta
yfirleitt í geðveikissjúkrahús-
um í Noregi og öðrum lönd-
um, þar sem nýjustu lœkn-
ingaaðferðir hafa veriö
teknar upp, þótt mismun-
andi erfitt sé að fást við
geðveiki, eftir eðli sjúkdóms-
ins.
inn væri yðar megin. — Nú hef-
ur Gestur [Pálsson] tekið við;
grein hans um kennendurna
gerði afarmikla lukku hér, t.
d. þar sem hann líkti þeim við
spámenn og postula, talar um
punktana fyrir framan nafn H.
Guðm. og fleira. Yfirlýsingar
rektors og kennaranna eru svo
hlægilegar og heimskulegar, að
þær líkjast mest því að vera
eftir „stokkidióta“. Hvernig
eiga þeir, sem eru ákærðir sem
sekir í sama glæp, að geta bor-
ið áburðinn hver af öðrum? Það
er jafnrétt og að láta tvo menn,
sem hafa verið í félagi að stela,
bera vitni hvorn um sýknu
annars ...
Það var annars eðlilegt, að
þér væruð eigi fenginn fyrir
censor í vor, því að það mun
hafa verið óhultara fyrir frægð
kennaranna að hafa heldur
menn úr sínum flokki fyrir
censora, þótt þeir hefðu lítið
vit á kennslugreinum. Það er
annars hlægilegt, að sjá kenn-
endurna vera að flagga með
þessum háu einkunnum við vor-
prófin, eins og það liggi ekki í
augum uppi, að fáfróðir og
hirðulausir kennendur gefi góða
einkunn fyrir litla frammistöðu
og heimti ekki mikið við prófin,
þegar þeir ekkert kenna í tím-
um ...
Fyrirgefið flýtis-hrip þetta.
Vegni yður og Helgu litlu ætíð
sem bezt.
Yðar elskandi vin
Hafsteinn.